Γιώργος Ιωάννου "Η μόνη κληρονομιά" Οι χρονολογίες του διηγήματος

Clinton Hobart

Η μόνη κληρονομιά

Οι χρονολογίες του διηγήματος

Με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης 29 Σεπτεμβρίου 1913 τελειώνει ο Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος και η Δυτική Θράκη παραχωρείται στη Βουλγαρία. Οι Τούρκοι στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν μία συμπαγή τουρκική παρουσία στην Ανατολική Θράκη ξεκινούν να διώχνουν από την περιοχή όσους δεν ήταν Τούρκοι και κυρίως τους Έλληνες. Στα πλαίσια αυτών των διωγμών η οικογένεια του συγγραφέα φεύγει από την Ανατολική Θράκη.
Το Μάη του 1916 κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου (1914 – 1918) οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι εισβάλουν στην Ανατολική Μακεδονία και ξεκινούν διωγμούς των Ελλήνων της περιοχής.
Τον Οκτώβρη του 1916 ξεκινά η αποβίβαση στη Θεσσαλονίκη μεγάλης στρατιωτικής δύναμης Άγγλων και Γάλλων.
Στις 18 Αυγούστου 1917 μια μεγάλη πυρκαγιά κατακαίει το μεγαλύτερο τμήμα της Θεσσαλονίκης.
Στις 30 Σεπτεμβρίου 1918 η Βουλγαρία συνθηκολογεί με τους συμμάχους, έχοντας πλέον ηττηθεί στον πόλεμο.
Με τη Συνθήκη του Νεϊγύ στις 14 Νοεμβρίου 1919 η Βουλγαρία παραιτείται από τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη.
Με τη Συνθήκη των Σεβρών 10 Αυγούστου 1920 η Ελλάδα παίρνει τη Δυτική Θράκη και ένα μεγάλο τμήμα της Ανατολικής Θράκης.
Στις 27 Αυγούστου 1922 ο στρατός το Κεμάλ Ατατούρκ εισβάλει στη Σμύρνη και ξεκινά το σφαγιασμό των κατοίκων. Η Καταστροφή.
Με τη Συνθήκη της Λωζάνης 24 Ιουλίου 1923 τερματίζεται ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ο ποταμός Έβρος ορίζεται ως το σύνορο μεταξύ των δύο κρατών και η Ανατολική Θράκη περνά οριστικά υπό την κυριαρχία της Τουρκίας.

Επιπλέον ημερομηνίες στις οποίες γίνεται αναφορά μέσα στο διήγημα

Με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου 3 Μαρτίου 1878 τερματίζεται ο δεύτερος πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία. Η συνθήκη αυτή αναφέρεται γιατί τότε περίπου είχε γεννηθεί η μία γιαγιά του συγγραφέα.
Το Χουριέτ, το Δημοκρατικό Σύνταγμα που επέβαλαν οι Νεότουρκοι στην Τουρκία έγινε στις 29 Οκτωβρίου 1918. Τότε γεννήθηκε ο πατέρας του συγγραφέα.
Στις 26 Σεπτεμβρίου 1913 ολοκληρώθηκε η διάνοιξη της Διώρυγας του Παναμά. Στη διάνοιξη της Διώρυγας εργαζόταν ο ένας από τους θείους του συγγραφέα.
Το Μάη του 1936 οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης ξεκινούν απεργία και στην πόλη σημειώνονται επεισόδια. Τότε είδε για τελευταία φορά ο συγγραφέας τον κομμουνιστή θείο του.
Ο βασιλιάς της Ελλάδας Γεώργιος Β΄ έχει εξοριστεί από τη χώρα δύο φορές και έχουν γίνει και τις δύο φορές δημοψηφίσματα για την επιστροφή του. Το πρώτο έγινε στις 3 Νοεμβρίου 1935 και το δεύτερο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο την 1η Σεπτεμβρίου 1946. Όταν ο συγγραφέας μιλά για το δημοψήφισμα που έφερε πίσω το Γεώργιο, προφανώς αναφέρεται στο πρώτο γιατί λέει ότι τότε ήταν μικρός. Ο συγγραφέας κατά το πρώτο δημοψήφισμα ήταν 8 χρονών ενώ στο δεύτερο ήταν ήδη 19.
Ο συγγραφέας πεθαίνει στις 16 Φεβρουαρίου 1985 σε ηλικία 58 ετών.

Μόνη κληρονομιά: Ποιο είναι το νόημα του τίτλου

Ο τίτλος του διηγήματος μπορεί να λάβει πολλές ερμηνείες ανάλογα με το ποια θεωρούμε ότι είναι η κληρονομιά του συγγραφέα:
Αναμνήσεις: Ως κληρονομιά που λαμβάνει από τους δικούς του μπορούμε να θεωρήσουμε όλες αυτές τις μνήμες που μας περιγράφει ο συγγραφέας στο διήγημά του για τη ζωή των προγόνων του. Η μόνη κληρονομιά που λαμβάνει ο συγγραφέας είναι η ανάμνηση μιας καλύτερης ζωής στα προγονικά εδάφη της Ανατολικής Θράκης, αλλά και όλες αυτές οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι δικοί του στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν παρά τους πολέμους, τους διωγμούς και την οικονομική τους ανέχεια. Όπως λέει και ο ίδιος άλλωστε από υλικά αγαθά δεν έλαβε τίποτε από τους δικούς του καθώς ακόμη και στην ενήλικη ζωή του δεν έχει ένα δικό του σπίτι και θα πρέπει να χρεωθεί για πολλά χρόνια αν θέλει να αγοράσει ένα.
Κληρονομικότητα: Ο συγγραφέας παρατηρεί ότι όλοι οι άντρες της οικογένειάς του πεθαίνουν από τα 50 μέχρι τα 60 τους χρόνια και ανησυχεί μήπως τελικά αυτό που του κληροδοτούν οι δικοί του είναι ένας πρόωρος θάνατος, προτού φτάσει τα 60 του χρόνια. Τραγική ειρωνεία αποτελεί το γεγονός ότι ο συγγραφέας πέθανε στα 58 του χρόνια από μετεγχειρητικές επιπλοκές.
Το συγγραφικό έργο: Ως μόνη κληρονομιά μπορεί να θεωρηθεί και το μόνο που κατορθώνει να αφήσει ο ίδιος ο συγγραφέας που δεν είναι άλλο από το συγγραφικό του έργο. Ο Ιωάννου δεν απέκτησε παιδιά για να μπορεί να ελπίζει ότι η μνήμη του θα διασωθεί μέσω αυτών, οπότε το μόνο που αφήνει ως κληρονομιά και θέλει να πιστεύει ότι θα διασώσει τη μνήμη του είναι τα βιβλία που έγραψε. Σε συνέντευξή του ο συγγραφέας παραδέχεται ότι γράφει αφενός για να κερδίσει την υστεροφημία του και αφετέρου για να τακτοποιήσει όλες τις μνήμες και τα βιώματά του. Ο συγγραφέας έχει ζήσει σε πολύ ταραγμένες περιόδους και έχει δει και υποστεί αρκετές τραυματικές εμπειρίες γι’ αυτό και επιχειρεί καταγράφοντας όλα αυτά τα γεγονότα να τα αντιμετωπίσει, να τα κατανοήσει και τελικά να τα αποδεχτεί.

Ο τρόπος γραφής του διηγήματος

Το διήγημα είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο και είναι ένα από τα πιο προσωπικά κείμενα του συγγραφέα μιας και μας μιλά για την ιστορία της οικογένειάς του. Όπως και στα υπόλοιπα διηγήματά του ο συγγραφέας δεν επιχειρεί να προκαλέσει συγκίνηση στους αναγνώστες χρησιμοποιώντας αναλυτικές περιγραφές και συγκινησιακή γλώσσα. Μας δίνει τα γεγονότα με λιτό και ρεαλιστικό τρόπο, αφήνοντας τις δραματικές εξελίξεις και τα βιώματα της οικογένειάς του να δημιουργήσουν από μόνα τους το τραγικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ξεκίνησε η ζωή του συγγραφέα.
Το κείμενο έχει μονοεστιακή αφήγηση όπως και τα υπόλοιπα δίνοντάς μας τα γεγονότα μέσα από την οπτική γωνία του αφηγητή – συγγραφέα, όπως ο ίδιος τα έζησε ή όπως του μεταφέρθηκαν αυτά από τις διηγήσεις των δικών του ανθρώπων.

Δείτε επίσης:

Γιώργος Ιωάννου «Στου Κεμάλ το Σπίτι»: Πού αποδίδει αρχικά ο αφηγητής το γεγονός ότι η ξένη έμοιαζε να απολαμβάνει τα μούρα;