Κωνσταντίνος Καβάφης «Στον ίδιο χώρο»

Κωνσταντίνος Καβάφης «Στον ίδιο χώρο»
 
Οικίας περιβάλλον, κέντρων, συνοικίας
που βλέπω κι όπου περπατώ⸱ χρόνια και χρόνια.
 
Σε δημιούργησα μες σε χαρά και μες σε λύπες:
με τόσα περιστατικά, με τόσα πράγματα.
 
Κ’ αισθηματοποιήθηκες ολόκληρο, για μένα.
 
[1929]
 
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης από το 1907 και μέχρι τον θάνατό του, το 1933, διέμενε σε ένα διαμέρισμα (2^ος όροφος) στην οδό Lepsius (αρ.10) στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η οδός αυτή ονομάζεται πλέον Rue C. P. Cavafy προς τιμήν του Έλληνα ποιητή.
Η παραμονή του ποιητή στην ίδια περιοχή και στην ίδια οικία για τρεις περίπου δεκαετίες είχε ως αποτέλεσμα το στενό συναισθηματικό δέσιμό του τόσο με τον ιδιωτικό χώρο της κατοικίας του όσο και με τον ευρύτερο δημόσιο χώρο της συνοικίας του. Όπως ο ίδιος επισημαίνει, το γεγονός ότι βλέπει τους ίδιους χώρους -την οικία, τα κέντρα, τις συνοικίες- και κινείται σε αυτούς για πάρα πολλά χρόνια, τούς καθιστά μέρος της ζωής του. Σε αυτούς τους χώρους, άλλωστε, βιώνει πλήθος περιστατικών και συναισθημάτων, άλλοτε χαράς και άλλοτε λύπης.
Ο χώρος αυτός -ιδιωτικός και δημόσιος- στον οποίο ο ποιητής ζει αδιάκοπα για σχεδόν τριάντα χρόνια, αποκτά υπό μία έννοια λόγο στη ζωή του, γίνεται κομμάτι της και επιδρά στον συναισθηματικό του κόσμο. Ο ποιητής επενδύοντας τόσο χρόνο από τη ζωή του σε αυτόν τον «ίδιο χώρο» τον «δημιουργεί», υπό μία έννοια, εφόσον ανεξάρτητα από το τι σημαίνει για τους άλλους ανθρώπους, για εκείνον κάθε σημείο του είναι αμετάκλητα συνδεδεμένο με προσωπικές του εμπειρίες και συναισθήματα. Κατ’ αυτό τον τρόπο, το περιβάλλον του σπιτιού του και της συνοικίας του «αισθηματοποιείται», μετατρέπεται, δηλαδή, σε αίσθημα για χάρη του ποιητή.
Το γεγονός ότι ο Καβάφης κατά την περίοδο της εκεί διαμονής του δεν ταξιδεύει παρά σε σπάνιες περιπτώσεις επιτρέπει την πολυετή και αδιάκοπη επαφή του με τον χώρο αυτόν. Έτσι, όχι μόνο η καθημερινότητά του, αλλά και γεγονότα κομβικής σημασίας για τη ζωή του διαδραματίζονται στον χώρο αυτό, προσδίδοντάς του όχι πια τον χαρακτήρα ενός τυχαίου περιβάλλοντος, αλλά τον καίριο ρόλο ενός συνοδοιπόρου και συμπαραστάτη. Εκεί, άλλωστε, ο ποιητής βιώνει μεγάλες χαρές, αλλά και μεγάλες λύπες⸱ εκεί εμπνέεται και δίνει μορφή στο έργο του⸱ εκεί διαμορφώνει την καλλιτεχνική και πνευματική του προσωπικότητα⸱ εκεί δημιουργείται ο Κωνσταντίνος Καβάφης, όπως τον γνωρίζουν οι μετέπειτα γενιές μέσα από τα ποιήματά του.