Friedrich Nietzsche (1844-1900) Τάδε έφη Ζαρατούστρα (ο Υπεράνθρωπος)

Ύδρα 

Friedrich Nietzsche «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» (ο Υπεράνθρωπος)

Καινούρια περηφάνια με δίδαξε το Εγώ μου κι αυτή τη διδάσκω στους ανθρώπους: να μη χώνουν το κεφάλι τους στην άμμο των ουράνιων πραγμάτων, μα να σηκώνουν λεύτερα το γήινο κεφάλι, που το νόημα της γης δημιουργεί.

Αισθήσεις και πνεύμα, είν’ όργανα και παιχνιδάκια. Πίσω τους κρύβεται ο «εαυτός». Ο «εαυτός» ερευνάει ακόμα, με τα μάτια των αισθήσεων κι ακούει με τ’ αφτιά του πνεύματος.

Ζει επιτέλους κανείς μόνο, αυτό που έχει μέσα του. Πέρασε ο καιρός που μπορούσαν να με βρίσκουν συμπτώσεις. Και σαν τι θα μου λάχαινε, που να μην είναι από τα τώρα δικό μου!

Ανέκαθεν, όποιος πολύ φυλάχτηκε, αρρώστησε από την πολύ προφύλαξη. Ας είν’ ευλογημένο ό,τι σκληραγωγεί! Δεν πλέκω εγκώμια στη χώρα που το βούτυρο και το μέλι ρέουν!

Το «περίπου» - αυτό είναι η αρχαιότερη ευγένεια του κόσμου, την επέστρεψα σ’ όλα τα πράγματα, και τα απελευθέρωσα από τα δεσμά του σκοπού.

«Αρετή» ονομάζουν ό,τι ταπεινώνει και μερώνει: και κατάντησαν το λύκο σκύλο, και τον άνθρωπο το καλύτερο σπιτόβιο ζώο.

Γίνεστε όλοι οι πιο μικρότεροι ανθρωπάκηδες, στο τέλος θα εξαφανιστείτε, από τις πολλές σας μικροαρετές και μικροπαραλείψεις, απ’ την πολλή σας μικροαυταπάρνηση.

Όλες αυτές οι καπνισμένες, οι κλειδωμένες, οι πολυμεταχειρισμένες, οι ξεθωριασμένες, οι περιόδυνες ψυχές, πώς μπορούν με τη μοχθηρία τους να βαστάνε την ευτυχία μου;

Για τούτο τους δείχνω μονάχα το χειμώνα, και τον πάγο απάνω στην κορφή μου –δεν τους δείχνω ότι το βουνό το τυλίγουν όλες οι ζώνες του ήλιου!

Πρέπει να μάθει ο άνθρωπος ν’ αγαπάει τον εαυτό του –αυτό το κηρύχνω εγώ- με μιαν αγάπη ρωμαλέα και σφριγώδη, για να κρατάει τον εαυτό του και να μη σκορπιέται.

Πιο πολύ απ’ όλους ο δυνατός, ο υπομονετικός, ο γιομάτος σεβασμό: πλήθος ξένες βαριές λέξεις κι αξίες φορτώνεται στη ράχη του, -και τώρα, του είναι η ζωή μια έρημος.

Όποιος θα μάθει μια φορά να πετάει, πρέπει να μάθει πριν να στέκεται όρθιος, να περπατάει, να πιλαλάει, να σκαρφαλώνει, να χορεύει –κανένας δεν πετάει με το πρώτο!

Έναν καιρό πίστευαν στους μάντεις και στους αστρολόγους: και για τούτο πίστευαν ότι «όλα είναι τύχη»∙ «οφείλεις: άρα πρέπει».

Μετά δεν πίστευαν κανένα μάντη και κανέναν αστρολόγο: για τούτο θαρρούσαν ότι: «όλα είναι ελευθερία: μπορείς άρα θέλεις!»

Κι από ‘δω και πέρα, όχι το από που ‘ρχόσαστε, αλλά το που πηγαίνετε, ν’ αποτελεί την τιμή σας. Η θέλησή σας και το ποδάρι σας που επιθυμεί να ξεπεράσει τον εαυτό σας – αυτό να είναι η νέα σας τιμή!

Αυτοί δε φέρνουν στο τραπέζι τίποτα, μήτε μια πείνα της προκοπής: και τώρα βλαστημάν, «όλα είναι μάταια!»

Όμως το καλό φαγοπότι αδελφοί μου, μα την αλήθεια, δεν είναι μάταιη δουλειά. Θρυψαλιάστε τους πίνακες όσων δε χαίρονται ποτέ!

Αδέρφια μου, μήπως είμαι σκληρός; Μα σας λέω: Ό,τι πέφτει, πρέπει κανείς να το κλοτσάει!

Ό,τι είναι του σήμερα, αποσυντίθεται και γκρεμίζεται: Ποιος θέλει να το κρατήσει! Εγώ, θέλω να το κλοτσήσω ακόμα πιο πέρα!

Πρέπει να έχετε εχθρούς άξιους για μίσος, όχι άξιους για περιφρόνηση: πρέπει να είστε περήφανοι, για τον εχθρό σας, αυτό σας το ‘χω διδάξει κιόλας.

Όποιος μελέτησε καλά τις παλιές καταγωγές, αυτός θα ζητήσει στο τέλος και τις πηγές του μέλλοντος και τις νέες καταγωγές!

Και πρέπει να το πιστεύετε ότι είναι ευτυχία ν’ αφήσετε τ’ αχνάρια του χεριού σας απάνω στις χιλιετηρίδες σάμπως σε μαλακό κερί: ευδαιμονία να γράφετε πάνω στη θέληση των χιλιετηρίδων σαν απάνω σε ορείχαλκο, σκληρότεροι κι απ’ τον ορείχαλκο, πιο ευγενείς κι απ’ τον ορείχαλκο.

Όταν πήγα για πρώτη φορά στους ανθρώπους, έκανα την ανοησία, που κάνουν οι ερημίτες, τη μεγάλη ανοησία: στάθηκα στην αγορά. Κι επειδή μιλούσα σε όλους, δε μιλούσα σε κανέναν.

Ω, ανώτεροι άνθρωποι, μάθετε αυτό από μένα: στην αγορά δεν πιστεύει κανένας σε ανώτερους ανθρώπους! Κι αν θέλετε να μιλήσετε, εκεί, εμπρός τότε. Όμως ο όχλος, μισοκλείνει το μάτι: «είμαστε ίσοι όλοι».

Απελπιστήκατε, είναι κι αυτό άξιο μεγάλης τιμής. Γιατί δε μάθατε να παραδίνεστε, δε μάθατε τις μικροφρονιμάδες.

Γιατί σήμερα κυριαρχούν οι μικράνθρωποι: όλοι αυτοί κηρύχνουν την αφοσίωση, τη φρονιμάδα, τη μετριοφροσύνη, την επιμέλεια, την ευγένεια και την ατέλειωτη ουρά των μικρών αρετών.

Εγώ θαρρώ ότι δεν υποφέρατε όσο πρέπει! Γιατί υποφέρατε για τον εαυτό σας, δεν υποφέρατε ακόμα για τον άνθρωπο! Θα λέγατε ψέματα, αν λέγατε το αντίθετο.

Αν θέλετε ψηλά ν’ ανεβείτε, ανεβείτε με τα δικά σας πόδια! Μην αφήσετε να σας ανασηκώσουν, μην κάθεστε πάνω σε ξένες πλάτες και σε ξένα κεφάλια!