Κωνσταντίνος Καβάφης «Ο Δεκέμβρης του 1903» παράλληλο για το «Μόνο γιατί μ’ αγάπησες»
Ο Δεκέμβρης του 1903
Κι' αν για τον έρωτά μου δεν μπορώ να πω -
αν δεν μιλώ για τα μαλλιά σου, για τα χείλη, για τα μάτια•
όμως το πρόσωπό σου που κρατώ μες στην ψυχή μου,
ο ήχος της φωνής σου που κρατώ μες στο μυαλό μου,
η μέραις του Σεπτέμβρη που ανατέλλουν στα όνειρά μου,
ταις λέξεις και ταις φράσεις μου πλάττουν και χρωματίζουν
εις όποιο θέμα κι' αν περνώ, όποιαν ιδέα κι' αν λέγω.
Το ερωτικό συναίσθημα που κατέχει τον ποιητή διαπερνά την καθημερινότητά του και χρωματίζει τις σκέψεις και τα λόγια του. Παρόλο που ο Καβάφης δεν αντικρίζει τον έρωτα με την ένταση που το κάνει η Πολυδούρη και παρόλο που δεν αντιλαμβάνεται το ερωτικό συναίσθημα ως δικαίωση της ζωής και της ποιητικής του δημιουργίας, εντούτοις αποδέχεται την καταλυτική επίδραση που έχει στη ζωή του, καθώς το αγαπημένο του πρόσωπο έχει κυριεύσει την ψυχή, το μυαλό, τα όνειρα, τις σκέψεις και τα λόγια του.
Η απόκρυψη που χαρακτηρίζει την εξύμνηση του έρωτα από τον Καβάφη, οφείλεται στην ιδιαιτερότητα του ερωτικού του πάθους, αλλά αυτό δεν μειώνει την αλήθεια ή την αξία των συναισθημάτων του. Αν ο ποιητής δεν μπορεί ανοιχτά να μιλήσει για τα μαλλιά, τα χείλη ή τα μάτια του αγαπημένου του, εντούτοις η σκέψη του είναι απόλυτα κυριευμένη από τον έρωτά του. Ο ποιητής αφήνεται στη δραστική επίδραση του έρωτα και κάθε του σκέψη, φράση ή ιδέα επηρεάζεται από τα συναισθήματά του, επιτρέποντας έτσι στον έρωτα να αγγίξει και να διαμορφώσει τον ποιητικό του λόγο.
«Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες», διακηρύσσει η Πολυδούρη, καθιστώντας την αγάπη ως μοναδικό κίνητρο για την ποιητική της δημιουργία. Ο Καβάφης, βέβαια, που τοποθετεί ιεραρχικά την ποίησή του υψηλότερα από κάθε τι στη ζωή του, δεν θα έφτανε ποτέ στο σημείο να δηλώσει ότι συνθέτει τα ποιήματά του μόνο για τον έρωτα, αφήνει όμως τα συναισθήματά του να διατρέξουν τη σκέψη και το λόγο του.
Το πόσο μεγάλη αξία έχει η ποίηση για τον Καβάφη φανερώνεται και από το ακόλουθο σημείωμά του (μεταφρασμένο από τα αγγλικά): «Χτες αόριστα σκέφτηκα, πέρασε από τις σκέψεις μου, η πιθανότητα της λογοτεχνικής αποτυχίας κι αισθάνθηκα ξαφνικά σαν να έφυγε από τη ζωή μου όλη η γοητεία.» Ο Καβάφης, επομένως, δεν θα έθετε ποτέ την ποίησή του αποκλειστικά στην υπηρεσία του έρωτα, όπως αυτό συμβαίνει με την Πολυδούρη, αφήνει όμως τον έρωτα να τον κυριεύσει και εκφράζει κι αυτός τα συναισθήματά του μέσα από τους στίχους του.
Ο Δεκέμβρης του 1903
Κι' αν για τον έρωτά μου δεν μπορώ να πω -
αν δεν μιλώ για τα μαλλιά σου, για τα χείλη, για τα μάτια•
όμως το πρόσωπό σου που κρατώ μες στην ψυχή μου,
ο ήχος της φωνής σου που κρατώ μες στο μυαλό μου,
η μέραις του Σεπτέμβρη που ανατέλλουν στα όνειρά μου,
ταις λέξεις και ταις φράσεις μου πλάττουν και χρωματίζουν
εις όποιο θέμα κι' αν περνώ, όποιαν ιδέα κι' αν λέγω.
Το ερωτικό συναίσθημα που κατέχει τον ποιητή διαπερνά την καθημερινότητά του και χρωματίζει τις σκέψεις και τα λόγια του. Παρόλο που ο Καβάφης δεν αντικρίζει τον έρωτα με την ένταση που το κάνει η Πολυδούρη και παρόλο που δεν αντιλαμβάνεται το ερωτικό συναίσθημα ως δικαίωση της ζωής και της ποιητικής του δημιουργίας, εντούτοις αποδέχεται την καταλυτική επίδραση που έχει στη ζωή του, καθώς το αγαπημένο του πρόσωπο έχει κυριεύσει την ψυχή, το μυαλό, τα όνειρα, τις σκέψεις και τα λόγια του.
Η απόκρυψη που χαρακτηρίζει την εξύμνηση του έρωτα από τον Καβάφη, οφείλεται στην ιδιαιτερότητα του ερωτικού του πάθους, αλλά αυτό δεν μειώνει την αλήθεια ή την αξία των συναισθημάτων του. Αν ο ποιητής δεν μπορεί ανοιχτά να μιλήσει για τα μαλλιά, τα χείλη ή τα μάτια του αγαπημένου του, εντούτοις η σκέψη του είναι απόλυτα κυριευμένη από τον έρωτά του. Ο ποιητής αφήνεται στη δραστική επίδραση του έρωτα και κάθε του σκέψη, φράση ή ιδέα επηρεάζεται από τα συναισθήματά του, επιτρέποντας έτσι στον έρωτα να αγγίξει και να διαμορφώσει τον ποιητικό του λόγο.
«Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες», διακηρύσσει η Πολυδούρη, καθιστώντας την αγάπη ως μοναδικό κίνητρο για την ποιητική της δημιουργία. Ο Καβάφης, βέβαια, που τοποθετεί ιεραρχικά την ποίησή του υψηλότερα από κάθε τι στη ζωή του, δεν θα έφτανε ποτέ στο σημείο να δηλώσει ότι συνθέτει τα ποιήματά του μόνο για τον έρωτα, αφήνει όμως τα συναισθήματά του να διατρέξουν τη σκέψη και το λόγο του.
Το πόσο μεγάλη αξία έχει η ποίηση για τον Καβάφη φανερώνεται και από το ακόλουθο σημείωμά του (μεταφρασμένο από τα αγγλικά): «Χτες αόριστα σκέφτηκα, πέρασε από τις σκέψεις μου, η πιθανότητα της λογοτεχνικής αποτυχίας κι αισθάνθηκα ξαφνικά σαν να έφυγε από τη ζωή μου όλη η γοητεία.» Ο Καβάφης, επομένως, δεν θα έθετε ποτέ την ποίησή του αποκλειστικά στην υπηρεσία του έρωτα, όπως αυτό συμβαίνει με την Πολυδούρη, αφήνει όμως τον έρωτα να τον κυριεύσει και εκφράζει κι αυτός τα συναισθήματά του μέσα από τους στίχους του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου