Faith Te
«Σαν του Μαϊού τες ευωδιές γιοµίζαν τον αέρα / Γλυκύτατοι, ανεκδιήγητοι… / Μόλις είναι έτσι δυνατός ο Έρωτας κι ο Χάρος» (στ. 48-50): Να συγκρίνετε τους παραπάνω στίχους µε ανάλογους από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους και να τους σχολιάσετε.
Ο στίχος «Σαν του Μαϊού τες ευωδιές γιομίζαν τον αέρα» υπάρχει αυτούσιος και στο Β΄ σχεδίασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων, ενώ η αναφορά του αμέσως επόμενου στίχου «Γλυκύτατοι, ανεκδιήγητοι...», δίνεται περισσότερο αναλυτικά στο Β΄ σχεδίασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων:
«Χιλιάδες ήχοι αμέτρητοι, πολύ βαθιά στη χτίση∙
Η Ανατολή τ’ αρχίναγε κι ετέλειωνέ το η Δύση.
Κάποι από την Ανατολή κι από τη Δύση κάποι∙
Καθ’ ήχος είχε και χαρά, κάθε χαρά κι αγάπη.»
[Θα πρέπει να τονιστεί ότι ενώ οι στίχοι αυτοί στον Κρητικό παρουσιάζονται σε μια ενότητα, στους Ελεύθερους Πολιορκημένους δίνονται σε διαφορετικά αποσπάσματα.]
Οι γλυκύτατοι ήχοι γεμίζουν την ατμόσφαιρα και όπως οι ευωδιές του Μαΐου, οι ευωδιές δηλαδή της ανοιξιάτικης φύσης, δελεάζουν τους ανθρώπους και τους ξυπνούν εσώτερες ορμές και μια αναγεννημένη διάθεση για ζωή, έτσι κι αυτοί παρασύρουν τον ήρωα με τη μελωδία τους σε μια ακατανίκητη ανάγκη να εξαρθεί από τον εαυτό του και να έρθει σε πλήρη ένωση με τη φύση. Ο Κρητικός κυριαρχείται σε τέτοιο βαθμό από το άκουσμα του γλυκύτατου ήχου, ώστε ένιωθε πως ήθελε να χωριστεί από τη σάρκα του, να βγει από το ίδιο του το σώμα, για να μπορέσει κι αυτός, δίχως σωματική υπόσταση πια, να ακολουθήσει τη μαγευτική διαδρομή του ήχου σ’ όλη τη φύση.
«Μόλις είν’ έτσι δυνατός ο Έρωτας και ο Χάρος», ο ήρωας θέλοντας να δείξει τη δύναμη της έλξης που ασκούσε ο γλυκύτατος ήχος στην ψυχή του, τον συγκρίνει με δυο ακατάλυτες δυνάμεις του κόσμου, τον Έρωτα και το Χάρο, λέγοντας πως μόλις που έχουν την ίδια δύναμη μ’ αυτή του γλυκύτατου ήχου. Η σύγκριση αυτή δίνει με ιδιαίτερη έμφαση την κυριαρχία του ήχου στον Κρητικό και δικαιολογεί τη διάθεσή του να αποχωριστεί από το σώμα του. Για τον στίχο αυτό ο Ε. Καψωμένος σχολιάζει: «Η σύζευξη του Έρωτα με το Χάρο, στοιχείο της προσωκρατικής φιλοσοφίας (στον Ηράκλειτο Διόνυσος-Άδης είναι η διπλή όψη του ίδιου μυθικού συμβόλου), μας δίνει δύο γνωστές και ομοειδείς εκδηλώσεις του ίδιου καταλυτικού ενστίκτου, που ερεθίζει μέσα στην ψυχή του Κρητικού ο γλυκύτατος ήχος. Το ένστικτο του θανάτου είναι ακριβώς η αντίθετη ροπή προς το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και της επιβολής. Ωθεί το άτομο στην αυτοκαταστροφή. Αντίστοιχα, ο Έρωτας αντιπροσωπεύει τη μερική κατάργηση της ατομικότητας, εφόσον τείνει να μεταθέσει και να συγχωνεύσει το Εγώ με το ερώμενο αντι-κείμενο. Ανάλογη είναι η ψυχική κατάσταση του Κρητικού απέναντι στον ήχο∙ ζητά να συγχωνευθεί μαζί του».
Σε ό,τι αφορά τους Ελεύθερους Πολιορκημένους, οι ήχοι που συνδέονται άμεσα με τη χαρά και την αγάπη, έρχονται ως ισχυρά καλέσματα της ευδαιμονικής ζωής να κλονίσουν τη θέληση των πολιορκημένων. Η απόφασή τους να προβούν στην ηρωική τους έξοδο κι έτσι να θυσιαστούν για χάρη της πατρίδας τους, δοκιμάζεται από την ομορφιά της φύσης, που μοιάζει ειδικά εκείνες τις στιγμές να έχει φτάσει σε πρωτόφαντα επίπεδα κάλλους. Η φύση προκαλεί τους πολιορκημένους να αναθεωρήσουν την απόφασή τους, θέλγοντας όλες τους τις αισθήσεις, την όραση με το άνθισμα και το στόλισμα όλης της πλάσης, την όσφρηση με τις ευωδιές από τα φαγητά των εχθρών, αλλά και την ακοή με τους χιλιάδες ήχους, που ακούγονται σαν χιλιάδες φωνές που μιλούν για την απροσμέτρητη χαρά που κρύβει η ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου