Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 6η: Η παιδεία αναδεικνύεται σε κινητήρια δύναμη που θα μετατρέψει τον άνθρωπο από δυνάμει σε ἐνεργείᾳ πολιτικό ον.

Teo Alfonso 

Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 6^η

Η παιδεία αναδεικνύεται σε κινητήρια δύναμη που θα μετατρέψει τον άνθρωπο από δυνάμει σε ἐνεργείᾳ πολιτικό ον. Να αναλύσετε την άποψη αυτή με βάση τη συλλογιστική του Πρωταγόρα.

Σύμφωνα με τον Πρωταγόρα η ομαλή ένταξη του ατόμου στην πολιτεία επέρχεται όχι ως δεδομένη εξέλιξη μιας προδιαγεγραμμένης πορείας, αλλά ως αποτέλεσμα συνειδητής προσπάθειας της κοινωνίας να καθοδηγήσει και να εκπαιδεύσει κατάλληλα τα νέα της μέλη. Οι άνθρωποι, δηλαδή, έχουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν και να υιοθετήσουν τους επιθυμητούς τρόπους κοινωνικής διαβίωσης, αρκεί να δεχτούν την αρμόζουσα αγωγή.

Η αίσθηση δικαιοσύνης, ο σεβασμός προς τους άλλους ανθρώπους και προς τους νόμους, η επιθυμία της αρμονικής συνύπαρξης και κάθε άλλο γνώρισμα που θα μπορούσε να διασφαλίσει την ομαλή ένταξη του ατόμου στα πλαίσια της πολιτείας, ενυπάρχει ως δυνατότητα σε κάθε άνθρωπο, χρειάζεται όμως η εκπαίδευση για να γίνει εφικτή η ενεργή έκφραση αυτών των δυνατοτήτων.

Με τη διδασκαλία, τη συνεχή εξάσκηση και την επιμέλεια το άτομο αποκτά τη δυνατότητα να πραγματώσει και να εξελίξει όλες τις ηθικές και πνευματικές αρετές που θα το καταστήσουν άριστο μέλος της πολιτείας. Το άτομο, βέβαια, μπορεί να προσεγγίσει την ιδανική έκφανση της προσωπικότητάς του μόνο μέσα από την απαιτητική πορεία της παιδείας, καθώς οι ικανότητες που συνιστούν την πολιτική αρετή δεν είναι δυνατό να εκδηλωθούν χωρίς την κατάλληλη καθοδήγηση και τη συνειδητή και διαρκή προσπάθεια του ατόμου.

Συνάμα, η πολιτεία έχει φροντίσει -σύμφωνα πάντα με την παρουσίαση που γίνεται από τον Πρωταγόρα- μέσα από ένα παιδαγωγικό σύστημα ποινών να επαναφέρει τα άτομα στην επιθυμητή πορεία βελτίωσης και ηθικής ωρίμανσης. Με ποινές που επιβάλλονται έλλογα και με παιδαγωγική διάθεση, με ποινές δηλαδή που αντιστοιχούν στο είδος του αδικήματος και που έχουν ως πρωταρχικό στόχο να συνετίσουν και όχι να εκδικηθούν το άτομο, η πολιτεία κατορθώνει να αναπληρώσει την έλλειψη αποφασιστικότητας των νέων μελών να παραμείνουν συνεπείς στις αξιώσεις της ηθικής διαβίωσης. Όταν το άτομο παρεκκλίνει από τους κανόνες του δικαίου, η πολιτεία του υπενθυμίζει μέσα από τις ποινές ποια είναι η ορθή και αναμενόμενη συμπεριφορά, ωθώντας το εκ νέου στην πορεία της ηθικής εξέλιξης και αποτρέποντάς το από μελλοντικά παραπτώματα.