Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη

Τίτος Πατρίκιος «Τέλος του καλοκαιριού» [II]

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Alessandro Della Pietra

Τίτος Πατρίκιος «Τέλος του καλοκαιριού» [II]

Χωρίς να σε βλέπω χωρίς να σου μιλάω
χωρίς ν’ αγγίζω ούτε μια σκιά απ’ το βήμα σου
χωρίς – πόσο γυμνός ακόμα θα ‘θελες να μείνω;
Μη με πιστεύεις, σε τίποτα μη με πιστέψεις.
Κι όταν εντάσσω τις στιγμές στα σίγουρα σχήματά μου
όταν ανασκευάζω το χαμόγελό σου
όταν αποκαλώ την ομορφιά φθαρτό περίβλημα
μη με πιστεύεις – κι όμως σου λέω την αλήθεια.
Δεν την αντέχω αυτή τη μάταιη ελπίδα
να επιζώ σε μια τυχαία σου σκέψη
μα κάθε βράδυ τη ζεσταίνω απ’ την αρχή.

Ο Τίτος Πατρίκιος καταγράφει το επώδυνο των συνθηκών που ακολουθούν τη μονομερή παρακμή του έρωτα, όταν η αγαπημένη γυναίκα δεν επιθυμεί πια τη συνέχιση της μεταξύ τους σχέσης και απαιτεί την απομάκρυνση εκείνου από τη ζωή της. Το ποιητικό υποκείμενο, που αισθάνεται ακόμη έντονα τον έρωτά του για εκείνη, συμμορφώνεται στις απαιτήσεις της, μα δεν παύει στιγμή να βιώνει τον πόνο της απόρριψης και την έλλειψη της παρουσίας της.  

Χωρίς να σε βλέπω χωρίς να σου μιλάω
χωρίς ν’ αγγίζω ούτε μια σκιά απ’ το βήμα σου
χωρίς – πόσο γυμνός ακόμα θα ‘θελες να μείνω;

Μη έχοντας πια το δικαίωμα να τη βλέπει και να της μιλάει, μη έχοντας καν τη δυνατότητα να βρεθεί στα ίδια μέρη μ’ εκείνη, για ν’ αντλήσει έστω την παρηγοριά πως πριν λίγο στάθηκε κι εκείνη στο ίδιο σημείο∙ μη έχοντας τη δυνατότητα να συσχετίζεται με τον οποιοδήποτε τρόπο μαζί της, αναρωτιέται πόσο μεγαλύτερη στέρηση θα πρέπει να γνωρίσει και να βιώσει μέχρι εκείνη να τον αναζητήσει εκ νέου∙ μέχρι εκείνη να πάψει να τον κρατά μακριά της.

Μη με πιστεύεις, σε τίποτα μη με πιστέψεις.
Κι όταν εντάσσω τις στιγμές στα σίγουρα σχήματά μου
όταν ανασκευάζω το χαμόγελό σου
όταν αποκαλώ την ομορφιά φθαρτό περίβλημα
μη με πιστεύεις – κι όμως σου λέω την αλήθεια.

Το ποιητικό υποκείμενο βιώνει μια ιδιότυπη εσωτερική σύγκρουση, καθώς από τη μία επιδιώκει να απομυθοποιήσει την αγαπημένη γυναίκα και την έλξη που ασκεί επάνω του, μα από την άλλη δεν θέλει να της δημιουργήσει την αίσθηση πως είναι έτοιμος να ζήσει χωρίς εκείνη. Της ζητά, λοιπόν, να μην τον πιστεύει, να μην τον πιστεύει σε τίποτα απ’ ό,τι της λέει, μιας και γνωρίζει πως τα λόγια του δεν είναι τίποτε περισσότερο από ατελείς προσπάθειες αποκαθήλωσης μιας έλξης που διατηρείται εντούτοις σταθερά ισχυρή.
Κάθε στιγμή που βίωσαν μαζί ο ποιητής τείνει να την αντιλαμβάνεται και να την ερμηνεύει με βάση τις δικές του πεποιθήσεις και προσδοκίες, παραποιώντας υπό μία έννοια την πραγματικότητα, αφού θέλησή του είναι να την προσαρμόσει στα δικά του έτοιμα σχήματα, που μόνο στόχο έχουν να επαναβεβαιώνουν τις όποιες πλάνες του σε σχέση με τις προθέσεις και τις επιθυμίες εκείνης. Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, εντάσσεται κι η τάση του να ανασκευάζει το χαμόγελό της, καθιστώντας το μια μορφή επιβεβαίωσης και συγκατάνευσης στις εσωτερικές του επιθυμίες. Οι κοινές τους εμπειρίες, μα κι οι εκφράσεις του προσώπου της, διαβάζονται εκ νέου από τον ερωτευμένο ποιητή και λαμβάνουν ένα νόημα διαφορετικό, ένα νόημα που συμφωνεί με την εναγώνια επιθυμία μιας αμοιβαιότητας.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, επιχειρεί ν’ απελευθερωθεί από τα δεσμά του έρωτα, αποκαλώντας την ομορφιά ένα φθαρτό περίβλημα, ένα προσωρινής αξίας προνόμιο που δεν μπορεί να επιβιώσει στο πέρασμα του χρόνου. Ο ποιητής θέλει να κάμψει την ένταση της έλξης που αισθάνεται για εκείνη, δοκιμάζοντας να εκλογικεύσει τα συναισθήματά του και να τα ερμηνεύσει ως απλή αντίδραση απέναντι σ’ ένα εξωτερικό ερέθισμα -το κάλλος της-, που δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να διαρκέσει. Μια προσπάθεια που, παρά το γεγονός ότι βασίζεται σε μια αληθινή διαπίστωση, δεν μπορεί εντούτοις να ευοδωθεί, καθώς ο έρωτας δεν τιθασεύεται με τη λογική, ούτε γεννιέται μόνο ως ανταπόκριση στην ομορφιά ενός προσώπου.  

Δεν την αντέχω αυτή τη μάταιη ελπίδα
να επιζώ σε μια τυχαία σου σκέψη
μα κάθε βράδυ τη ζεσταίνω απ’ την αρχή.

Ο ποιητής υποτάσσεται έτσι στην απρόσμενη ανθεκτικότητα του ερωτικού συναισθήματος και αναγκάζεται να παραμείνει υπό τα ακατάλυτα δεσμά του. Και παρόλο που γνωρίζει πως εκείνη δεν έχει πια καμία πρόθεση να τον δεχτεί ξανά κοντά της, δεν μπορεί παρά να μένει αγκιστρωμένος στη δική της μορφή και σκέψη. Ό,τι του απομένει τελικά είναι η αναζήτηση παραμυθίας μέσα από την επώδυνη διατήρηση της ίδιας μάταιης ελπίδας -που φροντίζει κάθε βράδυ να την αναθερμαίνει ξανά και ξανά- πως έστω κι αν δεν είναι μαζί της, τουλάχιστον η ανάμνησή του θα επιβιώνει σε κάποια τυχαία της σκέψη. Είναι τέτοια η ένταση του έρωτά του, που μη μπορώντας να απομακρυνθεί ψυχικά από εκείνη και μη μπορώντας να αναζητήσει μια νέα ερωτική επαφή, αναγκάζεται ν’ αρκείται στον μηρυκασμό και στην αναβίωση παλαιότερων στιγμών, διατηρώντας πάντοτε την ελπίδα πως κάποτε η παρουσία του κι οι κοινές τους εμπειρίες θα περνούν κι από τη δική της σκέψη.
Ο έρωτας, που προσφέρει έντονη και διαρκή ευδαιμονία όταν είναι αμοιβαίος, λειτουργεί ως πηγή αδιάκοπης οδύνης όταν βιώνεται μονομερώς και δίχως ανταπόκριση, εφόσον καθηλώνει το άτομο σε μια κατάσταση έμμονης προσήλωσης σ’ ένα πρόσωπο που παραμένει σταθερά απρόσιτο. Κι είναι σ’ αυτή την κατάσταση που βρίσκεται αίφνης ο ποιητής, όταν η αγαπημένη γυναίκα παύει ν’ ανταποκρίνεται στα συναισθήματά του και διεκδικεί την αποδέσμευσή της από την παρουσία του, έστω κι αν γνωρίζει πώς αισθάνεται για εκείνη και πόσο έντονος είναι ακόμη ο έρωτάς του.   


Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Πώς γράφω την έκθεση;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Πώς γράφω την έκθεση;
Μια βασική επισήμανση σε ό,τι αφορά τη σύνταξη της έκθεσης είναι το γεγονός πως ο περιορισμός των λέξεων (500-600) δεν επιτρέπει εκ των πραγμάτων τη διεξοδική και πλήρη κάλυψη των ζητουμένων του θέματος. Ο μαθητής δεν καλείται, άρα, να δώσει μια αναλυτική παρουσίαση όλων των πτυχών του θέματος, αλλά να επιλέξει ορισμένες μόνο ιδέες σε σχέση με αυτό και να τις τεκμηριώσει με επάρκεια.
Εφόσον στο πλαίσιο της Γ΄ Λυκείου οι μαθητές εξοικειώνονται με την έννοια των συλλογισμών και των επιχειρημάτων, εκείνο που αναμένεται από αυτούς είναι η σαφής παρουσίαση της σχετικής με το θέμα επιχειρηματολογίας τους. Το κείμενό τους ελέγχεται, έτσι, ως προς τη δομική του αρτιότητα, την ποιότητα της έκφρασης και, φυσικά, ως προς τη σαφήνεια των επιχειρημάτων.
- Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η αρχική διερεύνηση του θέματος και η αναζήτηση του υλικού για τη σύνθεση της έκθεσης να γίνεται στο πρόχειρο, όπου ο μαθητής θα καταγράψει συνοπτικά τις ιδέες του προκειμένου να δημιουργήσει το διάγραμμα του κειμένου του.
Το διάγραμμα είναι αναγκαίο, διότι επιτρέπει στον μαθητή να οργανώσει ορθά τις ιδέες του, ώστε να επιτευχθεί η απαιτούμενη αλληλουχία του κειμένου.

Παράδειγμα Έκθεσης: Προκειμένου να δοθεί μια ενδεικτική εικόνα για το πώς αναπτύσσεται ένα θέμα και πώς γίνεται ο χωρισμός των επιμέρους ενοτήτων του κειμένου ακολουθεί ένα παράδειγμα, στο οποίο έχει θεωρηθεί πως τα δύο ζητούμενα του θέματος έχουν την ίδια βαρύτητα, γι’ αυτό και αναπτύσσονται ισομερώς. Θα πρέπει, ωστόσο, να είναι σαφές πως ανάλογα με τη διατύπωση του θέματος το ένα ζητούμενο μπορεί να θεωρηθεί σημαντικότερο και, άρα, να απαιτεί εκτενέστερη ανάλυση.

Θέμα
Σ’ ένα άρθρο για την τοπική εφημερίδα του δήμου σας να παρουσιάσετε τις συνέπειες που θεωρείτε ότι έχει το γεγονός ότι οι περισσότεροι μαθητές επιθυμούν να εισαχθούν στις ανώτερες και ανώτατες πανεπιστημιακές σχολές, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να περιοριστεί αυτή η τάση.

Τίτλος: «Οι πανεπιστημιακές σπουδές δεν αποτελούν πλέον κλειδί για την επαγγελματική αποκατάσταση!»

Με τη σκέψη πως ένα πτυχίο πανεπιστημίου θα αποτελέσει το εισιτήριο για τη διασφάλιση μιας εργασίας κύρους, με σημαντικές δυνατότητες επαγγελματικής και κοινωνικής ανέλιξης, πολλοί μαθητές -συχνά υπό την πίεση ή έστω με την ενθάρρυνση των γονιών τους- επιδιώκουν την είσοδο σε κάποια πανεπιστημιακή σχολή. Η πραγματικότητα, ωστόσο, υποδεικνύει πως τώρα πια μια τέτοια επιδίωξη δύσκολα βρίσκει την εκπλήρωσή της, μιας και ο αριθμός των πτυχιούχων ξεπερνά τις περιορισμένες δυνατότητες της εγχώριας αγοράς εργασίας. Η απόκτηση, άρα, ενός πτυχίου δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη την ιδανικότερη επιλογή.     
[Λέξεις: 86]

Κύριο μέρος:  

1ο Ζητούμενο:
Οι παλαιότερες πανεπιστημιακές σχολές και ιδίως οι πλέον περιζήτητες από αυτές έχουν διοχετεύσει ήδη ένα πολύ μεγάλο αριθμό αποφοίτων στην αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα να έχει επέλθει κορεσμός στα σχετικά επαγγέλματα. Έτσι, οι νεότεροι απόφοιτοι έρχονται αντιμέτωποι με την επώδυνη πραγματικότητα της ανεργίας, που ακυρώνει επί της ουσίας τόσο τον κόπο τους για την απόκτηση του πτυχίου όσο και το ίδιο το πτυχίο, το οποίο αδυνατεί να τους οδηγήσει στην επιθυμητή επαγγελματική αποκατάσταση. Μόνες επιλογές για τους νέους αυτούς είναι η ετεροαπασχόληση, η εργασία δηλαδή σε διαφορετικό αντικείμενο από αυτό των σπουδών τους, η υποαπασχόληση, η μερική δηλαδή ή και εποχιακή απασχόληση στον τομέα τους, ή, τέλος, η μετανάστευση σε κάποια χώρα που έχει να τους προσφέρει καλύτερες προοπτικές.  
[Λέξεις 119]

Η ύπαρξη, ωστόσο, πληθώρας πτυχιούχων δεν έχει αρνητικές συνέπειες μόνο στα ίδια τα άτομα, επηρεάζει παράλληλα και τη συνολική οικονομική δραστηριότητα της χώρας, εφόσον η κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού είναι ανισομερής. Τη στιγμή που υπάρχει πλεόνασμα νέων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, παρατηρείται σημαντική έλλειψη σ’ εκείνα τα τεχνικά και χειρωνακτικά επαγγέλματα που συνιστούν τον πυλώνα των παραγωγικών διαδικασιών. Η απροθυμία των νέων να επιλέξουν επαγγελματικές δραστηριότητες που βασίζονται κυρίως στο σωματικό μόχθο πλήττει καίρια την παραγωγική αποτελεσματικότητα της χώρας, εξαναγκάζοντάς τη να εισάγει ολοένα και περισσότερα προϊόντα, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται με οικονομικές απώλειες που θα μπορούσαν να αποτραπούν.
[Λέξεις: 97]

Μεταβατική παράγραφος:
Εύλογα, λοιπόν, η αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου αποτελεί βασικό ζητούμενο, εφόσον από τη μία θα διαφυλάξει τους νέους από την ψυχοφθόρα κατάσταση της ανεργίας κι από την άλλη θα ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα της χώρας. Ζητούμενο, ωστόσο, που απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια και θέληση τόσο από τη μεριά της πολιτείας, όσο κι από τη μεριά των πολιτών.  
[Λέξεις: 56]

2ο Ζητούμενο:
Μια πρώτη κίνηση για να απαλλαγούν οι νέοι από τη στρεβλή εντύπωση πως το πανεπιστήμιο αποτελεί μονόδρομο για την επίτευξη των προσωπικών τους επιδιώξεων, αποτελεί ο έγκαιρος και ουσιαστικός επαγγελματικός προσανατολισμός. Είναι, σε μεγάλο βαθμό, βέβαιο πως αν οι μαθητές λάμβαναν πλήρη ενημέρωση σε σχέση με το πλήθος των επαγγελματικών επιλογών και τις πραγματικές προοπτικές που έχει κάθε μία από αυτές, θα συνειδητοποιούσαν πως μπορούν να διασφαλίσουν την επιθυμητή εργασιακή αποκατάσταση ακολουθώντας διαφορετική πορεία. Θα συνειδητοποιούσαν πως αντί να δαπανήσουν χρόνο και χρήματα διεκδικώντας την εισαγωγή τους σε μια πανεπιστημιακή σχολή, έχουν καλύτερες πιθανότητες με το να προτιμήσουν την απόκτηση πιο πρακτικών δεξιοτήτων και γνώσεων, που θα τους οδηγήσουν σ’ ένα τεχνικό επάγγελμα.
[Λέξεις: 113]

Αναγκαία, ωστόσο, κρίνεται κι η παράλληλη προσπάθεια αλλαγής των αντιλήψεων και, πιθανώς, των προκαταλήψεων που συνοδεύουν τα τεχνικά και τα χειρωνακτικά επαγγέλματα. Αν στόχος είναι να μπορούν οι νέοι ν’ αντιληφθούν ευκολότερα τα οικονομικά και προσωπικά οφέλη που θα προκύψουν από την επιλογή ενός τεχνικού επαγγέλματος, θα πρέπει να υπάρξει συνάμα κι η διαμόρφωση του κατάλληλου κλίματος, προκειμένου να αισθάνονται πως η επιλογή τους αυτή θα τους προσφέρει και την επιθυμητή κοινωνική αναγνώριση. Απαιτείται, άρα, από το σύνολο της κοινωνίας η ωριμότερη προσέγγιση του ζητήματος της επαγγελματικής δραστηριοποίησης και η απόρριψη των στερεοτυπικών απόψεων που συνέδεαν κατά το παρελθόν την έννοια της κοινωνικής επιτυχίας με συγκεκριμένες επιλογές.
[Λέξεις: 107]

Επίλογος:
Προκειμένου, λοιπόν, να αποτραπεί η υπάρχουσα τάση της «μυθοποίησης» των πανεπιστημιακών σπουδών, που οδηγεί συχνά στην ανεργία και την απαξίωση, οι νέοι θα πρέπει να ενημερώνονται εγκαίρως για τις πραγματικές προοπτικές που τους διασφαλίζει η κάθε επαγγελματική επιλογή. Αν, μάλιστα, έχουν την επίγνωση πως ακόμη κι αν στραφούν προς κάποια χειρωνακτική απασχόληση, θα χαίρουν του επιθυμητού σεβασμού, η σχετική τους επιλογή θα καταστεί ευκολότερη.
[Λέξεις: 64]

[Σύνολο λέξεων: 642]

ΓΡΑΦΩ

1. Αναλύω το θέμα που πρόκειται να αναπτύξω.

Η κατανόηση ενός θέματος αποτελεί το πρώτο βήμα στο γράψιμο: γράφουμε για κάτι, όταν το έχουμε κατανοήσει απόλυτα. Αλλά για να πραγματευτούμε ένα θέμα με την απαραίτητη πληρότητα, πρέπει να συγκεντρώσουμε ένα επαρκές υλικό σχετικό με το θέμα. Τη συγκέντρωση του υλικού θα την πετύχουμε με την ανάλυση του θέματος. Η ανάλυση πραγματοποιείται κυρίως με τον ορισμό και τη διαίρεση, αλλά και με τη διευκρίνιση, τη σύγκριση και αντίθεση κτλ.

Παράδειγμα ανάλυσης:
Ας υποθέσουμε ότι έχουμε να αναλύσουμε ένα θέμα που αφορά τις εφευρέσεις. Το πρώτο υλικό που μπορούμε να πάρουμε για την έννοια είναι τα στοιχεία που συνιστούν τη σημασία της –ό,τι μας δίνει ο ορισμός: «εφεύρεση είναι η δημιουργική ενέργεια του ανθρώπου, που καταλήγει στην επινόηση νέων πραγμάτων ή νέων μεθόδων εργασίας». Στη συνέχεια ορίζουμε τα στοιχεία: «δημιουργική ενέργεια», «επινόηση νέων πραγμάτων» και επινόηση «νέων μεθόδων εργασίας». Με τον τρόπο αυτό αποκομίζουμε τα εξής στοιχεία για το θέμα μας:

1. Εφεύρεση είναι η δημιουργική ενέργεια του ανθρώπου. (Αναπτύσσουμε την ιδέα εξηγώντας τι σημαίνει δημιουργική ενέργεια: οποιαδήποτε δράση, πράξη ή προσπάθεια που έχει ως αποτέλεσμα κάτι που προϋπήρχε ή κάτι εντελώς νέο).

2. Η εφεύρεση καταλήγει στην επινόηση νέων πραγμάτων ή νέων μεθόδων εργασίας. Αναπτύσσουμε εξηγώντας τι σημαίνει επινόηση νέων πραγμάτων ή νέων μεθόδων - σύλληψη απλή μιας ιδέας, μιας μεθόδου που προϋπήρχε αλλά δεν ήταν ως τότε γνωστή· που δεν προϋπήρχε και παρουσιάζεται πρώτη φορά μ' αυτήν τη μορφή, που αποτελεί κάτι το καινούριο.

Δεύτερη ενέργειά μας, από την οποία μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία για το θέμα μας, είναι να διαιρέσουμε την έννοια στα μέρη της. Η διαίρεση μπορεί να γίνει κάτω από ποικίλες βάσεις. Ως προς το είδος των εφευρέσεων: επιστημονικές-τεχνικές, πραγμάτων-μεθόδων· ως προς τα κίνητρα: εφευρέσεις που υπαγορεύτηκαν από τη φύση, εφευρέσεις που οφείλονται στις επινοήσεις του ανθρώπινου πνεύματος· ως προς την ωφέλεια: επωφελείς, βλαβερές, για πολεμικούς σκοπούς - για ειρηνικούς σκοπούς, για το άτομο ή το σύνολο κτλ.
Καθεμιά από τις διαιρέσεις αυτές μπορεί να υποδιαιρεθεί πιο πέρα. Για παράδειγμα, οι επιστημονικές σε εφευρέσεις στη Φυσική και τη Βιολογία· οι τεχνικές σε συγκοινωνιακές και τηλεπικοινωνιακές· εκείνες που υπαγορεύτηκαν από τη φύση σε αντίληψη του χρόνου, σε εξημέρωση ζώων, σε προστασία κατά του ψύχους κτλ. Το ίδιο μπορεί να συνεχιστεί με νέες διαιρέσεις. Έτσι, μπορούμε να αντλήσουμε πολύτιμα στοιχεία για το θέμα μας ως εξής:
- Οι τεχνικές εφευρέσεις περιλαμβάνουν ό,τι αφορά τα συστήματα της πληροφορικής, την κατασκευή πυραύλων και δορυφόρων κτλ. (Αναπτύσσουμε, ορίζοντας τι είναι πληροφορική κλπ. και βρίσκοντας με τη διαίρεση τις μορφές της).
- Οι εφευρέσεις περιλαμβάνουν ό,τι σχετίζεται με την ειρηνική ή πολεμική χρήση της πυρηνικής ενέργειας. (Αναπτύσσουμε όπως παραπάνω).
Με τη διαδικασία της διαίρεσης ο συγγραφέας μπορεί να κατανοήσει το θέμα του, όσο ευρύ και αν είναι, και διαλέγει την πλευρά που θέλει ή μπορεί να αναπτύξει χρησιμοποιώντας το υλικό που έχει στη διάθεσή του και που το άντλησε με τον ορισμό και τη διαίρεση.

Μια τρίτη μέθοδος ανάλυσης είναι η διευκρίνιση. Χρησιμοποιώντας ειδικά – συγκεκριμένα – παραδείγματα, μπορούμε να διερευνήσουμε το θέμα των εφευρέσεων από μια ειδική άποψη, από την άποψη π.χ. της εκμετάλλευσης της πυρηνικής ενέργειας, ή πιο ειδικά, τη χρησιμοποίησή της για ειρηνικούς σκοπούς στον τομέα της βιομηχανίας: «Η εκμετάλλευση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς προσφέρει απεριόριστη δύναμη και πλούτο» (αναπτύσσουμε εξηγώντας με παραδείγματα πώς προσφέρει δύναμη και πλούτο).

Η τέταρτη μέθοδος ανάλυσης είναι η σύγκριση και αντίθεση. Με αυτές μπορούμε να βρούμε πρόσθετες νύξεις για το θέμα μας. Οι εφευρέσεις της εποχής μας διαφέρουν ποιοτικά από εκείνες των προηγούμενων αιώνων. Από μια τέτοια ανάλυση μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία, όπως τα ακόλουθα:
- Οι παλιότερες εφευρέσεις πολλαπλασίαζαν απλώς τη μυϊκή δύναμη του ανθρώπου· στην εποχή μας αντικαθιστούν μερικές μορφές διανοητικής εργασίας.
- Οι παλιότερες εφευρέσεις αφορούσαν τη γήινη μοίρα του ανθρώπου· σήμερα δίνουν τη δυνατότητα για μια διαστημική ζωή.

Άλλη μέθοδος είναι η αιτιολογική ανάλυση. Μ’ αυτήν μπορούμε να εξετάσουμε τους λόγους που οδήγησαν τον άνθρωπο να αντικαταστήσει κάποιες μορφές διανοητικής εργασίας ή που τον ώθησαν να διερευνήσει το χώρο του διαστήματος. Με την αιτιολογική ανάλυση θα μπορούσαμε επίσης να διευκρινίσουμε τις επιδράσεις της αυτοματοποίησης πάνω στην εργασία και να καθορίσουμε την αλλαγή που παρατηρείται στον τρόπο εργασίας. Επίσης να διευκρινίσουμε την επίδραση που έχει η αυτοματοποίηση στην παραγωγή αγαθών ή στην εκπαίδευση.

Η έκτη μέθοδος ανάλυσης είναι η ανάλυση διαδικασίας. Δείχνει το πώς λειτουργεί ένα πράγμα. Στο ευρύ θέμα των εφευρέσεων μπορούμε να εξηγήσουμε τη διαδικασία με την οποία γίνεται μια εφεύρεση ή να εξιχνιάσουμε την ιστορική διαδρομή της και τα ποικίλα στάδια που πέρασε. Μπορούμε, δηλαδή, να αντλήσουμε θέματα όπως τα ακόλουθα:
- Η εξέλιξη των εφευρέσεων. (Αναπτύσσουμε παρακολουθώντας τις εφευρέσεις από τα πρωτόγονα προϊόντα τους ως τα σημερινά).
- Η κατοχύρωση μιας εφεύρεσης. (Αναπτύσσουμε εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο κατοχυρώνεται μια ευρεσιτεχνία).
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι για κάθε ευρύ θέμα μπορούμε να αντλούμε πολλά επιμέρους θέματα, ανάλογα με τις γνώσεις που έχουμε και το σκοπό μας. Ο σκοπός μας καθορίζει και τον τρόπο ή τους τρόπους ανάπτυξης του θέματος μας. Ο ακόλουθος σκοπός π.χ. απαιτεί σύγκριση, εξήγηση και διευκρίνιση:

«Σκοπός του θέματος μου είναι να δείξω την ποιοτική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στις εφευρέσεις της εποχής μας και εκείνες των παλιότερων εποχών, να εξηγήσω τη σπουδαιότητά τους και τις συνέπειες που θα προκύψουν από την ενδεχόμενη εκμετάλλευσή τους».

Όπως θα καταλάβατε ήδη, η ανάλυση αποτελεί απλώς το εργαλείο που βοηθάει το συγγραφέα να προετοιμάσει το γραπτό του. Κάνει ξεκάθαρο το σκοπό του δίνοντας τα απαραίτητα στοιχεία για την κατανόηση του θέματος και το υλικό με το οποίο θα τεκμηριώσει το σκοπό του. Το πώς θα οργανώσει το υλικό του και πώς θα εκμεταλλευτεί τα στοιχεία που του δίνει η ανάλυση αφορά μία άλλη διαδικασία, τη σύνθεση.

2. Οργανώνω και συνθέτω το υλικό που συγκέντρωσα
Το επόμενο βήμα, μετά την ανάλυση του θέματος και τη συγκέντρωση των στοιχείων, είναι να οργανώσουμε τις κύριες ιδέες και τις δευτερεύουσες ιδέες, τις κύριες πληροφορίες και τις δευτερεύουσες πληροφορίες, σύμφωνα με κάποια λογική αλληλουχία σε ένα καλοδομημένο σύνολο. Η οργάνωση θα δείξει τι θεωρούμε χρήσιμο και τι περιττό, σε ποια σειρά θα μπουν τα περιστατικά και οι λεπτομέρειες, οι ιδέες και οι εντυπώσεις και πώς θα τεκμηριωθούν. Παράλληλα θα φανεί η σχέση ανάμεσα στις κύριες ιδέες και τις δευτερεύουσες, στις κύριες πληροφορίες και τις δευτερεύουσες και ανάμεσα στις ίδιες τις δευτερεύουσες ιδέες και πληροφορίες. Το καλό γραπτό δεν είναι άθροισμα στοιχείων, έστω και άριστα επιλεγμένων, είναι αρχιτεκτονημένο σύνολο με αρχή, μέση και τέλος (πρόλογο, κυρίως μέρος, επίλογο) που δείχνει συγχρόνως καθαρά τη σχέση των μερών μεταξύ τους αλλά και των λεπτομερειών μεταξύ τους και με το σύνολο. Για το λόγο αυτό απορρέει η ανάγκη για την εκπόνηση ενός διαγράμματος, πριν ακόμη αρχίσει το γράψιμο.

Το διάγραμμα
Η σημασία του διαγράμματος δεν έγκειται τόσο στο χωρισμό του γραπτού σε πρόλογο, κυρίως μέρος και επίλογο, όσο κυρίως στο τι θα πρέπει να περιλαμβάνει το κάθε τμήμα και πώς θα πρέπει να ταξινομηθεί το υλικό μέσα σε κάθε ενότητα, ώστε να αποτελέσει ένα οργανωμένο όλο με ξεκάθαρο και ολοκληρωμένο νόημα.

ΤΙΤΛΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:
1. Θέμα
2. Προσωπική θέση

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
Ι. Κύρια ιδέα ή πληροφορία
A. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία
1. Διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας ή πληροφορίας
2. Διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας ή πληροφορίας
Β. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία
Γ. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία

ΙI. Κύρια ιδέα ή πληροφορία
A. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία
1. Διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας ή πληροφορίας
2. Διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας ή πληροφορίας
Β. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία
Γ. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία
1. Διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας ή πληροφορίας
2. Διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας ή πληροφορίας

III. Κύρια ιδέα ή πληροφορία
Α. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία
Β. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία
Γ. Δευτερεύουσα ιδέα ή πληροφορία
1. Διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας ή πληροφορίας
2. Διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας ή πληροφορίας

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

3. Αναπτύσσω το θέμα κατά παράγραφο.
Τρόποι για την ανάπτυξη μιας παραγράφου

Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι ανάπτυξης είναι: (1) με παραδείγματα, (2) με σύγκριση και αντίθεση, (3) με αιτιολόγηση, (4) με ορισμό, (5) με διαίρεση, (6) με αίτια και αποτελέσματα, (7) με αναλογία.

Ανάπτυξη με παραδείγματα. Αν το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου χρειάζεται διευκρίνιση, τότε η παράγραφος μπορεί να αναπτυχθεί με παραδείγματα ή με επεξηγήσεις.

Σύγκριση και αντίθεση: η θεματική περίοδος μπορεί να μας παρακινεί να επισημάνουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε πρόσωπα, πράγματα και ιδέες. Στην περίπτωση αυτή αναπτύσσεται με σύγκριση και αντίθεση.

Αιτιολόγηση: Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μας παρακινήσει να ρωτήσουμε το «γιατί», η μέθοδος ανάπτυξης θα πρέπει να είναι ασφαλώς η αιτιολόγηση.

Ορισμός. Στην περίπτωση που το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου υποβάλλει στον αναγνώστη την πιθανή ερώτηση «Τι είναι;» ή «Τι εννοεί με αυτό;» η παράγραφος πρέπει να αναπτυχθεί με ορισμό.

Διαίρεση: Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη έτσι που να αποκαλύπτει τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται ένα αντικείμενο ή μια ιδέα, η πιο πρόσφορη μέθοδος για την ανάπτυξή της είναι η διαίρεση - το κομμάτιασμα του όλου στα μέρη του.

Αίτια και αποτελέσματα: Αν σε μια θεματική πρόταση διατυπώνεται η αιτία ή οι αιτίες που οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα ή σε αποτελέσματα, τότε η ανάπτυξη πρέπει να γίνει με τη μέθοδο των αιτίων και αποτελεσμάτων.

Αναλογία: Αν τέλος η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη ως παρομοίωση ή μεταφορά, πρέπει να αναπτυχθεί με αναλογία, δηλαδή με μια εκτεταμένη παρομοίωση.

Συνδυασμός μεθόδων: Στην πράξη βέβαια σπάνια συναντούμε μονάχα έναν τρόπο ανάπτυξης. Συνήθως χρησιμοποιούμε συνδυασμό από δύο ή και περισσότερους τρόπους. Όταν π.χ. χρησιμοποιούμε τη μέθοδο του ορισμού, μπορεί να χρειαστεί συγχρόνως να δικαιολογήσουμε μια κρίση μας, να διευκρινίσουμε μια έννοια με ένα παράδειγμα κτλ.

4. Ελέγχω το κείμενό μου
Κατά τη διαδικασία του γραψίματος, όπως και αφού ολοκληρώσω το κείμενο μου, ελέγχω τα παρακάτω στοιχεία:

Α. Ως προς το περιεχόμενο προσέχω:

- την ενότητα, δηλαδή την άμεση σχέση του περιεχομένου με την κύρια ιδέα του θέματος
- την πληρότητα, δηλαδή την επαρκή ανάπτυξη του θέματος σε όλο του το βάθος και το πλάτος
- την τεκμηρίωση των θέσεων με πειστικά και ορθά επιχειρήματα και τεκμήρια.

Β. Ως προς τη διάρθρωση των σκέψεων / την αρχιτεκτονική του κειμένου προσέχω:

- τη λογική αλληλουχία των νοημάτων, δηλαδή τη σειρά με την οποία εκθέτω τις ιδέες μου. Η αλληλουχία επιτυγχάνεται με τη σαφή διάκριση των τμημάτων (πρόλογος, κύριο μέρος, επίλογος) και των υποτμημάτων του κύριου μέρους. Επιτυγχάνεται ακόμη με τη σωστή διάταξη. Η χρονολογική σειρά π.χ. εξυπηρετεί συνδέσεις και συσχετίσεις σε αφηγηματικά κείμενα. Στα περιγραφικά κείμενα η ύλη διευθετείται πάνω στον τοπικό άξονα. Στα αποδεικτικά κείμενα ακολουθείται η λογική σειρά. Συγκεκριμένα προσέχω:
- τη συνεκτικότητα του κειμένου, δηλαδή τη νοηματική συνάφεια ανάμεσα στις προτάσεις, στις περιόδους και τις παραγράφους του κειμένου·
- τη συνοχή του κειμένου, δηλαδή τη σύνδεση των προτάσεων, των περιόδων, των παραγράφων, των τμημάτων του κειμένου, με διάφορους τρόπους συνοχής π.χ. με τη χρήση διαρθρωτικών λέξεων / φράσεων, με την οργάνωση του λόγου στον άξονα του χρόνου ή του χώρου, με τη διατήρηση ενιαίου ύφους κ.ο.κ.

Γ. Ως προς τη χρήση της γλώσσας προσέχω:

- την ακρίβεια
- τη σαφήνεια
- το λεκτικό και τον εκφραστικό πλούτο
- την τήρηση των μορφοσυντακτικών κανόνων
- τη σωστή χρήση των σημείων στίξης
- την καταλληλότητα του ύφους, δηλαδή την επιλογή του κατάλληλου λεξιλογίου, του κατάλληλου τρόπου σύνταξης, γενικά της κατάλληλης γλωσσικής ποικιλίας ανάλογα με το είδος κειμένου.

Δ. Ως προς την αποτελεσματικότητα του κειμένου προσέχω:
Το κείμενό μου να διαθέτει το κατάλληλο περιεχόμενο, την κατάλληλη διάρθρωση και το κατάλληλο ύφος, για να πετύχω το σκοπό που επιδιώκω, π.χ. να πληροφορήσω, να πείσω, να προβληματίσω τον αναγνώστη ή και να προκαλέσω κάποιες επιθυμητές αντιδράσεις / ενέργειε

Έκθεση Β΄ Λυκείου: Δημοσκοπήσεις και ΜΜΕ σήμερα στην Ελλάδα

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Έκθεση Β΄ Λυκείου: Δημοσκοπήσεις και ΜΜΕ σήμερα στην Ελλάδα

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τεκμηριώνουν, αλλά και νομιμοποιούν τον λόγο τους με το επιστημονικό/ή μη κύρος των δημοσκοπήσεων, διευρύνοντας, ταυτοχρόνως τα όρια επιρροής τους. Χρησιμοποιούν εκτεταμένα τις δημοσκοπήσεις και γενικότερα τις έρευνες κοινής γνώμης, όχι μόνο στις προεκλογικές περιόδους, αλλά και για την κάλυψη οποιουδήποτε ζητήματος αναδεικνύει η επικαιρότητα. Κατ’ εξοχήν με τις δημοσκοπήσεις, τα Μέσα επιτυγχάνουν όχι απλώς να καλύπτουν τις ειδήσεις, αλλά και να τις δημιουργούν.
Ο τρόπος παρουσίασης των αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, παρά το γεγονός ότι έχει βελτιωθεί, παραμένει προβληματικός και πηγή μόνιμων αντιπαραθέσεων. Οι δημοσκοπήσεις παρουσιάζονται πολλές φορές διαστρεβλωμένα ή επιλεκτικά. Οι οργανισμοί ερευνών δεν μπορούν να ελέγξουν πώς τα Μέσα καλύπτουν και προβάλλουν και πολύ περισσότερο πώς τιτλοφορούν τα δεδομένα τους. Οι κώδικες δεοντολογίας για την παρουσίαση, που εφαρμόζονται από τις ενώσεις των εταιρειών ερευνών, δε δεσμεύουν κατά κανόνα και τα Μέσα.
Στην Ελλάδα παρόμοιος κώδικας έχει υιοθετηθεί μόνο από τη Δημόσια Τηλεόραση, χωρίς, όμως, και αυτός να έχει ισχύσει πρακτικά μέχρι σήμερα. Τα Μέσα στην πλειονότητά τους περιορίζουν το ενδιαφέρον τους στην πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος. Η υπερβολική προβολή και προσοχή που δίνουν στο ποιος προηγείται οδηγεί σε πτώχευση του δημόσιου και πολιτικού διαλόγου, σε απλοποίηση και στρέβλωση της εκλογικής διαδικασίας και της ποιότητας της Δημοκρατίας. Συμβαίνει πολύ συχνά αρκετά ενδιαφέρον υλικό, πέρα από την πρόθεση ψήφου ή τις δημοτικότητες των πολιτικών αρχηγών, να παραμελείται ή να προβάλλεται ελλιπώς. Επιπλέον, έχει υπάρξει μια τυποποίηση και μια «σύγκλιση» των ερευνητικών οργανισμών σε λίγες βασικές ερωτήσεις-μεταβλητές (πρόθεση ψήφου, δημοτικότητες πολιτικών αρχηγών, καταλληλότερος πρωθυπουργός κ.λπ.) που αποτυπώνουν σχηματικά την πολύπλοκη και ραγδαία μεταβαλλόμενη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.
Η χρήση δημοσκοπήσεων έχει σημαντικές συνέπειες στη λειτουργία των Μέσων, αυξάνοντας σημαντικά την επιρροή τους και ενισχύοντας τη θέση τους απέναντι στα πολιτικά κόμματα. Οι συνέπειες που έχει για τα Μέσα η χρήση δημοσκοπήσεων συνοψίζονται σε τρία σημεία:
Κατ’ αρχάς, ενισχύει σημαντικά τον ρόλο τους στην προεκλογική εκστρατεία και καθιστά, όπως ήδη ειπώθηκε, την τηλεόραση ηγεμονικό παράγοντα στην κάλυψη εκλογών. Σήμερα, στις περισσότερες χώρες δεν υπάρχει μέρα της προεκλογικής εκστρατείας κατά την οποία να μη δημοσιεύονται δημοσκοπήσεις. Την τελευταία εβδομάδα παρατηρείται κατακλυσμός, ενώ και κατά την ημέρα των εκλογών γίνονται προβλέψεις και αναλύσεις των αποτελεσμάτων με τη χρήση των exit polls.
Έπειτα, μια νέα διάσταση των δημοσκοπήσεων είναι ότι επηρεάζουν και διαμορφώνουν τις κρίσεις και τα σχόλια των δημοσιογράφων και των σχολιαστών, καθότι αυτές σε γενικές γραμμές εκλαμβάνονται ως οι καλύτεροι δείκτες για τις αντιδράσεις του εκλογικού σώματος και την αποδοχή της προεκλογικής εκστρατείας από αυτό.
Τέλος, μέσω των δημοσκοπήσεων τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μπορεί να επηρεάζουν σε μεγαλύτερο βαθμό σήμερα την ημερήσια διάταξη της πολιτικής θεματολογίας, είτε θετικά είτε αρνητικά. Με τη διερεύνηση των διαθέσεων της κοινής γνώμης αναδεικνύουν συχνά ζητήματα που είναι παραμελημένα από τους πολιτικούς, αλλά ανησυχούν τους ψηφοφόρους και αποτελούν ενδεχομένως και κριτήριο ψήφου γι’ αυτούς. Τέτοια θέματα σε διάφορες εκλογικές αναμετρήσεις έχουν αποδειχθεί η μετανάστευση, η εγκληματικότητα κ.λπ. Συμβαίνει, όμως, και το αντίθετο, να μετατοπίζουν δηλαδή για λόγους πολιτικούς το επίκεντρο του δημόσιου ενδιαφέροντος σε θέματα λιγότερο σημαντικά, υποβαθμίζοντας ή συσκοτίζοντας τα σημαντικότερα.

exit polls: αντιπροσωπευτική έρευνα απόψεων των ψηφοφόρων πριν τις εκλογές

Γ. Μαυρής, εφ. Η Καθημερινή, 26.10.2003 (διασκευή).

ΘΕΜΑΤΑ

A. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (80-100 λέξεις).

Οι δημοσκοπήσεις χρησιμοποιούνται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ως στοιχείο τεκμηρίωσης του λόγου τους, αλλά και ως μέσο ενίσχυσης της επιρροής που ασκούν. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων δημιουργεί διαρκείς προστριβές, αφού τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δεν ακολουθούν τους σχετικούς κανόνες δεοντολογίας. Προβάλλουν υπερβολικά το ποιος προηγείται, παραγνωρίζοντας άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία, και καθηλώνουν έτσι τον πολιτικό διάλογο σε αυτή μόνο την παράμετρο. Τα Μέσα, λοιπόν, ισχυροποιούν το ρόλο τους στις προεκλογικές εκστρατείες, έστω κι αν η κρίση των δημοσιογράφων επηρεάζεται σημαντικά από τα πορίσματα των δημοσκοπήσεων. Άλλωστε, τα Μέσα επηρεάζουν με τη σειρά τους, χάρη στις δημοσκοπήσεις, το περιεχόμενο των πολιτικών συζητήσεων, φέρνοντας στην επιφάνεια ζητήματα κρίσιμα για τους πολίτες ή αντιθέτως δίνοντας έμφαση σε λιγότερο ουσιώδη θέματα.

Β1. Ποιες συνέπειες έχει, κατά τον συγγραφέα, η χρήση των δημοσκοπήσεων από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για το διάλογο και τη δημοκρατία; (60-80 λέξεις).

Ο τρόπος με τον οποίο τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης χρησιμοποιούν τις δημοσκοπήσεις ζημιώνει τόσο τον δημόσιο και πολιτικό διάλογο, όσο και την ποιότητα της Δημοκρατίας. Το γεγονός ότι εστιάζουν την προσοχή τους στο ποιος προηγείται στις δημοσκοπήσεις έχει ως άμεσο αποτέλεσμα να υπονομεύεται η ουσία των πολιτικών διαλόγων, αφού το περιεχόμενό τους δεν προχωρά πέρα από τις διαφαινόμενες τάσεις στις προθέσεις των πολιτών. Ενώ, παράλληλα, η επίμονη προβολή αυτού του θέματος έχει αρνητικό αντίκτυπο και στην εκλογική διαδικασία, η οποία χάνει το πολυσύνθετο του χαρακτήρα της και τρέπεται σε μια απλουστευτική διαδικασία εντυπώσεων, πλήττοντας έτσι την ποιότητα της Δημοκρατίας.

Β1. Ποιες είναι, σύμφωνα με το κείμενο, οι συνέπειες της χρήσης των δημοσκοπήσεων στο ρόλο που παίζουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στις εκλογές; Να απαντήσετε σε μία παράγραφο (60-80 λέξεων).

Η χρήση των δημοσκοπήσεων από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ενισχύει σε πολύ μεγάλο βαθμό το ρόλο που διαδραματίζουν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και καθιστούν την τηλεόραση κυρίαρχη στην κάλυψη των εκλογών. Συνάμα, θα πρέπει να σημειωθεί πως οι δημοσκοπήσεις επηρεάζουν και εν τέλει διαμορφώνουν τις κρίσεις και τα σχόλια των δημοσιογράφων, εφόσον γίνονται αντιληπτές ως αξιόπιστοι δείκτες για τις διαθέσεις και τις ανησυχίες των πολιτών. Ενώ, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης με τη σειρά τους επηρεάζουν τα θέματα με τα οποία καλούνται να ασχοληθούν οι πολιτικοί είτε κατά τρόπο θετικό αναδεικνύοντας όσα πραγματικά απασχολούν τους πολίτες, είτε κατά τρόπο αρνητικό προβάλλοντας επουσιώδη ζητήματα εις βάρος πολύ πιο σημαντικών ζητημάτων. 

Β2.α. Να διαιρέσετε την τρίτη παράγραφο (Στην Ελλάδα... κοινωνική πραγματικότητα) του κειμένου σε δύο παραγράφους.

Στην Ελλάδα παρόμοιος κώδικας έχει υιοθετηθεί μόνο από τη Δημόσια Τηλεόραση, χωρίς, όμως, και αυτός να έχει ισχύσει πρακτικά μέχρι σήμερα. Τα Μέσα στην πλειονότητά τους περιορίζουν το ενδιαφέρον τους στην πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος. Η υπερβολική προβολή και προσοχή που δίνουν στο ποιος προηγείται οδηγεί σε πτώχευση του δημόσιου και πολιτικού διαλόγου, σε απλοποίηση και στρέβλωση της εκλογικής διαδικασίας και της ποιότητας της Δημοκρατίας. Συμβαίνει πολύ συχνά αρκετά ενδιαφέρον υλικό, πέρα από την πρόθεση ψήφου ή τις δημοτικότητες των πολιτικών αρχηγών, να παραμελείται ή να προβάλλεται ελλιπώς.

Επιπλέον, έχει υπάρξει μια τυποποίηση και μια «σύγκλιση» των ερευνητικών οργανισμών σε λίγες βασικές ερωτήσεις-μεταβλητές (πρόθεση ψήφου, δημοτικότητες πολιτικών αρχηγών, καταλληλότερος πρωθυπουργός κ.λπ.) που αποτυπώνουν σχηματικά την πολύπλοκη και ραγδαία μεταβαλλόμενη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.

Β2.β. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.

Με βάση τη νέα διαίρεση στην 1η παράγραφο που σχηματίζεται παρουσιάζεται ο μονόπλευρος τρόπος με τον οποίο τα ΜΜΕ προβάλλουν τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, αφού δίνουν έμφαση μόνο στο ποιος προηγείται και παραμελούν άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που προκύπτουν από τις δημοσκοπήσεις.
Ενώ, στη 2η παράγραφο παρουσιάζεται η τάση των ερευνητικών οργανισμών να περιορίζουν τα ερωτηματολόγιά τους σε λίγες μόνο βασικές ερωτήσεις, καταγράφοντας έτσι σχηματικά την πολύπλοκη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.

Β2. α. Πώς αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος (Ο τρόπος παρουσίασης... και τα Μέσα) του κειμένου;

Η δεύτερη παράγραφος του κειμένου αναπτύσσεται με τη μέθοδο του αιτίου και αποτελέσματος.  

Β2. β. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

Στη θεματική περίοδο ο συγγραφέας καταγράφει το αποτέλεσμα, ότι, δηλαδή, ο τρόπος παρουσίασης των αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων από τα ΜΜΕ παραμένει προβληματικός και αποτελεί πηγή μόνιμων αντιπαραθέσεων. Ενώ, στις λεπτομέρειες που ακολουθούν καταγράφει τα αίτια αυτής της κατάστασης: α) οι δημοσκοπήσεις παρουσιάζονται συχνά διαστρεβλωμένα ή επιλεκτικά, β) οι οργανισμοί ερευνών δεν είναι σε θέση να ελέγξουν το πώς παρουσιάζουν και πώς τιτλοφορούν τα ΜΜΕ τα δεδομένα τους, και γ) ότι οι κώδικες δεοντολογίας που εφαρμόζονται από τις εταιρίες ερευνών δεν δεσμεύουν κατ’ ανάγκη και τα ΜΜΕ.

Γ1. α. Να γράψετε μία συνώνυμη ή σημασιολογικά ισοδύναμη λέξη για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου με την έντονη γραφή, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που έχουν οι λέξεις στο κείμενο: δημιουργούν, ενισχύει, διάσταση, εκλαμβάνονται, υποβαθμίζοντας.

δημιουργούν: παράγουν   
ενισχύει: ισχυροποιεί
διάσταση: πτυχή, παράμετρος
εκλαμβάνονται: θεωρούνται (γίνονται αντιληπτές)
υποβαθμίζοντας: μειώνοντας

Γ1. β. Να δημιουργήσετε μία πρόταση για καθεμιά από τις συνώνυμες ή σημασιολογικά ισοδύναμες λέξεις που επιλέξατε, έτσι ώστε να γίνεται φανερή η σημασία τους (μπορείτε να διαφοροποιήσετε τον γραμματικό τύπο ως προς την πτώση, τον αριθμό, το πρόσωπο, την έγκλιση κ.λπ.).

- Τα σύγχρονα ΜΜΕ χάρη στην ιδιαίτερη επίδραση που ασκούν στην κοινωνία, δεν μεταδίδουν απλώς τις ειδήσεις, αλλά πολύ συχνά αποτελούν τα ίδια αφορμή για την παραγωγή τους.
- Η νέα πολιτική συμμαχία ισχυροποίησε τη θέση της κυβέρνησης.
- Πρέπει να λαμβάνει κανείς υπ’ όψιν του όλες τις πτυχές του θέματος που εξετάζει.
- Οι πρόσφατες δηλώσεις του θεωρούνται από πολλούς ως φανέρωμα μιας πολιτικής μεταστροφής που αναμένεται να εκδηλωθεί με μεγαλύτερη σαφήνεια σύντομα.
- Ήταν εμφανής η πρόθεση του Πρωθυπουργού να μειώσει τη σημασία των πρόσφατων εξελίξεων.

Γ1. Να αντικαταστήσετε τις λέξεις / φράσεις του κειμένου με την έντονη γραφή με σημασιολογικά ισοδύναμες λέξεις / φράσεις, έτσι ώστε να αποδίδεται το ίδιο νόημα: δημιουργούν, αντιπαραθέσεων, κώδικες, πτώχευση του δημόσιου και πολιτικού διαλόγου, ηγεμονικό παράγοντα.

δημιουργούν: παράγουν  
αντιπαραθέσεων: διαφωνιών, συγκρούσεων
κώδικες: αρχές
πτώχευση του δημόσιου και πολιτικού διαλόγου: υπονόμευση του δημόσιου και πολιτικού διαλόγου
ηγεμονικό παράγοντα: ηγετικό παράγοντα, κυρίαρχο παράγοντα (φορέα)  

Γ2.α. «Την τελευταία εβδομάδα παρατηρείται κατακλυσμός (δημοσκοπήσεων) ...»: Να αιτιολογήσετε τη μεταφορική χρήση της γλώσσας από τον συγγραφέα.

Με τη μεταφορική χρήση της γλώσσας ο συγγραφέας κατορθώνει να αποδώσει πολύ πιο παραστατικά την κατάσταση που περιγράφει. Έτσι, η έννοια του κατακλυσμού, που αναφέρεται σ’ ένα έντονο φυσικό φαινόμενο, χρησιμοποιείται εδώ για να τονίσει την ένταση της ροής των δημοσκοπήσεων.

Γ2.β. Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση προκειμένου να αποδώσετε το ίδιο νόημα χρησιμοποιώντας τη γλώσσα κυριολεκτικά.

Την τελευταία εβδομάδα παρατηρείται συνεχής ροή δημοσκοπήσεων / έντονη αύξηση των δημοσκοπήσεων.

Γ2. «[Οι δημοσκοπήσεις] επηρεάζουν και διαμορφώνουν τις κρίσεις και τα σχόλια των δημοσιογράφων και των σχολιαστών...»:
Να αιτιολογήσετε την επιλογή της ενεργητικής σύνταξης από τον συγγραφέα.


Ο συγγραφέας επιλέγει την ενεργητική σύνταξη προκειμένου να δώσει έμφαση στο υποκείμενο των ρημάτων, δηλαδή στις δημοσκοπήσεις. 
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...