Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «Όνειρο στο κύμα»
Πώς συνδέεται η «παγίδευση» του ήρωα με την παγίδευση της αίγας;
Η παγίδευση της κατσίκας, σε αφηγηματικό επίπεδο, λειτουργεί ως το στοιχείο που αφυπνίζει τον ήρωα και τον αποδεσμεύει από την άνευ όρων παράδοσή του στη θέαση της γυμνής Μοσχούλας, ενώ παράλληλα κινεί τα νήματα ώστε να υπάρξει μια απρόοπτη εξέλιξη στην πλοκή, καθώς αποτελεί ουσιαστικά την αφορμή για να κινδυνέψει η ζωή της κοπέλας.
Η θεματική της παγίδευσης του ήρωα, όπως και η αντίστοιχη έλλειψη ελευθερίας στην ενήλικη ζωή του, διατρέχει όλο το διήγημα. Όπως στην πρώτη ενότητα ο ενήλικας – αφηγητής παρομοιάζει την ελευθερία που έχει ως άτομο με την ελευθερία που δίνεται σ’ ένα σκυλί που είναι δεμένο με πολύ κοντό σχοινί, έτσι και στο κλείσιμο του διηγήματος επαναφέρει την εικόνα αυτή και τη συσχετίζει τόσο με το κοντό σχοινί που είχε δέσει τη Μοσχούλα, όσο και με το σχοινί που μοιάζει να περιορίζει διαρκώς και τον ίδιο.
Η παγίδευση της κατσίκας – Μοσχούλας, οφείλεται στην ανησυχία του ήρωα για την αγαπημένη του κατσίκα, την οποία για να την προστατεύσει την έδεσε μ’ ένα κοντό σχοινί. Η κατσίκα παραμένει δεμένη λόγω της αγάπης που της δείχνει ο βοσκός, αλλά παρά τις αγαθές προθέσεις του νεαρού βοσκού, το δέσιμο αυτό αποβαίνει μοιραίο για τη Μοσχούλα – κατσίκα. Η παγίδευση της κατσίκας θα αποτελέσει παράλληλα και αφορμή για να οδηγηθεί το διήγημα σε μια νέα κορύφωση, καθώς η Μοσχούλα – κοπέλα θα κινδυνέψει και ο βοσκός θα αναγκαστεί να τη σώσει.
Η παγίδευση του νεαρού αφηγητή, οφείλεται στην ιδιαίτερη αγάπη που αισθάνεται για την κοπέλα, γιατί ενώ είχε την ευκαιρία να φύγει από το σημείο που η κοπέλα κολυμπούσε, δεν το έκανε. «Οὔτε μου ᾖλθε τότε ἡ ἰδέα ὅτι, ἂν ἐπάτουν ἐπάνω εἰς τὸν βράχον, ὄρθιος ἢ κυρτός, μὲ σκοπὸν νὰ φύγω, ἦτον σχεδὸν βέβαιον, ὅτι ἡ νέα δὲν θὰ μ ἔβλεπε, καὶ θὰ ἠμποροῦσᾳ ν᾿ ἀποχωρήσω ἐν τάξει. Ἐκείνη ἔβλεπε πρὸς ἀνατολᾶς, ἐγὼ εὑρισκόμην πρὸς δυσμᾶς ὄπισθέν της. Οὔτε ἡ σκιά μου δὲν θὰ τὴν ἐτάραττεν.» Ο νεαρός θα μπορούσε να φύγει από εκείνο το σημείο, χωρίς απρόοπτα και θα είχε σώσει και την αγαπημένη του κατσίκα, αφού θα είχε βρεθεί κοντά της έγκαιρα, αλλά η έλξη που αισθάνεται για την κοπέλα δεν τον αφήνει να σκεφτεί λογικά.
Τόσο η παγίδευση της κατσίκας, όσο και η παγίδευση του ήρωα προκαλούνται λόγω των συναισθημάτων αγάπης και καταδεικνύουν την επίδραση που μπορεί να ασκήσει το συναίσθημα αυτό είτε οδηγώντας σε μια οικειοθελή παγίδευση είτε σε μια επιβεβλημένη παγίδευση. Ο ήρωας παγιδεύεται τελικά με τη δική του συναίνεση, ενώ η μικρή κατσίκα, άθελά της.
Πώς συνδέεται η «παγίδευση» του ήρωα με την παγίδευση της αίγας;
Η παγίδευση της κατσίκας, σε αφηγηματικό επίπεδο, λειτουργεί ως το στοιχείο που αφυπνίζει τον ήρωα και τον αποδεσμεύει από την άνευ όρων παράδοσή του στη θέαση της γυμνής Μοσχούλας, ενώ παράλληλα κινεί τα νήματα ώστε να υπάρξει μια απρόοπτη εξέλιξη στην πλοκή, καθώς αποτελεί ουσιαστικά την αφορμή για να κινδυνέψει η ζωή της κοπέλας.
Η θεματική της παγίδευσης του ήρωα, όπως και η αντίστοιχη έλλειψη ελευθερίας στην ενήλικη ζωή του, διατρέχει όλο το διήγημα. Όπως στην πρώτη ενότητα ο ενήλικας – αφηγητής παρομοιάζει την ελευθερία που έχει ως άτομο με την ελευθερία που δίνεται σ’ ένα σκυλί που είναι δεμένο με πολύ κοντό σχοινί, έτσι και στο κλείσιμο του διηγήματος επαναφέρει την εικόνα αυτή και τη συσχετίζει τόσο με το κοντό σχοινί που είχε δέσει τη Μοσχούλα, όσο και με το σχοινί που μοιάζει να περιορίζει διαρκώς και τον ίδιο.
Η παγίδευση της κατσίκας – Μοσχούλας, οφείλεται στην ανησυχία του ήρωα για την αγαπημένη του κατσίκα, την οποία για να την προστατεύσει την έδεσε μ’ ένα κοντό σχοινί. Η κατσίκα παραμένει δεμένη λόγω της αγάπης που της δείχνει ο βοσκός, αλλά παρά τις αγαθές προθέσεις του νεαρού βοσκού, το δέσιμο αυτό αποβαίνει μοιραίο για τη Μοσχούλα – κατσίκα. Η παγίδευση της κατσίκας θα αποτελέσει παράλληλα και αφορμή για να οδηγηθεί το διήγημα σε μια νέα κορύφωση, καθώς η Μοσχούλα – κοπέλα θα κινδυνέψει και ο βοσκός θα αναγκαστεί να τη σώσει.
Η παγίδευση του νεαρού αφηγητή, οφείλεται στην ιδιαίτερη αγάπη που αισθάνεται για την κοπέλα, γιατί ενώ είχε την ευκαιρία να φύγει από το σημείο που η κοπέλα κολυμπούσε, δεν το έκανε. «Οὔτε μου ᾖλθε τότε ἡ ἰδέα ὅτι, ἂν ἐπάτουν ἐπάνω εἰς τὸν βράχον, ὄρθιος ἢ κυρτός, μὲ σκοπὸν νὰ φύγω, ἦτον σχεδὸν βέβαιον, ὅτι ἡ νέα δὲν θὰ μ ἔβλεπε, καὶ θὰ ἠμποροῦσᾳ ν᾿ ἀποχωρήσω ἐν τάξει. Ἐκείνη ἔβλεπε πρὸς ἀνατολᾶς, ἐγὼ εὑρισκόμην πρὸς δυσμᾶς ὄπισθέν της. Οὔτε ἡ σκιά μου δὲν θὰ τὴν ἐτάραττεν.» Ο νεαρός θα μπορούσε να φύγει από εκείνο το σημείο, χωρίς απρόοπτα και θα είχε σώσει και την αγαπημένη του κατσίκα, αφού θα είχε βρεθεί κοντά της έγκαιρα, αλλά η έλξη που αισθάνεται για την κοπέλα δεν τον αφήνει να σκεφτεί λογικά.
Τόσο η παγίδευση της κατσίκας, όσο και η παγίδευση του ήρωα προκαλούνται λόγω των συναισθημάτων αγάπης και καταδεικνύουν την επίδραση που μπορεί να ασκήσει το συναίσθημα αυτό είτε οδηγώντας σε μια οικειοθελή παγίδευση είτε σε μια επιβεβλημένη παγίδευση. Ο ήρωας παγιδεύεται τελικά με τη δική του συναίνεση, ενώ η μικρή κατσίκα, άθελά της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου