Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 4η: Ποια στάδια εξέλιξης πέρασε ο άνθρωπος σύμφωνα με το μύθο; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά καθενός;

Jurek Zamoyski

Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 4^η

Ποια στάδια εξέλιξης πέρασε ο άνθρωπος σύμφωνα με το μύθο; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά καθενός; (Βλ. και ενότητα 3).

[Μπορούμε να διακρίνουμε τρία στάδια ή φάσεις εξέλιξης. Η πρώτη είναι η φάση του Επιμηθέα, η δεύτερη η φάση του Προμηθέα και η τρίτη η φάση του σχηματισμού των πόλεων.]

Το πρώτο στάδιο εξέλιξης, το στάδιο του Επιμηθέα, αφορά ουσιαστικά την εξέλιξη των ειδών από τη στιγμή της πρώτης γέννησής τους. Ο άνθρωπος, όπως και όλα τα όντα, εξελίσσεται μέχρι να λάβει την ιδανική εκείνη μορφή που θα του επιτρέψει να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητές του.

Στο τέλος αυτής της πρώτης φάσης, ο άνθρωπος μοιάζει να υστερεί απέναντι στα άλλα ζώα, σε ό,τι αφορά τη σωματική του εξέλιξη, καθώς δε διαθέτει χαρακτηριστικά που να του διασφαλίζουν ικανή άμυνα απέναντι στις μεταβολές του καιρού και στις επιθέσεις των άλλων ζώων.   

Ο άνθρωπος, όμως, διαθέτει ανεπτυγμένες νοητικής ικανότητες, τις οποίες θέτει σ’ εφαρμογή στο αμέσως επόμενο στάδιο, σ’ αυτό του Προμηθέα. Ό,τι προσέφερε ο Προμηθέας στους ανθρώπους, στα πλαίσια του μύθου, είναι όσα κατόρθωσαν οι άνθρωποι να αξιοποιήσουν πιεζόμενοι από την ανάγκη για επιβίωση. Οι άνθρωποι βρίσκουν τρόπο να αξιοποιήσουν προς όφελός τους τη δύναμη της φωτιάς και αναπτύσσουν έτσι τις τεχνικές του γνώσεις, προκειμένου να επιβληθούν στο φυσικό τους περιβάλλον. Φτιάχνουν κατοικίες, όπλα για να αμύνονται και να κυνηγούν, καθώς και εργαλεία για την καλλιέργεια της γης, ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα γλωσσικό κώδικα επικοινωνίας και μια πρώτη μορφή θρησκείας.

Εντούτοις, παρά τη μεγάλη αξία των αρχικών αυτών επιτευγμάτων, παραμένουν ευάλωτοι απέναντι στις επιθέσεις των ζώων και συνειδητοποιούν ότι μόνο μέσω της από κοινού προσπάθειας μπορούν να προστατευθούν αποτελεσματικά. Έτσι, η συνειδητοποίηση της ανάγκης για συνύπαρξη, οδηγεί τους ανθρώπους στο τρίτο στάδιο εξέλιξης, το οποίο αφορά το σχηματισμό πόλεων.

Αυτό το τρίτο στάδιο, που στα πλαίσια του μύθου επιτεύχθηκε με την παρέμβαση του Δία, ολοκληρώθηκε μετά από μακροχρόνιες προσπάθειες και αρκετές αποτυχημένες απόπειρες, καθώς οι άνθρωποι δυσκολεύονταν να φτάσουν στον καθορισμό κανόνων και στην έννοια του αλληλοσεβασμού, προκειμένου να καταστεί εφικτή η κοινωνική συνύπαρξή τους.

Ο σχηματισμός πόλεων θα επέτρεπε στους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν από κοινού τις επιθέσεις των άγριων ζώων, αλλά κάθε φορά που προσπαθούσαν να συνυπάρξουν αδικούσαν ο ένας τον άλλο και πολύ σύντομα επέλεγαν να ζήσουν και πάλι μόνοι τους. Έπρεπε, λοιπόν, να αποκτήσουν την αίσθηση της δικαιοσύνης στις μεταξύ τους σχέσεις και φυσικά την αίσθηση σεβασμού ο ένας για τον άλλο. Οι πολύτιμες αυτές αρχές, που στην πραγματικότητα χρειάστηκαν την πάροδο πολλών χρόνων για να αναπτυχθούν, δίνονται στο μύθο συνοπτικά με τη σωτήρια παρέμβαση του Δία. 

Δείτε επίσης:

Να εντοπίσετε στο κείμενο τις λέξεις που αναφέρονται στον Επιμηθέα και τον Προμηθέα (ενότητες 2 και 3) και να σκιαγραφήσετε την προσωπικότητα και το ρόλο καθενός στη δημιουργία.