Εξεταστεα Υλη & Τροπος αξιολογησης 2025

Τράπεζα Θεμάτων: Αρχαία Ελληνικά Α΄ Λυκείου (λεξιλογικές ασκήσεις Ελληνικών Ξενοφώντα)


Τράπεζα Θεμάτων: Αρχαία Ελληνικά Α΄ Λυκείου (λεξιλογικές ασκήσεις Ελληνικών Ξενοφώντα)

Απαντήσεις στα θέματα: 37, 76, 80, 131, 142, 154, 169, 181, 242, 310, 319, 325, 338, 361, 394, 461  

Θέμα 37 Ξενοφντος λληνικά, 2, 1, 20-24

α) διέχω, μηδείς, ντανάγω, καθορ, ξαγγέλλω: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις στα συνθετικά τους.

διέχω: δια & έχω
μηδείς: μηδέ & ες
ντανάγω: ντί & νά & γω
καθορ: κατά & ρ
ξαγέλλω: κ & γγέλλω

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄στήλη. Δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν.
Α΄ ΣΤΗΛΗ                              Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. παραβλήματα                       α) βράδυ, αργά
2. προαγορεύω                        β) εξορμώ από
3. ψέ                                      γ) ακολουθώ
4. πρότερον                            δ) προειδοποιώ
5. πομαι                                 ε) παραπετάσματα
                                                στ) πολύ πρωί
                                                ζ) πρωτύτερα

1: ε (παραβλήματα = παραπετάσματα)
2: δ (προαγορεύω = προειδοποιώ)
3: α (ψέ = βράδυ, αργά)
4: ζ (πρότερον = πρωτύτερα)
5: γ (πομαι = ακολουθώ)

ΘΕΜΑ 154ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 2, 3-4.

α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της στήλης Α΄με τη σημασία της στη Β΄στήλη. Δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν.
Α΄ ΣΤΗΛΗ                              Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. ομωγή                       α) ο ένας από τους δύο
2. τερος                        β) επόμενη ημέρα
3. στεραία                    γ) φράζω με χώμα την είσοδο
4. ποχώννυμι                δ) προηγούμενη νύχτα
5. διήκω                         ε) θρήνος
στ) διορθώνω τα τείχη
                                      ζ) προχωρώ, φτάνω

1: ε (ομωγή = θρήνος)
2: α (τερος = ο ένας από τους δύο)
3: β (στεραία = επόμενη ημέρα)
4: γ (ποχώννυμι = φράζω με χώμα την είσοδο)
5: ζ (διήκω = προχωρώ, φτάνω)

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη αντώνυμή της στη Β΄ στήλη. Δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν.

Α΄ ΣΤΗΛΗ                      Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. φικνομαι                 α) γρυπν
2. μακρός                       β) λίγος
3. νύξ                             γ) μέγας 
4. κοιμμαι                    δ) βραχύς
5. πολύς                         ε) πλήρης
στ) πέρχομαι
ζ) μέρα

1: στ (φικνομαι ≠ πέρχομαι)
2: δ (μακρός ≠ βραχύς)
3: ζ (νύξ ≠ μέρα)
4: α (κοιμμαι ≠ γρυπν)
5: β (πολύς ≠ λίγος)

ΘΕΜΑ 169ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 2, 2-3.

α) δότης, πίδοσις, προδοσία, παράδοσις, δοτήρ: Να κατατάξετε τις παραπάνω ομόρριζες προς το ρήμα δίδωμι λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία.

ενέργεια ή κατάσταση           πρόσωπο που ενεργεί
 πίδοσις                                            δότης
προδοσία                                           δοτήρ
παράδοσις

β) πέπεμπεν, πλουσιν, πεσκεύαζεν, ρμοστήν, νομίζοντες: Να γράψετε από μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.
πέπεμπεν = πομπή
πλουσιν = πλοον
πεσκεύαζεν = συσκευασία
ρμοστήν = ανάρμοστος
νομίζοντες = νόμισμα

ΘΕΜΑ 361ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 4, 20-21.

α) εφωνος, μετεσχήκαμεν, γν, αδούμενοι, πείθεσθε: Να γράψετε από μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

εφωνος = φώνημα
μετεσχήκαμεν = συμμετοχή
γν = γηγενής
αδούμενοι = αιδημοσύνη
πείθεσθε = πειθαρχώ

β) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους ένα ομόρριζο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) της αρχαίας ελληνικής, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:
ρηματικοί τύποι           κατάληξη           ομόρριζα ουσιαστικά
λεξεν                            -ις                                   λέξις
μετεσχήκαμεν                 -ή                                   μετοχή
ποιήσαμεν                    -τής                                ποιητής
κοινωνομεν                  -ία                                  κοινωνία
πείθεσθε                         -ώ                                   πειθώ

ΘΕΜΑ 394ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 4, 22-23.

α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄στήλη. Δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν.

Α΄ΣΤΗΛΗ                               Β΄ΣΤΗΛΗ
1. πίσταμαι                             α) υποχωρώ
2. καθυφίεμαι                           β) αίθουσα συνεδριάσεων
3. πόλλυμι                              γ) εκλέγω
4. συνέδριον                            δ) καταστρέφω
5. αρομαι                              ε) λύνω κάποιον
                                                στ) γνωρίζω καλά
                                                ζ) υφίσταμαι

1: στ (πίσταμαι = γνωρίζω καλά)
2: α (καθυφίεμαι = υποχωρώ)
3: δ (πόλλυμι = καταστρέφω)
4: β (συνέδριον = αίθουσα συνεδριάσεων)
5: γ (αρομαι = εκλέγω)

β) ερήνη, πόλεμος, ρχων, ταπεινός, ρημος: Να γράψετε από ένα ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ομόρριζο για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

ερήνη = ερηνεύω
πόλεμος = πολεμόω-
ρχων = ρχω
ταπεινός = ταπεινόω-
ρημος = ρημόω-

ΘΕΜΑ 80ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 1, 28-29

α) δών, παντελς, πλήρεις, κατασχών, μεγάλα: Να γράψετε από μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.
δών = ιδέα, είδωλο
παντελς = συντέλεια
πλήρεις = εκπληρώνω
κατασχών = κατοχή
μεγάλα = μεγαλοφυής

β) Να αντιστοιχίσετε τα ομόρριζα προς τους ρηματικούς τύπους βοηθεν και λαβε (Α΄ στήλη): βοηθός, βοήθεια, λμμα, λημμάτιον, λψις ουσιαστικά με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (Β΄ στήλη). Μία κατηγορία περισσεύει.

Α΄ ΣΤΗΛΗ                    Β' ΣΤΗΛΗ
1. βοηθός                       α) ενέργεια ή κατάσταση
2. λμμα                         β) υποκοριστικό
3. λψις                          γ) αποτέλεσμα ενέργειας
4. λημμάτιον                  δ) όργανο ή μέσο
5. βοήθεια                      ε) πρόσωπο που ενεργεί

1: ε, 2: γ 3: α 4: β 5: α

ΘΕΜΑ 319ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 3, 55-56

α) πηρέτης, συχία, πλήρης, γορά, φρόνιμος: Να γράψετε από ένα ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ομόρριζο για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.
πηρέτης: πηρετέω-
συχία: συχάζω
πλήρης: πληρόω-
γορά: γοράζω
φρόνιμος: φρονέω-

β) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με τη σημασία της στη Β΄στήλη. Δύο στοιχεία της Β΄ στήλης περισσεύουν.
Α΄ ΣΤΗΛΗ                    Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. εκός                          α) ρωτώ
2. ομώζω                       β) απορώ
3. γχειρίδια                   γ) βιβλία
4. γαστός                      δ) φυσικό, εύλογο
5. περωτ                    ε) θαυμαστός
                                      στ) μαχαίρια
                                      ζ) κλαίω, θρηνώ

1: δ (εκός = φυσικό, εύλογο)
2: ζ (ομώζω = κλαίω, θρηνώ)
3: στ (γχειρίδια = μαχαίρια)
4: ε (γαστός = θαυμαστός)
5: α (περωτ = ρωτώ)

ΘΕΜΑ 76ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 1, 28-29.

α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την ομόρριζή της στη Β΄ στήλη. Δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν.

Α΄ ΣΤΗΛΗ                        Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. νας                             α) εγκατάλειψη
2. σήμανεν                    β) είδος
3. λαβε                          γ) σημασία
4. δών                            δ) κατάληψη
5. νήχθησαν                 ε) ναός
                                         στ) αναγωγή
                                         ζ) νηοπομπή

1: ζ (νας = νηοπομπή)
2: γ (σήμανεν = σημασία)
3: δ (λαβε = κατάληψη)
4: β (δών = είδος)
5: στ (νήχθησαν = αναγωγή)

β) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους ένα ομόρριζο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) της αρχαίας ελληνικής, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:
ρηματικοί τύποι      κατάληξη            ομόρριζα ουσιαστικά
πλεν                                -ις                         πλεύσις
σήμανεν                        -μα                        σήμα
συνέλεξεν                       -ή                          συλλογή
βοηθεν                            -ός                        βοηθός
παγγελοσα                 -ία                         απαγγελία

ΘΕΜΑ 181ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 2, 16-19

α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την ομόρριζή της στη Β΄ στήλη. Δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν.

Α΄ ΣΤΗΛΗ                                  Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. βούλονται                            α) εγκατάλειψη
2. πιλελοιπέναι                       β) συντριβή
3. διέτριβεν                             γ) πομπός
4. πεμψε                                 δ) βούληση
5. ρέθη                                   ε) κατάληψη
                                                στ) αιρετός
                                                ζ) βουλιμία

1: δ (βούλονται = βούληση)
2: α (πιλελοιπέναι = εγκατάλειψη)
3: β (διέτριβεν = συντριβή)
4: γ (πεμψε = πομπή)
5: στ (ρέθη = αιρετός)

β) μολογία, μολογητής, παγγελία, γγελμα, γγελος: Να κατατάξετε τις παραπάνω ομόρριζες προς τους ρηματικούς τύπους μολογήσειν και πγγειλεν λέξεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην κατάλληλη στήλη, ανάλογα με το τι σημαίνει η καθεμία.

ενέργεια ή κατάσταση    πρόσωπο που ενεργεί     αποτέλεσμα ενέργειας
μολογία                            μολογητής                    γγελμα
παγγελία                          γγελος

ΘΕΜΑ 461ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 4, 39-41.

α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την αντώνυμή της στη Β΄ στήλη. Δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν.

Α΄ ΣΤΗΛΗ                              Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. καταβαίνω                           α) γνο
2. πένης                                   β) οδα
3. δίκαιος                                 γ) ναβαίνω
4. νέρχομαι                            δ) πίσταμαι
5. γιγνώσκω                             ε) πλούσιος
στ) δικος
ζ) κατέρχομαι

1: γ (καταβαίνω ≠ ναβαίνω)
2: ε (πένης ≠ πλούσιος)
3: στ (δίκαιος ≠ άδικος)
4: ζ (νέρχομαι ≠ κατέρχομαι)
5: α (γιγνώσκω ≠ γνο)

β) θύτης, βάδην, αποδημία, διάσκεψη, επέλαση: Να συνδέσετε τις λέξεις με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.
θύτης: ο δ’ κ το Πειραις νελθντες σν τος πλοις ες τν κρπολιν θυσαν τ θην.

βάδην: πε δ κατβησαν κκλησίαν ποίησαν ο στρατηγοί͵ νθα δ Θρασβουλος λεξεν.

αποδημία: λλ’ μν δμος πενστερος μν ν οδν πποτε νεκα
χρημτων μς δκησεν·

διάσκεψη: πε δ δικαιοσνης οδν μν προσκει͵ σκψασθε ε ρα π’ νδρείᾳ μν μγα φρονητον·

επέλαση: λλ γνμ φαητ’ ν προχειν͵ ο χοντες κα τεχος κα πλα κα χρματα κα συμμχους Πελοποννησους π τν οδν τοτων χντων περιελήλασθε;

ΘΕΜΑ 310 & 325: Ξενοφντος λληνικά, 2, 3, 55-56 
α) αποσιωπητικά, συµπόσιο, αφροσύνη, αξιολόγηση, ανελλιπώς: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις µε τις λέξεις του κειµένου µε τις οποίες έχουν ετυµολογική συγγένεια.

αποσιωπητικά: ς επεν Στυρος τι οµξοιτο͵ ε µ σιωπσειεν͵ πρετο· ν δ σιωπ͵ οκ ρ΄͵ φη͵ οµξοµαι;

συµπόσιο: Κα πε γε ποθνσκειν ναγκαζµενος τ κνειον πιε͵ τ λειπµενον φασαν ποκοτταβσαντα επεν ατν·

αφροσύνη: κενο δ κρνω το νδρς γαστν͵ τ το θαντου παρεστηκτος µτε τ φρνιµον µτε τ παιγνιδες πολιπεν κ τς ψυχς.

αξιολόγηση: Κριτίᾳ τοτ’ στω τ καλ. Κα τοτο µν οκ γνοῶ͵ τι τατα ποφθγµατα οκ ξιλογα...

ανελλιπώς: τ λειπµενον φασαν ποκοτταβσαντα επεν ατν· Κριτίᾳ τοτ’ στω τ καλ.

β) πεκαλετο, ρσα, δηλοντα, ῥῆµα, λειπόµενον: Να γράψετε από µία οµόρριζη λέξη της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας, απλή ή σύνθετη, για καθεµιά από τις παραπάνω λέξεις του κειµένου.
πεκαλετο = έγκλημα
ρσα = οραματιστής
δηλοντα = διαδήλωση
ῥῆµα = ρητός
λειπόµενον = διάλειμμα

ΘΕΜΑ 142ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 2, 1-2.

α) Να συνδέσετε τις λέξεις της Α΄ στήλης με τη λέξη της Β΄ στήλης με την οποία έχουν ετυμολογική συγγένεια. Δύο λέξεις της Α΄ στήλης περισσεύουν.

Α΄ ΣΤΗΛΗ                                       Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. άπλοια
2. χειραφέτηση                                  α) πλέουσιν
3. έφεση
4. πλεονέκτης
5. αφέλεια                                          β) φέντες
6. αφετηρία
7. περίπλους

πλέουσιν = άπλοια, περίπλους

φέντες = χειραφέτηση, έφεση, αφετηρία

β) φρουρούς, γένοντο, σφάλειαν, καταλιπών, νας: Να γράψετε από μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

φρουρούς = φρούρηση
γένοντο = γένεση
σφάλειαν = σφάλμα
καταλιπών = υπόλειμμα
νας = νηοπομπή

ΘΕΜΑ 338ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 4, 18-19. 
α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους ένα ομόρριζο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι           κατάληξη            ομόρριζα ουσιαστικά
μεταστραφείς                 -ή                          μεταστροφή
νίκων                            -τής                      νικητής
τρωθείη                          -μα                        τραύμα       
κατεδίωξαν                     -ις                         δίωξις
διελέγοντο                      -ος                        διάλογος

β) εναντίωση, επίθεση, αφήγηση, σύμπτωση, άβατος: Να συνδέσετε τις παραπάνω λέξεις με τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια.

εναντίωση  = Τατα δ’ επν κα μεταστραφες πρς τος ναντους͵ συχαν εχε·                                                 

επίθεση = κα γρ μντις παργγελλεν ατος μ πρτερον πιτθεσθαι͵ πρν [ν] τν σφετρων πσοι τις τρωθεη·

αφήγηση = πειδν μντοι τοτο γνηται͵ γησμεθα μν͵ φη͵ μες͵ νκη δ’ μν σται πομνοις͵ μο μντοι θνατος͵ ς γ μοι δοκε.

σύμπτωση = Κα οκ ψεσατο͵ λλ’ πε νλαβον τ πλα͵ ατς μν σπερ π μορας τινς γμενος κπηδσας πρτος, μπεσν τος πολεμοις ποθνσκει

άβατος = κα τθαπται ν τ διαβσει το Κηφισο

ΘΕΜΑ 131ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 1, 30-32

α) Να συνδέσετε κάθε λέξη της Α΄ στήλης με την ομόρριζή της στη Β΄ στήλη. Δύο λέξεις της Β΄ στήλης περισσεύουν.

Α΄ ΣΤΗΛΗ                                Β΄ ΣΤΗΛΗ
1. ποκόπτειν                          α) δόγμα
2. κατειργάσατο                       β) εγκρατής
3. κρατήσειαν                          γ) κατάληψη
4. πελάβετο                            δ) δείγμα
5. δοξεν                                 ε) διακοπή
                                                στ) εγκατάλειψη
                                                ζ) επεξεργασία

1: ε (ποκόπτειν = διακοπή)
2: ζ (κατειργάσατο = επεξεργασία)
3: β (κρατήσειαν = εγκρατής)
4: γ (πελάβετο = κατάληψη)
5: α (δοξεν = δόγμα)

β) πήγαγεν, κατακρημνίσειαν, διέφθειρεν, λέγετο, προδοναι: Να γράψετε από μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

πήγαγεν = παραγωγή
κατακρημνίσειαν = απόκρημνος
διέφθειρεν = φθορά
λέγετο = λεκτικός
προδοναι = προδοσία

ΘΕΜΑ 242ο: Ξενοφντος λληνικά, 2, 3, 50-51.

α) Να σχηματίσετε από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους ένα ομρριζο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιώντας την κατάληξη που σας δίνεται:

ρηματικοί τύποι           κατάληξη       ομόρριζα ουσιαστικά
ξαλείφω                           -ή                          αλοιφή
πιτρέψειν                         -ος                        επίτροπος
διαψηφίζεσθαι                -μα                      ψήφισμα
γησάμενος                    -μών                     ηγεμών
ρν                                  -ις                        όρασις

β) προσέρχομαι, διαλέγομαι, φίσταμαι, νίημι, κατάλογος: Να αναλύσετε τις παραπάνω σύνθετες λέξεις στα συνθετικά τους.
προσέρχομαι = προς & ρχομαι
διαλέγομαι = δια & λέγω / λέγομαι
φίσταμαι = πί & στημι / σταμαι
νίημι = νά & ημι
κατάλογος = κατά & λέγω / λόγος


10 σχόλια:

  1. λεξιλογικά στον Θουκυδίδη υπάρχουν;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. τέλεια δουλειά κάνατε!Μπράβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Θερμά συγχαρητήρια για την άψογα οργανωμένη δουλειά σας!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μηπως θα βγαλετε και απαντήσεις για την ιστορια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Λεξιλογικές ασκήσεις Θουκυδίδη http://latistor.blogspot.gr/2014/05/blog-post_3129.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ενδεικτικές ερωτήσεις ιστορίας http://latistor.blogspot.gr/2014/06/blog-post_2.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Δεν ειναι ολα τα λεξιλογικα απο ξενοφωντα ετσι? ειναι απλα ενδεικτικα...?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Είναι ενδεικτικά κάποιες λεξιλογικές ερωτήσεις από τα θέματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή