Αρχές Φιλοσοφίας Β΄ Λυκείου (Διαγώνισμα)

Robby Cavanaugh

Αρχές Φιλοσοφίας Β΄ Λυκείου (Διαγώνισμα) 

Ερωτήσεις:

Α1. Να παρουσιάσετε τη συλλογιστική πορεία του Καρτέσιου (Ρενέ Ντεκάρτ) που τον οδήγησε στο επιχείρημα «σκέφτομαι, άρα υπάρχω» και να εξηγήσετε ποια είναι η λειτουργία του «μοχθηρού δαίμονα».                                                             

[15 μονάδες]

Α2. Ποια είναι κατά τους ορθολογιστές η πηγή της γνώσης μας για τον κόσμο και ποια είναι, ειδικότερα, για τον Πλάτωνα;                                                    

[15 μονάδες]

Α3. Ποιοι είναι οι βασικοί κλάδοι ή περιοχές της φιλοσοφικής σκέψης;  

[10 μονάδες]

Α4. Ποιες είναι οι βασικές προϋποθέσεις για να θεωρηθεί ένα επιχείρημα έγκυρο;

[10 μονάδες]

Β1.

«Ότι κάθε γνώση μας αρχίζει με την εμπειρία, αυτό δεν επιδέχεται καμία αμφιβολία· γιατί με τι άλλο θα μπορούσε να αφυπνιστεί η γνωστική μας δύναμη για να ασκήσει το έργο της, αν όχι με αντικείμενα που ερεθίζουν τις αισθήσεις μας και που πότε προκαλούν από μόνα τους τη γέννηση παραστάσεων και πότε βάζουν τη νοητική μας ενέργεια σε κίνηση να τις συγκρίνει, να τις συνδέσει ή να τις χωρίσει και έτσι να κατεργαστεί το άμορφο υλικό των κατ’ αίσθηση εντυπώσεων για το σχηματισμό μιας γνώσεως των αντικειμένων που ονομάζεται εμπειρία; Έτσι, «από την άποψη του χρόνου» δεν έχουμε καμιά γνώση μέσα μας που να προηγείται από την εμπειρία· όλες αρχίζουν με αυτήν. Αλλά, και αν ακόμα κάθε γνώση μας πρωταρχίζει με την εμπειρία, αυτό δε σημαίνει ότι και καθεμιά πηγάζει από την εμπειρία».

Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείμενο του Ιμάνουελ Καντ να αναφέρετε σε ποια σημεία ταυτίστηκε ο Γερμανός φιλόσοφος με τη θεωρία του εμπειρισμού και σε ποια διαφοροποιήθηκε;                                                                                                                                                                     

[25 μονάδες]

Β2.

«Δεν υπάρχει πραγματικά καμιά αρχή πάνω στην οποία όλοι οι άνθρωποι να συμφωνούν γενικά. Και για ν’ αρχίσω με τις θεωρητικές έννοιες, να δύο απ’ τις περίφημες αρχές, στις οποίες δίνουν, κατά προτίμηση, την ιδιότητα των έμφυτων αρχών: καθετί που είναι, είναι και είναι αδύνατον ένα πράγμα να είναι και να μην είναι ταυτόχρονα. Αυτές οι προτάσεις θεωρήθηκαν σίγουρα σαν αξιώματα καθολικώς δεκτά, αλλά χρειάζεται προσπάθεια για να παραδεχθούμε ότι υπάρχει μια γενική συμφωνία πάνω σ’ αυτές τις δύο προτάσεις, γιατί υπάρχει ένα μεγάλο μέρος του ανθρώπινου γένους που δεν του είναι ακόμα γνωστές.

Γιατί πρώτον είναι σαφές ότι τα παιδιά και οι ηλίθιοι δεν έχουν την παραμικρή ιδέα γι’ αυτές τις αρχές και ότι δεν τις σκέπτονται με κανένα τρόπο. Αυτό είναι αρκετό ν’ ανατρέψει το επιχείρημα της καθολικής συμφωνίας, σύμφωνα με το οποίο όλες οι έμφυτες αλήθειες πρέπει να παράγονται αναγκαία.»

Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείμενο του Τζον Λοκ να εξηγήσετε με ποιο τρόπο επιχειρεί ο Άγγλος εμπειριστής φιλόσοφος να απορρίψει την έννοια των έμφυτων ιδεών, που αποτελούσε βασικό συλλογισμό των ορθολογιστών;               

[25 μονάδες]