Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Πώς λειτουργεί ο όρκος στο ποίημα (στ. 2-4 του 2ου μέρους);

Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Πώς λειτουργεί ο όρκος στο ποίημα (στ. 2-4 του 2ου μέρους);

«Μά τές πολλές λαβωματιές που μόφαγαν τά στήθια,

Μά τούς συντρόφους πόπεσαν στην Κρήτη πολεμώντας,

Μά τήν ψυχή πού μ’ έκαψε τον κόσμο απαρατώντας.»

Ο Κρητικός αισθάνεται την ανάγκη να ορκιστεί προκειμένου να τον πιστέψουν όσοι ακούν την ιστορία του, κι αυτό γιατί όσα πρόκειται να διηγηθεί είναι τόσο εκπληκτικά που δύσκολα θα γίνουν πιστευτά. Πέρα από το ναυάγιο, το οποίο δεν αποτελεί κάτι το ασυνήθιστο, τόσο η εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης όσο και ο γλυκύτατος ήχος ξεπερνούν κατά πολύ τα πλαίσια του εφικτού κι αυτό οδηγεί κατ’ ανάγκη στη δυσπιστία των ακροατών. Για να μπορέσει όμως να λειτουργήσει η ιστορία του Κρητικού, για να μπορέσει δηλαδή να φανεί ο αγώνας που έδωσε για τη σωτηρία της αγαπημένης του και να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι που τον οδήγησαν στην αποτυχία της προσπάθειάς του, πρέπει να γίνουν πιστευτές οι δοκιμασίες που πέρασε ο ήρωας.
Ο όρκος, επομένως, είναι σημαντικός υπό την έννοια ότι η ιστορία που θα ακολουθήσει έχει νόημα μόνο αν γίνει πιστευτή όπως ακριβώς θα την αφηγηθεί ο ήρωας. Παράλληλα, μέσα από τον όρκο παίρνουμε ουσιώδεις πληροφορίες για τον ήρωα που ορκίζεται σε όσα θεωρεί απολύτως σημαντικά για τον ίδιο. Ορκίζεται, λοιπόν, ο Κρητικός στις λαβωματιές του αλλά και στους συντρόφους του που έχουν ήδη σκοτωθεί στην Κρήτη, γεγονός που αποκαλύπτει την έντονα αγωνιστική φύση του ήρωα, ο οποίος, όπως και σύντροφοί του, έχει αφιερώσει τη ζωή του στην απελευθέρωση της πατρίδας του. Η ταυτότητα του αγωνιστή θα ανατραπεί στην πορεία κι ο όρκος αυτός κάνει ακόμη πιο αισθητή την αλλαγή που θα επέλθει στον ήρωα ύστερα από την εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης αλλά κι ύστερα από τη συνολική περιπέτεια που θα ζήσει.

Επιπλέον, ο ήρωας ορκίζεται στην αγαπημένη του που πέθανε κι η απώλεια αυτή τον συγκλόνισε. Η αξία αυτής της αναφοράς είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς ήδη από τη στιγμή του όρκου μαθαίνουμε ότι η κοπέλα δε θα επιζήσει του ναυαγίου και παράλληλα γίνεται σαφές ότι ο ήρωας αφηγείται την ιστορία του σε κάποια μεταγενέστερη χρονική στιγμή, όταν πια όλα έχουν τελειώσει και οι μεγάλες αλλαγές στη ζωή του έχουν συντελεστεί. Ο όρκος επομένως αποκαλύπτει τον αφηγηματικό χαρακτήρα του ποιήματος και τονίζει με εμφατικό τρόπο το ποιόν του ήρωα προτού βιώσει την απώλεια και φυσικά διατυπώνει την καταλυτική επίδραση που είχε στην ψυχολογία του ήρωα ο χαμός της κόρης.


Δείτε επίσης:

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Ποιες εικόνες του ποιήματος προετοιμάζουν την εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης;