Η σημασία της Θεσσαλονίκης στα διηγήματα του Ιωάννου
Η γενέτειρά του διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο έργο του Ιωάννου. Είναι η μεγάλη του αγάπη στην οποία διαρκώς επιστρέφει με την ανάμνηση. Η Θεσσαλονίκη μας δίνεται όχι μόνο ως ο συγκεκριμένος ιστορικός χώρος με τα μνημεία, τις γειτονιές, τους δρόμους, την ιδιαιτερότητα των κατοίκων, ιδίως των προσφύγων, το ανατολίτικο χρώμα, την πολυπολιτισμικότητα, αλλά και ως ο χώρος στον οποίο έζησε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια, στις εμπειρίες των οποίων συχνά επιστρέφει με τη μνήμη. Εμπειρίες προπάντων από την προπολεμική περίοδο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο.
Ομίχλη
Όπως και στα περισσότερα διηγήματα της συλλογής, έτσι κι εδώ, η Θεσσαλονίκη αποτελεί το χώρο όπου διαδραματίζονται όσα μας αναφέρει ο συγγραφέας. Ο Ιωάννου έχει ταυτίσει τους περιπάτους του στην ομίχλη με το λιμάνι της πόλης, καθώς όπως μας λέει ο ίδιος «ομίχλη χωρίς λιμάνι είναι πράγμα αταίριαστο.» Η Θεσσαλονίκη σε αυτό το κείμενο, πάντως, πέραν από το γεγονός ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του συγγραφέα μιας και είναι η πόλη στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε, γίνεται και κομμάτι της πλοκής του διηγήματος λαμβάνοντας μάλιστα συμβολικές διαστάσεις. Βλέπουμε δηλαδή τον Ιωάννου να αναφέρει την Πορτάρα σαν να είναι η πύλη που οδηγεί στο θάνατο, μια πύλη που δεν θέλει να την περάσει γιατί, όπως μας αναφέρει «Θαρρώ πώς μόνο αγαπημένο πρόσωπο θα με πείσει κάποτε να την περάσω.»
Στου Κεμάλ το σπίτι
Στο διήγημα αυτό η Θεσσαλονίκη αποτελεί όχι μόνο το χώρο που εκτυλίσσεται η ιστορία αλλά και το λόγο για τον οποίο μια μουσουλμάνα επιστρέφει ξανά και ξανά από την Τουρκία. Στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται το σπίτι που γεννήθηκε και γι’ αυτό την αισθάνεται κι εκείνη, όπως και ο Ιωάννου, σαν την ιδιαίτερη πατρίδα της. Ο συγγραφέας συνειδητοποιεί, έτσι, με συγκίνηση ότι την πόλη αυτή την έχουν αγαπήσει σαν πατρίδα τους και οι μουσουλμάνοι που αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν κατά την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία το 1923.
Τα σκυλιά του Σέιχ – σου
Ο Ιωάννου έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στη Θεσσαλονίκη γι’ αυτό και οι αναμνήσεις από την παιδική και εφηβική του ηλικία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την πόλη αυτή. Στο διήγημα αυτό ο συγγραφέας με αφορμή τους ήχους της σύγχρονής Θεσσαλονίκης κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν και θυμάται τους ήχους που κυριαρχούσαν στην πόλη του κατά καιρούς. Η Θεσσαλονίκη, επομένως, γίνεται το έναυσμα για να μας αφηγηθεί αυτή την ιστορία ο Ιωάννου.
Η γενέτειρά του διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο έργο του Ιωάννου. Είναι η μεγάλη του αγάπη στην οποία διαρκώς επιστρέφει με την ανάμνηση. Η Θεσσαλονίκη μας δίνεται όχι μόνο ως ο συγκεκριμένος ιστορικός χώρος με τα μνημεία, τις γειτονιές, τους δρόμους, την ιδιαιτερότητα των κατοίκων, ιδίως των προσφύγων, το ανατολίτικο χρώμα, την πολυπολιτισμικότητα, αλλά και ως ο χώρος στον οποίο έζησε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια, στις εμπειρίες των οποίων συχνά επιστρέφει με τη μνήμη. Εμπειρίες προπάντων από την προπολεμική περίοδο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο.
Ομίχλη
Όπως και στα περισσότερα διηγήματα της συλλογής, έτσι κι εδώ, η Θεσσαλονίκη αποτελεί το χώρο όπου διαδραματίζονται όσα μας αναφέρει ο συγγραφέας. Ο Ιωάννου έχει ταυτίσει τους περιπάτους του στην ομίχλη με το λιμάνι της πόλης, καθώς όπως μας λέει ο ίδιος «ομίχλη χωρίς λιμάνι είναι πράγμα αταίριαστο.» Η Θεσσαλονίκη σε αυτό το κείμενο, πάντως, πέραν από το γεγονός ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του συγγραφέα μιας και είναι η πόλη στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε, γίνεται και κομμάτι της πλοκής του διηγήματος λαμβάνοντας μάλιστα συμβολικές διαστάσεις. Βλέπουμε δηλαδή τον Ιωάννου να αναφέρει την Πορτάρα σαν να είναι η πύλη που οδηγεί στο θάνατο, μια πύλη που δεν θέλει να την περάσει γιατί, όπως μας αναφέρει «Θαρρώ πώς μόνο αγαπημένο πρόσωπο θα με πείσει κάποτε να την περάσω.»
Στου Κεμάλ το σπίτι
Στο διήγημα αυτό η Θεσσαλονίκη αποτελεί όχι μόνο το χώρο που εκτυλίσσεται η ιστορία αλλά και το λόγο για τον οποίο μια μουσουλμάνα επιστρέφει ξανά και ξανά από την Τουρκία. Στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται το σπίτι που γεννήθηκε και γι’ αυτό την αισθάνεται κι εκείνη, όπως και ο Ιωάννου, σαν την ιδιαίτερη πατρίδα της. Ο συγγραφέας συνειδητοποιεί, έτσι, με συγκίνηση ότι την πόλη αυτή την έχουν αγαπήσει σαν πατρίδα τους και οι μουσουλμάνοι που αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν κατά την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία το 1923.
Τα σκυλιά του Σέιχ – σου
Ο Ιωάννου έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στη Θεσσαλονίκη γι’ αυτό και οι αναμνήσεις από την παιδική και εφηβική του ηλικία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την πόλη αυτή. Στο διήγημα αυτό ο συγγραφέας με αφορμή τους ήχους της σύγχρονής Θεσσαλονίκης κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν και θυμάται τους ήχους που κυριαρχούσαν στην πόλη του κατά καιρούς. Η Θεσσαλονίκη, επομένως, γίνεται το έναυσμα για να μας αφηγηθεί αυτή την ιστορία ο Ιωάννου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου