Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»
Ο Γ. Βιζυηνός έχει χαρακτηρισθεί «ψυχογραφικός και δραματικός πεζογράφος». Ενισχύει αυτήν την άποψη το εξεταζόμενο διήγημα; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.
Ο Γεώργιος Βιζυηνός χαρακτηρίζεται ψυχογραφικός πεζογράφος υπό την έννοια ότι παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τις εναλλαγές της συναισθηματικής κατάστασης των ηρώων του και διαγράφει με λεπτομέρεια τη διαμόρφωση της ψυχολογίας τους. Ο Βιζυηνός είχε πολύχρονες σπουδές στην ψυχολογία κι αυτό του επιτρέπει να αναγνωρίζει τα γεγονότα που επηρεάζουν καταλυτικά τη συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης των προσώπων. Κατανοεί τη σημασία που έχουν στο χτίσιμο της προσωπικότητας του ατόμου οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και δε διστάζει, σ’ ένα διήγημα που αναφέρεται στην προσωπική του ζωή, να αποκαλύψει όλα όσα τον επηρέασαν και διαμόρφωσαν τόσο την προσωπικότητά του όσο και τη σχέση του με τη μητέρα του. Στο αμάρτημα της μητρός μου τα πρόσωπα που κυρίως ενδιαφέρουν το συγγραφέα είναι η μητέρα του, με την ενοχική της σχέση απέναντι στα κορίτσια, και ο ίδιος του ο εαυτός που βίωσε την έλλειψη της μητρικής φροντίδας και προσοχής και για χρόνια ένιωθε πως όσο ήταν παιδί η μητέρα του τον είχε θέσει σε δεύτερη μοίρα.
Ο Βιζυηνός δεν καταφεύγει σε μια επιφανειακή προσέγγιση των γεγονότων που αφηγείται, γνωρίζει πολύ καλά που θα πρέπει να εστιάσει την προσοχή του και ποια από τα πεπραγμένα των ηρώων του έχουν ουσιαστική σημασία, τόσο για την εξέλιξη της ιστορίας όσο και για τη διαμόρφωση της δυναμικής που αναπτύσσεται μεταξύ των μελών της οικογένειάς του. Η ψυχογραφική του ικανότητα γίνεται εμφανής από την αρχή κιόλας του διηγήματος καθώς φροντίζει να στρέψει άμεσα την προσοχή του στον αντίκτυπο που έχουν στα αγόρια οι διακρίσεις που γίνονται από τη μητέρα εις βάρος τους και η αδιάκοπη μέριμνά της για την Αννιώ. «Ἐξαιρέσεις τοιαῦται ἔπρεπε, φυσικῷ τῷ λόγῳ, νά γεννήσουν ζηλοτυπίας βλαβεράς μεταξύ παιδίων...». Ο νεαρός αφηγητής σπεύδει να μας διαβεβαιώσει ότι όλα τα αγόρια της οικογένειας έδειχναν μεγάλη κατανόηση για τις ξεχωριστές φροντίδες που δεχόταν η αδερφή τους, μα η αλήθεια ήταν διαφορετική, όπως θα μας αποκαλύψει η μητέρα όταν η ιστορία θα δοθεί από τη δική της οπτική γωνία: «Καί εἴχαμε πιά τήν Ἀννιώ σάν τά μάτια μας. Καί ἐζούλευες ἐσύ, καί ἔγινες τοῦ θανατᾶ από τή ζούλια σου.» Παρά τη φιλάσθενη φύση του μικρού κοριτσιού η αδυναμία που της είχε η μητέρα προκαλούσε έντονα αισθήματα ζήλιας στο Γιωργή και όσο η ασθένεια προχωρούσε τόσο η κατάσταση γινόταν βαρύτερη για την ψυχολογία του μικρού αφηγητή. Όταν μάλιστα η μητέρα του προσευχόμενη στο Θεό εμφανίζεται πρόθυμη να θυσιάσει το Γιωργή για να σωθεί το κορίτσι της, τότε ο ψυχολογικός τραυματισμός του αφηγητή είναι βαρύτατος: «Ὅταν ἤκουσα τάς λέξεις ταύτας, παγερά φρικίασις διέτρεξε τά νεῦρά μου και ἤρχισαν τά αὐτία μου νά βοΐζουν.»
Ο συγγραφέας παρακολουθεί με προσοχή κάθε περιστατικό και κάθε λέξη που σημαδεύει την παιδική του ψυχή, δίνοντάς μας μια πλήρη εικόνα των τραυματικών αυτών εμπειριών. Με την ίδια προσοχή, όμως, θα προχωρήσει και στην αιτιολόγηση της συμπεριφοράς της μητέρας του, φροντίζοντας να μας εξηγήσει το μέγεθος του πόνου και των ενοχών που κατατρύχουν την ψυχή της και την οδηγούν σε μια αδιάκοπη προσπάθεια εξιλέωσης. Η μητέρα θα έχει την ευκαιρία να αποκαλύψει το μυστικό της, να εξηγήσει τη στάση της και η ιστορία θα φωτιστεί με τόση πληρότητα ώστε στο τέλος ο αναγνώστης θα κατανοήσει και θα αποδεχτεί την ενοχική της συμπεριφορά.
Ο Βιζυηνός είναι χωρίς αμφιβολία ένας ψυχογραφικός πεζογράφος, καθώς δεν μας αφηγείται απλώς μια ιστορία, φροντίζει να μας δώσει με λεπτομέρεια τα κίνητρα δράσης των προσώπων του κι επεκτείνει την κάλυψη της ιστορίας του ως τον αντίκτυπο που έχει η κάθε δράση στους άμεσα ενδιαφερόμενους. Στα πλαίσια του διηγήματος, πάντως, ο Βιζυηνός κατορθώνει όχι μόνο να φωτίσει την ψυχολογία των ηρώων του, αλλά και να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέσω της συνεχούς δράσης. Ο Βιζυηνός δεν είναι μόνο ψυχογραφικός πεζογράφος είναι και δραματικός, καθώς επιτυγχάνει να δημιουργεί συγκινησιακές καταστάσεις που αγγίζουν τον αναγνώστη και τον παρασύρουν στον κόσμο των ηρώων του.
Η δραματική διάσταση της γραφής του Βιζυηνού γίνεται αντιληπτή από τον τρόπο που ο συγγραφέας χειρίζεται το αφηγηματικό του υλικό. Η κλιμάκωση στην παρουσίαση των γεγονότων συντείνει στη διατήρηση της αγωνίας και παράλληλα φορτίζει συναισθηματικά τον αναγνώστη, ο οποίος συμπάσχει με τους ήρωες της ιστορίας. Η ασθένεια της Αννιώς που κυριαρχεί στο πρώτο μέρος του διηγήματος δίνεται με μια διαρκή επιδείνωση, «Ἐν τούτοις ἡ ἀσθένεια τῆς Ἀννιῶς ὁλονέν ἐδεινοῦτο...», που οδηγεί σταδιακά αλλά αναπότρεπτα στο θάνατό της. Παρακολουθούμε τις μάταιες προσπάθειες της μητέρας να σώσει τη μονάκριβη κόρη της και ζούμε τον τραυματισμό του μικρού αφηγητή που βιώνει τη στέρηση της μητρικής αγάπης. Ο συγγραφέας όμως δε σταματά στην πρώτη αυτή κορύφωση του δράματος, περνά τα στενά όρια του διηγήματος και δεν περιορίζεται στο ένα επεισόδιο. Έχοντας ήδη από τον τίτλο θέσει ένα αίνιγμα για τους αναγνώστες προχωρά στη λύση του με μια δραματική αποκάλυψη από τη μητέρα, η οποία μας αποκαλύπτει το αμάρτημά της και τις ενοχές της που την οδήγησαν σε ακραίες συμπεριφορές.
Ο Βιζυηνός είναι δραματικός πεζογράφος καθώς κατορθώνει να οδηγεί αλλεπάλληλα τον αναγνώστη στη συγκίνηση μέσα από το ξεδίπλωμα της δράσης και τις πολλαπλές κορυφώσεις της ιστορίας. Η ασθένεια και ο θάνατος της Αννιώς, ο πόνος του αφηγητή όταν ακούει την προσευχή της μητέρας του, οι υιοθεσίες των κοριτσιών, η ιστορία της μητέρας με την κορύφωση της αποκάλυψης του αμαρτήματός της και τέλος η επίσκεψη στον Πατριάρχη, αποτελούν τα επεισόδια μιας πολύπτυχης ιστορίας, την οποία ο αφηγητής φροντίζει να τι φωτίσει απ’ όλες τις οπτικές γωνίες, ώστε ο αναγνώστης να κατανοήσει σε βάθος τα κίνητρα των προσώπων. Ο Βιζυηνός γνωρίζει όχι μόνο πως να διατηρήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη αλλά και πως να τον συγκινήσει μέσα από την αλήθεια των ηρώων του. Η ανθρώπινη φύση με τις ατέλειές της, αλλά και με την αδιάκοπη ανάγκη της για συναισθηματική πληρότητα έρχονται στο προσκήνιο αυτής της ιστορίας, που εστιάζει περισσότερο στη συναισθηματική πλευρά των προσώπων κι εμβαθύνει στα τρωτά σημεία της ψυχολογίας του.
Δείτε επίσης:
Ο Γ. Βιζυηνός έχει χαρακτηρισθεί «ψυχογραφικός και δραματικός πεζογράφος». Ενισχύει αυτήν την άποψη το εξεταζόμενο διήγημα; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.
Ο Γεώργιος Βιζυηνός χαρακτηρίζεται ψυχογραφικός πεζογράφος υπό την έννοια ότι παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τις εναλλαγές της συναισθηματικής κατάστασης των ηρώων του και διαγράφει με λεπτομέρεια τη διαμόρφωση της ψυχολογίας τους. Ο Βιζυηνός είχε πολύχρονες σπουδές στην ψυχολογία κι αυτό του επιτρέπει να αναγνωρίζει τα γεγονότα που επηρεάζουν καταλυτικά τη συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης των προσώπων. Κατανοεί τη σημασία που έχουν στο χτίσιμο της προσωπικότητας του ατόμου οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και δε διστάζει, σ’ ένα διήγημα που αναφέρεται στην προσωπική του ζωή, να αποκαλύψει όλα όσα τον επηρέασαν και διαμόρφωσαν τόσο την προσωπικότητά του όσο και τη σχέση του με τη μητέρα του. Στο αμάρτημα της μητρός μου τα πρόσωπα που κυρίως ενδιαφέρουν το συγγραφέα είναι η μητέρα του, με την ενοχική της σχέση απέναντι στα κορίτσια, και ο ίδιος του ο εαυτός που βίωσε την έλλειψη της μητρικής φροντίδας και προσοχής και για χρόνια ένιωθε πως όσο ήταν παιδί η μητέρα του τον είχε θέσει σε δεύτερη μοίρα.
Ο Βιζυηνός δεν καταφεύγει σε μια επιφανειακή προσέγγιση των γεγονότων που αφηγείται, γνωρίζει πολύ καλά που θα πρέπει να εστιάσει την προσοχή του και ποια από τα πεπραγμένα των ηρώων του έχουν ουσιαστική σημασία, τόσο για την εξέλιξη της ιστορίας όσο και για τη διαμόρφωση της δυναμικής που αναπτύσσεται μεταξύ των μελών της οικογένειάς του. Η ψυχογραφική του ικανότητα γίνεται εμφανής από την αρχή κιόλας του διηγήματος καθώς φροντίζει να στρέψει άμεσα την προσοχή του στον αντίκτυπο που έχουν στα αγόρια οι διακρίσεις που γίνονται από τη μητέρα εις βάρος τους και η αδιάκοπη μέριμνά της για την Αννιώ. «Ἐξαιρέσεις τοιαῦται ἔπρεπε, φυσικῷ τῷ λόγῳ, νά γεννήσουν ζηλοτυπίας βλαβεράς μεταξύ παιδίων...». Ο νεαρός αφηγητής σπεύδει να μας διαβεβαιώσει ότι όλα τα αγόρια της οικογένειας έδειχναν μεγάλη κατανόηση για τις ξεχωριστές φροντίδες που δεχόταν η αδερφή τους, μα η αλήθεια ήταν διαφορετική, όπως θα μας αποκαλύψει η μητέρα όταν η ιστορία θα δοθεί από τη δική της οπτική γωνία: «Καί εἴχαμε πιά τήν Ἀννιώ σάν τά μάτια μας. Καί ἐζούλευες ἐσύ, καί ἔγινες τοῦ θανατᾶ από τή ζούλια σου.» Παρά τη φιλάσθενη φύση του μικρού κοριτσιού η αδυναμία που της είχε η μητέρα προκαλούσε έντονα αισθήματα ζήλιας στο Γιωργή και όσο η ασθένεια προχωρούσε τόσο η κατάσταση γινόταν βαρύτερη για την ψυχολογία του μικρού αφηγητή. Όταν μάλιστα η μητέρα του προσευχόμενη στο Θεό εμφανίζεται πρόθυμη να θυσιάσει το Γιωργή για να σωθεί το κορίτσι της, τότε ο ψυχολογικός τραυματισμός του αφηγητή είναι βαρύτατος: «Ὅταν ἤκουσα τάς λέξεις ταύτας, παγερά φρικίασις διέτρεξε τά νεῦρά μου και ἤρχισαν τά αὐτία μου νά βοΐζουν.»
Ο συγγραφέας παρακολουθεί με προσοχή κάθε περιστατικό και κάθε λέξη που σημαδεύει την παιδική του ψυχή, δίνοντάς μας μια πλήρη εικόνα των τραυματικών αυτών εμπειριών. Με την ίδια προσοχή, όμως, θα προχωρήσει και στην αιτιολόγηση της συμπεριφοράς της μητέρας του, φροντίζοντας να μας εξηγήσει το μέγεθος του πόνου και των ενοχών που κατατρύχουν την ψυχή της και την οδηγούν σε μια αδιάκοπη προσπάθεια εξιλέωσης. Η μητέρα θα έχει την ευκαιρία να αποκαλύψει το μυστικό της, να εξηγήσει τη στάση της και η ιστορία θα φωτιστεί με τόση πληρότητα ώστε στο τέλος ο αναγνώστης θα κατανοήσει και θα αποδεχτεί την ενοχική της συμπεριφορά.
Ο Βιζυηνός είναι χωρίς αμφιβολία ένας ψυχογραφικός πεζογράφος, καθώς δεν μας αφηγείται απλώς μια ιστορία, φροντίζει να μας δώσει με λεπτομέρεια τα κίνητρα δράσης των προσώπων του κι επεκτείνει την κάλυψη της ιστορίας του ως τον αντίκτυπο που έχει η κάθε δράση στους άμεσα ενδιαφερόμενους. Στα πλαίσια του διηγήματος, πάντως, ο Βιζυηνός κατορθώνει όχι μόνο να φωτίσει την ψυχολογία των ηρώων του, αλλά και να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέσω της συνεχούς δράσης. Ο Βιζυηνός δεν είναι μόνο ψυχογραφικός πεζογράφος είναι και δραματικός, καθώς επιτυγχάνει να δημιουργεί συγκινησιακές καταστάσεις που αγγίζουν τον αναγνώστη και τον παρασύρουν στον κόσμο των ηρώων του.
Η δραματική διάσταση της γραφής του Βιζυηνού γίνεται αντιληπτή από τον τρόπο που ο συγγραφέας χειρίζεται το αφηγηματικό του υλικό. Η κλιμάκωση στην παρουσίαση των γεγονότων συντείνει στη διατήρηση της αγωνίας και παράλληλα φορτίζει συναισθηματικά τον αναγνώστη, ο οποίος συμπάσχει με τους ήρωες της ιστορίας. Η ασθένεια της Αννιώς που κυριαρχεί στο πρώτο μέρος του διηγήματος δίνεται με μια διαρκή επιδείνωση, «Ἐν τούτοις ἡ ἀσθένεια τῆς Ἀννιῶς ὁλονέν ἐδεινοῦτο...», που οδηγεί σταδιακά αλλά αναπότρεπτα στο θάνατό της. Παρακολουθούμε τις μάταιες προσπάθειες της μητέρας να σώσει τη μονάκριβη κόρη της και ζούμε τον τραυματισμό του μικρού αφηγητή που βιώνει τη στέρηση της μητρικής αγάπης. Ο συγγραφέας όμως δε σταματά στην πρώτη αυτή κορύφωση του δράματος, περνά τα στενά όρια του διηγήματος και δεν περιορίζεται στο ένα επεισόδιο. Έχοντας ήδη από τον τίτλο θέσει ένα αίνιγμα για τους αναγνώστες προχωρά στη λύση του με μια δραματική αποκάλυψη από τη μητέρα, η οποία μας αποκαλύπτει το αμάρτημά της και τις ενοχές της που την οδήγησαν σε ακραίες συμπεριφορές.
Ο Βιζυηνός είναι δραματικός πεζογράφος καθώς κατορθώνει να οδηγεί αλλεπάλληλα τον αναγνώστη στη συγκίνηση μέσα από το ξεδίπλωμα της δράσης και τις πολλαπλές κορυφώσεις της ιστορίας. Η ασθένεια και ο θάνατος της Αννιώς, ο πόνος του αφηγητή όταν ακούει την προσευχή της μητέρας του, οι υιοθεσίες των κοριτσιών, η ιστορία της μητέρας με την κορύφωση της αποκάλυψης του αμαρτήματός της και τέλος η επίσκεψη στον Πατριάρχη, αποτελούν τα επεισόδια μιας πολύπτυχης ιστορίας, την οποία ο αφηγητής φροντίζει να τι φωτίσει απ’ όλες τις οπτικές γωνίες, ώστε ο αναγνώστης να κατανοήσει σε βάθος τα κίνητρα των προσώπων. Ο Βιζυηνός γνωρίζει όχι μόνο πως να διατηρήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη αλλά και πως να τον συγκινήσει μέσα από την αλήθεια των ηρώων του. Η ανθρώπινη φύση με τις ατέλειές της, αλλά και με την αδιάκοπη ανάγκη της για συναισθηματική πληρότητα έρχονται στο προσκήνιο αυτής της ιστορίας, που εστιάζει περισσότερο στη συναισθηματική πλευρά των προσώπων κι εμβαθύνει στα τρωτά σημεία της ψυχολογίας του.
Δείτε επίσης:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου