Αρχαία ελληνικά: Τρίτη κλίση ουσιαστικών (2ο μέρος)

Debra and Dave Vanderlaan

Αρχαία ελληνικά: Τρίτη κλίση ουσιαστικών (2^ο μέρος) 

(Δείτε: 1ο μέρος) 

Ημιφωνόληκτα

Τα ημιφωνόληκτα τριτόκλιτα ουσιαστικά κατά το χαρακτήρα είναι:

α) ενρινόληκτα (δηλ. με χαρακτήρα ν)

β) υγρόληκτα (δηλ. με χαρακτήρα λ, ρ)

γ) σιγμόληκτα (δηλ. με χαρακτήρα σ).

[Τριτόκλιτα με χαρακτήρα μ δεν υπάρχουν.]

I. Ενρινόληκτα (χαρακτ. ν)

α) Μονόθεμα: καταληκτικά σε -ις (γεν. -ῖνος) και ακατάληκτα σε -αν (γεν. -ᾶνος), -ην (γεν. -ηνος) και -ων (γεν. -ωνος)

Ενικός αριθμός

ἡ ἀκτίς - τῆς ἀκτῖνος - τῇ ἀκτῖνι - τήν ἀκτῖνα - (ὦ) ἀκτίς

Πληθυντικός αριθμός

αἱ ἀκτῖνες - τῶν ἀκτίνων - ταῖς ἀκτῖσι(ν) - τάς ἀκτῖνας - (ὦ) ἀκτῖνες

Ενικός αριθμός (ἡ ὠδίς = (ποιητ.) πόνος του τοκετού (συνηθ. πληθ. ὠδῖνες))

ἡ ὠδίς - τῆς ὠδῖνος - τῇ ὠδῖνι - τήν ὠδῖνα - (ὦ) ὠδίς

Πληθυντικός αριθμός

αἱ ὠδῖνες - τῶν ὠδίνων - ταῖς ὠδῖσι(ν) - τάς ὠδῖνας - (ὦ) ὠδῖνες

Ενικός αριθμός (ἡ ἴς = νεύρο, λεπτό νήμα, δύναμη)

ἡ ἴς - τῆς ἰνός - τῇ ἰνί - τήν ἶνα - (ὦ) ἴς

Πληθυντικός αριθμός

αἱ ἶνες - τῶν ἰνῶν - ταῖς ἰσί(ν) - τάς ἶνας - (ὦ) ἶνες

Ενικός αριθμός

ὁ δελφίς - τοῦ δελφῖνος - τῷ δελφῖνι - τόν δελφῖνα - (ὦ) δελφίς

Πληθυντικός αριθμός

οἱ δελφῖνες - τῶν δελφίνων - τοῖς δελφῖσι(ν) - τούς δελφῖνας - (ὦ) δελφῖνες

Ενικός αριθμός (ὁ κτείς = χτένι)

ὁ κτείς - τοῦ κτενός - τῷ κτενί - τόν κτένα - (ὦ) κτείς

Πληθυντικός αριθμός

οἱ κτένες - τῶν κτενῶν - τοῖς κτεσί(ν) - τούς κτένας - (ὦ) κτένες

Ενικός αριθμός (ἡ Γόρτυς = πόλη της Αρκαδίας)

ἡ Γόρτυς - τῆς Γόρτυνος - τῇ Γόρτυνι - τήν Γόρτυνα - (ὦ) Γόρτυς

Ενικός αριθμός

ὁ Τιτάν - τοῦ Τιτᾶνος - τῷ Τιτᾶνι - τόν Τιτᾶνα - (ὦ) Τιτάν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Τιτᾶνες - τῶν Τιτάνων - τοῖς Τιτᾶσι(ν) - τούς Τιτᾶνας - (ὦ) Τιτᾶνες

Ενικός αριθμός

ὁ μεγιστάν - τοῦ μεγιστᾶνος - τῷ μεγιστᾶνι - τόν μεγιστᾶνα - (ὦ) μεγιστάν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ μεγιστᾶνες - τῶν μεγιστάνων - τοῖς μεγιστᾶσι(ν) - τούς μεγιστᾶνας - (ὦ) μεγιστᾶνες

Ενικός αριθμός

ὁ παιάν - τοῦ παιᾶνος - τῷ παιᾶνι - τόν παιᾶνα - (ὦ) παιάν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ παιᾶνες - τῶν παιάνων - τοῖς παιᾶσι(ν) - τούς παιᾶνας - (ὦ) παιᾶνες

Ενικός αριθμός

ὁ Ἀλκμάν - τοῦ Ἀλκμᾶνος - τῷ Ἀλκμᾶνι - τόν Ἀλκμᾶνα - (ὦ) Ἀλκμάν

Ενικός αριθμός

ὁ Πάν - τοῦ Πανός - τῷ Πανί - τόν Πᾶνα - (ὦ) Πάν

Ενικός αριθμός

ὁ Ἕλλην - τοῦ Ἕλληνος - τῷ Ἕλληνι - τόν Ἕλληνα - (ὦ) Ἕλλην

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Ἕλληνες - τῶν Ἑλλήνων - τοῖς Ἕλλησι(ν) - τούς Ἕλληνας - (ὦ) Ἕλληνες

Ενικός αριθμός

ὁ κηφήν - τοῦ κηφῆνος - τῷ κηφῆνι - τόν κηφῆνα - (ὦ) κηφήν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ κηφῆνες - τῶν κηφήνων - τοῖς κηφῆσι(ν) - τούς κηφῆνας - (ὦ) κηφῆνες

Ενικός αριθμός

ὁ πυρήν - τοῦ πυρῆνος - τῷ πυρῆνι - τόν πυρῆνα - (ὦ) πυρήν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ πυρῆνες - τῶν πυρήνων - τοῖς πυρῆσι(ν) - τούς πυρῆνας - (ὦ) πυρῆνες

Ενικός αριθμός

ὁ μήν - τοῦ μηνός - τῷ μηνί - τόν μῆνα - (ὦ) μήν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ μῆνες - τῶν μηνῶν - τοῖς μησί(ν) - τούς μῆνας - (ὦ) μῆνες

Ενικός αριθμός (ἡ σειρήν = γοητεία ωραίων λόγων· ως κυρ, όν. Σειρήν, θαλασσινή θεότητα που γοητεύει με τη φωνή της τους ναυτικούς)

ἡ σειρήν - τῆς σειρῆνος - τῇ σειρῆνι - τήν σειρῆνα - (ὦ) σειρήν

Πληθυντικός αριθμός

αἱ σειρῆνες - τῶν σειρήνων - ταῖς σειρῆσι(ν) - τάς σειρῆνας - (ὦ) σειρῆνες

Ενικός αριθμός

ὁ χειμών - τοῦ χειμῶνος - τῷ χειμῶνι - τόν χειμῶνα - (ὦ) χειμών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ χειμῶνες - τῶν χειμώνων - τοῖς χειμῶσι(ν) - τούς χειμῶνας - (ὦ) χειμῶνες

Ενικός αριθμός

ὁ ἐλαιών - τοῦ ἐλαιῶνος - τῷ ἐλαιῶνι - τόν ἐλαιῶνα - (ὦ) ἐλαιών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἐλαιῶνες - τῶν ἐλαιώνων - τοῖς ἐλαιῶσι(ν) - τούς ἐλαιῶνας - (ὦ) ἐλαιῶνες

Ενικός αριθμός (ὁ παρθενών = μέρος του σπιτιού, όπου έμεναν οι παρθένες· ως κυρ. όν. Παρθενών, ναός στην Ακρόπολη της Αθήνας)

ὁ παρθενών - τοῦ παρθενῶνος - τῷ παρθενῶνι - τόν παρθενῶνα - (ὦ) παρθενών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ παρθενῶνες - τῶν παρθενώνων - τοῖς παρθενῶσι(ν) - τούς παρθενῶνας -  (ὦ) παρθενῶνες

Ενικός αριθμός (ὁ γάστρων = κοιλαράς)

ὁ γάστρων - τοῦ γάστρωνος - τῷ γάστρωνι - τόν γάστρωνα - (ὦ) γάστρων

Πληθυντικός αριθμός

οἱ γάστρωνες - τῶν γαστρώνων - τοῖς γάστρωσι(ν) - τούς γάστρωνας - (ὦ) γάστρωνες

Ενικός αριθμός

ὁ Ἀγάθων - τοῦ Ἀγάθωνος - τῷ Ἀγάθωνι - τόν Ἀγάθωνα - (ὦ) Ἀγάθων

Ενικός αριθμός

ὁ Ἀνθεστηριών - τοῦ Ἀνθεστηριῶνος - τῷ Ἀνθεστηριῶνι - τόν Ἀνθεστηριῶνα - (ὦ) Ἀνθεστηριών

Ενικός αριθμός

ὁ Ἑλικών - τοῦ Ἑλικῶνος - τῷ Ἑλικῶνι - τόν Ἑλικῶνα - (ὦ) Ἑλικών

Ενικός αριθμός

ὁ Λάκων - τοῦ Λάκωνος - τῷ Λάκωνι - τόν Λάκωνα - (ὦ) Λάκων

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Λάκωνες - τῶν Λακώνων - τοῖς Λάκωσι(ν) - τούς Λάκωνας - (ὦ) Λάκωνες

Ενικός αριθμός (ὁ δόλων = μικρό πανί της πλώρης στα ιστιοφόρα· μαχαίρι ή σπαθάκι κρυμμένο μέσα σε ραβδί, στιλέτο)

ὁ δόλων - τοῦ δόλωνος - τῷ δόλωνι - τόν δόλωνα - (ὦ) δόλων

Πληθυντικός αριθμός

οἱ δόλωνες - τῶν δολώνων - τοῖς δόλωσι(ν) - τούς δόλωνας - (ὦ) δόλωνες

Ενικός αριθμός (ὁ κλύδων = κύμα, κλυδωνισμός)

ὁ κλύδων - τοῦ κλύδωνος - τῷ κλύδωνι - τόν κλύδωνα - (ὦ) κλύδων

Πληθυντικός αριθμός

οἱ κλύδωνες - τῶν κλυδώνων - τοῖς κλύδωσι(ν) - τούς κλύδωνας - (ὦ) κλύδωνες

Ενικός αριθμός

ὁ ἀγών - τοῦ ἀγῶνος - τῷ ἀγῶνι - τόν ἀγῶνα - (ὦ) ἀγών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἀγῶνες - τῶν ἀγώνων - τοῖς ἀγῶσι(ν) - τούς ἀγῶνας - (ὦ) ἀγῶνες

Ενικός αριθμός

ὁ αἰών - τοῦ αἰῶνος - τῷ αἰῶνι - τόν αἰῶνα - (ὦ) αἰών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ αἰῶνες - τῶν αἰώνων - τοῖς αἰῶσι(ν) - τούς αἰῶνας - (ὦ) αἰῶνες

Ενικός αριθμός (ὁ κολοφών = το ακρότατο σημείο ενός πράγματος, ως κύρ. όν. Κολοφὼν (-ῶνος), πόλη της Ιωνίας στη Μ. Ασία)

ὁ κολοφών - τοῦ κολοφῶνος - τῷ κολοφῶνι - τόν κολοφῶνα - (ὦ) κολοφών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ κολοφῶνες - τῶν κολοφώνων - τοῖς κολοφῶσι(ν) - τούς κολοφῶνας - (ὦ) κολοφῶνες

Ενικός αριθμός (ὁ τυφῶν = θύελλα, ανεμοστρόβιλος, ως κύρ. όν. ὁ Τυφῶν (-ῶνος), γίγαντας, πατέρας των ανέμων)

ὁ τυφῶν - τοῦ τυφῶνος - τῷ τυφῶνι - τόν τυφῶνα - (ὦ) τυφῶν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ τυφῶνες - τῶν τυφώνων - τοῖς τυφῶσι(ν) - τούς τυφῶνας - (ὦ) τυφῶνες

Ενικός αριθμός

ὁ ποιμήν - τοῦ ποιμένος - τῷ ποιμένι - τόν ποιμένα - (ὦ) ποιμήν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ποιμένες - τῶν ποιμένων - τοῖς ποιμέσι(ν) - τούς ποιμένας - (ὦ) ποιμένες

Ενικός αριθμός (ὁ αὐχήν = τράχηλος)

ὁ αὐχήν - τοῦ αὐχένος - τῷ αὐχένι - τόν αὐχένα - (ὦ) αὐχήν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ αὐχένες - τῶν αὐχένων - τοῖς αὐχέσι(ν) - τούς αὐχένας - (ὦ) αὐχένες

Ενικός αριθμός (ὁ ὑμήν = λεπτό δέρμα, μεμβράνη)

ὁ ὑμήν - τοῦ ὑμένος - τῷ ὑμένι - τόν ὑμένα - (ὦ) ὑμήν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ὑμένες - τῶν ὑμένων - τοῖς ὑμέσι(ν) - τούς ὑμένας - (ὦ) ὑμένες

Ενικός αριθμός

ὁ πυθμήν - τοῦ πυθμένος - τῷ πυθμένι - τόν πυθμένα - (ὦ) πυθμήν

Πληθυντικός αριθμός

οἱ πυθμένες - τῶν πυθμένων - τοῖς πυθμέσι(ν) - τούς πυθμένας - (ὦ) πυθμένες

Ενικός αριθμός

ὁ ἡγεμών - τοῦ ἡγεμόνος - τῷ ἡγεμόνι - τόν ἡγεμόνα - (ὦ) ἡγεμών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἡγεμόνες - τῶν ἡγεμόνων - τοῖς ἡγεμόσι(ν) - τούς ἡγεμόνας - (ὦ) ἡγεμόνες

Ενικός αριθμός

ἡ εἰκών - τῆς εἰκόνος - τῇ εἰκόνι - τήν εἰκόνα - (ὦ) εἰκών

Πληθυντικός αριθμός

αἱ εἰκόνες - τῶν εἰκόνων - ταῖς εἰκόσι(ν) - τάς εἰκόνας - (ὦ) εἰκόνες

Ενικός αριθμός

ἡ ἀηδών - τῆς ἀηδόνος - τῇ ἀηδόνι - τήν ἀηδόνα - (ὦ) ἀηδών

Πληθυντικός αριθμός

αἱ ἀηδόνες - τῶν ἀηδόνων - ταῖς ἀηδόσι(ν) - τάς ἀηδόνας - (ὦ) ἀηδόνες

Ενικός αριθμός (ἡ ἀλγηδών = αίσθημα πόνου, οδύνη)

ἡ ἀλγηδών - τῆς ἀλγηδόνος - τῇ ἀλγηδόνι - τήν ἀλγηδόνα - (ὦ) ἀλγηδών

Πληθυντικός αριθμός

αἱ ἀλγηδόνες - τῶν ἀλγηδόνων - ταῖς ἀλγηδόσι(ν) - τάς ἀλγηδόνας - (ὦ) ἀλγηδόνες

Ενικός αριθμός

ἡ Καρχηδών - τῆς Καρχηδόνος - τῇ Καρχηδόνι - τήν Καρχηδόνα - (ὦ) Καρχηδών

Ενικός αριθμός

ἡ χιών - τῆς χιόνος - τῇ χιόνι - τήν χιόνα - (ὦ) χιών

Πληθυντικός αριθμός

αἱ χιόνες - τῶν χιόνων - ταῖς χιόσι(ν) - τάς χιόνας - (ὦ) χιόνες

Ενικός αριθμός (ὁ ἀλεκτρυών = (αρσ.) πετεινός, (θηλ. όρνιθα))

ὁ ἀλεκτρυών - τοῦ ἀλεκτρυόνος - τῷ ἀλεκτρυόνι - τόν ἀλεκτρυόνα - (ὦ) ἀλεκτρυών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἀλεκτρυόνες - τῶν ἀλεκτρυόνων - τοῖς ἀλεκτρυόσι(ν) - τούς ἀλεκτρυόνας - (ὦ) ἀλεκτρυόνες

Ενικός αριθμός

ὁ κανών - τοῦ κανόνος - τῷ κανόνι - τόν κανόνα - (ὦ) κανών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ κανόνες - τῶν κανόνων - τοῖς κανόσι(ν) - τούς κανόνας - (ὦ) κανόνες

Ενικός αριθμός

ὁ Μακεδών - τοῦ Μακεδόνος - τῷ Μακεδόνι - τόν Μακεδόνα - (ὦ) Μακεδών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Μακεδόνες - τῶν Μακεδόνων - τοῖς Μακεδόσι(ν) - τούς Μακεδόνας - (ὦ) Μακεδόνες

Ενικός αριθμός

ὁ κηδεμών - τοῦ κηδεμόνος - τῷ κηδεμόνι - τόν κηδεμόνα - (ὦ) κηδεμών

Πληθυντικός αριθμός

οἱ κηδεμόνες - τῶν κηδεμόνων - τοῖς κηδεμόσι(ν) - τούς κηδεμόνας - (ὦ) κηδεμόνες

Ενικός αριθμός

ὁ γείτων - τοῦ γείτονος - τῷ γείτονι - τόν γείτονα - (ὦ) γεῖτον

Πληθυντικός αριθμός

οἱ γείτονες - τῶν γειτόνων - τοῖς γείτοσι(ν) - τούς γείτονας - (ὦ) γείτονες

Ενικός αριθμός

ὁ δαίμων - τοῦ δαίμονος - τῷ δαίμονι - τόν δαίμονα - (ὦ) δαῖμον

Πληθυντικός αριθμός

οἱ δαίμονες - τῶν δαιμόνων - τοῖς δαίμοσι(ν) - τούς δαίμονας - (ὦ) δαίμονες

Ενικός αριθμός

ὁ βραχίων - τοῦ βραχίονος - τῷ βραχίονι - τόν βραχίονα - (ὦ) βραχῖον

Πληθυντικός αριθμός

οἱ βραχίονες - τῶν βραχιόνων - τοῖς βραχίοσι(ν) - τούς βραχίονας - (ὦ) βραχίονες

Ενικός αριθμός

ὁ Ἀγαμέμνων - τοῦ Ἀγαμέμνονος - τῷ Ἀγαμέμνονι - τόν Ἀγαμέμνονα - (ὦ) Ἀγάμεμνον

Ενικός αριθμός

ὁ Ἀριστογείτων - τοῦ Ἀριστογείτονος - τῷ Ἀριστογείτονι - τόν Ἀριστογείτονα - (ὦ) Ἀριστόγειτον

Ενικός αριθμός (ὁ τέκτων = ξυλουργός, μαραγκός)

ὁ τέκτων - τοῦ τέκτονος - τῷ τέκτονι - τόν τέκτονα - (ὦ) τέκτον

Πληθυντικός αριθμός

οἱ τέκτονες - τῶν τεκτόνων - τοῖς τέκτοσι(ν) - τούς τέκτονας - (ὦ) τέκτονες

ΙΙ. Υγρόληκτα (χαρακτ. λ, ρ)

α) Μονόθεμα: ακατάληκτα σε -ηρ (γεν. -ηρος), -ωρ (γεν. -ωρος) και ουδέτερα σε -αρ (γεν. -αρος)

Ενικός αριθμός

ὁ κλητήρ - τοῦ κλητῆρος - τῷ κλητῆρι - τόν κλητῆρα - (ὦ) κλητήρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ κλητῆρες - τῶν κλητήρων - τοῖς κλητῆρσι(ν) - τούς κλητῆρας - (ὦ) κλητῆρες

Ενικός αριθμός (ὁ θήρ = θηρίο)

ὁ θήρ - τοῦ θηρός - τῷ θηρί - τόν θῆρα - (ὦ) θήρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ θῆρες - τῶν θηρῶν - τοῖς θηρσί(ν) - τούς θῆρας - (ὦ) θῆρες

Ενικός αριθμός (ὁ ἀροτήρ = αυτός που οργώνει)

ὁ ἀροτήρ - τοῦ ἀροτῆρος - τῷ ἀροτῆρι - τόν ἀροτῆρα - (ὦ) ἀροτήρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἀροτῆρες - τῶν ἀροτήρων - τοῖς ἀροτῆρσι(ν) - τούς ἀροτῆρας - (ὦ) ἀροτῆρες

Ενικός αριθμός

ὁ κρατήρ - τοῦ κρατῆρος - τῷ κρατῆρι - τόν κρατῆρα - (ὦ) κρατήρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ κρατῆρες - τῶν κρατήρων - τοῖς κρατῆρσι(ν) - τούς κρατῆρας - (ὦ) κρατῆρες

Ενικός αριθμός

ὁ στατήρ - τοῦ στατῆρος - τῷ στατῆρι - τόν στατῆρα - (ὦ) στατήρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ στατῆρες - τῶν στατήρων - τοῖς στατῆρσι(ν) - τούς στατῆρας - (ὦ) στατῆρες

Ενικός αριθμός

ὁ σωτήρ - τοῦ σωτῆρος - τῷ σωτῆρι - τόν σωτῆρα - (ὦ) σῶτερ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ σωτῆρες - τῶν σωτήρων - τοῖς σωτῆρσι(ν) - τούς σωτῆρας - (ὦ) σωτῆρες

Ενικός αριθμός (ὁ ἰχώρ = το αίμα που ρέει στις φλέβες των θεών· ορός αίματος· αίμα σάπιο· ύλη με πύο· δηλητήριο φιδιών)

ὁ ἰχώρ - τοῦ ἰχῶρος - τῷ ἰχῶρι - τόν ἰχῶρα - (ὦ) ἰχώρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἰχῶρες - τῶν ἰχώρων - τοῖς ἰχῶρσι(ν) - τούς ἰχῶρας - (ὦ) ἰχῶρες

Ενικός αριθμός (ὁ φώρ = κλέφτης)

ὁ φώρ - τοῦ φωρός - τῷ φωρί - τόν φῶρα - (ὦ) φώρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ φῶρες - τῶν φωρῶν - τοῖς φωρσί(ν) - τούς φῶρας - (ὦ) φῶρες

Ενικός αριθμός (ὁ πέλωρ = πελώριο ον, τέρας)

ὁ πέλωρ - τοῦ πέλωρος - τῷ πέλωρι - τόν πέλωρα - (ὦ) πέλωρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ πέλωρες - τῶν πελώρων - τοῖς πέλωρσι(ν) - τούς πέλωρας - (ὦ) πέλωρες

Ενικός αριθμός (ὁ Κάρ = κάτοικος της Καρίας)

ὁ Κάρ - τοῦ Καρός - τῷ Καρί - τόν Κᾶρα - (ὦ) Κάρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Κᾶρες - τῶν Καρῶν - τοῖς Καρσί(ν) - τούς Κᾶρας - (ὦ) Κᾶρες

Ενικός αριθμός (ὁ φθείρ = ψείρα)

ὁ φθείρ - τοῦ φθειρός - τῷ φθειρί - τόν φθεῖρα - (ὦ) φθείρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ φθεῖρες - τῶν φθειρῶν - τοῖς φθειρσί(ν) - τούς φθεῖρας - (ὦ) φθεῖρες

Ενικός αριθμός

τό νέκταρ - τοῦ νέκταρος - τῷ νέκταρι - τό νέκταρ - (ὦ) νέκταρ

Ενικός αριθμός (τό ἔαρ = άνοιξη)

τό ἔαρ - τοῦ ἔαρος - τῷ ἔαρι - τό ἔαρ - (ὦ) ἔαρ

τό ἦρ - τοῦ ἦρος - τῷ ἦρι - τό ἦρ - (ὦ) ἦρ

Ενικός αριθμός (ὁ ἅλς = αλάτι)

ὁ ἅλς - τοῦ ἁλός - τῷ ἁλί - τόν ἅλα - (ὦ) ἅλς

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἅλες - τῶν ἁλῶν - τοῖς ἅλασι(ν) - τούς ἅλας - (ὦ) ἅλες

β) Διπλόθεμα: ακατάληκτα σε -ὴρ (γεν. -έρος) και -ωρ (γεν. -ορος)

Ενικός αριθμός (ὁ ἀθήρ = η λεπτότατη άκρη στα στάχυα, αθέρας)

ὁ ἀθήρ - τοῦ ἀθέρος - τῷ ἀθέρι - τόν ἀθέρα - (ὦ) ἀθήρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἀθέρες - τῶν ἀθέρων - τοῖς ἀθέρσι(ν) - τούς ἀθέρας - (ὦ) ἀθέρες

Ενικός αριθμός (το κατώτερο στρώμα του αέρα)

ὁ ἀήρ - τοῦ ἀέρος - τῷ ἀέρι - τόν ἀέρα - (ὦ) ἀήρ

Ενικός αριθμός (ὁ αἰθήρ = το ανώτερο και καθαρότερο στρώμα του αέρα)

ὁ αἰθήρ - τοῦ αἰθέρος - τῷ αἰθέρι - τόν αἰθέρα - (ὦ) αἰθήρ

Παρατηρήσεις στα ενρινόληκτα και υγρόληκτα της γ΄ κλίσης

1) Τα φωνήεντα  ι  και  α  εμπρός από το χαρακτήρα ν  των ονομάτων σε -ις (γεν. -ινος) και -αν (γεν. -ανος) είναι μακρόχρονα: τῆς ἀκτῖν-ος, τῆς Σαλαμῖν-ος· τοῦ Τιτᾶν-ος, τοῦ πελεκᾶν-ος.

2) Τα ενρινόληκτα και υγρόληκτα της γ΄ κλίσης σχηματίζουν κανονικά την κλητ. του ενικού όμοια με την ονομαστική του ενικού: ἡ ἀκτὶς - ὦ ἀκτίς· ὁ Τιτὰν - ὦ Τιτάν· ὁ Ἕλλην - ὦ Ἕλλην· ὁ ἡγεμὼν - ὦ ἡγεμών· ὁ ποιμὴν - ὦ ποιμήν· ὁ ἰχὼρ - ὦ ἰχώρ.

Αλλά τα βαρύτονα διπλόθεμα σε -ων (γεν. -ονος) και -ωρ (γεν. -ορος) σχηματίζουν την κλητ. του ενικού όμοια με το αδύνατο θέμα: ὁ γείτων - ὦ γεῖτον· ὁ δαίμων - ὦ δαῖμον· ὁ Ἰάσων - ὦ Ἰᾶσον· ὁ ῥήτωρ - ὦ ῥῆτορ.

3) Ο χαρακτήρας  λ  και ρ  εμπρός από το σίγμα της κατάληξης παραμένει, ενώ ο χαρακτήρας ν  εμπρός από αυτό αποβάλλεται (χωρίς αντέκταση του προηγούμενου τυχόν βραχύχρονου φωνήεντος): ὁ ἅλ-ς, τοῖς ἁλ-σί, (ὁ ῥήτωρ) τοῖς ῥήτορ-σι· αλλά:ἡ (ἀκτίν-ς) ἀκτίς, ταῖς (ἀκτῖν-σι) ἀκτῖσι· τοῖς (ἡγεμόν-σι) ἡγεμόσι).

γ) Συγκοπτόμενα διπλόθεμα: ακατάληκτα σε -ηρ (γεν. -ρος)

Από τα υγρόληκτα ουσιαστικά της γ΄ κλίσης τα διπλόθεμα ὁ πατήρ, ἡ μήτηρ, ἡ θυγάτηρ, ἡ γαστὴρ (= κοιλιά), ἡ Δημήτηρ και ὁ ἀνὴρ συγκόπτουν (δηλ. αποβάλλουν) σε ορισμένες πτώσεις το  ε  του αδύνατου θέματος και γι’ αυτό λέγονται συγκοπτόμενα.

Ενικός αριθμός

ὁ πατήρ - τοῦ πατρός - τῷ πατρί - τόν πατέρα - (ὦ) πάτερ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ πατέρες - τῶν πατέρων - τοῖς πατράσι(ν) - τούς πατέρας - (ὦ) πατέρες

Ενικός αριθμός

ἡ μήτηρ - τῆς μητρός - τῇ μητρί - τήν μητέρα - (ὦ) μῆτερ

Πληθυντικός αριθμός

αἱ μητέρες - τῶν μητέρων - ταῖς μητράσι(ν) - τάς μητέρας - (ὦ) μητέρες

Ενικός αριθμός

ἡ θυγάτηρ - τῆς θυγατρός - τῇ θυγατρί - τήν θυγατέρα - (ὦ) θύγατερ

Πληθυντικός αριθμός

αἱ θυγατέρες - τῶν θυγατέρων - ταῖς θυγατράσι(ν) - τάς θυγατέρας - (ὦ) θυγατέρες

Ενικός αριθμός

ἡ γαστήρ - τῆς γαστρός - τῇ γαστρί - τήν γαστέρα - (ὦ) γαστήρ

Πληθυντικός αριθμός

αἱ γαστέρες - τῶν γαστέρων - ταῖς γαστράσι(ν) - τάς γαστέρας - (ὦ) γαστέρες

Ενικός αριθμός

ὁ ἀνήρ - τοῦ ἀνδρός - τῷ ἀνδρί - τόν ἄνδρα - (ὦ) ἄνερ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἄνδρες - τῶν ἀνδρῶν - τοῖς ἀνδράσι(ν) - τούς ἄνδρας - (ὦ) ἄνδρες

Ενικός αριθμός

ἡ Δημήτηρ - τῆς Δήμητρος - τῇ Δήμητρι - τήν Δήμητρα - (ὦ) Δήμητερ

Σημείωση. Το όνομα ὁ ἀστήρ σχηματίζει τη δοτική του πληθυντικού κατά τα συγκοπτόμενα.

Ενικός αριθμός

ὁ ἀστήρ - τοῦ ἀστέρος - τῷ ἀστέρι - τόν ἀστέρα - (ὦ) ἀστήρ

Πληθυντικός αριθμός

οἱ ἀστέρες - τῶν ἀστέρων - τοῖς ἀστράσι(ν) - τούς ἀστέρας - (ὦ) ἀστέρες

Παρατηρήσεις

Από τα συγκοπτόμενα υγρόληκτα της γ΄ κλίσης:

1) Τα ονόμ., ὁ πατήρ, ἡ μήτηρ, ἡ θυγάτηρ και ἡ γαστὴρ συγκόπτουν, δηλ, χάνουν, το  ε  του θέματος στη γεν. και δοτ, του ενικού και στη δοτ. του πληθυντικού· το όνομα ἡ Δημήτηρ στις πλάγιες πτώσεις του ενικού, και το όνομα ὁ ἀνὴρ στις πλάγιες πτώσεις του ενικού και σε όλες τις πτώσεις του πληθυντικού και του δυϊκού, στις οποίες εμπρός από το χαρακτήρα αναπτύσσεται το σύμφωνο δ  για να διευκολυνθεί η προφορά (θ. ἀνερ-, ἀνρ- ἀνδρ-)·

2) τα ονόματα πατήρ, μήτηρ, θυγάτηρ και γαστὴρ στη γεν. και δοτ. του ενικού τονίζονται στη λήγουσα (πατρός, πατρὶ - μητρός, μητρὶ κτλ.)· το όνομα ἀνὴρ τονίζεται στη λήγουσα στη γενική και δοτ. του ενικού και του δυϊκού και στη γεν. του πληθ. (ἀνδρός, ἀνδρὶ - ἀνδροῖν - ἀνδρῶν)· το όνομα Δημήτηρ τονίζεται στην προπαραλήγουσα σε όλες τις πτώσεις του ενικού, εκτός από την ονομαστική.

Τα συγκοπτόμενα ονόματα:

1) σχηματίζουν την κλητ. του ενικού όμοια με το αδύνατο θέμα και τονίζονται σ’ αυτήν επάνω στην αρχική συλλαβή: ὦ πάτερ, ὦ θύγατερ, ὦ Δήμητερ κτλ.· μόνο το όνομα γαστὴρ σχηματίζει την κλητ. του ενικού όμοια με την ονομαστική: ὦ γαστήρ·

2) στη δοτ. του πληθ. ανάμεσα από το συγκομμένο θέμα και την κατάληξη, για να διευκολυνθεί η προφορά, παίρνουν ένα βραχύχρονο α που τονίζεται: πατρ-ά-σι(ν), ἀνδρ-ά-σι(v)·

ΙΙΙ. Σιγμόληκτα (χαρακτήρας σ)

α) Αρσενικά ακατάληκτα σε -ης (γεν. -ους) ή -κλῆς (γεν. -κλέους)

Ενικός αριθμός

ὁ Σωκράτης - τοῦ Σωκράτους - τῷ Σωκράτει - τόν Σωκράτη - (ὦ) Σώκρατες

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Σωκράται - τῶν Σωκρατῶν - τοῖς Σωκράταις - τούς Σωκράτας - (ὦ) Σωκράται

Ενικός αριθμός

ὁ Ἀριστοτέλης - τοῦ Ἀριστοτέλους - τῷ Ἀριστοτέλει - τόν Ἀριστοτέλη(ν) - (ὦ) Ἀριστότελες

Ενικός αριθμός

ὁ Δημοσθένης - τοῦ Δημοσθένους - τῷ Δημοσθένει - τόν Δημοσθένη - (ὦ) Δημόσθενες

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Δημοσθέναι - τῶν Δημοσθενῶν - τοῖς Δημοσθέναις - τούς Δημοσθένας - (ὦ) Δημοσθέναι

Ενικός αριθμός

ὁ Πραξιτέλης - τοῦ Πραξιτέλους - τῷ Πραξιτέλει - τόν Πραξιτέλη(ν) - (ὦ) Πραξίτελες

Ενικός αριθμός

ὁ Περικλῆς - τοῦ Περικλέους - τῷ Περικλεῖ - τόν Περικλέα - (ὦ) Περίκλεις

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Περικλεῖς - τῶν Περικλέων - --- - τούς Περικλεῖς - (ὦ) Περικλεῖς

Ενικός αριθμός

ὁ Ἡρακλῆς - τοῦ Ἡρακλέους - τῷ Ἡρακλεῖ - τόν Ἡρακλέα - (ὦ) Ἡράκλεις

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Ἡρακλεῖς - τῶν Ἡρακλέων - --- - τούς Ἡρακλεῖς - (ὦ) Ἡρακλεῖς

Ενικός αριθμός

ὁ Σοφοκλῆς - τοῦ Σοφοκλέους - τῷ Σοφοκλεῖ - τόν Σοφοκλέα - (ὦ) Σοφόκλεις

Πληθυντικός αριθμός

οἱ Σοφοκλεῖς - τῶν Σοφοκλέων - --- - τούς Σοφοκλεῖς - (ὦ) Σοφοκλεῖς

Κατά το Σωκράτης κλίνονται: Ἀριστομένης, Ἀριστοτέλης, Ἀριστοφάνης, Δημοσθένης, Διογένης, Διομήδης, Ἱπποκράτης, Ἰσοκράτης, Ἰφικράτης, Πολυκράτης, Πολυνείκης, Πραξιτέλης - Ἀστυάγης, Τισσαφέρνης, Κυαξάρης κ.ά. Κατά το Περικλῆς κλίνονται: Ἀγαθοκλῆς, Ἡρακλῆς, Θεμιστοκλῆς, Ἱεροκλῆς, Προκλῆς, Σοφοκλῆς κ.ά.

Παρατηρήσεις

Τα αρσενικά σιγμόληκτα σε -ης (γεν. -ους) και -κλῆς (γεν.-κλέους) είναι όλα κύρια ονόματα και:

1) έχουν θέμα σε -εσ: Σωκρατεσ-, Περικλεεσ-·

2) στην ονομαστική του ενικού δεν παίρνουν κατάληξη και εκτείνουν το βραχύχρονο φωνήεν ε του θέματος σε η: Σωκράτης, Περικλέης, και με συναίρεση Περικλῆς·

3) στις πλάγιες πτώσεις του ενικού αποβάλλουν το χαρακτήρα σ ανάμεσα στα δύο φωνήεντα και έπειτα συναιρούν τα δύο αυτά φωνήεντα: τοῦ Σωκράτεσ-ος, Σωκράτε-ος, Σωκράτους· τῷ Σωκράτεσ-ι, Σωκράτε-ι, Σωκράτει· τον Σωκράτεσ-α, Σωκράτε-α, Σωκράτη· τοῦ Περικλέεσ-ος, Περικλέε-ος, Περικλέους· τῷ Περικλέεσ-ι, Περικλέε-ι, Περικλέει (και με δεύτερη συναίρεση=) Περικλεῖ· τὸν Περικλέεσ-α, Περικλέε-ᾱ, Περικλέᾱ και σπάν. Περικλῆ·

4) στην κλητ. του ενικού δεν παίρνουν κατάληξη και ανεβάζουν τον τόνο: ὦ Σώκρατες, ὦ Περίκλεις (με συναίρεση από το Περίκλεες)·

5) όσα λήγουν σε -κλῆς συναιρούν το ε της συλλαβής κλε-, όταν ύστερα από αυτό ακολουθεί η ή ε ή ει: (Περικλέης) Περικλῆς, (Περίκλεες) Περίκλεις, (Περικλέει) Περικλεῖ·

6) κανονικά έχουν μόνο ενικό αριθμό· όταν όμως χρησιμοποιούνται στον πληθ. σχηματίζονται τα σε -ης (γεν. -ους) κατά την α΄ κλίση (οἱ Σωκράται κτλ.) και τα σε -κλῆς (γεν. -κλέους) κατά την γ΄ κλίση (οἱ Περικλέ-ες = Περικλεῖς κτλ.).

Σημείωση. Τα ονόματα σε –ης (γεν. –ους) σχημάτισαν αργότερα την αιτιατική ενικού και σε –ην (από αναλογία προς τα πρωτόκλιτα): τον Σωκράτην, τον Πολυνείκην.

β) θηλυκά ακατάληκτα σε -ὼς (γεν. -οῦς)

Ενικός αριθμός (ἡ αἰδώς = ντροπή)

ἡ αἰδώς - τῆς αἰδοῦς - τῇ αἰδοῖ - τήν αἰδῶ - (ὦ) αἰδώς

Ενικός αριθμός (ἡ ἠώς = αυγή)

ἡ ἠώς - τῆς ἠοῦς - τῇ ἠοῖ - τήν ἠῶ - (ὦ) ἠώς

Κατά το όνομα ἡ αἰδὼς (= ντροπή) κλίνεται και το ποιητ. ἡ ἠὼς (= αυγή) και ως κύρ. όν. ἡ Ἠὼς (= θεά της αυγής). Αυτά έχουν μόνο ενικό.

γ) Ουδέτερα ακατάληκτα σε -ος (γεν. -ους)

Ενικός αριθμός

τό βέλος - τοῦ βέλους - τῷ βέλει - τό βέλος - (ὦ) βέλος

Πληθυντικός αριθμός

τά βέλη - τῶν βελῶν - τοῖς βέλεσι(ν) - τά βέλη - (ὦ) βέλη

Ενικός αριθμός

τό ἔθνος - τοῦ ἔθνους - τῷ ἔθνει - τό ἔθνος - (ὦ) ἔθνος

Πληθυντικός αριθμός

τά ἔθνη - τῶν ἐθνῶν - τοῖς ἔθνεσι(ν) - τά ἔθνη - (ὦ) ἔθνη

Ενικός αριθμός (τό εὖρος = πλάτος)

τό εὖρος - τοῦ εὔρους - τῷ εὔρει - τό εὖρος - (ὦ) εὖρος

Πληθυντικός αριθμός

τά εὔρη - τῶν εὐρῶν - τοῖς εὔρεσι(ν) - τά εὔρη - (ὦ) εὔρη

Ενικός αριθμός

τό ζεῦγος - τοῦ ζεύγους - τῷ ζεύγει - τό ζεῦγος - (ὦ) ζεῦγος

Πληθυντικός αριθμός

τά ζεύγη - τῶν ζευγῶν - τοῖς ζεύγεσι(ν) - τά ζεύγη - (ὦ) ζεύγη

Ενικός αριθμός

τό πνῖγος - τοῦ πνίγους - τῷ πνίγει - τό πνῖγος - (ὦ) πνῖγος

Πληθυντικός αριθμός

τά πνίγη - τῶν πνιγῶν - τοῖς πνίγεσι(ν) - τά πνίγη - (ὦ) πνίγη

Ενικός αριθμός (τό κῦδος = δόξα, φήμη)

τό κῦδος - τοῦ κύδους - τῷ κύδει - τό κῦδος - (ὦ) κῦδος

Ενικός αριθμός

τό ἔδαφος - τοῦ ἐδάφους - τῷ ἐδάφει - τό ἔδαφος - (ὦ) ἔδαφος

Πληθυντικός αριθμός

τά ἐδάφη - τῶν ἐδαφῶν - τοῖς ἐδάφεσι(ν) - τά ἐδάφη - (ὦ) ἐδάφη

Ενικός αριθμός

τό μέγεθος - τοῦ μεγέθους - τῷ μεγέθει - τό μέγεθος - (ὦ) μέγεθος

Πληθυντικός αριθμός

τά μεγέθη - τῶν μεγεθῶν - τοῖς μεγέθεσι(ν) - τά μεγέθη - (ὦ) μεγέθη

Ενικός αριθμός

τό τέναγος - τοῦ τενάγους - τῷ τενάγει - τό τέναγος - (ὦ) τέναγος

Πληθυντικός αριθμός (τό τέναγος = άβαθα νερά, βάλτος)

τά τενάγη - τῶν τεναγῶν - τοῖς τενάγεσι(ν) - τά τενάγη - (ὦ) τενάγη

Κατά τὸ βέλος κλίνονται πολλά δισύλλαβα: ἔθνος, εὖρος (= πλάτος), ζεῦγος, ἦθος, κέρδος, ξίφος, πλῆθος, σκεῦος, τέλος κ.ά., καθώς και το κύρ. όν. τὰ Τέμπη στον πληθυντικό.

Κατά τὸ ἔδαφος κλίνονται τα τρισύλλαβα: μέγεθος, στέλεχος, τέμενος (επίσημος ή ιερός χώρος, ναός), τέναγος (= άβαθα νερά, βάλτος) κ.ά.

Παρατηρήσεις

Τα ουδέτερα σιγμόληκτα σε -ος (γεν. -ους):

1) έχουν αρχικό θέμα σε -εσ: βελεσ-, ἐδαφεσ- ·

2) σχηματίζουν την ονομαστ., αιτιατική και κλητ. του ενικού χωρίς κατάληξη, αλλά στις πτώσεις αυτές το φωνήεν ε που είναι πριν από το χαρακτήρα το τρέπουν σε -ο: βελεσ- = βέλος, ἐδαφεσ- = ἔδαφος·

3) με το αρχικό θέμα σε -εσ  σχηματίζουν τη γεν. και δοτ. του ενικού και όλες τις πτώσεις του πληθυντ. και δυϊκού· αποβάλλουν όμως σ’ αυτές το χαρακτήρα  σ  ανάμεσα στα δύο φωνήεντα και έπειτα συναιρούν τα φωνήεντα αυτά, δηλ. το ε+ο σε ου (βέλε-ος = βέλους), το ε+ι σε ει (τῷ βέλε-ι = βέλει), το ε+ε σε ει (δυϊκ. τὼ βέλε-ε = βέλει), το ε+οι σε οι (δυϊκ. τοῖν βελέ-οιν = βελοῖν), το ε+ω σε ω (τῶν βελέων = βελῶν) και το ε+α κανονικά σε η (τὰ βέλε-α = βέλη)· αν όμως πριν από το ε προηγείται άλλο ε, τότε συναιρούν το ε+α σε ᾱ: τὰ χρέε-α=χρέᾱ, τὰ κλέε-α-κλέᾱ.

4) στη δοτ. πληθ. όπου βρίσκονται δύο σ (βέλεσ-σι) τα απλοποιούν σε ένα: βέλεσι.

δ) Ουδέτερα ακατάληκτα σε -ας (γεν. -ως ή -ατος)

Ενικός αριθμός

τό κρέας - τοῦ κρέως - τῷ κρέᾳ - τό κρέας - (ὦ) κρέας

Πληθυντικός αριθμός

τά κρέα - τῶν κρεῶν - τοῖς κρέασι(ν) - τά κρέα - (ὦ) κρέα

Ενικός αριθμός (τό γέρας = βραβείο)

τό γέρας - τοῦ γέρως - τῷ γέρᾳ - τό γέρας - (ὦ) γέρας

Πληθυντικός αριθμός

τά γέρα - τῶν γερῶν - τοῖς γέρασι(ν) - τά γέρα - (ὦ) γέρα

Ενικός αριθμός

τό γῆρας - τοῦ γήρως - τῷ γήρᾳ - τό γῆρας - (ὦ) γῆρας

Ενικός αριθμός

τό πέρας - τοῦ πέρατος - τῷ πέρατι - τό πέρας - (ὦ) πέρας

Πληθυντικός αριθμός

τά πέρατα - τῶν περάτων - τοῖς πέρασι(ν) - τά πέρατα - (ὦ) πέρατα

Ενικός αριθμός

τό τέρας - τοῦ τέρατος - τῷ τέρατι - τό τέρας - (ὦ) τέρας

Πληθυντικός αριθμός

τά τέρα - τῶν τερῶν - τοῖς τέρασι(ν) - τά τέρα - (ὦ) τέρα

τά τέρατα - τῶν τεράτων - τοῖς τέρασι(ν) - τά τέρατα - (ὦ) τέρατα

Ενικός αριθμός

τό κέρας - τοῦ κέρως - τῷ κέρᾳ - τό κέρας - (ὦ) κέρας

τό κέρας - τοῦ κέρατος - τῷ κέρατι - τό κέρας - (ὦ) κέρας

Πληθυντικός αριθμός

τά κέρα - τῶν κερῶν - τοῖς κέρασι(ν) - τά κέρα - (ὦ) κέρα

τά κέρατα - τῶν κεράτων - τοῖς κέρασι(ν) - τά κέρατα - (ὦ) κέρατα

Παρατηρήσεις

Σιγμόληκτα ουδέτερα σε -ας είναι έξι: κρέας, γέρας (= βραβείο), γῆρας, πέρας, τέρας, κέρας. Από αυτά:

1) μόνο τα ονόμ. κρέας, γέρας, γῆρας έχουν θέμα παντού καθαρά σιγμόληκτο σε -ασ· αυτά αποβάλλουν το σ  ανάμεσα σε δύο φωνήεντα και έπειτα συναιρούν τα δύο αυτά φωνήεντα: τοῦ (κρέασ-ος, κρέα-ος) κρέως· τῷ (κρέασ-ι, κρέα-ϊ) κρέᾳ  κτλ.

2) το όνομα πέρας σχηματίζει την ονομ., αιτ. και κλητ. του ενικού από σιγμόληκτο θέμα σε -ας, χωρίς κατάληξη, και τις άλλες πτώσεις από θέμα σε -ατ, ως οδοντικόληκτο: τοῦ πέρατ-ος, τῷ πέρατ-ι, τὰ πέρατ-α, τῶν περάτ-ων κτλ. (όπως τὸ σῶμα, τοῦ σώματ-ος κτλ.)·

3) το όνομα τέρας σχηματίζει τον ενικό κατά το πέρας: τὸ τέρας, τοῦ τέρατ-ος κτλ.

4) το όνομα κέρας σε όλους τους αριθμούς και το όνομα τέρας στον πληθυντικό και δυϊκό σχηματίζονται και κατά τους δύο τρόπους, δηλ. και ως σιγμόληκτα (κατά το κρέας) και ως οδοντικόληκτα (κατά το πέρας): τὸ κέρας, τοῦ κέρως και κέρατος, τῷ κέρα και κέρατι κτλ. - πληθ. τὰ κέρα και κέρατ-α, τῶν κερῶν και κεράτ-ων κτλ. - δυϊκός τὼ κέρα και κέρατ-ε, τοῖν κεροῖν και κεράτ-οιν· (τὸ τέρας) πληθ. τὰ τέρα και τέρατ-α κτλ. – δυϊκός τὼ τέρα και τέρατ-ε, τοῖν τεροῖν και τεράτ-οιν·

5) το όνομα γῆρας έχει μόνο ενικό αριθμό.

                                   

Παρατηρήσεις στις καταλήξεις των ονομάτων της γ΄ κλίσης

Από τα ονόματα της γ΄ κλίσης:

1) τα αρσενικά και τα θηλυκά έχουν σε όλες τις πτώσεις τις ίδιες καταλήξεις·

2) τα ουδέτερα διαφέρουν από τα αρσενικά και θηλυκά στην ονομ., αιτ. και κλητ. του ενικού και του πληθυντικού.

Το  ι  και το α  στη λήγουσα των ονομάτων της γ΄ κλίσης είναι βραχύχρονα: ἡ γνῶσις, τὴν γνῶσιν, τῷ ἀγῶνι, τοῖς ἀγῶσι – τὸν ἀγῶνα, τοὺς ἀγῶνας, τὸ γῆρας (αλλά: τὰ κρέᾱ και κρέᾰ).

Ο τονισμός των ονομάτων της γ΄ κλίσης

Παίρνουν περισπωμένη αντίθετα με τον κανόνα (§ 39,1), αν και δεν προκύπτουν από συναίρεση:

α) οι μονοσύλλαβοι τύποι της ονομ., αιτιατ. και κλητ. που έχουν χαρακτήρα ι, υ (ου, αυ): ὁ κῖς, τὸν κῖν, ὦ κῖ, τοὺς κῖς - ἡ δρῦς, τὴν δρῦν, ὦ δρῦ, τὰς δρῦς - ὁ βοῦς, τὸν βοῦν, ὦ βοῦ, τοὺς βοῦς - ἡ γραῦς, τὴν γραῦν, ὦ γραῦ ·

β) η αιτιατική πληθ. των ονομ. σε -ὺς (γεν. -ύος), αν τονίζεται στη λήγουσα: τοὺς ἰχθῦς·

γ) η ονομ., αιτ. και κλητ. του ενικού των ουδετέρων πῦρ και οὖς·

δ) η ονομ. και κλητ. του ενικού του θηλ. ἡ γλαῦξ (= κουκουβάγια)·

ε) η κλητ. του ενικού των ονομ. σε -εύς: ὦ βασιλεῦ.

Τα μονοσύλλαβα ονόμ. της γ΄ κλίσης στη γεν. και δοτ. όλων των αριθμών τονίζονται στη λήγουσα (αντίθετα με τον κανόνα): ἡ φλόξ, τῆς φλογός, τῇ φλογὶ - τῶν φλογῶν, ταῖς φλοξὶ - τοῖν φλογοῖν. Εξαιρούνται τα μονοσύλλαβα ἡ δᾲς (= λαμπάδα), ὁ θὼς (= τσακάλι), τὸ οὖς, ὁ παῖς, ὁ Τρὼς και τὸ φῶς που τονίζονται στη γεν. πληθ. στην παραλήγουσα: τῶν δᾴδων, τῶν θώων, τῶν ὤτων, τῶν παίδων, τῶν Τρώων, τῶν φώτων.