Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη

Ιστορία Γ΄ Λυκείου: Η διανομή των εθνικών κτημάτων & Το εμπόριο [επεξεργασία πηγής]

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Thomas Zimmerman

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που σας δίνεται, να αναλύσετε τις ρυθμίσεις της αγροτικής μεταρρύθμισης του 1871, καθώς και τις συνέπειές της στην παραγωγή προϊόντων και στο εμπόριο.

Η γεωργία και η αγροτική μεταρρύθμιση του 1871

Στη δεκαετία 1860, η μόνιμη καχεξία της ελληνικής αγροτικής οικονομίας είχε εμβάλει οικονομολόγους και πολιτικούς σε σκέψεις για ριζική μεταρρύθμιση. Μια πραγματική αλλαγή στους φορείς ιδιοκτησίας της εθνικής γης ήταν μέτρο όχι μόνο κοινωνικής μέριμνας αλλά και αυξήσεως των δημόσιων εσόδων, λόγο της αναμενόμενης αυξήσεως της παραγωγικότητας.
Τελικά το Μάρτιο του 1871, ο Κουμουνδούρος, με υπουργό το Σωτηρόπουλο, πέτυχε την ψήφιση νόμου με αποτέλεσμα να διανεμηθούν 2.650.000 στρέμματα σε 357.217 κλήρους με αγοραία αξία 90.000.000 δρχ.
Η σημασία της αγροτικής αυτής μεταρρυθμίσεως εκτιμάται πληρέστερα, όταν συνειδητοποιηθεί το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων χωρικών της εποχής εκείνης αποκαταστάθηκαν ως ιδιοκτήτες στη γη που καλλιεργούσαν. Οι μικροί ιδιοκτήτες καλλιεργητές επιδόθηκαν, όπως ήταν φυσικό, στις πιο κερδοφόρες καλλιέργειες και ιδιαίτερα σε εκείνες που προορίζονταν για εξαγωγή. Μέσα σε διάστημα μιας τριετίας, τα 40% και πλέον των καλλιεργούμενων εκτάσεων καλύπτονταν από φυτείες (σταφιδαμπελώνες, βαμβακοφυτείες, καπνοφυτείες, κλπ.). Οι αγαθές για την οικονομία επιπτώσεις υπήρξαν άμεσες. Από την μια πλευρά παρατηρήθηκε ραγδαία εισροή ξένου συναλλάγματος και από την άλλη τα έσοδα του Δημοσίου από τους τελωνειακούς δασμούς εξαγωγής πολλαπλασιάσθησαν. Τα στοιχεία για τη σταφιδοπαραγωγή και εξαγωγή σταφίδας την περίοδο 1860-1878 είναι αποκαλυπτικά.

Καλλιεργούμενα      Παραγωγή σε λίτρα             Εξαγωγή σε λίτρα
στρέμματα     ενετικά                                   ενετικά
1860   220.428         110.228.000                          101.707.075
1870   221.164           114.700.000                          120.000.000
1878   435.000         217.500.000                          210.000.000

Η επέκταση όμως των φυτειοκαλλιεργειών επηρέασε αρνητικά την παραγωγή δημητριακών. Από την εποχή εκείνη σημειώνεται το χρόνιο έλλειμμα της χώρας με συνεπακόλουθο τη δαπάνη τεράστιων συναλλαγματικών αποθεμάτων για εισαγωγές. Τα παρακάτω στατιστικά στοιχεία της σιτικής παραγωγής εμφανίζουν κατά παραστατικό τρόπο το πρόβλημα που δημιουργήθηκε: Στην περίοδο 1845-46 η παραγωγή δημητριακών κάλυπτε το 41% του συνόλου της αξίας της αγροτικής παραγωγής. Το 1860 το ποσοστό μεταβλήθηκε ελάχιστα (38%), αλλά στην περίοδο 1880-81 έπεσε στο 23,7%.
Μακροπρόθεσμα η στροφή προς τις φυτειοκαλλιέργειες και η ειδίκευση της παραγωγής σε 2-3 προϊόντα άφηνε την οικονομία έκθετη σε απρόβλεπτες εξωγενείς και γι’ αυτό μη ελεγχόμενες συγκυρίες. Στην περίοδο όμως που εξετάζεται οι αγαθές επιπτώσεις από την αγροτική μεταρρύθμιση του Κουμουνδούρου ήταν σαφώς υπέρτερες από τα τυχόν μελλοντικά δυσμενή επακόλουθα.  
Η αγροτική μεταρρύθμιση έλυσε το πρόβλημα της εθνικής γης. Δεν έθιξε όμως καθόλου το καθεστώς των μεγάλων ιδιωτικών εκτάσεων της Αττικής (170.000 στρέμματα ή 40% περίπου του συνόλου), τα οποία είχαν τσιφλικοποιηθεί από την εποχή της Ανεξαρτησίας. Οι γαιοκτήμονες των τσιφλικιών αυτών είχαν πετύχει μια σειρά δικαστικών αποφάσεων με τις οποίες του αναγνωρίζονταν τα δικαιώματα πλήρους ιδιοκτησίας.
Παρά τις σημαντικές βελτιώσεις που σημειώθηκαν στον αγροτικό τομέα στη δεκαετία αυτή, η γεωργία θα συνεχίσει ακόμα για καιρό να υποφέρει από βασικές ελλείψεις: Η αγροτική δανειοδότηση παρέμεινε υποτυπώδης. Η εισαγωγή νεωτεριστικών μεθόδων καλλιέργειας, κυρίως με τη χρησιμοποίηση λιπασμάτων, δεν προχώρησε. Το ανύπαρκτο οδικό δίκτυο και η έλλειψη μεταφορικών μέσων στις περισσότερες περιφέρειες δεν επέτρεπε την εμπορία αγροτικών προϊόντων σε μεγάλη έκταση, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο ποσοστό αγροτών να περιορίζεται σε καλλιέργειες που μόλις επαρκούν για τις βιοτικές ανάγκες των οικογενειών τους.

[Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΓ΄, σ. 310-311.]

Η διανομή των «εθνικών γαιών», αν και αποτελούσε γενική επιθυμία, συναντούσε πολλά προβλήματα στην πράξη. Πολλοί από τους καλλιεργητές των κτημάτων αυτών είχαν δικαιώματα εκμετάλλευσης της γης από τα προεπαναστατικά χρόνια. Είχαν, άρα, ισχυρά δικαιώματα ιδιοκτησίας πάνω στη γη και ήταν δύσκολο για το κράτος να τους ζητήσει να την εξαγοράσουν καταβάλλοντας υψηλό τίμημα. Η οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος έγινε, πάντως, με νομοθετικές ρυθμίσεις κατά την περίοδο 1870-1871. Στόχος των νομοθετημάτων ήταν να εξασφαλιστούν κατά προτεραιότητα οι ακτήμονες χωρικοί, με την παροχή γης, απαραίτητης για την επιβίωσή τους. Ταυτόχρονα, το κράτος προσπαθούσε να εξασφαλίσει, μέσα από τη διαδικασία της εκποίησης, τα μεγαλύτερα δυνατά έσοδα, που θα έδιναν μια ανάσα στο διαρκές δημοσιονομικό αδιέξοδο. Οι στόχοι ήταν αντιφατικοί και στην πραγματικότητα μόνο ο πρώτος επιτεύχθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό. Όπως σημειώνεται στο παράθεμα, οι περισσότεροι από τους Έλληνες χωρικούς απέκτησαν σχέση ιδιοκτησίας με τα εδάφη που καλλιεργούσαν, γεγονός που ενίσχυσε την παραγωγικότητά τους. Μια καίρια αλλαγή με θετικό αντίκτυπο στα έσοδα του κράτους, καθώς αυξήθηκε η εξαγωγή γεωργικών προϊόντων και κατ’ επέκταση τα έσοδα του Δημοσίου από τα τελωνεία. Έτσι, έστω κι αν το κράτος δεν επωφελήθηκε πλήρως από τα άμεσα κέρδη της εκποίησης, ευνοήθηκε εντούτοις από τα έμμεσα έσοδα των δασμών εξαγωγής.  
Σύμφωνα με τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις, οι δικαιούχοι αγρότες μπορούσαν να αγοράσουν όση γη ήθελαν, με ανώτατο όριο τα 80 στρέμματα για ξηρικά εδάφη και τα 40 στρέμματα για αρδευόμενα. Από το 1870 ως το 1911 διανεμήθηκαν 2.650.000 στρέμματα με 370.000 παραχωρητήρια, πράγμα που δείχνει ότι οι φιλοδοξίες ή οι δυνατότητες των αγροτών για απόκτηση καλλιεργήσιμης έκτασης ήταν περιορισμένες αλλά και ο πολυτεμαχισμός της γης ήδη μεγάλος. Η αξία της διανεμόμενης γης, όπως σημειώνεται στο παράθεμα, έφτανε τα 90.000.000 δραχμές. Πρέπει να επισημανθεί ότι για τις περιοχές που χαρακτηρίζονταν ως φυτείες, ελαιόδεντρα και αμπέλια, ο μέσος όρος έκτασης των ιδιοκτησιών ήταν σαφώς μικρότερος εκείνων που προορίζονταν για καλλιέργεια δημητριακών.
Επρόκειτο για σημαντική διανομή καλλιεργήσιμων γαιών, ιδιαίτερα αν συγκριθεί με τα 600.000 στρέμματα εθνικών γαιών που είχαν διανεμηθεί τα προηγούμενα χρόνια, από το 1833 μέχρι το 1870. Ωστόσο, μόνο το 50% περίπου του αντιτίμου των παραχωρούμενων γαιών πληρώθηκε τελικά στο κράτος από τους αγοραστές της εθνικής αυτής ιδιοκτησίας. Στο παράθεμα επισημαίνεται, πάντως, μια επιπλέον πτυχή του θέματος της διανομής, εκείνη των μεγάλων ιδιοκτησιών στην Αττική. Εκεί, 170.000 στρέμματα (το 40% περίπου του συνόλου) είχαν περιέλθει σε καθεστώς τσιφλικοποίησης, ήδη από τα χρόνια της Ανεξαρτησίας, καθώς οι γαιοκτήμονες μέσα από μια σειρά δικαστικών αποφάσεων είχαν διασφαλίσει δικαιώματα πλήρους ιδιοκτησίας.
Στο παράθεμα τονίζεται, επίσης, ο αντίκτυπος της ιδιοκτησιακής αλλαγής των εθνικών γαιών στην αγροτική παραγωγή και το εμπόριο. Οι μικροκαλλιεργητές στράφηκαν, όπως ήταν λογικό, στις πιο κερδοφόρες καλλιέργειες και κυρίως σ’ εκείνες που προορίζονταν για εξαγωγή. Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια το 40% των καλλιεργούμενων εδαφών είχε καλυφθεί από φυτείες (σταφίδας, βαμβακιού, καπνού κ.ά.). Αν λάβουμε, άλλωστε, υπόψη τις παραγωγικές δυνατότητες της Ελλάδας στη διάρκεια του πρώτου αιώνα της ανεξαρτησίας της, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού της εμπορίου αφορούσε γεωργικά προϊόντα. Στις εξαγωγές, περισσότερο από τα 2/3 (σε αξία) του συνόλου, ήταν γεωργικά προϊόντα. Η γενική τάση μάλιστα οδηγούσε προς τη διεύρυνση του ποσοστού των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, που έφτασαν να αντιπροσωπεύουν τα 3/4 των συνολικών εξαγωγών στη δεκαετία 1900-1910. Στην κατηγορία αυτή την πρώτη θέση είχε η σταφίδα, που από μόνη της πλησίαζε σε αξία το 1/2 των συνολικών εξαγωγών. Ακολουθούσε με μεγάλη διαφορά το ελαιόλαδο και, μετά το 1900, το κρασί. Η καλλιέργεια, μάλιστα, της σταφίδας, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του παραθέματος, διπλασιάστηκε μέσα σε μόλις μια δεκαετία από την αγροτική μεταρρύθμιση του Κουμουνδούρου. Έτσι, από τα 114.700.000 ενετικά λίτρα το 1870 φτάνουμε στα 217.500.000 οκτώ χρόνια μετά. Σαφής είναι εδώ κι η δραστική αύξηση των καλλιεργούμενων εδαφών ως άμεσο απότοκο της αγροτικής μεταρρύθμισης.
Ωστόσο, η επιλογή των μικροκαλλιεργητών να στραφούν στις φυτειοκαλλιέργειες είχε ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο στην παραγωγή δημητριακών, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει ήδη από εκείνη την περίοδο η χρόνια έλλειψη της χώρας σε σιτηρά που οδηγούσε στη δαπάνη μεγάλων χρηματικών ποσών για εισαγωγές. Όπως άλλωστε γνωρίζουμε, στις εισαγωγές της χώρας τα αγροτικά είδη αντιπροσώπευαν σταθερά το 1/3 (σε αξία) του συνόλου. Στην πρώτη θέση βρίσκονταν τα δημητριακά, το σιτάρι ιδιαίτερα, καθώς η εγχώρια παραγωγή δεν ήταν σε θέση να καλύψει τις επισιτιστικές ανάγκες του πληθυσμού. Ενδεικτική του προβλήματος είναι η αναφορά του παραθέματος στη δραματική πτώση της παραγωγής δημητριακών που παρατηρήθηκε την περίοδο 1880-81 με τα δημητριακά να καλύπτουν μόλις το 23,7% της αγροτικής παραγωγής.

CIA: Πιθανές επιπτώσεις σε περίπτωση επικράτησης των Κομμουνιστών στην Ελλάδα [1947]

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

CIA: Πιθανές επιπτώσεις σε περίπτωση επικράτησης των Κομμουνιστών στην Ελλάδα [1947]

20 October 1947

THE CURRENT SITUATION IN GREECE

1. STRATEGIC IMPORTANCE OF GREECE

Greece is the last Balkan state resisting Soviet domination. Should the USSR obtain control of Greece directly or through the satellites, the USSR would: (a) complete Its domination of the Balkans; (b) be able to extend and consolidate the position in the Aegean which control of Macedonia and Thrace would give the Soviet Union; (c) secure Salonika, historical southern terminus of the land route from the Danubian Basin; and (d) gain a strategic position in the Eastern Mediterranean, thereby outflanking Turkey and the Dardanelles, threatening the Suez, and endangering the polities of the Near East.
In recognition of these facts the Greek-Turkish aid bill was formulated. The extension of aid to Greece and Turkey was the first clear announcement to the world at large that the United States intended to help and support those countries which resisted Soviet encroachment. The continued ability of Greece to resist with US aid will therefore be closely watched by both the Eastern and Western blocs and will have an important influence on the future success of US foreign policy in Europe and the Near East.
While Greece has had many forms of government, the great majority of the Greeks have remained highly individualistic and have a strong sense of political freedom. Today among the leaders of both the Right and the Left there is a strong tendency, born of fear, towards extreme politics. Were Greece given a guarantee of national independence, the vast center elements in the country would again be able assert their democratic principles and would be able to give constructive support to the Western democracies and the United Nations.
Militarily Greece could not withstand an attack by a major power or by a combination of the Balkan satellites. Its independence and the continued security of its important strategic points can at the moment be guaranteed only by the United States.

2. PROPABLE FUTURE DEVELOPMENTS

In the over-all strategic plans for the Near East, a top priority objective of the USSR is to take control of Greece, through the Balkan satellites, the Greek Communists, or both. Should complete realization of the objective fail, Yugoslavia may attempt to detach Greek or “Aegean” Macedonia for incorporation, along with Yugoslav Macedonia, as a state in a federated Yugoslavia. Detachment of Macedonia would be accompanied by detachment of Thrace by Bulgaria.
To accomplish its ends in Greece, the USSR will continue to: (a) disseminate propaganda to discredit the Greek Government; (b) attempt to block every effort of the UN to solve the Greek problem; (c) attempt, through guerrilla sabotage and destruction, to cripple the Greek national economy and nullify the American Aid Program; and (d) furnish clandestine aid to the guerillas through the satellites. The USSR may even extend recognition to the “democratic” army and eventually to the “free” Greek government in opposition to the Athens government. The extent to which Greece can counter the tactics of the satellites and the USSR depends most immediately on the ability of the army to subdue the guerrillas. During the winter of 1946-47, the creation of a broadly representative and sincere government in Athens could have done much to stop the internecine strife; now, however, the general situation has so deteriorated and the Communists have become so determined that, although a majority coalition Populist-Liberal government has been formed (7 September 1947), a purely political solution of Greece’s troubles is not probable.
So long as the war continues, with the wholesale destruction and paralysing Year which it creates, there can be no real social and economic reconstruction. Originally, some $149 million of the $300 million appropriated by the US to aid Greece was earmarked for military purposes; it has now become necessary to transfer nine million dollars for military needs from the funds allotted to economic reconstruction.
With increased US equipment and more vigorous leadership, the army should be able to subdue the local Greek guerrillas. However, army leadership is still inadequate for the task at hand, and the guerrillas are receiving aid in men and material on an increasing scale from the satellites. Under these circumstances, the Greek Army, as presently constituted and employed, cannot accomplish its mission and the Greek people, weary, terrorized, and without effective leadership, can do little to help them- selves.
Thus, the future of Greece rests with the USSR and the US. It is not likely that the USSR and the satellites will relax their tremendous pressure on Greece, or that the American Aid Program will have sufficiently revived the morale and economy of the country by June 1948 for Greece to stand alone. If the Greek Government cooperates honestly and energetically, the Program may keep Greece afloat until that time provided the USSR and its satellites do not overtly intervene; for some time thereafter the survival of Greece as an independent country will depend on how much and what kind of aid is forthcoming from the US.

3. POLITICAL SITUATION

Chronic political instability in Greece has, since liberation, been aggravated by widespread Communist activities. Moreover, even in the face of national disaster, many politicians in Athens have refused to surrender their personal and party interests for the common good. It is doubtful whether the present government, although a coalition of the two largest parties, has the full confidence of a majority or the people. Without firm US guidance, the conflict of ideas and of personalities within the cabinet may make the government ineffectual.
While the government operates under a liberal and enlightened constitution, chaotic conditions and terror have resulted in many extreme measures and inconsistencies in the administration. Thus, while for a long time the Communist Party and press were allowed legal operation, the government has jailed or exiled hundreds of non-Communists simply because they were members of the political opposition. The seditious Communist press has now been closed down. Political injustices against the non-Communist opposition continue, though on a rapidly decreasing scale.
In 1946 the people rallied behind the Rightist Populist (Royalist) Party out of fear of the Communists. Continued blunders by the reactionaries, however, shook the people’s belief in the Rightists’ ability to cope with the Communist problem. American representatives in Greece, recognizing this situation, were from time to time able to bring about a broadening of the government. No really effective coalition has yet been formed, however. The Centrists, who normally represent the predominant political sentiment of the country, have been politically frustrated through a combination of external pressures; consequently, despite the fact that the present government is headed by a Liberal prime minister, the tenacious, perennial politicians of the Right still have a controlling voice.
Most non-Communist leaders agree that the chief task of the government is to eliminate the Communist threat, but many take violent issue over the method by which the guerrillas can be defeated and the country set on the road to economic recovery. Most politicians, realizing the vital necessity of American aid to Greece, accede to US suggestions concerning recovery; others still attempt to exploit the Situation and the American Aid Program for their own political ends.
The large majority of Greek people are democratic and pro-Anglo-American; they fear the USSR and hate the Greek Communists who have conducted a ruthless campaign of terror in the countryside. Given assurance of hope and stability through American aid, the people should eventually be able to reaffirm their democratic principles; given continued fear and hopelessness, they will succumb, however unwillingly, to the persistent pressure of the determined, militant Communists.

4. ECONOMIC SITUATION

Greece has always been a poor nation with one of the lowest standards of living in Europe. World War II, enemy occupation, and continuing guerrilla strife have further damaged Greece’s chronically precarious economy, and since liberation a bare subsistence level has been maintained only through foreign relief shipments. Natural resources and industry are under-developed, and agricultural methods are antiquated. Food and consumer goods are scarce, prices are high, the currency is inflated, unemployment is widespread, and business morale is low. Although a large-scale reconstruction of transportation and port facilities is beginning, roads and railroads continue to suffer damage from guerrilla action.
While the Greek economy is primarily agricultural, only 20 per cent of the land is arable, and the soil is suited mainly for specialty crops which are exported to pay for imports of basic foodstuffs. An infant light industry normally supplies 80 per cent of the country’s manufactured consumer’s goods but is dependent on imports for most raw materials, machinery, and fuel. Extensive mineral deposits are a valuable source of potential wealth, but mining methods are inefficient and processing facilities inadequate. A flourishing merchant marine currently contributes little to the Greek economy because of the practice of registering ships in foreign countries and investing earnings abroad. Inadequate transportation hampers internal communications and distribution or foodstuffs. The rivers of Greece are a potential power supply, but their development would require large capital investment and a considerable period of time.
Funds for military supplies and for reconstruction have been obtained from foreign sources. The American Aid Program, which has undertaken to meet needs for the period May 1947 through June 1948, depends for its success in restoring economic stability on carefully planned control of all important phases of Greek economic life and on a speedy restoration of internal military security by the Greek Army.
So far, failure of the army has not only delayed recovery but has also necessitated a transfer of money allotted for reconstruction to military needs. Furthermore, the damage to this year’s promising grain crop caused by drought and guerrilla action has also necessitated transfer of funds from reconstruction to relief.
While at the present time Greek economic survival is completely dependent on direct US aid (and is likely to continue so regardless of the Marshall Plan), it is probable that continued civil war will prevent national reconstruction within the time limit of the American Aid Program.

5. FOREIGN AFFAIRS

Greek foreign policy, beginning shortly after liberation, has of necessity been a defensive policy against the expansionism of the Balkan satellites and the USSR. With the increase of Greek internal disorders in 1946, the satellites (which have traditionally sought an outlet to the Aegean) adopted an offensive policy toward Greece. The press and radio in these countries and in the USSR repeatedly attacked the Greek Government, and finally Tito boldly announced that Yugoslavs “could not remain indifferent" to the fate of their brothers in “Aegean Macedonia.” By the end of 1946, the satellites, although following the outward forms of normal diplomatic relations with the Greek Government, were blatantly aiding the Greek insurgents materially as well as morally.
Greece has traditionally depended on Great Britain as the great sea power in the Mediterranean to maintain its independence and to bolster its economy with national loans and capital investments. With the retrenchment of the British in the Near East, however, the US has assumed major commitments in Greece. The Greeks have thereby become economically dependent on the US, to which they have long been oriented sentimentally. A violent Soviet propaganda program against US intervention in Greek affairs does not widely affect US-Greek relations, and so long as the Soviet threat exists, Greece will cooperate with and follow the lead of the US.

6. MILITARY SITUATION

The effective reconstruction of Greece depends immediately on the ability of the army to eliminate the guerrilla forces. Yet after seven months of the anti-guerrilla campaign which started in April, the guerrillas are numerically stronger than ever before and the situation has reached what might be called a deteriorating stalemate.
At the beginning of 1947 the resurgent guerrillas, by forcing the villagers to flee to large towns, by destroying villages, and by cutting lines of communications, were paralysing national recovery. An under—trained army was therefore forced to begin operations against the bands, which were receiving concrete support from the satellites in the form of men and materiel. The strategy planned by the General Staff was to clear individual areas of guerrillas and then to seal the northern border of Greece to prevent re-infiltration from the satellite countries. Tactically it was planned for field units to surround single areas, thereby preventing escape to other areas, and then to crush the trapped guerrillas. In both strategy and tactics the army has failed. Some of this failure lies with the army itself—a defensive rather than an offensive spirit, bad timing, the use of field methods in mountain warfare; but the chief causes of failure have been inadequate troops, terrain which favors highly mobile bands not committed to defend given points, and, in the border areas, the ability of the guerrillas to slip to safety in the satellite countries.
Until July 1947, the guerrillas contented themselves with evasive action, but since then there have been occasions on which they have attempted to stand and defend certain areas, probably as a test of the feasibility of protecting a “free” government should one be established on Greek soil.
The guerrillas number some 18,500. Well over half of them are forced recruits, but they are effectively held by threat of death or of reprisals to their families.  The hard core of the guerrillas, probably about 20 per cent, are determined, are effectively led by officers thoroughly familiar with the local terrain, and are encouraged, advised, and aided by the satellites. Their principle of operation is one of destruction and terror to produce the greatest amount of chaos possible.
Operating against the guerrillas is an army of 120,000, temporarily increased by 20,000 recruits inducted to permit the release of a similar number of veterans. The efficiency of the army high command is decreased by involvement in politics. The lower echelons are affected by lack of training and initiative, and by over-dispersion which prevents the marshalling of a sufficient concentrated striking force. The army initially held a temporary advantage over the guerrillas by virtue of air support. This advantage has now been greatly reduced by increasingly effective air defense on the part of the guerrillas and by pilot fatigue and low morale in the air force.
The UK’s decision to withdraw its remaining troops from Greece before the end of 1947 will have an adverse effect on Greek morale, for although the troops have not participated in the guerrilla fighting, their presence has been reassuring to the Greek Army and the government.

The military stalemate might be broken in several ways: (a) a shakeup in the General Staff -on 23 October, the Prime Minister approved certain changes  in  the General Staff  the effect of which cannot yet be determined- which, coupled with US aid in material and US advice in tactics, may enable the army to assume an effective offensive; (b) more overt aid by the satellites in the form of heavier weapons and of international brigades which at the most would defeat the army and at the least would force Greek morale and economy to a breaking point; (c) overt participation by actual satellite units which would result in defeat of the army and loss of northern Greece. The last of these possibilities is not likely at this time; the Kremlin appears satisfied with the present disruptive effort in Greece and probably does not need to risk further world censure. Most probably the destructive stalemate will continue; if so, the American Aid Program will be rendered ineffective, and no appreciable recovery will have been accomplished by June 1948, when the program expires.

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Παράδειγμα έκθεσης & ανάλυση σχεδιαγράμματος

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Παράδειγμα έκθεσης & ανάλυση σχεδιαγράμματος

Θέμα: Σ’ ένα άρθρο (500-600 λέξεων) να καταγράψετε τα οφέλη, καθώς και τις πιθανώς αρνητικές συνέπειες, που προκύπτουν από τη διάδοση και χρήση του διαδικτύου.

Οφέλη και παγίδες του διαδικτύου

Η διάδοση της χρήσης του διαδικτύου έχει επιφέρει σαρωτικές αλλαγές τόσο στον ατομικό και κοινωνικό βίο των ατόμων, όσο και στη λειτουργία των κρατικών μηχανισμών και της οικονομίας σε διεθνές επίπεδο. Πρόκειται, βέβαια, για μια αναπόφευκτη εξέλιξη, εφόσον έχει τεθεί στη διάθεση πολιτών και πολιτειών ένα ευρύτατο πλήθος νέων δυνατοτήτων που δεν αφήνουν ανεπηρέαστη καμία πτυχή της ανθρώπινης δράσης.  
Μια πρώτη έκφανση αυτών των δυνατοτήτων γίνεται εμφανής στο χώρο της εκπαίδευσης, όπου η πρόσβαση σ’ ένα τεράστιο όγκο πληροφοριών και γνώσεων, σε συνδυασμό με τους ποικίλους νέους τρόπους άμεσης επικοινωνίας, έχουν ανανεώσει πλήρως την εκπαιδευτική διαδικασία. Οι μαθητές αντλούν πλέον πληροφορίες όχι μόνο από τα σχολικά εγχειρίδια και τους καθηγητές, αλλά από ένα εκπληκτικά ευρύ φάσμα πηγών. Επιστημονικές έρευνες, ψηφιοποιημένα βιβλία, ιστοσελίδες εκπαιδευτικού περιεχομένου, άρθρα και κάθε πιθανή πληροφορία βρίσκονται στη διάθεσή τους, επιτρέποντας τη δίχως προηγούμενο ενεργή συμμετοχή τους στη διαδικασία της μάθησης. Η απόκτηση γνώσεων παύει κατ’ αυτό τον τρόπο να περιορίζεται στα όρια του σχολείου κι οι μαθητές αποκτούν τη δυνατότητα εμβάθυνσης σε κάθε αντικείμενο που τους ενδιαφέρει.
Εξαιρετικά σημαντικός, παράλληλα, είναι ο αντίκτυπος του διαδικτύου στο χώρο της ενημέρωσης και κατ’ επέκταση σε καίριες πτυχές της πολιτικής ταυτότητας των πολιτών, όπως είναι η συμμετοχή τους στα κοινά. Με τη συνδρομή του διαδικτύου οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα, όχι μόνο να ενημερώνονται τάχιστα για κάθε νέα εξέλιξη στον οικονομικό και πολιτικό τομέα, αλλά να έχουν και άμεση πρόσβαση στις επιμέρους αποφάσεις και νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης. Έτσι, σε αντίθεση με το παρελθόν, καθίσταται εφικτή η άμεση αντίδρασή τους απέναντι σε μη αξιοκρατικές κυβερνητικές αποφάσεις που αποτελούν εξυπηρετήσεις κομματικού χαρακτήρα ή απέναντι σε νομοθετικές ρυθμίσεις που θίγουν τα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου. Οι πολίτες είναι σε θέση, συνάμα, να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους μέσω του διαδικτύου και να στηλιτεύσουν φαινόμενα κακοδιαχείρισης ή να διατυπώσουν τις δικές τους προτάσεις για την επίλυση πιθανών προβλημάτων. Δυνατότητα που ενισχύει σημαντικά τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Η θετική προσφορά του διαδικτύου είναι ορατή σε ποικίλους ακόμη τομείς είτε αυτοί αφορούν το χώρο της ψυχαγωγίας και της επικοινωνίας, είτε τον τρόπο λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών και την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να παραγνωρίζουμε το γεγονός πως οι ίδιες αυτές επωφελείς δυνατότητες του διαδικτύου χρησιμοποιούνται συχνά με τρόπο επιζήμιο, προκαλώντας εύλογη ανησυχία για την έκταση που ενδέχεται να λάβουν οι αρνητικές όψεις του διαδικτύου.
Σε ό,τι αφορά, για παράδειγμα, την επίδραση του διαδικτύου στη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, είναι πλέον πασιφανής η υπονόμευσή του τόσο μέσω της παραπληροφόρησης, όσο και μέσω της αυξανόμενης πόλωσης των πολιτών, ιδίως στον εικονικό κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η ταχύτητα με την οποία δημοσιεύονται και διαδίδονται οι πληροφορίες στο χώρο του διαδικτύου δεν επιτρέπει μήτε τον έλεγχό τους μήτε τον έγκαιρο περιορισμό εκείνων που συνιστούν σκόπιμη στρέβλωση της πραγματικότητας. Δίνεται, έτσι, η ευκαιρία σε εκείνους που θέλουν να δημιουργήσουν συγκεκριμένες εντυπώσεις -θετικές ή αρνητικές- για ορισμένα κόμματα, κυβερνήσεις ή πολιτικούς, να διοχετεύουν πλήθος κατασκευασμένων ειδήσεων και να επηρεάζουν δραστικά την κοινή γνώμη. Οι πολίτες, άλλωστε, τείνουν να συζητούν στο πλαίσιο του διαδικτύου κυρίως με ομοϊδεάτες τους, αρνούμενοι να «εκτεθούν» στις απόψεις της άλλης πλευράς, με αποτέλεσμα να ενισχύεται το φαινόμενο του κομματικού φανατισμού.
Οι πολίτες της εποχής του διαδικτύου βιώνουν, ωστόσο, όχι μόνο τις συνέπειες των σύγχρονων μηχανισμών προπαγάνδας, που μέσω της παραπληροφόρησης και τις συστηματικής διάδοσης συγκεκριμένων απόψεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τους έχουν καταστήσει υποχείρια, αλλά και το φαινόμενο μια σύγχρονης μορφής κοινωνικού απομονωτισμού. Αν και βρίσκονται σε συνεχή επαφή και επικοινωνία με άλλους ανθρώπους, η επικοινωνία αυτή περιορίζεται ολοένα και περισσότερο στο χώρο του διαδικτύου. Η έμμεση αυτή μορφή επικοινωνίας λειτουργεί πλέον ως υποκατάστατο της δια ζώσης επαφής, οδηγώντας, κυρίως τους νέους ανθρώπους, σε μια παράδοξη κατάσταση μοναχικότητας.
Το διαδίκτυο προσφέρει αναμφίβολα εκπληκτικές δυνατότητες στους πολίτες, διευκολύνοντας κατά πολύ την καθημερινότητά τους και προσφέροντάς τους πλήθος γνώσεων και πληροφόρησης. Ενέχει, εντούτοις, σημαντικούς κινδύνους, καθώς επενεργεί στον τρόπο με τον οποίο σκέπτονται και αντιλαμβάνονται την κοινωνική τους πραγματικότητα. Η διευκόλυνση της χειραγώγησης των πολιτών και η επικράτηση των εικονικών διαπροσωπικών σχέσεων συνιστούν απότοκα της διάδοσης του διαδικτύου.   

Ανάλυση σχεδιαγράμματος
Ο περιορισμός των 600 λέξεων που τίθεται στις μαθητικές εκθέσεις δεν επιτρέπει σε καμία περίπτωση την αναλυτική διερεύνηση των εξεταζόμενων εννοιών. Είναι, άρα, δεδομένο πως σε κάθε έκθεση μπορούν να καταγραφούν ορισμένα μόνο στοιχεία για κάθε ζητούμενο.

1ο ζητούμενο: Θετική συνεισφορά του διαδικτύου

1η παράγραφος: Ο θετικός αντίκτυπος στο χώρο της εκπαίδευσης. (Με τη μορφή αιτίου-αποτελέσματος παρουσιάζεται η επίδραση που έχει προκύψει στο χώρο της εκπαίδευσης από τη δυνατότητας πρόσβασης σ’ ένα ανεξάντλητο πλήθος πληροφοριών. Τονίζεται ιδίως η δυνατότητα ενεργητικής συμμετοχής των μαθητών στη διαδικασία μάθησης.)

2η παράγραφος: Η αύξηση των πηγών πληροφόρησης και η δυνατότητα ελέγχου, από τη μεριά των πολιτών, των αποφάσεων της κυβέρνησης. (Με τη μορφή αιτίου-αποτελέσματος παρουσιάζεται η επίδραση που ασκεί η δυνατότητα άμεσης ενημέρωσης των πολιτών, όχι μόνο για γεγονότα ειδησεογραφικού ενδιαφέροντος, αλλά κυρίως για τις αποφάσεις της κυβέρνησης. Οι πολίτες μπορούν πλέον να ελέγχουν τις κυβερνητικές αποφάσεις και να αντιδρούν, αν αυτό είναι απαραίτητο. Κομματικές εξυπηρετήσεις, φωτογραφικές προκηρύξεις, αναξιοκρατικές αποφάσεις κ.ά. γνωστοποιούνται ταχύτατα στους πολίτες.)

Μεταβατική παράγραφος: Η μετάβαση στο ζητούμενο των αρνητικών επιδράσεων του διαδικτύου γίνεται ύστερα από την ονομαστική μνεία άλλων θετικών πτυχών του διαδικτύου.
Η ψυχαγωγία, η επικοινωνία, αλλά και ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών που έχει ως αποτέλεσμα την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, αποτελούν πολύ βασικές πτυχές της θετικής συνεισφοράς του διαδικτύου, δεν προσεγγίστηκαν, εντούτοις, διεξοδικά λόγω ακριβώς της σύντομης έκτασης του κειμένου. Είναι, ωστόσο, προφανές πως θα μπορούσαν να έχουν επιλεγεί στη θέση άλλων θετικών επιδράσεων, όπως αντιστοίχως θα μπορούσε να έχει γίνει αναφορά και στο σημαντικό αντίκτυπο του διαδικτύου στον οικονομικό τομέα.

2ο ζητούμενο: Αρνητικές επιδράσεις του διαδικτύου

1η παράγραφος: Υπονόμευση του δημοκρατικού πολιτεύματος μέσω της παραπληροφόρησης και του κομματικού φανατισμού των πολιτών. (Με τη μορφή αιτίου-αποτελέσματος παρουσιάζεται το έντονο πρόβλημα της παραπληροφόρησης στο χώρο του διαδικτύου, όπου εξαιτίας της απουσίας ελέγχου καθίσταται ευκολότερη η χειραγώγηση των πολιτών με τη διάδοση σκόπιμα ανακριβών πληροφοριών. Σε αντίθεση με τις τηλεοπτικές ειδήσεις, όπου η μετάδοση πληροφοριών γίνεται με μεγαλύτερη προσοχή εφόσον τα κανάλια δεν προτίθενται να διακινδυνεύσουν το κύρος και την αξιοπιστία τους, στο χώρο του διαδικτύου η παραπληροφόρηση και η προπαγάνδα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος. Σελίδες ανεξακρίβωτης ιδιοκτησίας και πλαστοί λογαριασμοί σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδίδουν με συστηματικό τρόπο ανακριβή στοιχεία, και γίνονται φορείς προπαγάνδας.
Ακούσιος βοηθός στη διαδικασία προπαγάνδας και παραπληροφόρησης γίνεται η τάση των πολιτών να δημιουργούν ομάδες ομοϊδεατών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στις σελίδες όπου πραγματοποιούνται συζητήσεις. Η απροθυμία των πολιτών να λάβουν υπόψη τους την αντίθετη άποψη -ένδειξη της δυσκολίας τους να αποδεχτούν μια βασικότατη πτυχή της δημοκρατίας-, τους καθιστά εύκολο στόχο εκείνων που θέλουν να καλλιεργήσουν και να ενισχύσουν τον φανατισμό τους.)

2η παράγραφος: Η κοινωνική απομόνωση των πολιτών που προκύπτει από τη διάδοση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. (Με τη μορφή αιτίου-αποτελέσματος παρουσιάζεται ο ανησυχητικός αντίκτυπος της τάσης των νέων να καλύπτουν τις διαπροσωπικές ανάγκες τους με την έμμεση επικοινωνία που πραγματοποιείται μέσω του διαδικτύου.)

Είναι προφανές πως και σε ό,τι αφορά τις αρνητικές επιδράσεις του διαδικτύου θα μπορούσαν να έχουν επιλεγεί διαφορετικές πτυχές του φαινομένου. Ενδεικτικά:

- Μείωση ή και παραβίαση της ιδιωτικότητας των πολιτών. Στο χώρο κυρίως των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και υπό την επίδραση της ανάγκης των ανθρώπων να αισθανθούν πως «μοιράζονται» τη ζωή τους με τους άλλους, πολλοί χρήστες δημοσιεύουν πλήθος προσωπικών τους πληροφοριών, χωρίς πάντοτε να κατανοούν τους κινδύνους που προκύπτουν από τη δημόσια έκθεση στοιχείων της προσωπικής τους ζωής. Ενώ, αντιστοίχως, έκδηλη είναι η ανησυχία που προκύπτει από τη δυνατότητα των εταιρειών να καταγράφουν τις αναζητήσεις και τις δραστηριότητες των ατόμων στο διαδίκτυο, όπως και η πρόσβαση που έχουν στα θεωρητικώς προσωπικά μηνύματα που ανταλλάσσουν μεταξύ τους οι χρήστες.

- Αδυναμία διάκρισης μεταξύ σημαντικού και δευτερεύοντος. Με τις πληροφορίες να προσφέρονται στους πολίτες με καταιγιστικούς ρυθμούς προκύπτει ένας επιζήμιος αποπροσανατολισμός της προσοχής τους, με αποτέλεσμα να είναι πλέον δύσκολο να παρακολουθήσουν ή ακόμη και να διακρίνουν όσα είναι πραγματικά ουσιώδη για την κοινωνική και πολιτική τους υπόσταση.   

- Αρνητική επίδραση στη χρήση της γλώσσας. Στο πλαίσιο της καθημερινής επικοινωνίας -κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης-, οι πολίτες τείνουν να συνηθίσουν την πρόχειρη χρήση της γλώσσας, τα ορθογραφικά ή και εκφραστικά λάθη, καθώς και την εκτεταμένη χρήση ξενόγλωσσων όρων και εκφράσεων.

- Παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Στο διαδίκτυο ολοένα και πιο σπάνια γίνεται σεβαστή η έννοια της πνευματικής ιδιοκτησίας, καθώς οι διάφορες σελίδες στην προσπάθειά τους να δημοσιεύουν διαρκώς νέο υλικό, αντί να αναθέσουν επ’ αμοιβή τη σύνταξη κειμένων ή την ειδησεογραφική έρευνα, προβαίνουν στην αντιγραφή έτοιμου υλικού, χωρίς καν να ζητούν τη σχετική άδεια.

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Εξετάσεις Ομογενών 2008 [Ευρωπαϊκή εκπαίδευση]

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Aged Pixel 

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Εξετάσεις Ομογενών 2008 [Ευρωπαϊκή εκπαίδευση]

ΚΕΙΜΕΝΟ

Απάνω από τις τοπικές διαφορές των λαών της Ευρώπης υπάρχει μια κοινή πνευματική και ηθική ζωή, μια κοινή ευρωπαϊκή παιδεία. Αν μπορούσαμε να καθορίσουμε ακριβώς το περιεχόμενο αυτής της λέξης θα λέγαμε πως υπάρχουν κοινά ιδανικά. […] Το ευρωπαϊκό ιδανικό είναι ένα ανώτερο επίπεδο όπου καταλήγουν και εναρμονίζουνται οι πνευματικές προσπάθειες των λαών της Ευρώπης που πηγάζουν πάντα, άμεσα ή έμμεσα, συνειδητά ή ασυνείδητα, από μια διάθεση κοινή. Βλέπουμε τους λαούς της Ευρώπης με μια θαυμάσια ένταση των δυνάμεών τους, που βάσταξε αιώνες και ποτέ δεν πέφτει, να γυρεύουν μέσα τους αλήθειες όχι εθνικές μα παγκόσμιες, όχι πρόσκαιρες μα αιώνιες. Ο καθένας τους φιλοδοξεί, κι αυτή είναι η μεγαλύτερη φιλοδοξία του, να ξεπεράσει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του, την ιδιαίτερη αισθαντικότητά1 του, την ιδιαίτερη ζωή του, και να ανακαλύψει μέσα του τον Άνθρωπο. Οι προσπάθειές τους έχουν σχεδόν πάντα την έκφραση αυτής της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας που τείνουν να υπερβούν, μα το σύνολο αναγνωρίζει σ’ όλες τον εαυτό του, αφού πηγάζουν από την ίδια διάθεση. Άλλοτε ο άνεμος φυσά από τη μια μεριά, άλλοτε από την άλλη. Πότε προηγείται η Ιταλία, πότε η Γαλλία, πότε η Γερμανία, η Αγγλία, οι Σλάβοι.
Ο λαός που ανοίγει ένα δρόμο δουλεύει για το σύνολο και το σύνολο αφομοιώνει γρήγορα, κάποτε την ίδια στιγμή, τα νέα αποχτήματα. Ο κάθε λαός θα ήταν ανίκανος να καλλιεργήσει μοναχός του τα εδάφη που καταχτά. Τα καλλιεργεί το σύνολο και μονάχα το σύνολο μπορεί να εξαντλήσει τον πλούτο τους. Κάποτε οι ευρωπαϊκοί λαοί προχωρούν μαζί, στην ίδια σειρά, με τις ίδιες κατευθύνσεις. Από μια τέτοια συναρμογή2 των προσπαθειών τους βγήκε η Αναγέννηση, η πιο μεγάλη ώρα της ανθρωπότητας μετά την ώρα της Αθήνας3.
Ίσως συντελείται πάλι μια τέτοια συναρμογή των πνευματικών προσπαθειών των λαών της Ευρώπης. Υπάρχουν αγγέλματα μέσ’ στον αέρα αυτής της στιγμής. Την ίδια αλλαγή των βαθύτερων ρυθμών της ζωής προκάλεσε ο πόλεμος σ’ όλη την ήπειρο, τους ίδιους κλονισμούς στις ψυχές των λαών. Οι σάλοι4 του μεταπολέμου διατηρούν αυτήν την κοινότητα των ψυχικών διαθέσεων και η σύγχρονη ζωή ανακατώνει5 τους λαούς, τους βοηθεί να καταλάβουν καλύτερα ο ένας τον άλλον, να διακρίνουν τα κοινά σημεία τους, να αποχτήσουν συνείδηση των δεσμών τους. Όμοια προβλήματα τυραννούν τα πνεύματα στο Παρίσι, στη Λόντρα6, στο Βερολίνο. Η Ευρώπη σήμερα […] έχει κοινές ανησυχίες. Η γενεά που ανατράφηκε μέσ’ στο καμίνι του πολέμου κι αρχίζει σήμερα τη ζωή της, αισθάνεται τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης, στρέφει τις έρευνές της προς τις ίδιες κατευθύνσεις, επικαλείται τους ίδιους ποιητές: Ντοστογιέβσκυ, Νίτσε, Προυστ, Gide, Shaw…

Γιώργος Θεοτοκάς, Ελεύθερο Πνεύμα (1929), επιμέλεια Κ. Θ. Δημαράς, εκδ. Εστία, Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2002, σελ. 9-10.

1. αισθαντικότητα : ευαισθησία
2. συναρμογή : σύνδεση
3. … την ώρα της Αθήνας : εννοεί την Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ.
4. σάλος: αναταραχή
5. ανακατώνει: αναμειγνύει
6. Λόντρα: Λονδίνο

Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (80 - 100 λέξεις).

Μεταξύ των κρατών της Ευρώπης -πέρα από τις όποιες διαφορές- υπάρχει μια στενή σχέση που προκύπτει από τα κοινά τους ιδανικά. Κοινή προσπάθεια όλων, άλλωστε, αποτελεί η αναζήτηση εκείνων των υπερεθνικών αξιών που ξεπερνούν την ξεχωριστή ταυτότητα κάθε επιμέρους λαού και οδηγούν σ’ ένα ανώτερο επίπεδο· οδηγούν στον Άνθρωπο. Έστω κι αν οι προσπάθειες αυτές έχουν, για κάθε έθνος, στοιχεία της προσωπικής του ταυτότητας, τα οφέλη τα απολαμβάνουν όλοι οι λαοί από κοινού. Αναγνωρίζονται ως συλλογικά επιτεύγματα και ως τέτοια αξιοποιούνται απ’ όλους. Τέτοιο συλλογικό επίτευγμα υπήρξε και η Αναγέννηση. Υπάρχουν, μάλιστα, ενδείξεις πως ο αντίκτυπος του πολέμου, που υπήρξε παρόμοιος για όλους, οδηγεί τους λαούς της Ευρώπης σε μια νέα κοινή πνευματική προσπάθεια.  

Β.1. Να αναπτύξετε το νόημα του παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου σε μια παράγραφο 60 - 70 λέξεων: « … η σύγχρονη ζωή ανακατώνει τους λαούς, τους βοηθεί να καταλάβουν καλύτερα ο ένας τον άλλον, να διακρίνουν τα κοινά σημεία τους, να αποχτήσουν συνείδηση των δεσμών τους».

Οι ποικίλες επαφές μεταξύ των λαών, στο πλαίσιο των εμπορικών και οικονομικών συναλλαγών, των αθλητικών διοργανώσεων και της πολιτισμικής επικοινωνίας, λειτουργούν καταλυτικά για την επίτευξη της βαθύτερης μεταξύ τους γνωριμίας. Μιας γνωριμίας που τους επιτρέπει να συνειδητοποιήσουν πως τα κοινά τους στοιχεία είναι πολύ περισσότερα και πολύ πιο ουσιαστικά από όσα τους διαφοροποιούν. Γεγονός, άλλωστε, που τους ωθεί σε ακόμη πιο στενή διασύνδεση, εφόσον κατανοούν πως έχουν πολύ περισσότερα να κερδίσουν από τη συνεχή συνεργασία, παρά από τις όποιες ανταγωνιστικές σχέσεις. Έτσι, ο άλλος λαός παύει να αποτελεί έναν άγνωστο παράγοντα που προκαλεί ανησυχία, και τρέπεται σ’ έναν σημαντικό φίλο και συνεργάτη.    

Β.2. Να εντοπίσετε στο κείμενο και να καταγράψετε δύο τεκμήρια τα οποία λειτουργούν ως μέσα πειθούς.

- «Από μια τέτοια συναρμογή των προσπαθειών τους βγήκε η Αναγέννηση, η πιο μεγάλη ώρα της ανθρωπότητας μετά την ώρα της Αθήνας.»
Ο συγγραφέας αξιοποιεί ένα παράδειγμα από το ιστορικό παρελθόν προκειμένου να τεκμηριώσει τη θέση του πως η από κοινού δράση των ευρωπαϊκών λαών μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά επιτεύγματα.

- «Την ίδια αλλαγή των βαθύτερων ρυθμών της ζωής προκάλεσε ο πόλεμος σ’ όλη την ήπειρο, τους ίδιους κλονισμούς στις ψυχές των λαών.»
Ο συγγραφέας αξιοποιεί ένα ιστορικό γεγονός –τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο- και τον κοινό αντίκτυπο που είχε σε όλους τους πολίτες της ευρωπαϊκής ηπείρου, προκειμένου να στηρίξει την άποψή του πως στις μέρες του (1929) υπάρχουν σαφή μηνύματα πως επέρχεται μια νέα προσπάθεια των ευρωπαϊκών λαών να συνεργαστούν.

Β.3. Να δώσετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ανώτερο, καταλήγουν, αλήθειες, ίδια, πλούτο.

ανώτερο: κατώτερο
καταλήγουν: ξεκινούν
αλήθειες: ψεύδη
ίδια: διαφορετική
πλούτο: ένδεια

Β.4. Να γράψετε μία πρόταση ή περίοδο με καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: παγκόσμιες, φιλοδοξία, φυσιογνωμία, καλλιεργεί, ανθρωπότητας.

- Το πρόβλημα του λαϊκισμού έχει λάβει πλέον παγκόσμιες διαστάσεις και δεν αφορά τη δική μας μόνο κοινωνία.
- Έχει τη φιλοδοξία να διαδώσει τις φιλειρηνικές του ιδέες στην πατρίδα του.
- Στη δεκαετία του ’50 άλλαξε εντελώς η φυσιογνωμία της Αθήνας.
- Το ομαδικό παιχνίδι καλλιεργεί τις κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών.
- Η διασφάλιση της ειρήνης συνιστά διαχρονικό αίτημα όλης της ανθρωπότητας.

Γ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διοργανώνει μια συνάντηση νέων από τις χώρες - μέλη της. Ως εκπρόσωπος της Ελλάδας έχετε αναλάβει να συντάξετε ένα κείμενο 500 – 600 λέξεων που θα εκφωνηθεί στη συνάντηση αυτή. Στην ομιλία σας να αναφερθείτε στα οράματα και στις αξίες που οφείλει να μεταδίδει η ευρωπαϊκή εκπαίδευση στους νέους, ώστε παράλληλα με τη διατήρηση της εθνικής τους συνείδησης, να εργάζονται για τον πολιτισμό και την πρόοδο όλων των λαών.

Αγαπητοί φίλοι,

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στην αρχική της μορφή, όπως γνωρίζετε, δημιουργήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με την εύλογη σκέψη πως η ενίσχυση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών θα απέτρεπε την πιθανότητα μιας μελλοντικής σύγκρουσης. Μια σκέψη που εμπλουτίστηκε σταδιακά με την ανάγκη προώθησης και διασφάλισης επιπλέον βασικών αξιών, όπως είναι η δημοκρατία, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ισότητα. Αξίες που δίχως άλλο οφείλουν να βρίσκονται σταθερά στο κέντρο της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης.
Αξίες που μπορούν να προσφέρουν στους νέους την επίγνωση πως τα ευρωπαϊκά κράτη επιδιώκουν τη δημιουργία μιας ενιαίας κοινωνίας, στην οποία θα κυριαρχεί η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη και ο αλληλοσεβασμός. Μιας κοινωνίας, μάλιστα, που βασίζει τη λειτουργία της αμιγώς στις αρχές της δημοκρατίας· του ελληνικού αυτού θεσμού που διασφαλίζει τη δυνατότητα συμμετοχής σε κάθε πολίτη και εγγυάται τη λήψη αποφάσεων μέσα από διαφανείς συλλογικές διαδικασίες. Καίριο μέλημα, άρα, της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης οφείλει να είναι η διάδοση και η εμπέδωση των αρχών της δημοκρατίας, ώστε οι νέοι να αντιλαμβάνονται την αξία της ενεργούς προσωπικής συμμετοχής, αλλά και την ιδιαίτερη αξία που έχει το να διαμορφώνουν ελεύθερα τις απόψεις τους, ανεπηρέαστοι από δημαγωγικές τακτικές, όπως είναι η προπαγάνδα και ο λαϊκισμός.
Η εδραίωση, πάντως, μιας αδιαπραγμάτευτης πίστης στην προσωπική αξία του κάθε ατόμου και στη δυνατότητα του να συνεισφέρει στο κοινό όραμα μιας διαρκώς βελτιούμενης κοινωνίας, συνδέεται στενά με το ιδανικό της ισότητας. Κάθε νέος θα πρέπει να γνωρίζει και να αντιλαμβάνεται πως έχει ίσα δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες με όλους τους άλλους πολίτες. Κανένα στοιχείο δεν μπορεί να αποτελέσει πηγή διακρίσεων και άνισης μεταχείρισης. Έτσι, ανεξάρτητα από το φύλλο, τη φυλετική ή εθνική καταγωγή, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, την ηλικία ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό, όλοι οι πολίτες έχουν ίσα δικαιώματα και παρόμοια δυνατότητα συμμετοχής στις δράσεις και τους σχεδιασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίγνωση που θα πρέπει να διατρέχει τις αρχές της εκπαίδευσης, όχι μόνο σε ό,τι αφορά το ίδιο το άτομο και την προσωπική του αξία, αλλά και σε ό,τι σχετίζεται με την ισότιμη αξία της εθνικής ταυτότητας κάθε κράτους – μέλους.
Τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλωστε, συνδέονται μεταξύ τους πρωτίστως με μια σχέση οικονομικής συνεργασίας, δεν επιδιώκουν μήτε επιθυμούν την πολιτισμική τους εξομοίωση. Η από κοινού υιοθέτηση ανθρωπιστικών αξιών που θα διευρύνει τη μεταξύ τους επικοινωνία μέσα από τη διαμόρφωση μιας συλλογικά αποδεκτής ευρωπαϊκής ταυτότητας δεν αποσκοπεί στην αλλοίωση ή την υπονόμευση της εθνικής ταυτότητας και συνείδησης των επιμέρους κρατών. Είναι, άρα, αναγκαίο να γίνει αντιληπτό μέσω της εκπαίδευσης πως η συνεργασία και οι κοινές αξίες δεν σημαίνουν εγκατάλειψη ή παραγνώριση των ιδιαίτερων πολιτισμικών και πνευματικών χαρακτηριστικών του κάθε κράτους – μέλους.
Συνάμα, εκείνο που θα πρέπει να επιχειρηθεί μέσω της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης είναι η προσπάθεια να γνωρίσουν οι νέοι πληρέστερα την πολιτισμική ταυτότητα και την ιστορική πορεία των άλλων ευρωπαϊκών λαών. Πρόκειται για μια καίριας σημασίας εκπαιδευτική διαδικασία, εφόσον θα οδηγήσει αφενός στη βάθυνση του σεβασμού και της εκτίμησης για τα άλλα κράτη και τους άλλους πολιτισμούς και αφετέρου θα αναδείξει με σαφή τρόπο τις κοινές αξίες και τις κοινές πεποιθήσεις των ευρωπαϊκών λαών. Ενώ, παράλληλα, μέσα από τη μελέτη της ιδιαίτερης ταυτότητας των άλλων εθνοτήτων, κάθε νέος θα έχει την ευκαιρία να κατανοήσει καλύτερα την ταυτότητα του δικού του έθνους και να αναγνωρίσει τις ποιότητες και τα στοιχεία που συνιστούν τη μοναδικότητά της. 
Το ζητούμενο, λοιπόν, της συνέχισης της κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας κατά τρόπο που δεν θα διακινδυνεύει την εθνική συνείδηση και ταυτότητα των επιμέρους κρατών – μελών, μπορεί να βρει την πλήρωσή του με τη συνδρομή της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης. Μιας εκπαίδευσης που θα στοχεύει στο να μεταλαμπαδευτούν οι πανανθρώπινες αξίες της δημοκρατικότητας και του ανθρωπισμού, χωρίς να παραγνωρίζει την αξία της αυτόνομης εθνικής ταυτότητας. 

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

[Λέξεις: 603]
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...