Σοφοκλέους «Αντιγόνη» [Συντακτική ανάλυση Προλόγου 1-99]

Magdalena Russocka

Σοφοκλέους «Αντιγόνη» [Συντακτική ανάλυση Προλόγου 1-99]

ΑΝΤΙΓΟΝΗ

             

Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα, ἆρ᾽ οἶσθα  

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, ολικής άγνοιας.

οἶσθα: Ρήμα. σύ: Εννοούμενο υποκείμενο ρήματος. Ὦ κάρα: Κλητική προσφώνηση. Ἰσμήνης: Γενική κτητική στο κάρα. κοινὸν αὐτάδελφον: Επιθετικοί προσδιορισμοί στο κάρα. [Σχήμα υπαλλαγής: ένας επιθετικός προσδιορισμός που αναφέρεται σε γενική κτητική δεν τίθεται επίσης σε γενική, ως ομοιόπτωτος προσδιορισμός, αλλά στην πτώση του όρου που προσδιορίζει η γενική κτητική.]

ὅ τι τῶν ἀπ᾽ Οἰδίπου κακῶν ἐστί  

Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική μερικής άγνοιας ως αντικείμενο του ρήματος οἶσθα. Εκφέρεται με οριστική, καθώς δηλώνει ερώτηση για το πραγματικό.  

ἐστί: Ρήμα. ὅ τι: Υποκείμενο ρήματος. τῶν κακῶν: Γενική διαιρετική στο ὅ τι. ἀπ᾽ Οἰδίπου: Εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης. τῶν ἀπ᾽ Οἰδίπου: Επιθετικός προσδιορισμός στο κακῶν δυνάμει του άρθρου.

ὁποῖον Ζεύς οὐχὶ νῷν ἔτι ζώσαιν τελεῖ;

Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική πρόταση στο ὅ τι.

τελεῖ: Ρήμα. Ζεύς: Υποκείμενο ρήματος. ὁποῖον: Αντικείμενο ρήματος. νῷν: Δοτική προσωπική αντιχαριστική στο τελεῖ. ζώσαιν: Χρονική μετοχή συνημμένη στο νῷν. ἔτι: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ζώσαιν.

οὐδὲν γὰρ οὔτ᾽ ἀλγεινὸν οὔτ᾽ ἄτης ἄτερ οὔτ᾽ αἰσχρὸν οὔτ᾽ ἄτιμόν ἐστί.   

Κύρια πρόταση

ἐστί: Ρήμα. οὐδὲν: Υποκείμενο ρήματος. ἀλγεινὸν, αἰσχρὸν, ἄτιμόν: Επιθετικοί προσδιορισμοί του υποκειμένου. ἄτης ἄτερ: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εξαίρεσης.

ὁποῖον οὐ τῶν σῶν τε κἀμῶν οὐκ ὄπωπ᾽ ἐγὼ κακῶν [ὄν]

Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο οὐδὲν της κύριας πρότασης.

ὄπωπα: Ρήμα. ἐγὼ: Υποκείμενο. ὄν: Εννοούμενη κατηγορηματική μετοχή από το ρήμα αίσθησης. ὁποῖον: Υποκείμενο κατηγορηματικής μετοχής. τῶν κακῶν: Γενική κατηγορηματική διαιρετική μέσω της μετοχής ὄν. σῶν τε κἀμῶν: Επιθετικοί προσδιορισμοί στο κακῶν.

καὶ νῦν τί (ἐστί) τοῦτ᾽ αὖ κήρυγμα

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, μερικής άγνοιας  

ἐστί: Ρήμα. κήρυγμα: Υποκείμενο ρήματος. τοῦτο: Επιθετικός προσδιορισμός στο κήρυγμα. τί: Κατηγορούμενο του υποκειμένου. νῦν & αὖ: Επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου στο ρήμα.

(ὅ) φασι πανδήμῳ πόλει θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως;

Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο κήρυγμα.

φασί: Ρήμα. τινές: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. θεῖναι: Ειδικό απαρέμφατο ως αντικείμενο ρήματος. τόν στρατηγόν: Υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). πόλει: Δοτική του τόπου στο απαρέμφατο. ἀρτίως: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

ἔχεις τι

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, ολικής άγνοιας

ἔχεις: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. τι: Αντικείμενο.

κεἰσήκουσας;

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, ολικής άγνοιας

εἰσήκουσας: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο.

ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά;

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, ολικής άγνοιας

λανθάνει: Ρήμα. κακά: Υποκείμενο ρήματος (αττική σύνταξη). σε: Αντικείμενο ρήματος. στείχοντα: Κατηγορηματική μετοχή, ως κατηγορηματικός προσδιορισμός στο κακά, το οποίο λειτουργεί ως υποκείμενό της. πρὸς τοὺς φίλους: Εμπρόθετος προσδιορισμός που εκφράζει κατεύθυνση. τῶν ἐχθρῶν: Γενική κτητική στο κακά.

ΙΣΜΗΝΗ      

ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦθος, Ἀντιγόνη, φίλων οὔθ᾽ ἡδὺς οὔτ᾽ ἀλγεινὸς ἵκετο

Κύρια πρόταση

ἵκετο: Ρήμα. μῦθος: Υποκείμενο. ἐμοὶ: Αντικείμενο ρήματος. Ἀντιγόνη: Κλητική προσφώνηση. φίλων: Γενική αντικειμενική στο μῦθος. οὐδεὶς / ἡδὺς / ἀλγεινὸς: Επιθετικοί προσδιορισμοί στο μῦθος.

ἐξ ὅτου δυοῖν ἀδελφοῖν ἐστερήθημεν δύο μιᾷ θανόντων ἡμέρᾳ διπλῇ χερί· 

Δευτερεύουσα χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας.

ἐστερήθημεν: Ρήμα. ἡμεῖς: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. ἀδελφοῖν: Αντικείμενο ρήματος. δυοῖν: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἀδελφοῖν. θανόντων: Επιθετική μετοχή ως επιθετικός προσδιορισμός στο ἀδελφοῖν, το οποίο λειτουργεί ως υποκείμενό της. ἡμέρᾳ: Δοτική του χρόνου στο θανόντων. μιᾷ: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἡμέρᾳ. χερί: Δοτική του οργάνου στο θανόντων. διπλῇ: Επιθετικός προσδιορισμός στο χερί.

ἐπεὶ δὲ φροῦδός ἐστιν Ἀργείων στρατὸς ἐν νυκτὶ τῇ νῦν,

Δευτερεύουσα χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο οἶδα της κύριας πρότασης.

ἐστιν: Ρήμα. στρατός: Υποκείμενο. φροῦδός: Κατηγορούμενο του υποκειμένου. Ἀργείων: Γενική κτητική στο στρατὸς. ἐν νυκτὶ: Εμπρόθετος προσδιορισμός του χρόνου. τῇ νῦν: Επιθετικός προσδιορισμός στο νυκτί.

οὐδὲν οἶδα ὑπέρτερον, οὔτ᾽ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ᾽ ἀτωμένη.

Κύρια πρόταση

οἶδα: Ρήμα. ἐγώ: Υποκείμενο ρήματος (εννοείται). οὐδὲν: Αντικείμενο ρήματος. ὑπέρτερον: Επιθετικός προσδιορισμός στο οὐδὲν. εὐτυχοῦσα & ἀτωμένη: Κατηγορηματικές μετοχές στο υποκείμενο μέσω του οἶδα. μᾶλλον: Επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού στις κατηγορηματικές μετοχές.

AN. ᾔδη καλῶς

Κύρια πρόταση

ᾔδη: Ρήμα. ἐγώ: Υποκείμενο ρήματος (εννοείται). καλῶς: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου.

σ᾽ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν τοῦδ᾽ οὕνεκ᾽ ἐξέπεμπον,

Κύρια πρόταση

ἐξέπεμπον: Ρήμα. ἐγώ: Υποκείμενο ρήματος (εννοείται). σε: Αντικείμενο ρήματος. ἐκτὸς: Επιρρηματικός προσδιορισμός τόπου στο ρήμα. πυλῶν: Γενική του χωρισμού. αὐλείων: Επιθετικός προσδιορισμός στο πυλῶν. τοῦδ᾽ οὕνεκα: Εμπρόθετος προσδιορισμός με αναστροφή προθέσεως, που δηλώνει το σκοπό στο ρήμα.

ὡς μόνη κλύοις.       

Δευτερεύουσα τελική πρόταση, εκφερόμενη με ευκτική του πλαγίου λόγου λόγω εξάρτησης από ιστορικό χρόνο.

κλύοις: Ρήμα. συ: Εννοείται ως υποκείμενο. μόνη: Κατηγορηματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο.

ΙΣ. Τί δ᾽ ἔστι;

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, μερικής άγνοιας

ἔστι: Ρήμα. τί: Υποκείμενο ρήματος.

δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ᾽ ἔπος.  

Κύρια πρόταση

δηλοῖς: Ρήμα. συ: Εννοείται ως υποκείμενο. καλχαίνουσα: Κατηγορηματική μετοχή μέσω του δηλοῖς, ως κατηγορούμενο στο υποκείμενο συ. ἔπος: Αντικείμενο μετοχής. τι: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἔπος.

ΑΝ. Οὐ γὰρ τάφου νῷν τὼ κασιγνήτω Κρέων τὸν μὲν προτίσας, τὸν δ᾽ ἀτιμάσας ἔχει;

Ευθείες ερωτηματικές προτάσεις, ολικής άγνοιας

προτίσας ἔχει / ἀτιμάσας ἔχει: Ρήματα. Κρέων: Υποκείμενο των ρημάτων. τόν μέν: Αντικείμενο του προτίσας ἔχει. τόν δέ: Άμεσο αντικείμενο του ἀτιμάσας ἔχει. τάφου: Έμμεσο αντικείμενο του ἀτιμάσας ἔχει. νῷν: Δοτική προσωπική ηθική. τὼ κασιγνήτω: Αιτιατική σε θέση γενικής διαιρετικής (σχήμα: καθ’ όλον και μέρος). [Ένας όρος της πρότασης που δηλώνει το όλον, αντί να τεθεί σε γενική διαιρετική, τίθεται στην πτώση στην οποία βρίσκεται ο όρος ή οι όροι που δηλώνουν το μέρος του όλου.] 

Ἐτεοκλέα μέν σὺν δίκῃ χρησθεὶς δικαίᾳ καὶ νόμῳ, κατὰ χθονὸς ἔκρυψε τοῖς ἔνερθεν ἔντιμον νεκροῖς,

Κύρια πρόταση

ἔκρυψε: Ρήμα. Κρέων: Εννοείται ως υποκείμενο. Ἐτεοκλέα: Αντικείμενο ρήματος. ἔντιμον: Προληπτικό κατηγορούμενο του αντικειμένου. τοῖς νεκροῖς: Δοτική αντικειμενική στο ἔντιμον. ἔνερθεν: Επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει στάση σε τόπο. τοῖς ἔνερθεν: Επιθετικός προσδιορισμός στο νεκροῖς δυνάμει του άρθρου. χρησθεὶς: Χρονική μετοχή (ή τροπική), συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. σὺν δίκῃ & σύν νόμῳ: Εμπρόθετοι προσδιορισμοί του τρόπου στη μετοχή. δικαίᾳ: Επιθετικός προσδιορισμός στο δίκῃ. κατὰ χθονὸς: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο στο ρήμα.

ὡς λέγουσι

Δευτερεύουσα αναφορική παραβολική πρόταση, που δηλώνει τρόπο.

λέγουσι: Ρήμα. οἱ ἄνθρωποι: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος.

τὸν δ᾽ ἀθλίως θανόντα Πολυνείκους νέκυν ἀστοῖσί φασιν ἐκκεκηρῦχθαι τὸ μὴ τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα, ἐᾶν δ᾽ ἄκλαυτον, ἄταφον, οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς.

Κύρια πρόταση

φασιν: Ρήμα. οἱ ἄνθρωποι: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. ἐκκεκηρῦχθαι: Ειδικό απαρέμφατο ως αντικείμενο ρήματος. τὸ μὴ καλύψαι / τό μή κωκῦσαί / τό ἐᾶν: Έναρθρα απαρέμφατα ως υποκείμενα του ειδικού απαρεμφάτου. ἀστοῖσί: Αντικείμενο του ἐκκεκηρῦχθαι. τινά: Υποκείμενο των έναρθρων απαρεμφάτων. τόν νέκυν: Αντικείμενο των έναρθρων απαρεμφάτων. Πολυνείκους: Γενική κτητική στο νέκυν. τὸν θανόντα: Επιθετική μετοχή ως επιθετικός προσδιορισμός στο νέκυν. ἀθλίως: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου. τάφῳ: Δοτική του μέσου στο καλύψαι. ἄκλαυτον, ἄταφον, θησαυρὸν: Κατηγορούμενο στο νέκυν μέσω του απαρεμφάτου ἐᾶν. γλυκὺν: Επιθετικός προσδιορισμός στο θησαυρὸν. οἰωνοῖς: Δοτική προσωπική χαριστική στο ἐᾶν. εἰσορῶσι: Επιθετική μετοχή ως επιθετικός προσδιορισμός στο οἰωνοῖς, το οποίο λειτουργεί ως υποκείμενό της. πρὸς χάριν: Εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού στη μετοχή. βορᾶς: Γενική αντικειμενική στο χάριν.

Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ κἀμοί κηρύξαντ᾽ ἔχειν, καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν σαφῆ προκηρύξοντα, καὶ τὸ πρᾶγμ᾽ ἄγειν οὐχ ὡς παρ᾽ οὐδέν, ἀλλ᾽ φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει.

Κύρια πρόταση

φασιν: Ρήμα. οἱ ἄνθρωποι: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. κηρύξαντα ἔχειν / νεῖσθαι / ἄγειν: Ειδικά απαρέμφατα ως αντικείμενα του ρήματος. τόν Κρέοντα: Υποκείμενο των απαρεμφάτων (ετεροπροσωπία). τὸν ἀγαθὸν: Επιθετικός προσδιορισμός στο Κρέοντα. Τοιαῦτά: Άμεσο αντικείμενο του απαρεμφάτου κηρύξαντα ἔχειν. σοὶ κἀμοί: Έμμεσα αντικείμενα του απαρεμφάτου κηρύξαντα ἔχειν. προκεῖσθαι: Ειδικό απαρέμφατο ως αντικείμενο του ρήματος. φόνον: Υποκείμενο του απαρεμφάτου προκεῖσθαι (ετεροπροσωπία). δημόλευστον: Επιθετικός προσδιορισμός στο φόνον. ἐν πόλει: Εμπρόθετος προσδιορισμός τόπου. δεῦρο: Επιρρηματικός προσδιορισμός τόπου στο νεῖσθαι. προκηρύξοντα: Τελική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο των απαρεμφάτων τόν Κρέοντα. ταῦτα: Άμεσο αντικείμενο της μετοχής. τοῖσι μὴ εἰδόσιν: Επιθετική μετοχή ως έμμεσο αντικείμενο της μετοχής προκηρύξοντα. σαφῆ: Προληπτικό κατηγορούμενο του αντικειμένου ταῦτα. τὸ πρᾶγμα: Αντικείμενο του ειδικού απαρεμφάτου ἄγειν. παρ᾽ οὐδέν: Εμπρόθετος προσδιορισμός της σύγκρισης στο ἄγειν.

λέγω γὰρ κἀμέ

Κύρια παρενθετική πρόταση

λέγω: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο. κἀμέ: Αντικείμενο ρήματος.

ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ

Δευτερεύουσα αναφορικοϋποθετική πρόταση. Δημιουργεί πλάγιο λανθάνοντα υποθετικό λόγο με απόδοση το απαρέμφατο προκεῖσθαι. Ο υποθετικός λόγος δηλώνει την αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον. Υπόθεση: ἂν + Υποτακτική (δρᾷ). Απόδοση (σε ευθύ λόγο): πρόκειται (Οριστική Ενεστώτα).

δρᾷ: Ρήμα. ὃς: Υποκείμενο. τι: Σύστοιχο αντικείμενο του ρήματος. τούτων: Γενική διαιρετική στο τι.

Οὕτως ἔχει σοι ταῦτα,

Κύρια πρόταση

ἔχει: Ρήμα. ταῦτα: Υποκείμενο (αττική σύνταξη). σοι: Δοτική προσωπική ηθική. Οὕτως: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου.

καὶ δείξεις τάχα

Κύρια πρόταση

δείξεις: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. τάχα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

εἴτ᾽ εὐγενὴς πέφυκας εἴτ᾽ ἐσθλῶν κακή. 

Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση, ολικής άγνοιας, διμελής, που λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος δείξεις της κύριας.

πέφυκας: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. εὐγενὴς / κακή: Κατηγορούμενα του υποκειμένου. ἐσθλῶν: Γενική της καταγωγής στο ρήμα.

ΙΣ. Τί δ᾽, ὦ ταλαῖφρον ἐγὼ λύουσ᾽ ἂν εἴθ᾽ ἅπτουσα προσθείμην πλέον;

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, μερικής άγνοιας

προσθείμην: Ρήμα. ἐγὼ: Υποκείμενο. Τί: Αντικείμενο ρήματος. πλέον: Επιθετικός προσδιορισμός στο τί. ὦ ταλαῖφρον: Κλητική προσφώνηση. λύουσα / ἅπτουσα: Τροπικές μετοχές συνημμένες στο υποκείμενο του ρήματος.

εἰ τάδ᾽ ἐν τούτοις ἐστί,

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Δημιουργεί υποθετικό λόγο του πραγματικού. Υπόθεση: εἰ + Οριστική . Απόδοση: Δυνητική Ευκτική (προσθείμην ἂν).

ἐστί: Ρήμα. τάδε: Υποκείμενο (αττική σύνταξη). ἐν τούτοις: Εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει κατάσταση.

           

ΑΝ. Εἰ ξυμπονήσεις

Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική, ολικής άγνοιας ως αντικείμενο του ρήματος σκόπει.

ξυμπονήσεις: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος.

καὶ ξυνεργάσῃ

Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική, ολικής άγνοιας ως αντικείμενο του ρήματος σκόπει.

ξυνεργάσῃ: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος.

σκόπει.

Κύρια πρόταση

σκόπει: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος.

             

ΙΣ. Ποῖόν τι κινδύνευμα λέγεις σκοπεῖν;

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, μερικής άγνοιας

λέγεις: Εννοείται ως ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. σκοπεῖν: Τελικό απαρέμφατο, εννοείται ως αντικείμενο του ρήματος. με: Εννοείται ως υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). κινδύνευμα: Αντικείμενο του εννοούμενου απαρεμφάτου. Ποῖόν τι: Επιθετικοί προσδιορισμοί στο κινδύνευμα.

ποῖ γνώμης ποτ᾽ εἶ; 

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, μερικής άγνοιας.

εἶ: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. ποῖ: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου. γνώμης: Γενική διαιρετική στο ποῖ. ποτέ: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

ΑΝ. Εἰ τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε κουφιεῖς χερί.          

Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση, ολικής άγνοιας, ως αντικείμενο στο εννοούμενο ρήμα σκόπει της κύριας πρότασης.

κουφιεῖς: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. τὸν νεκρὸν: Αντικείμενο ρήματος. ξὺν χερί: Εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει συνεργασία / συνδρομή. τῇδε: Επιθετικός προσδιορισμός στο χερί.

ΙΣ. Ἦ γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ᾽, ἀπόρρητον πόλει;

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, ολικής άγνοιας.

νοεῖς: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. θάπτειν: Τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο του ρήματος. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του απαρεμφάτου (ταυτοπροσωπία). σφε: Αντικείμενο του απαρεμφάτου.  ἀπόρρητον ὄν: Εναντιωματική μετοχή με υποκείμενο το θάπτειν. πόλει: Αντικείμενο της εναντιωματικής μετοχής.

ΑΝ. Τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν ἀδελφόν νοῶ θάπτειν·

Κύρια πρόταση

νοῶ: Εννοείται ως ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο. θάπτειν: Εννοούμενο τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο ρήματος, με υποκείμενο ἐγώ (ταυτοπροσωπία). τόν ἀδελφόν: Αντικείμενο του απαρεμφάτου. τον ἐμὸν καὶ τὸν σόν: Επιθετικοί προσδιορισμοί στο ἀδελφόν.

ἢν σὺ μὴ θέλῃς (θάπτειν),

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Δημιουργεί υποθετικό λόγο του προσδοκώμενου. Υπόθεση: ἢν + Υποτακτική. Απόδοση: Τελικό απαρέμφατο (θάπτειν).

μὴ θέλῃς: Ρήμα. σὺ: Υποκείμενο. θάπτειν: Εννοούμενο τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο του ρήματος, με υποκείμενο σύ (ταυτοπροσωπία).

οὐ γὰρ δὴ προδοῦσ᾽ ἁλώσομαι.     

Κύρια πρόταση

ἁλώσομαι: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο. προδοῦσα: Κατηγορηματική μετοχή ως κατηγορούμενο στο ἐγώ, το οποίο λειτουργεί ως υποκείμενό της.

ΙΣ. Ὦ σχετλία, Κρέοντος ἀντειρηκότος νοεῖς θάπτειν;

Ευθεία ερωτηματική πρόταση, ολικής άγνοιας

νοεῖς: Εννοείται ως ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. θάπτειν: Τελικό απαρέμφατο, εννοείται ως αντικείμενο του ρήματος. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του απαρεμφάτου (ταυτοπροσωπία). ἀντειρηκότος: Γενική απόλυτη εναντιωματική μετοχή. Κρέοντος: Υποκείμενο της εναντιωματικής μετοχής. Ὦ σχετλία: Κλητική προσφώνηση.

ΑΝ. Ἀλλ᾽ οὐδὲν αὐτῷ τῶν ἐμῶν μ᾽ εἴργειν μέτα.

Κύρια πρόταση

μέτα: Ρήμα. εἴργειν: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος. αὐτόν: Εννοείται ως υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). αὐτῷ: Δοτική προσωπική στο απρόσωπο ρήμα. με: Άμεσο αντικείμενο του απαρεμφάτου. τῶν ἐμῶν: Έμμεσο αντικείμενο του απαρεμφάτου. οὐδὲν: Αιτιατική του ποσού.

ΙΣ. Οἴμοι· φρόνησον, ὦ κασιγνήτη,

Κύρια πρόταση

φρόνησον: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. ὦ κασιγνήτη: Κλητική προσφώνηση.

πατὴρ ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ᾽ ἀπώλετο, πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί·

Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση ως αντικείμενο στο ρήμα φρόνησον της κύριας.

ἀπώλετο: Ρήμα. πατήρ: Υποκείμενο ρήματος. ἀπεχθὴς δυσκλεής: Επιρρηματικά κατηγορούμενα του τρόπου στο υποκείμενο. νῷν: Δοτική προσωπική ηθική στο ρήμα. ἀράξας: Χρονική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. αὐτὸς: Κατηγορηματικός προσδιορισμός στο πατήρ. ὄψεις: Αντικείμενο της μετοχής. διπλᾶς: Επιθετικός προσδιορισμός στο ὄψεις. χερί: Δοτική του οργάνου. αὐτουργῷ: Επιθετικός προσδιορισμός στο χερί. πρὸς ἀμπλακημάτων: Εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας στο ἀράξας. αὐτοφώρων: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἀμπλακημάτων.  

ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή, διπλοῦν ἔπος, πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον·

Κύρια πρόταση

λωβᾶται: Ρήμα. μήτηρ καὶ γυνή: Υποκείμενα ρήματος. βίον: Αντικείμενο ρήματος. ἔπος: Παράθεση στο μήτηρ καὶ γυνή. διπλοῦν: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἔπος. ἀρτάναισι: Δοτική του οργάνου στο λωβᾶται. πλεκταῖσιν: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἀρτάναισι. ἔπειτα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

τρίτον δ᾽ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ᾽ ἡμέραν αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον κοινὸν κατειργάσαντ᾽ ἐπαλλήλοιν χεροῖν.

Κύρια πρόταση

κατειργάσαντο: Ρήμα. ἀδελφὼ: Υποκείμενο ρήματος. μόρον: Αντικείμενο ρήματος. δύο: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἀδελφὼ. τὼ ταλαιπώρω: Παράθεση στο ἀδελφὼ.  κοινὸν: Επιθετικός προσδιορισμός στο μόρον. αὐτοκτονοῦντε: Τροπική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. χεροῖν: Δοτική του οργάνου. ἐπαλλήλοιν: Επιθετικός προσδιορισμός στο χεροῖν. καθ᾽ ἡμέραν: Εμπρόθετος προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα. μίαν: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἡμέραν. τρίτον: Προεξαγγελτική παράθεση.

σκόπει

Κύρια πρόταση

σκόπει: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο.

Νῦν δ᾽ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα ὅσῳ κάκιστ᾽ ὀλούμεθα,

Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση, μερικής άγνοιας, ως αντικείμενο στο ρήμα σκόπει.

ὀλούμεθα: Ρήμα. νὼ: Υποκείμενο ρήματος. λελειμμένα: Επιθετική μετοχή ως επιθετικός προσδιορισμός στο νὼ, το οποίο λειτουργεί ως υποκείμενό της. μόνα: Κατηγορούμενο στο υποκείμενο μέσω της μετοχής. κάκιστα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στη μετοχή. ὅσῳ: Δοτική του ποσού στο κάκιστα. Νῦν / αὖ: Επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου στο ρήμα.

εἰ νόμου βίᾳ ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν.

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Δημιουργεί υποθετικό λόγο του πραγματικού. Υπόθεση: εἰ + Οριστική (παρέξιμεν). Απόδοση: Οριστική: ὀλούμεθα.

παρέξιμεν: Ρήμα. ἡμεῖς: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. ψῆφον / κράτη: Αντικείμενα του ρήματος. τυράννων: Γενική υποκειμενική στο ψῆφον. βίᾳ: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο ρήμα. νόμου: Γενική αντικειμενική στο βίᾳ.

Ἀλλ᾽ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν

Κύρια πρόταση

χρή: Ρήμα. ἐννοεῖν: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος. σε: Εννοούμενο υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). τοῦτο: Αντικείμενο του απαρεμφάτου.

γυναῖχ᾽ ὅτι ἔφυμεν, ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα·     

Δευτερεύουσα ειδική πρόταση ως επεξήγηση στο τοῦτο της κύριας πρότασης.

ἔφυμεν: Ρήμα. ἡμεῖς: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. γυναῖκε: Κατηγορούμενο του υποκειμένου. ὡς οὐ μαχουμένα: Τελική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. πρὸς ἄνδρας: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εναντίωσης.

ἔπειτα δ᾽ [ἐννοεῖν χρὴ]

Κύρια πρόταση

χρή: Εννοείται ως ρήμα. ἐννοεῖν: Τελικό απαρέμφατο ως εννοούμενο υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος. σε: Εννοούμενο υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). ἔπειτα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

οὕνεκ᾽ ἀρχόμεσθ᾽ ἐκ κρεισσόνων καὶ ταῦτ᾽ ἀκούειν κἄτι τῶνδ᾽ ἀλγίονα.     

Δευτερεύουσα ειδική πρόταση ως αντικείμενο του εννοούμενου απαρεμφάτου της κύριας πρότασης.

ἀρχόμεσθα: Ρήμα. ἡμεῖς: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. ἐκ κρεισσόνων: Εμπρόθετος προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στο ρήμα. ἀκούειν: Απαρέμφατο του αποτελέσματος από το ρήμα. ἡμεῖς: Εννοείται ως υποκείμενο του απαρεμφάτου (ταυτοπροσωπία). ταῦτα / ἀλγίονα: Αντικείμενα του απαρεμφάτου. τῶνδε: Γενική συγκριτική στο ἀλγίονα. ἔτι: Επιρρηματικός του ποσού.

Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν, τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι·

Κύρια πρόταση

πείσομαι: Ρήμα. Ἐγὼ: Υποκείμενο. τοῖς βεβῶσι: Επιθετική μετοχή ως αντικείμενο ρήματος. ἐν τέλει: Εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει κατάσταση. αἰτοῦσα: Τροπική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. τοὺς ὑπὸ χθονὸς: Άμεσο αντικείμενο της μετοχής και υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). ἴσχειν: Τελικό απαρέμφατο ως έμμεσο αντικείμενο της μετοχής. ξύγγνοιαν: Αντικείμενο του απαρεμφάτου ἴσχειν.   

ὡς βιάζομαι τάδε,

Δευτερεύουσα αιτιολογική πρόταση.

βιάζομαι: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος. τάδε: Αντικείμενο ρήματος.

τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα.           

Κύρια πρόταση

οὐκ ἔχει: Ρήμα. τό πράσσειν: Έναρθρο απαρέμφατο ως υποκείμενο ρήματος. τινά: Εννοείται ως υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). περισσά: Σύστοιχο αντικείμενο του απαρεμφάτου. νοῦν: Αντικείμενο ρήματος. οὐδένα: Επιθετικός προσδιορισμός στο νοῦν.

ΑΝ. οὔτ᾽ ἂν κελεύσαιμι

Κύρια πρόταση

ἂν κελεύσαιμι: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. σε: Εννοείται ως αντικείμενο του ρήματος.  

οὔτ᾽ ἄν ἐμοῦ γ᾽ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.

Κύρια πρόταση

ἂν δρῴης: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. ἐμοῦ μέτα: Εμπρόθετος προσδιορισμός της σύμπραξης (αναστροφή προθέσεως). ἡδέως: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου.

εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν,

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Δημιουργεί υποθετικό λόγο της απλής σκέψης του λέγοντος. Υπόθεση: εἰ + Ευκτική (θέλοις). Απόδοση: Δυνητική Ευκτική (ἂν δρῴης).

θέλοις: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. πράσσειν: Τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο του ρήματος. Το απαρέμφατο έχει ως υποκείμενο το εννοούμενο σύ (ταυτοπροσωπία). ἔτι: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

Ἀλλ᾽ ἴσθι

Κύρια πρόταση

ἴσθι: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος.

ὁποία σοι δοκεῖ [εἰδέναι],

Δευτερεύουσα αναφορική πρόταση ως αντικείμενο του ρήματος ἴσθι.

δοκεῖ: Ρήμα. εἰδέναι: Εννοούμενο τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο του ρήματος, με υποκείμενο το εννοούμενο σε (ετεροπροσωπία). σοι: Δοτική προσωπική στο απρόσωπο ρήμα. ὁποία: Αντικείμενο του εννοούμενου απαρεμφάτου.

κεῖνον δ᾽ ἐγὼ θάψω·

Κύρια πρόταση

θάψω: Ρήμα. ἐγὼ: Υποκείμενο. κεῖνον: Αντικείμενο.

καλόν [ἔσται] μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν.

Κύρια πρόταση

καλόν ἔσται: Απρόσωπη έκφραση. θανεῖν: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο στην απρόσωπη έκφραση. μοι: Δοτική προσωπική. ποιούσῃ: Χρονική μετοχή συνημμένη στη δοτική προσωπική. τοῦτο: Αντικείμενο της μετοχής.

Φίλη μετ᾽ αὐτοῦ κείσομαι, φίλου μέτα, ὅσια πανουργήσασα·

Κύρια πρόταση

κείσομαι: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. φίλη: Κατηγορούμενο του υποκειμένου. μετ᾽ αὐτοῦ / φίλου μέτα (αναστροφή πρόθεσης): Εμπρόθετοι προσδιορισμοί που δηλώνουν μεταφορικά τη σύμπραξη / συνεργασία. πανουργήσασα: Χρονική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. ὅσια: Σύστοιχο αντικείμενο της μετοχής.

ἐπεὶ πλείων χρόνος [ἐστί]

Κύρια πρόταση       

ἐστί: Εννοούμενο ρήμα. χρόνος: Υποκείμενο. πλείων: Κατηγορούμενο του υποκειμένου μέσω του συνδετικού ρήματος.

ὃν δεῖ μ᾽ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.

Δευτερεύουσα αναφορική πρόταση ως επιθετικός προσδιορισμός στη λέξη χρόνος της κύριας.

δεῖ: Ρήμα. ἀρέσκειν: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος. με: Υποκείμενο του απαρεμφάτου (αναγκαστική ετεροπροσωπία). τοῖς κάτω: Αντικείμενο του απαρεμφάτου. τῶν ἐνθάδε: Γενική συγκριτική. ὃν: Αιτιατική του χρόνου.

ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι·

Κύρια πρόταση

κείσομαι: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο. ἐκεῖ: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου. αἰεὶ: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.

σοὶ δ᾽ εἰ δοκεῖ [ἀτιμάσαι]

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Δημιουργεί υποθετικό λόγο του πραγματικού. Υπόθεση: εἰ + Οριστική (δοκεῖ). Απόδοση: Προστακτική (ἀτιμάσασα ἔχε).

δοκεῖ: Ρήμα. ἀτιμάσαι: Εννοούμενο τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος, με υποκείμενο το εννοούμενο σε (ετεροπροσωπία). σοί: Δοτική προσωπική.

τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ᾽ ἀτιμάσασα ἔχε.           

Κύρια πρόταση

ἀτιμάσασα ἔχε: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. τὰ ἔντιμα: Αντικείμενο ρήματος. τῶν θεῶν: Γενική υποκειμενική στο ἔντιμα. τὰ τῶν θεῶν: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἔντιμα δυνάμει του άρθρου.

ΙΣ. Ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι [τὰ τῶν θεῶν ἔντιμα]

Κύρια πρόταση

ποιοῦμαι: Ρήμα. Ἐγὼ: Υποκείμενο. τὰ ἔντιμα: Εννοούμενο αντικείμενο ρήματος. ἄτιμα: Κατηγορούμενο του αντικειμένου. τῶν θεῶν: Εννοούμενη γενική υποκειμενική στο αντικείμενο.

τὸ δὲ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.  

Κύρια πρόταση

ἔφυν: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. ἀμήχανος: Κατηγορούμενο του υποκειμένου. τὸ δρᾶν: Έναρθρο απαρέμφατο ως προσδιορισμός της αναφοράς (του κατά τι) στο ἀμήχανος. βίᾳ: Δοτική του τρόπου στο ααπρέμφατο. πολιτῶν: Γενική αντικειμενική μέσω του βίᾳ.

ΑΝ. Σὺ μὲν τάδε ἂν προὔχοιο,

Κύρια πρόταση

ἂν προὔχοιο: Ρήμα. Σὺ: Υποκείμενο ρήματος. τάδε: Αντικείμενο ρήματος. 

ἐγὼ δὲ δὴ τάφον χώσουσ᾽ ἀδελφῷ φιλτάτῳ πορεύσομαι.        

Κύρια πρόταση

πορεύσομαι: Ρήμα. ἐγώ: Υποκείμενο ρήματος. χώσουσα: Τελική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. τάφον: Αντικείμενο μετοχής. ἀδελφῷ: Δοτική προσωπική χαριστική. φιλτάτῳ: Επιθετικός προσδιορισμός στο ἀδελφῷ.

ΙΣ. Οἴμοι ταλαίνης, ὡς ὑπερδέδοικά σου.           

Κύρια πρόταση

ὑπερδέδοικά: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος. σου: Αντικείμενο ρήματος. ταλαίνης: Γενική της αιτίας μέσω του επιφωνήματος οἴμοι. ὡς: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου.   

ΑΝ. Μὴ ἐμοῦ προτάρβει·

Κύρια πρόταση

Μὴ προτάρβει: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. ἐμοῦ: Αντικείμενο ρήματος.

τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον.   

Κύρια πρόταση

ἐξόρθου: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. τὸν πότμον: Αντικείμενο ρήματος. σὸν: Επιθετικός προσδιορισμός στο πότμον.

ΙΣ. Ἀλλ᾽ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον,

Κύρια πρόταση

προμηνύσῃς: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. τοὔργον: Άμεσο αντικείμενο ρήματος. μηδενὶ: Έμμεσο αντικείμενο ρήματος. τοῦτο: Επιθετικός προσδιορισμός στο τοὔργον.

κρυφῇ δὲ κεῦθε [τοὔργον],

Κύρια πρόταση

κεῦθε: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. τοὔργον: Αντικείμενο ρήματος. κρυφῇ: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο ρήμα.

σὺν δ᾽ αὕτως ἐγώ [κεύθω]. 

Κύρια πρόταση

κεύθω: Ρήμα. ἐγώ: Υποκείμενο. σὺν & αὕτως: Επιρρηματικοί προσδιορισμοί του τρόπου.

           

ΑΝ. Οἴμοι, καταύδα·

Κύρια πρόταση

καταύδα: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος.

πολλὸν ἐχθίων ἔσῃ σιγῶσα,

Κύρια πρόταση

ἔσῃ: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. ἐχθίων: Κατηγορούμενο του υποκειμένου. πολλὸν: Επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού στο ἐχθίων. σιγῶσα: Υποθετική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. Σχηματίζει λανθάνοντα υποθετικό λόγο του προσδοκώμενου. Υπόθεση: σιγῶσα = ἐάν σιγᾷς (ἐάν + Υποτακτική). Απόδοση: ἔσῃ (Οριστική Μέλλοντα)

ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε. 

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Σχηματίζει υποθετικό λόγο του προσδοκώμενου με την κύρια. Υπόθεση: ἐάν μὴ κηρύξῃς (ἐάν + Υποτακτική Αορίστου). Απόδοση: (Οριστική Μέλλοντα).

μὴ κηρύξῃς: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. τάδε: Άμεσο αντικείμενο ρήματος. πᾶσι: Έμμεσο αντικείμενο ρήματος.

ΙΣ. Θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις. 

Κύρια πρόταση

ἔχεις: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. καρδίαν: Αντικείμενο του ρήματος. θερμήν: Επιθετικός προσδιορισμός στο καρδίαν. ἐπὶ ψυχροῖσι: Εμπρόθετος προσδιορισμός της αναφοράς.

ΑΝ. Ἀλλ᾽ οἶδ᾽ ἀρέσκουσα

Κύρια πρόταση

οἶδα: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος και μετοχής. ἀρέσκουσα: Κατηγορηματική μετοχή μέσω του ρήματος οἶδα, ως κατηγορηματικός προσδιορισμός του υποκειμένου.

οἷς μάλισθ᾽ ἁδεῖν με χρή.   

Δευτερεύουσα αναφορική πρόταση ως αντικείμενο της μετοχής ἀρέσκουσα.

χρή: Ρήμα. ἁδεῖν: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος. με: Υποκείμενο του απαρεμφάτου (αναγκαστική ετεροπροσωπία). οἷς: Αντικείμενο του απαρεμφάτου. μάλιστα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού στο ἁδεῖν.

ΙΣ. Εἰ καὶ δυνήσῃ γ᾽·

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Δημιουργεί ελλειπτικό υποθετικό λόγο του πραγματικού (με σημασία προσδοκώμενου) με απόδοση την εννοούμενη κύρια πρόταση: ἀρέσεις. Υπόθεση: εἰ + Οριστική Μέλλοντα. Απόδοση: Οριστική Μέλλοντα.

δυνήσῃ: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο.

ἀλλ᾽ ἀμηχάνων ἐρᾷς.

Κύρια πρόταση

ἐρᾷς: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. ἀμηχάνων: Αντικείμενο ρήματος.

ΑΝ. Οὐκοῦν πεπαύσομαι.  

Κύρια πρόταση

πεπαύσομαι: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο.

ὅταν δὴ μὴ σθένω  

Δευτερεύουσα χρονικοϋποθετική πρόταση. Δημιουργεί λανθάνοντα υποθετικό λόγο του προσδοκώμενου με την κύρια που προηγείται. Υπόθεση: ἄν + Υποτακτική. Απόδοση: Οριστική συντελεσμένου Μέλλοντα.

μὴ σθένω: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο.

ΙΣ. Ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.           

Κύρια πρόταση

οὐ πρέπει: Ρήμα. θηρᾶν: Τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο ρήματος. τινά: Εννοείται ως υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). τἀμήχανα: Αντικείμενο απαρεμφάτου. Ἀρχὴν: Αιτιατική του χρόνου.

ΑΝ. Εἰ ταῦτα λέξεις

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Σχηματίζει σύνθετο υποθετικό λόγο του πραγματικού (με σημασία προσδοκώμενου) με αποδόσεις τις Οριστικές μέλλοντα ἐχθαρῇ / προσκείσῃ). Υπόθεση: Εἰ ταῦτα λέξεις (εἱ + Οριστική Μέλλοντα) Απόδοση: ἐχθαρῇ / προσκείσῃ (Οριστική Μέλλοντα)

λέξεις: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. ταῦτα: Σύστοιχο αντικείμενο ρήματος.

[Κυρίως εσωτερικό αντικείμενο ή σύστοιχο· φανερώνει το περιεχόμενο της ενέργειας του ρήματος. Είναι ομόρριζο με το ρήμα ή προέρχεται από τη ρίζα άλλου συνώνυμου ρήματος και συνοδεύεται συνήθως από επιθετικό προσδιορισμό. Πολλές φορές η σύστοιχη αιτιατική παραλείπεται και τότε ως σύστοιχο αντικείμενο λειτουργεί ο επιθετικός προσδιορισμός σε ουδέτερο γένος πληθυντικού, συνήθως, αριθμού.]

ἐχθαρῇ μὲν ἐξ ἐμοῦ

Κύρια πρόταση

ἐχθαρῇ: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. ἐξ ἐμοῦ: Εμπρόθετος προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στο ρήμα.

ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσῃ δίκῃ

Κύρια πρόταση

προσκείσῃ: Ρήμα. σύ. Εννοείται ως υποκείμενο. ἐχθρὰ: Κατηγορούμενο του υποκειμένου. τῷ θανόντι: Επιθετική μετοχή ως δοτική αντικειμενική μέσω του ἐχθρὰ. Ως υποκείμενο της μετοχής λειτουργεί το άρθρο της. δίκῃ: Δοτική του τρόπου στο ρήμα.

[Επίθετα που σημαίνουν φιλία ή έχθρα συντάσσονται με δοτική αντικειμενική.]

Ἀλλ᾽ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο·

Κύρια πρόταση

ἔα: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. με καὶ δυσβουλίαν: Άμεσα αντικείμενα ρήματος. παθεῖν: Έμμεσο αντικείμενο ρήματος, τελικό απαρέμφατο. Ως υποκείμενο του απαρεμφάτου τίθεται το με (ετεροπροσωπία).  τὸ δεινὸν: Σύστοιχο αντικείμενο απαρεμφάτου. τοῦτο: Επιθετικός προσδιορισμός στο δεινὸν. ἐξ ἐμοῦ: Εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης στο ρήμα. τὴν ἐξ ἐμοῦ: Επιθετικός προσδιορισμός στο δυσβουλίαν δυνάμει του άρθρου.

πείσομαι γὰρ οὐ τοσοῦτον οὐδὲν

Κύρια πρόταση

πείσομαι: Ρήμα. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο. οὐδὲν: Σύστοιχο αντικείμενο του ρήματος. τοσοῦτον: Επιθετικός προσδιορισμός στο οὐδὲν.

ὥστε μὴ οὐ καλῶς θανεῖν.  

Δευτερεύουσα απαρεμφατική συμπερασματική πρόταση. Εκφέρεται με απαρέμφατο διότι το αποτέλεσμα δηλώνεται ως κάτι το ενδεχόμενο και δυνατό.

μὴ οὐ θανεῖν: Απαρέμφατο σε θέση ρήματος. ἐγώ: Εννοείται ως υποκείμενο. καλῶς: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου.

ΙΣ. Ἀλλά στεῖχε·

Κύρια πρόταση

στεῖχε: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο.

εἰ δοκεῖ σοι

Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση. Σχηματίζει με την κύρια (στεῖχε) υποθετικό λόγο που δηλώνει το πραγματικό (1^ο είδος: εἰ + Οριστική – Απόδοση: Προστακτική)

δοκεῖ: Ρήμα. στείχειν: Εννοούμενο τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο του ρήματος. σοι: Δοτική προσωπική στο απρόσωπο ρήμα. σε. Εννοούμενο υποκείμενο του τελικού απαρεμφάτου σε αιτιατική.

[Δοτική προσωπική:  Η δοτική προσωπική, όπως δηλώνει και το όνομά της, φανερώνει το πρόσωπο το οποίο αφορά το περιεχόμενο της πρότασης. Η δοτική προσωπική, επομένως, προσδιορίζει το σύνολο του περιεχομένου της πρότασης και όχι έναν συγκεκριμένο όρο της. Είναι συχνή η εμφάνισή της σε προτάσεις με απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις, όπου συσχετίζει το γενικό περιεχόμενο τη πρότασης με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο.]

τοῦτο δ᾽ ἴσθι

Κύρια πρόταση

ἴσθι: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. τοῦτο: Αντικείμενο ρήματος.

ὅτι ἄνους μὲν ἔρχῃ, τοῖς φίλοις δ᾽ ὀρθῶς φίλη

Δευτερεύουσα ειδική πρόταση ως επεξήγηση στο τοῦτο της κύριας.

ἔρχῃ: Ρήμα. σύ: Εννοείται ως υποκείμενο. ἄνους, φίλη: Επιρρηματικά κατηγορούμενα του τρόπου στο σύ μέσω του ρήματος κίνησης. τοῖς φίλοις: Δοτική αντικειμενική στο φίλη. ὀρθῶς: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο φίλη.

[Επιρρηματικό κατηγορούμενο: Όταν το κατηγορούμενο έχει επιρρηματική σημασία και συνδέεται με το υποκείμενο με ένα ρήμα το οποίο συνήθως σημαίνει κίνηση ή σκόπιμη ενέργεια, ονομάζεται επιρρηματικό κατηγορούμενο και δηλώνει τις επιρρηματικές σχέσεις του τρόπου, του χρόνου, του τόπου, του σκοπού και της τάξης / σειράς.]