Ερωτήσεις σχολικού για το "Όνειρο στο κύμα": Σχέση συγγραφέα - αφηγητή

Richard Young 

Να συζητήσετε τη σχέση συγγραφέα-αφηγητή.

α) ως προς τη συμμετοχή του στα δρώμενα,

β) ως προς την πειστικότητά του,

γ) ως προς το στοιχείο της πλαστοπροσωπίας.

α) Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση δημιουργεί στον αναγνώστη την αίσθηση πως όσα διαβάζει αποτελούν προσωπικά βιώματα του συγγραφέα. Θα πρέπει, όμως, να καταστεί σαφές πως παρά τα κοινά σημεία που παρουσιάζει η ζωή του Παπαδιαμάντη με τη ζωή του αφηγητή, ο αφηγητής δεν είναι παρά ένα δημιούργημα του συγγραφέα και δεν θα πρέπει να τον ταυτίζουμε με τον συγγραφέα.

Ο Παπαδιαμάντης επιλέγει να δώσει στη ζωή του αφηγητή πολλά κοινά στοιχεία με τη δική του (κοινή καταγωγή, εκκλησιαστική εκπαίδευση, επιθυμία μοναστικής ζωής, αρνητική αντιμετώπιση της ζωής στην Αθήνα), καθιστώντας έτσι το διήγημα έντονα βιωματικό, αλλά αυτό δε σημαίνει πως μπορούμε να εκλάβουμε όλα τα γεγονότα ως προσωπικά βιώματα του συγγραφέα.

β) Το γεγονός, άλλωστε, ότι ο συγγραφέας εντάσσει στο διήγημά του πολλά στοιχεία από τη δική του ζωή κι από τις προσωπικές του εμπειρίες, συμβάλλει στην πειστικότητα του κειμένου, καθώς ο συγγραφέας γράφει για πράγματα που τα γνωρίζει καλά. Οι περιγραφές της Σκιάθου, η αγάπη για τη ζωή κοντά στη φύση και η αγανάκτηση με τον περιορισμένο βίο της απρόσωπης Αθήνας, είναι στοιχεία που ο συγγραφέας τα έχει ζήσει κι έτσι τα αποτυπώνει στο διήγημά του με ιδιαίτερα εύστοχο και πειστικό τρόπο.

γ) Ο συγγραφέας, πάντως, προκειμένου να αποφύγει την ταύτισή του με τον αφηγητή της ιστορίας, φροντίζει να υπογράψει το διήγημα ως ο αντιγραφέας, υιοθετώντας έτσι το πλαστό πρόσωπο ενός απλού αντιγραφέα και αποποιούμενος την ιδιότητα του δημιουργού. Η τακτική αυτή του Παπαδιαμάντη, η ανάγκη του να αποστασιοποιηθεί από το περιεχόμενο του διηγήματος, προκύπτει σαφώς από την επιθυμία του να μη θεωρηθεί πως ο έρωτας του νεαρού αφηγητή για τη Μοσχούλα είναι ένα προσωπικό του βίωμα είτε γιατί πραγματικά ο Παπαδιαμάντης δεν είχε μια τέτοια εμπειρία είτε πάλι γιατί κι αυτή η πτυχή της ιστορίας ενέχει στοιχεία προσωπικού βιώματος για τον συγγραφέα. Σε κάθε περίπτωση, μπορούμε να αναγνωρίσουμε σημεία επαφής του συγγραφέα με τον αφηγητή, αλλά δεν μπορούμε να εκλάβουμε όλα τα γεγονότα του διηγήματος ως προσωπικά βιώματα του συγγραφέα.

Δείτε επίσης:

Ερωτήσεις ΚΕΕ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «Όνειρο στο κύμα»:Πώς βλέπει ο νεαρός βοσκός τη Μοσχούλα; Ανταποκρίνεται το κορίτσι στα συναισθήματά του;