Κική Δημουλά «Υπό Φθινόπωρον», παράλληλο για το «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Κική Δημουλά «Υπό Φθινόπωρον», παράλληλο για το «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Υπό Φθινόπωρον
Σκηνή σε πάρκο με άγαλμα

Γυναίκα μαρμάρινη
Πλαγιασμένη κι εξέχουσα
Λίγο του βάθρου σου
κατά μία υποψία φυγής
στον ίσκιο της ανίας σου
στην άπλα του μεσημεριού
παιδί εργατικό κοιμάται.
Η σκισμένη του μπλούζα
αυτοβιογραφία του.
Τη διαβάζουμε, εγώ κι εσύ
επί τη ευκαιρία
παίρνεις μιαν ιδέα
των φθειρομένων πραγμάτων
του προς στιγμήν εφήβου
και κάτι από το απίθανο της ποιήσεως
όταν συμπίπτει
να στέκουν τα φθινόπωρα
στα δένδρα
προς εποπτείαν των διαθέσεων.

Στο ποίημα αυτό η Δημουλά εντάσσει ένα παρόμοιο (ή και το ίδιο) άγαλμα με αυτό που μας παρουσιάζει στο Σημείο Αναγνωρίσεως. Εδώ, όμως, το άγαλμα λειτουργεί ως σύμβολο της αναλλοίωτης μορφής και όχι ως σύμβολο των γυναικών.
Αναλυτικότερα:
Η γυναικεία μορφή του αγάλματος είναι πλαγιασμένη, μα με τον κορμό του σώματός της λίγο ανασηκωμένο σαν να προσπαθεί να φύγει από τη θέση που την έχουν τοποθετήσει. Μπροστά από το άγαλμα αυτό, που μένοντας σταθερά στην ίδια στάση για χρόνια έχει βαρεθεί, έχει ξαπλώσει ένα παιδί για να κοιμηθεί αξιοποιώντας τον ίσκιο που δημιουργεί το άγαλμα, για να προφυλαχθεί από τον ήλιο του μεσημεριού.
Το παιδί, παρόλο που δεν μας δίνονται στοιχεία για τη μορφή του, είναι εφηβικής ηλικίας, εργάζεται για να ζήσει και η σκληρή του εργασία αποτυπώνεται καθαρά στη σκισμένη του μπλούζα.
Το γεγονός ότι το παιδί είναι αποκοιμισμένο δίνει την ευκαιρία τόσο στην ποιήτρια όσο και στο ίδιο το άγαλμα να το παρατηρήσουν και να λάβουν έτσι μια ιδέα σχετικά με τη εφήμερη παρουσία της νεότητας που είναι τόσο ευάλωτη στο πέρασμα του χρόνου. Η αντίθεση μάλιστα ανάμεσα στη μορφή του αγάλματος, που παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο, και στη μορφή του εφήβου που είναι πρόσκαιρα μόνο άρτια, δίνει με μεγαλύτερη έμφαση την ταχύτητα με την οποία η νεότητα φεύγει.
Το άγαλμα επομένως, μέσα από την παρατήρηση του εφήβου έχει αφενός την ευκαιρία να αντιληφθεί την εφήμερη παρουσία της νεότητας κι αφετέρου την ποιητική δύναμη της φύσης, όταν για λίγες μόλις στιγμές η εναλλαγή του φθινοπωρινού ήλιου και της σκιάς αναδεικνύουν τη μορφή του εφήβου και την ομορφιά που κρύβεται σ’ αυτή.
Παρόλο που το άγαλμα είναι από τη φύση του αναλλοίωτο και δεν έχει λόγο να φοβάται το πέρασμα του χρόνου, δεν μπορεί να δώσει ποιητικές εικόνες παρόμοιας έντασης με την εφηβική μορφή που επειδή ακριβώς είναι μια παροδική μόνο κατάσταση, δημιουργεί αυτοδικαίως την αίσθηση της μοναδικότητας σε κάθε παρουσία της.
Ενώ, λοιπόν, το άγαλμα στο Σημείο Αναγνωρίσεως αποτελεί για την ποιήτρια το έναυσμα για τους συλλογισμούς της σε σχέση με τη θέση της γυναίκας που παραμένει διαχρονικά δέσμια των υποχρεώσεών της, αλλά και των προσδοκιών που έχει η κοινωνία από αυτήν (η γυναίκα – μητέρα, δεν μπορεί ποτέ να θεωρήσει τον εαυτό της ελεύθερο), στο ποίημα Υπό Φθινόπωρον, το άγαλμα αποτελεί περισσότερο ένα σύμβολο του αναλλοίωτου που έρχεται σε αντίθεση με την εφήμερη νεότητα της εφηβικής μορφής, θέτοντας ως βασικότερη θεματική του ποιήματος την πάροδο του χρόνου και την ποιητική δύναμη της φύσης που κατορθώνει να πλάσει εξαιρετικές εικόνες με τα ευάλωτα στη φθορά του χρόνου δημιουργήματά της.