Εξεταστεα Υλη & Τροπος αξιολογησης 2025

Τράπεζα Θεμάτων 2020-21: Αρχαία Ελληνικά: Λεξιλογικές ασκήσεις [Θουκυδίδης] (2ο μέρος)


Τράπεζα Θεμάτων 2020-21: Αρχαία Ελληνικά: Λεξιλογικές ασκήσεις [Θουκυδίδης] (2ο μέρος)

 
Θουκυδίδου στορίαι, 3, 75.1-75.4.1
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
T δ πιγιγνομέν μέρ Νικόστρατος Διειτρέφους θηναίων στρατηγς παραγίγνεται βοηθν κ Ναυπάκτου δώδεκα ναυσ κα Μεσσηνίων πεντακοσίοις πλίταις· ξύμβασίν τε πρασσε κα πείθει στε ξυγχωρσαι λλήλοις δέκα μν νδρας τος ατιωτάτους κρναι, ο οκέτι μειναν, τος δ λλους οκεν σπονδς πρς λλήλους ποιησαμένους κα πρς θηναίους, στε τος ατος χθρος κα φίλους νομίζειν. Kα μν τατα πράξας μελλεν ποπλεύσεσθαι· ο δ το δήμου προστάται πείθουσιν ατν πέντε μν νας τν ατο σφίσι καταλιπεν, πως σσόν τι ν κινήσει σιν ο ναντίοι, σας δ ατο πληρώσαντες κ σφν ατν ξυμπέμψειν. Kα μν ξυνεχώρησεν, ο δ τος χθρος κατέλεγον ς τς νας. Δείσαντες δ κενοι μ ς τς θήνας ποπεμφθσι καθίζουσιν ς τ τν Διοσκόρων ερόν. Νικόστρατος δ ατος νίστη τε κα παρεμυθετο.
 
ΘΕΜΑ 111
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε μία περίοδο λόγου στη Νέα Ελληνική, όπου η συγκεκριμένη λέξη να χρησιμοποιείται με διαφορετική σημασία από αυτήν που έχει στο αρχαίο κείμενο: ξυγχωρσαι, κρναι, δήμου, προστάται, πληρώσαντες. Μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε σε οποιαδήποτε μορφή της (μέρος του λόγου, πτώση, αριθμό, γένος, έγκλιση, χρόνο).
 
Απάντηση:
ξυγχωρσαι: (Στο κείμενο: συμφωνώ, συναινώ)
= Μας ζήτησε να τον συγχωρήσουμε για την αργοπορημένη προσέλευσή του.
κρναι: (Στο κείμενο: δικάζω)
= Αφήνω το θέμα αυτό στη δική σου κρίση.
δήμου: (Στο κείμενο: δημοκρατική παράταξη, δημοκρατικοί)
= Η διεύθυνση αυτή βρίσκεται στο κέντρο του δήμου Αθηναίων.
προστάται: (Στο κείμενο: αρχηγοί)
= Έχεις μεγαλώσει πλέον, δεν χρειάζεσαι κάποιον να σε προστατεύει.
πληρώσαντες: (Στο κείμενο: επανδρώνω με πλήρωμα πλοίο)
= Πρέπει να πληρώσουμε το λογαριασμό του τηλεφώνου σύντομα. 
 
ΘΕΜΑ 131
Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν.
 
Α: 1. παραγίγνεται 2. μειναν 3. νομίζειν 4. καταλιπεν 5. κατέλεγον
Β: α. παράνομος β. διαλογή γ. απόγονος δ. γνώση ε. διαμονή ζ. κατάληψη η. έλλειψη
 
Απάντηση:
1. παραγίγνεται - γ. απόγονος
2. μειναν - ε. διαμονή
3. νομίζειν - α. παράνομος
4. καταλιπεν - η. έλλειψη
5. κατέλεγον - β. διαλογή
 
ΘΕΜΑ 151
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της Νέας Ελληνικής για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: πιγιγνομέν, βοηθν, πρασσε, πείθει, μειναν.
 
Απάντηση:
πιγιγνομέν: γενέτειρα, απόγονος, αγένεια, γενέθλια, οικογένεια, συγγένεια, γονίδιο
βοηθν: βοήθεια, βοήθημα, αβοήθητος
πρασσε: πράκτορας, πρακτορείο, πράγμα, πραγματικότητα, είσπραξη
πείθει: πεποίθηση, πιθανότητα, πίστη, πειστήριο, εμπιστοσύνη, πειθήνιος, αξιοπιστία
μειναν: διαμονή, μονιμότητα, αναμονή, επίμονος, υπομονή, προσμονή
 
ΘΕΜΑ 171
Να αντιστοιχίσετε καθεμία νεοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Α περισσεύουν.
Α: 1. πρόβατο 2. γονιός 3. διαγωγή 4. επινόηση 5. πιστός 6. πιθάρι 7. επίνειο
Β: α. πιγιγνομέν β. στρατηγς γ. ναυσ δ. ξύμβασιν ε. πείθει
 
Απάντηση:
α. πιγιγνομέν - 2. γονιός
β. στρατηγς - 3. διαγωγή
γ. ναυσ - 7. επίνειο
δ. ξύμβασιν - 1. πρόβατο
ε. πείθει - 5. πιστός
 
ΘΕΜΑ 191
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: αγωγός, κρίσιμος, ταραχοποιός, ελλιπής, δειλός.
 
Απάντηση:
αγωγός: στρατηγς
κρίσιμος: κρναι
ταραχοποιός: ποιησαμένους
ελλιπής: καταλιπεν
δειλός: Δείσαντες
 
ΘΕΜΑ 211
Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν.
Α: 1. στρατηγός 2. ξύμβασιν 3. νομίζειν 4. προστάται 5. παρεμυθετο
Β: α. στάση β. συμβολικός γ. προθυμία δ. βασικός ε. σύναξη ζ. προνόμιο η. μυθολογία
 
Απάντηση:
1. στρατηγός - ε. σύναξη
2. ξύμβασιν - δ. βασικός
3. νομίζειν - ζ. προνόμιο
4. προστάται - α. στάση
5. παρεμυθετο - η. μυθολογία
 
Θουκυδίδου στορίαι, 3, 75.2-75.5
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
μν τατα πράξας μελλεν ποπλεύσεσθαι· ο δ το δήμου προστάται πείθουσιν ατν πέντε μν νας τν ατο σφίσι καταλιπεν, πως σσόν τι ν κινήσει σιν ο ναντίοι, σας δ ατο πληρώσαντες κ σφν ατν ξυμπέμψειν. Kα μν ξυνεχώρησεν, ο δ τος χθρος κατέλεγον ς τς νας. Δείσαντες δ κενοι μ ς τς θήνας ποπεμφθσι καθίζουσιν ς τ τν Διοσκόρων ερόν. Νικόστρατος δ ατος νίστη τε κα παρεμυθετο. ς δ οκ πειθεν, δμος πλισθες π τ προφάσει ταύτ, ς οδν ατν γις διανοουμένων τ το μ ξυμπλεν πιστί, τά τε πλα ατν κ τν οκιν λαβε κα ατν τινς ος πέτυχον, ε μ Νικόστρατος κώλυσε, διέφθειραν ν. ρντες δ ο λλοι τ γιγνόμενα καθίζουσιν ς τ Ηραιον κέται κα γίγνονται οκ λάσσους τετρακοσίων. δ δμος δείσας μή τι νεωτερίσωσιν νίστησί τε ατος πείσας κα διακομίζει ς τν πρ το ραίου νσον, κα τ πιτήδεια κεσε ατος διεπέμπετο.
 
ΘΕΜΑ 112
Να γράψετε ένα σύνθετο ομόρριζο ουσιαστικό ή επίθετο της Νέας Ελληνικής, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: καταλιπεν, ξυμπέμψειν, ξυμπλεν, ρντες, δείσας.
 
Απάντηση:
καταλιπεν: λείψανο, λειψός, λειψυδρία, λειψανδρία, έκλειψη, παράλειψη, διάλειψη, εγκατάλειψη, έλλειψη, διάλειμμα, έλλειμμα, ελλειπτικός, ελλιπής, λιποβαρής, λιπόψυχος, λιποθυμία, λιπόσαρκος, λιποτάκτης, λιποταξία, λοιπός, λοιπόν, κατάλοιπος, υπόλοιπος
ξυμπέμψειν: αποπομπή, παραπομπή, εκπομπή, νηοπομπή, πομπός, διαπόμπευση, παραπεμπτικός
ξυμπλεν: ατμόπλοιο, πλοιοκτήτης, πλοίαρχος, απόπλους, διαστημόπλοιο, ταχύπλοο, ακτοπλοΐα, σύμπλευση, κρουαζιερόπλοιο
ρντες: αδιόρατος, αντικατοπτρισμός, αόμματος, αόρατος, αυτόπτης, αυτοψία, διορατικός, είδος, ειδύλλιο, είδωλο, ενόραση, επόπτης, εποπτικός, θεόρατος, θυρωρός, ιδανικός, ιδέα, ιδεατός, ιδεολογία, ιδεολογικός, ιδεολόγος, κάτοπτρο, κάτοψη, μέτωπο, όμμα, οπή, οπτικός, όραμα, οραματιστής, όραση, ορατός, οφθαλμός, όψη, πανόραμα, παρόραμα, παρωπίδα, πρόσοψη, προσωπίδα, πρόσωπο, συνοπτικός, τηλεόραση, ύποπτος, υποψία
δείσας: δειλία, δειλός, δεινός, δεινότητα, δεισιδαιμονία, δέος, επιδείνωση, πάνδεινα, περιδεής
 
ΘΕΜΑ 113
Για καθεμία από τις λέξεις της Νέας Ελληνικής που σας δίνονται, να γράψετε μια ετυμολογικά συγγενή λέξη από το κείμενο: διάλειμμα, κατάλογος, στάση, αφθαρσία, δέος.
 
Απάντηση:
διάλειμμα: καταλιπεν
κατάλογος: κατέλεγον
στάση: νίστη
αφθαρσία: διέφθειραν
δέος: δείσας
 
ΘΕΜΑ 132
Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν.
Α: 1. πείθουσιν 2. καταλιπεν 3. κατέλεγον 4. ξυμπλεν 5. νίστησι
Β: α. υπόλοιπος β. συλλογή γ. περίλυπος δ. κατάληψη ε. πειστικός ζ. πλοίαρχος η. ανάσταση
 
Απάντηση:
1. πείθουσιν - ε. πειστικός
2. καταλιπεν - α. υπόλοιπος
3. κατέλεγον - β. συλλογή
4. ξυμπλεν - ζ. πλοίαρχος
5. νίστησι - η. ανάσταση
 
ΘΕΜΑ 133
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, απλή ή σύνθετη, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: πληρώσαντες, πειθεν, λαβε, πέτυχον, διέφθειραν.
 
Απάντηση:
πληρώσαντες: πληρωμή, απλήρωτος, πλήρωση, συμπλήρωση, εκπλήρωση, πλήρης, πληρότητα, πλήρωμα
πειθεν: πειθαναγκασμός, πειθαρχία, πειθήνιος, πεισιθάνατος, πείσμα, πεισματάρης, πειστήριο, πειστικός, πιθανός, πιθανότητα, πίστη, πιστός
λαβε: ακατάληπτος, αμεροληψία, ανάληψη, αντιλαβή, ανεπανάληπτος, αντίληψη, απολαβή, ασύλληπτος, δικολάβος, εικονολήπτης, επανάληψη, επιληψία, εργολάβος, ευυπόληπτος, ηχολήπτης, ηχοληψία, θρησκοληψία, κατάληψη, λαβή, λάφυρο, λήμμα, λήψη, μεροληψία, μετάληψη, παραλαβή, παραλήπτης, περίληψη, προκατάληψη, πρόσληψη, συλλαβή, σύλληψη, υπόληψη, χειρολαβή
πέτυχον: αποτυχία, ατυχής, ατυχία, άτυχος, δυστυχής, δυστυχία, εντευκτήριο, επίτευγμα, επίτευξη, επιτεύξιμος, επιτυχής, επιτυχία, ευτυχής, ευτυχία, πρόστυχος, συνέντευξη, τεύχος, τυχαία, τυχαίος, τυχάρπαστος, τυχερός, τύχη, τυχοδιώκτης, τυχόν
διέφθειραν: αδιάφθορος, άφθαρτος, διαφθορά, διαφθορέας, παραφθορά, φθαρμένος, φθαρτός, φθορά, φθοροποιός, ψυχοφθόρος
 
ΘΕΜΑ 152
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: νόηση, ανισότητα, πομπός, κατοικία, νεολαία.
 
Απάντηση:
νόηση: διανοουμένων
ανισότητα: σας
πομπός: διεπέμπετο
κατοικία: οκιν
νεολαία: νεωτερίσωσιν
 
ΘΕΜΑ 153
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: εκπομπή, κάθισμα, επιμύθιο, ανθυγιεινός, αδιανόητος.
 
Απάντηση:
εκπομπή: ξυμπέμψειν
κάθισμα: καθίζουσιν
επιμύθιο: παρεμυθετο
ανθυγιεινός: γις
αδιανόητος: διανοουμένων
 
ΘΕΜΑ 172
Να αντιστοιχίσετε καθεμία νεοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Α περισσεύουν.
Α: 1. ανάταση 2. πειρατής 3. αποπομπή 4. διάπραξη 5. σύμπλευση 6. υπόλοιπο 7. διάσταση
Β: α. πράξας β. ποπλεύσεσθαι γ. προστάται δ. καταλιπεν ε. ξυμπέμψειν
 
Απάντηση:
3. αποπομπή - ε. ξυμπέμψειν
4. διάπραξη - α. πράξας
5. σύμπλευση - β. ποπλεύσεσθαι
6. υπόλοιπο - δ. καταλιπεν
7. διάσταση - γ. προστάται
 
ΘΕΜΑ 173
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: έλλειψη, πρόλογος, δέος, μυθώδης, πρόσληψη.
 
Απάντηση:
έλλειψη: καταλιπεν
πρόλογος: κατέλεγον
δέος: δείσας
μυθώδης: παρεμυθετο
πρόσληψη: λαβε
 
ΘΕΜΑ 192
Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν.
Α: 1. καταλιπεν 2. νίστη 3. διανοουμένων 4. ρντες 5. διακομίζει
Β: α. υπόλειμμα β. κατάληψη γ. κόμιστρο δ. επανάσταση ε. αναστολή ζ. κατανόηση η. διορατικός
 
Απάντηση:
1. καταλιπεν - α. υπόλειμμα
2. νίστη - δ. επανάσταση
3. διανοουμένων - ζ. κατανόηση
4. ρντες - η. διορατικός
5. διακομίζει - γ. κόμιστρο
 
ΘΕΜΑ 193
Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν.
Α: 1. καταλιπεν 2. νίστη 3. διανοουμένων 4. ρντες 5. διακομίζει
Β: α. διάλειμμα β. κατάληψη γ. κόμιστρο δ. διάσταση ε. αναστολή ζ. προνοητικός η. διορατικότητα
 
Απάντηση:
1. καταλιπεν - α. διάλειμμα
2. νίστη - δ. διάσταση
3. διανοουμένων - ζ. προνοητικός
4. ρντες - η. διορατικότητα
5. διακομίζει - γ. κόμιστρο
 
ΘΕΜΑ 212
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, απλή ή σύνθετη, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ποπλεύσεσθαι, πληρώσαντες, νίστη, κώλυσε, διακομίζει.
 
Απάντηση:
ποπλεύσεσθαι: ατμόπλοιο, πλοιοκτήτης, πλοίαρχος, απόπλους, διαστημόπλοιο, ταχύπλοο, ακτοπλοΐα, σύμπλευση, κρουαζιερόπλοιο, πλοίο
πληρώσαντες: πληρωμή, απλήρωτος, πλήρωση, συμπλήρωση, εκπλήρωση, πλήρης, πληρότητα, πλήρωμα
νίστη: ακαταστασία, ακατάστατος, αμαξοστάσιο, αναντικατάστατος, ανάσταση, αναστάσιμος, ανάστατος, ανάστημα, αντικατάσταση, αντικαταστάτης, αντιστάθμιση, αντίσταση, απόσταση, αποστασία, αποστάτης, απόστημα, αστάθεια, ασταθής, αστάθμητος, άστατος, ασυστηματοποίητος, διάσταση, διάστημα, έκσταση, ένσταση, επαναστάτης, επιστασία, επιστάτης, επιστήθιος, επιστητός, ηλιοστάσιο, ιστίο, ιστός, κατάσταση, καταστατικό, μεταστατικός, μηχανοστάσιο, ορθοστασία, ορθοστατικός, παράσταση, παραστάτης, παραστατικός, παράστημα, προστασία, προστατευτικός, προστάτης, στάδιο, σταθεροποίηση, σταθερός, σταθερότητα, στάθμευση, στάθμη, σταθμός, στάση, στασίδι, στάσιμος, στασιμότητα, στατήρας, στατικός, σταυρός, σταύρωση, στήθος, στήλη, στηλιτεύω, στήσιμο, στητός, στύλος, συμπαράσταση, συμπαραστάτης, σύσταση, συστατικός, σύστημα, συστηματικός, υπόσταση
κώλυσε: κώλυμα, κωλυσιεργία, παρακωλύω
διακομίζει: ανακομιδή, αποκομιδή, αποκόμιση, διακομιδή, διακομιστής, διαμετακομιστικός, κομιστής, κόμιστρο, μετακόμιση, προσκόμιση, συγκομιδή
 
ΘΕΜΑ 213
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου, να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της Νέας Ελληνικής, απλό ή σύνθετο: μελλεν, καταλιπεν, δείσαντες, διανοουμένων, γίγνονται.
 
Απάντηση:
μελλεν: μέλλον, μελλοντικός, μελλοθάνατος
καταλιπεν: λείψανο, λειψός, λειψυδρία, λειψανδρία, έκλειψη, παράλειψη, διάλειψη, εγκατάλειψη, έλλειψη, διάλειμμα, έλλειμμα, ελλειπτικός, ελλιπής, λιποβαρής, λιπόψυχος, λιποθυμία, λιπόσαρκος, λιποτάκτης, λιποταξία, λοιπός, λοιπόν, κατάλοιπος, υπόλοιπος
δείσαντες: δειλία, δειλός, δεινός, δεινότητα, δεισιδαιμονία, δέος, επιδείνωση, πάνδεινα, περιδεής
διανοουμένων: άνοια, διανόηση, διάνοια, διχόνοια, έννοια, επινόηση, κατανόηση, μετάνοια, νοερός, νόημα, νόηση, νοητικός, νοητός, ομόνοια, παρανόηση, παράνοια, πρόνοια, συνεννόηση, υπόνοια
γίγνονται: αγενής, άγονος, απόγονος, γενεά, γενέθλια, γενέθλιος, γενέτειρα, γένος, γηγενής, γόνος, γυνή, εγγονός, μονογενής, νεογνό, πρωτόγονος
 
Θουκυδίδου στορίαι, 3, 81.1-81.3
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
O μν ον Πελοποννήσιοι τς νυκτς εθς κατ τάχος κομίζοντο π οκου παρ τν γν· κα περενεγκόντες τν Λευκαδίων σθμν τς νας, πως μ περιπλέοντες φθσιν, ποκομίζονται. Κερκυραοι δ ασθόμενοι τάς τε ττικς νας προσπλεούσας τάς τε τν πολεμίων οχομένας, λαβόντες τούς τε Μεσσηνίους ς τν πόλιν γαγον πρότερον ξω ντας, κα τς νας περιπλεσαι κελεύσαντες ς πλήρωσαν ς τν λλαϊκν λιμένα, ν σ περιεκομίζοντο, τν χθρν ε τινα λάβοιεν, πέκτεινον· κα κ τν νεν σους πεισαν σβναι κβιβάζοντες πεχρντo, ς τ Ηραιόν τε λθόντες τν κετν ς πεντήκοντα νδρας δίκην ποσχεν πεισαν κα κατέγνωσαν πάντων θάνατον. O δ πολλο τν κετν, σοι οκ πείσθησαν, ς ώρων τ γιγνόμενα, διέφθειρον ατο ν τ ερ λλήλους, κα κ τν δένδρων τινς πήγχοντο, ο δ ς καστοι δύναντο νηλοντο.
 
ΘΕΜΑ 115
διένεξη, κάτοπτρο, οδηγός, χρήματα, άγνοια: Για καθεμία από τις λέξεις της Νέας Ελληνικής που σας δίνονται, να γράψετε μια ετυμολογικά συγγενή λέξη από το κείμενο.
 
Απάντηση:
διένεξη: περενεγκόντες
κάτοπτρο: φθσιν
οδηγός: γαγον
χρήματα: πεχρντo
άγνοια: κατέγνωσαν
 
ΘΕΜΑ 116
Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν.
 
Α: 1. περενεγκόντες 2. λαβόντες 3. πέκτεινον 4. σβναι 5. νηλοντο
Β: α. παραλήπτης β. εισβολή γ. βήμα δ. διένεξη ε. καταναλωτής ζ. απόκτημα η. μητροκτόνος
 
Απάντηση:
1. περενεγκόντες - δ. διένεξη
2. λαβόντες - α. παραλήπτης
3. πέκτεινον - η. μητροκτόνος
4. σβναι - γ. βήμα
5. νηλοντο - ε. καταναλωτής
 
ΘΕΜΑ 135
συγκομιδή, αγωγή, διάπλους, όραση, κατανάλωση: Για καθεμία από τις λέξεις της Νέας Ελληνικής που σας δίνονται, να γράψετε μια ετυμολογικά συγγενή λέξη από το κείμενο.
 
Απάντηση:
συγκομιδή: κομίζοντο
αγωγή: γαγον
διάπλους: περιπλεσαι, περιπλέοντες, προσπλεούσας
όραση: φθσιν
κατανάλωση: νηλοντο
 
ΘΕΜΑ 136
Να γράψετε ένα απλό ομόρριζο ουσιαστικό της Νέας Ελληνικής, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: γαγον, περιπλεσαι, σβναι, κατέγνωσαν, ώρων.
 
Απάντηση:
γαγον: αγωγή, αγωγός, αγώνας, άγημα, άξονας,
περιπλεσαι: πλοίο, πλεύση
σβναι: βήμα, βάδην, βαθμός, βάθρο, βάση, βατήρας, βατός, βωμός
κατέγνωσαν: γνώση, γνώμη
ώρων: ιδανικός, ιδέα, οπή, οπτικός, όραμα, όραση, ορατός, όψη
 
ΘΕΜΑ 155
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: ναυτικός, σύλληψη, εξωτερικός, εκπλήρωση, πιθανότητα.
 
Απάντηση:
ναυτικός: νεν
σύλληψη: λάβοιεν
εξωτερικός: ξω
εκπλήρωση: πλήρωσαν
πιθανότητα: πεισαν
 
ΘΕΜΑ 156
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της Νέας Ελληνικής, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: γαγον, πλήρωσαν, σβναι, λθόντες, ώρων.
 
Απάντηση:
γαγον: αγωγή, αγωγός, παραγωγός, δημαγωγός, προσαγωγός, νηπιαγωγός, αγώνας, άγημα, άξονας, απαγωγή, συναγωγή, διαγωγή, εισαγωγέας, αρχηγός, στρατηγός, λοχαγός, ξεναγός, άμαξα, παρείσακτος, πλοηγός, ξεναγός, λοχαγός, χορηγός, σύναξη, υδραγωγείο, άξονας
πλήρωσαν: πλήρωμα, πληρωμή, εκπλήρωση, αναπλήρωση, συμπλήρωμα, πληρότητα, απλήρωτος, ανεκπλήρωτος, πλήρης
σβναι: ακροβάτης, ανάβαση, αναβάτης, βάδην, βαθμός, βάθρο, βάση, βατήρας, βατός, βήμα, βηματοδότης, διάβαση, διαβάτης, διάβημα, δύσβατος, έμβασμα, επιβάτης, κατάβαση, παραβάτης, πρόσβαση
λθόντες: ερχομός, έλευση, προσέλευση, διέλευση, ελευθερία, ανεξίτηλος, ισθμός, εισιτήριο, εξιτήριο, προσηλυτισμός, προσιτός, συνέλευση, ελεύθερος, Ελευθέριος, απελευθερωτικός, ελευθερωτής, ελευθερόστομος
ώρων: αδιόρατος, αντικατοπτρισμός, αόρατος, διορατικός, ενόραση, εποπτικός, θεόρατος, θυρωρός, ιδανικός, ιδέα, κάτοπτρο, μέτωπο, οπή, οπτικός, όραμα, όραση, ορατός, όψη, πανόραμα, παρόραμα, παρωπίδα, προσωπίδα, πρόσωπο, συνοπτικός, τηλεόραση
 
ΘΕΜΑ 175
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: ανευθυνότητα, γεωπόνος, ευαίσθητος, πρόσληψη, στρατηγός.
 
Απάντηση:
ανευθυνότητα: εθς
γεωπόνος: γν
ευαίσθητος: ασθόμενοι
πρόσληψη: λαβόντες
στρατηγός: γαγον
 
ΘΕΜΑ 176
Να αντιστοιχίσετε καθεμία νεοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Α περισσεύουν.
Α: 1. ανάβαση 2. ανάκτηση 3. συγκομιδή 4. άγνωστος 5. συλλογισμός 6. ζιζανιοκτόνο 7. σύλληψη
Β: α. περιεκομίζοντο β. λάβοιεν γ. πέκτεινον δ. σβναι ε. κατέγνωσαν
 
Απάντηση:
1. ανάβαση - δ. σβναι
3. συγκομιδή - α. περιεκομίζοντο
4. άγνωστος - ε. κατέγνωσαν
6. ζιζανιοκτόνο - γ. πέκτεινον
7. σύλληψη - β. λάβοιεν
 
ΘΕΜΑ 195
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου, να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της Νέας Ελληνικής, απλό ή σύνθετο: κομίζοντο, προσπλεούσας, γαγον, πέκτεινον, σβναι.
 
Απάντηση:
κομίζοντο: ανακομιδή, αποκομιδή, αποκόμιση, διακομιδή, διακομιστής, διαμετακομιστικός, κομιστής, κόμιστρο, μετακόμιση, προσκόμιση, συγκομιδή
προσπλεούσας: ατμόπλοιο, πλοιοκτήτης, πλοίαρχος, απόπλους, διαστημόπλοιο, ταχύπλοο, ακτοπλοΐα, σύμπλευση, κρουαζιερόπλοιο, πλοίο
γαγον: αγωγή, αγωγός, αγώνας, άγημα, άξονας, απαγωγή, συναγωγή, διαγωγή, εισαγωγέας, αρχηγός, στρατηγός, λοχαγός, ξεναγός, αγέλη, αγώγι, αγωγιάτης, αγώγιμος, ακτίνα, άμαξα, ανάγωγος, άξιος, εισακτέος, επαγωγός, επείσακτος, ευαγής, καταγώγιο, παιδαγωγός, παρείσακτος, παρθεναγωγείο, πλοηγός, συναξάρι, σύναξη, υδραγωγείο
πέκτεινον: ανθρωποκτονία, αυτοκτονία, μητροκτονία, πατροκτόνος 
σβναι: ακροβάτης, ανάβαση, αναβάτης, βάδην, βαθμός, βάθρο, βάση, βατήρας, βατός, βήμα, βηματοδότης, βωμός, διάβαση, διαβάτης, δύσβατος, έμβασμα, επιβάτης, κατάβαση, παραβάτης, πρόσβαση
 
ΘΕΜΑ 196
Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν.
Α: 1. περιπλέοντες 2. φθσιν 3. γαγον 4. λάβοιεν 5. πέκτεινον
Β: α. οφθαλμίατρος β. πλωτός γ. παράλειψη δ. φθορά ε. απαγωγή ζ. περίληψη η. πατροκτόνος
 
Απάντηση:
1. περιπλέοντες - β. πλωτός
2. φθσιν - α. οφθαλμίατρος
3. γαγον - ε. απαγωγή
4. λάβοιεν - ζ. περίληψη
5. πέκτεινον - η. πατροκτόνος
 
ΘΕΜΑ 215
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου, να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της Νέας Ελληνικής, απλό ή σύνθετο: κομίζοντο, φθσιν, γαγον, κατέγνωσαν, πήγχοντο.
 
Απάντηση:
κομίζοντο: ανακομιδή, αποκομιδή, αποκόμιση, διακομιδή, διακομιστής, διαμετακομιστικός, κομιστής, κόμιστρο, μετακόμιση, προσκόμιση, συγκομιδή
φθσιν: ανύποπτος, αόμματος, αυτόπτης, διορατικός, είδος, ειδύλλιο, είδωλο, επόπτης, ιδέα, κάτοπτρο, οπή, οπτήρας, οπτικός, όραμα, όραση, ορατός, οφθαλμίατρος, οφθαλμός, όψη, πρόσοψη, ύποπτος
γαγον: αγωγή, αγωγός, αγώνας, άγημα, άξονας, απαγωγή, συναγωγή, διαγωγή, εισαγωγέας, αρχηγός, στρατηγός, λοχαγός, ξεναγός, αγέλη, αγώγι, αγωγιάτης, αγώγιμος, ακτίνα, άμαξα, ανάγωγος, άξιος, εισακτέος, επαγωγός, επείσακτος, ευαγής, καταγώγιο, παιδαγωγός, παρείσακτος, παρθεναγωγείο, πλοηγός, συναξάρι, σύναξη, υδραγωγείο
κατέγνωσαν: αγνωμοσύνη, συγγνώμη, ανάγνωση, απόγνωση, διάγνωση, αμφιγνωμία, γνώμη, γνώση, ισχυρογνώμων, πρόγνωση, διχογνωμία, εμπειρογνώμονας, παντογνώστης, γνωστικός, αρχαιογνωσία
πήγχοντο: άγχος, αγχόνη, απαγχονισμός, αγχώδης
 
ΘΕΜΑ 216
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου, να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό της Νέας Ελληνικής, απλό ή σύνθετο: προσπλεούσας, λάβοιεν, πεισαν, σβναι, κετν.
 
Απάντηση:
προσπλεούσας: ατμόπλοιο, πλοιοκτήτης, πλοίαρχος, απόπλους, διαστημόπλοιο, ταχύπλοο, ακτοπλοΐα, σύμπλευση, κρουαζιερόπλοιο, πλοίο
λάβοιεν: ακατάληπτος, αμεροληψία, ανεπανάληπτος, αντιλαβή, αντίληψη, αντισυλληπτικό, αντισύλληψη, απολαβή, ασύλληπτος, δικολάβος, εικονολήπτης, επανάληψη, επιληψία, εργολάβος, ευυπόληπτος, ηχολήπτης, ηχοληψία, θρησκόληπτος, θρησκοληψία, καταληπτός, κατάληψη, καταληψίας, λαβή, λαβίδα, λάφυρο, λήμμα, λήψη, μεροληψία, μετάληψη, παραλαβή, παραλήπτης, περίληψη, προκατάληψη, πρόσληψη, συλλαβή, σύλληψη, υπόληψη, χειρολαβή
πεισαν: πειθαναγκασμός, πειθαρχία, πειθήνιος, πεισιθάνατος, πείσμα, πεισματάρης, πειστήριο, πειστικός, πιθανός, πιθανότητα, πίστη, πιστός
σβναι: ακροβάτης, ανάβαση, αναβάτης, βάδην, βαθμός, βάθρο, βάση, βατήρας, βατός, βήμα, βηματοδότης, βωμός, διάβαση, διαβάτης, δύσβατος, έμβασμα, επιβάτης, κατάβαση, παραβάτης, πρόσβαση
κετν: ανέφικτος, άφιξη, εφικτός, ικανοποίηση, ικανοποιητικός, ικανός, ικανότητα, ικανώς, ικεσία, ικετευτικός, ικετεύω, ικέτης, προίκα
 
Θουκυδίδου στορίαι, 3, 81.2-81.4
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
Κερκυραοι δ ασθόμενοι τάς τε ττικς νας προσπλεούσας τάς τε τν πολεμίων οχομένας, λαβόντες τούς τε Μεσσηνίους ς τν πόλιν γαγον πρότερον ξω ντας, κα τς νας περιπλεσαι κελεύσαντες ς πλήρωσαν ς τν λλαϊκν λιμένα, ν σ περιεκομίζοντο, τν χθρν ε τινα λάβοιεν, πέκτεινον· κα κ τν νεν σους πεισαν σβναι κβιβάζοντες πεχρντo, ς τ Ηραιόν τε λθόντες τν κετν ς πεντήκοντα νδρας δίκην ποσχεν πεισαν κα κατέγνωσαν πάντων θάνατον. Ο δ πολλο τν κετν, σοι οκ πείσθησαν, ς ώρων τ γιγνόμενα, διέφθειρον ατο ν τ ερ λλήλους, κα κ τν δένδρων τινς πήγχοντο, ο δ ς καστοι δύναντο νηλοντο. μέρας τε πτά, ς φικόμενος Ερυμέδων τας ξήκοντα ναυσ παρέμεινε, Κερκυραοι σφν ατν τος χθρος δοκοντας εναι φόνευον, τν μν ατίαν πιφέροντες τος τν δμον καταλύουσιν, πέθανον δέ τινες κα δίας χθρας νεκα, κα λλοι χρημάτων σφίσιν φειλομένων π τν λαβόντων·
 
ΘΕΜΑ 118
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε μία περίοδο λόγου στη Νέα Ελληνική, όπου η συγκεκριμένη λέξη να χρησιμοποιείται με διαφορετική σημασία από αυτήν που έχει στο αρχαίο κείμενο: ασθόμενοι, πλήρωσαν, διέφθειρον, ατίαν, δμον. Μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε σε οποιαδήποτε μορφή της (μέρος του λόγου, πτώση, αριθμό, γένος, έγκλιση, χρόνο).
 
Απάντηση:
ασθόμενοι: (Στο κείμενο: αντιλαμβάνομαι, εννοώ)
= Αν δεν αισθάνεσαι καλά, ίσως θα πρέπει να καλέσουμε τον γιατρό.
πλήρωσαν: (Στο κείμενο: επανδρώνω με πλήρωμα πλοίο)
= Μπορείς να πληρώνεις τους λογαριασμούς μέσω της τράπεζας με μια πάγια εντολή.
διέφθειρον: (Στο κείμενο: σκοτώνω)
= Κατηγόρησαν τον Σωκράτη πως διέφθειρε τους νέους με τις ιδέες του.
ατίαν: (Στο κείμενο: κατηγορία)
= Για να επιλύσουμε οριστικά το πρόβλημα, πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε την αιτία.
δμον: (Στο κείμενο: δημοκρατική παράταξη, δημοκρατικοί)
= Ο δήμος μας έχει αναλάβει τη φροντίδα των αδέσποτων ζώων.
 
ΘΕΜΑ 119
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, απλή ή σύνθετη, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: γαγον, πεχρντo, ποσχεν, φόνευον, φειλομένων.
 
Απάντηση:
γαγον: αγωγή, παραγωγή, απαγωγή, διαγωγή, ανάγωγος, άξονας, λοχαγός, ξεναγός
πεχρντo: χρήμα, χρήσιμος, άχρηστος, εύχρηστος, κατάχρηση, χρησιμοποίηση
ποσχεν: σχέση, σχέδιο, σχήμα, συνοχή, μετοχή, ενοχή, παροχή
φόνευον: φόνος, δολοφονία, φονιάς
φειλομένων: όφελος, οφειλέτης, επωφελής
 
ΘΕΜΑ 120
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: διαγωγή, πλοίο, ναύτης, όραμα, φόρεμα.
 
Απάντηση:
διαγωγή: γαγον
πλοίο: περιπλεσαι
ναύτης: νεν
όραμα: ώρων
φόρεμα: πιφέροντες
 
ΘΕΜΑ 138
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, απλή ή σύνθετη, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: γαγον, γιγνόμενα, δύναντο, παρέμεινε, δοκοντας.
 
Απάντηση:
γαγον: αγέλη, άγημα, αγωγή, αγώγι, αγωγιάτης, αγώγιμος, αγωγός, αγώνας, ακτίνα, άμαξα, ανάγωγος, άξιος, άξονας, απαγωγή, αρχηγός, δημαγωγός, διαγωγή, εισαγωγέας, επαγωγικός, λοχαγός, νηπιαγωγός, ξεναγός, παραγωγός, παρείσακτος, παρθεναγωγείο, προακτέος, προσαγωγός, στρατηγός, συναγωγή, υδραγωγείο, χορηγός
γιγνόμενα: άγονος, γενέθλια, γένεση, γενέτειρα, γενετικός, γένος, γηγενής, γονίδιο, γονιός, γόνος, γυνή, ενδογενής, εξωγενής, επίγονος, ευγενής, νεογνό, πολυγονία, πρόγονος, πρωτογενής
δύναντο: δυνατός, δυνατότητα, δύναμη, δυναμικός, ενδυνάμωση, δυναμικό (το), δυναμισμός, δυνητικός, δυνάστης, δυναστεία, καταδυνάστευση, δυναμίτης, αδυναμία, αδύναμος, δυναμωτικό, δυναμικότητα, δυναμισμός, δυναμίτης, δυναμογόνος, δυναμογράφος, δυναμόμετρο
παρέμεινε: ανυπόμονος, διαμονή, διαμονητήριο, εμμονή, έμμονος, επιμονή, επίμονος, μενετός, μοναχικός, μοναχός, μονή, μόνιμος, μονιμότητα, μόνος, παραμονή, προσμονή, υπομονετικός, υπομονή
δοκοντας: αδόκητος, αδοκήτως, αδόκιμος, άδοξος, αισιοδοξία, αισιόδοξος, απαισιοδοξία, απαισιόδοξος, απροσδόκητος, δόγμα, δογματικός, δογματικότητα, δογματισμός, δοκησίσοφος, δοκιμασία, δοκιμή, δοκίμιο, δοκιμιογράφος, δόκιμος, δόξα, δοξασία, δοξαστικός, δοξολογία, ένδοξος, επίδοξος, κενόδοξος, ματαιοδοξία, ματαιόδοξος, μισαλλοδοξία, μισαλλόδοξος, ορθόδοξος, παραδοξολογία, παράδοξος, προσδοκία, προσδόκιμος, φιλοδοξία, φιλόδοξος
 
ΘΕΜΑ 139
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: προσαγωγή, παραλήπτης, υπέρβαση, αγχόνη, κατανάλωση.
 
Απάντηση:
προσαγωγή: γαγον
παραλήπτης: λαβόντες
υπέρβαση: σβναι
αγχόνη: πήγχοντο
κατανάλωση: νηλοντο
 
ΘΕΜΑ 140
Να βρείτε στο παραπάνω κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: εξαγώγιμος, μητροκτόνος, αποβάθρα, αφθαρσία, αγχώδης.
 
Απάντηση:
εξαγώγιμος: γαγον
μητροκτόνος: πέκτεινον
αποβάθρα: σβναι
αφθαρσία: διέφθειρον
αγχώδης: πήγχοντο
 
ΘΕΜΑ 158
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: αίσθηση, διαγωγή, αγχόνη, καταναλωτής, παράδοξο.
 
Απάντηση:
αίσθηση: ασθόμενοι
διαγωγή: γαγον
αγχόνη: πήγχοντο
καταναλωτής: νηλοντο
παράδοξο: δοκοντας
 
ΘΕΜΑ 159
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: ευαισθησία, αδυναμία, διάγνωση, διορατικός, άφιξη.
 
Απάντηση:
ευαισθησία: ασθόμενοι
αδυναμία: δύναντο
διάγνωση: κατέγνωσαν
διορατικός: ώρων
άφιξη: φικόμενος
 
ΘΕΜΑ 160
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη, της Νέας Ελληνικής για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ασθόμενοι, γαγον, περιεκομίζοντο, ποσχεν, δοκοντας.
 
Απάντηση:
ασθόμενοι: αίσθηση, ευαισθησία, αναισθησία, αισθητός, προαίσθηση, ψευδαίσθηση, διαίσθηση, παραίσθηση, συναίσθηση, συναίσθημα, αισθητικός, ακαλαίσθητος, ανεπαίσθητος, αισθαντικός, αισθητήριο
γαγον: αγωγή, αγωγός, αγώνας, άγημα, άξονας, απαγωγή, συναγωγή, διαγωγή, εισαγωγέας, αρχηγός, στρατηγός, λοχαγός, ξεναγός, αγέλη, αγώγι, αγωγιάτης, αγώγιμος, ακτίνα, άμαξα, ανάγωγος, άξιος, εισακτέος, επαγωγός, επείσακτος, ευαγής, καταγώγιο, παιδαγωγός, παρείσακτος, παρθεναγωγείο, πλοηγός, συναξάρι, σύναξη, υδραγωγείο.
περιεκομίζοντο: ανακομιδή, αποκομιδή, αποκόμιση, διακομιδή, διακομιστής, διαμετακομιστικός, κομιστής, κόμιστρο, μετακόμιση, προσκόμιση, συγκομιδή
ποσχεν: ανακωχή, ανθεκτικός, αντοχή, άσχετος, έξη, εξής, εξοχή, έξοχος, μέθεξη, πάροχος, πολιούχος, ραβδούχος, σχεδόν, σχέση, σχετικός, σχήμα, σχηματικός, σχολείο, σχολή, σχόλη
δοκοντας: αδόκητος, αδοκήτως, αδόκιμος, άδοξος, αισιοδοξία, αισιόδοξος, απαισιοδοξία, απαισιόδοξος, απροσδόκητος, δόγμα, δογματικός, δογματικότητα, δογματισμός, δοκησίσοφος, δοκιμασία, δοκιμή, δοκίμιο, δοκιμιογράφος, δόκιμος, δόξα, δοξασία, δοξαστικός, δοξολογία, ένδοξος, επίδοξος, κενόδοξος, ματαιοδοξία, ματαιόδοξος, μισαλλοδοξία, μισαλλόδοξος, ορθόδοξος, παραδοξολογία, παράδοξος, προσδοκία, προσδόκιμος, φιλοδοξία, φιλόδοξος
 
ΘΕΜΑ 178
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, απλή ή σύνθετη, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: περιεκομίζοντο, πέκτεινον, κβιβάζοντες, ποσχεν, κατέγνωσαν.
 
Απάντηση:
περιεκομίζοντο: ανακομιδή, αποκομιδή, αποκόμιση, διακομιδή, διακομιστής, διαμετακομιστικός, κομιστής, κόμιστρο, μετακόμιση, προσκόμιση, συγκομιδή
πέκτεινον: αυτοκτονία, πατροκτονία, μητροκτόνος, μυοκτονία, ζωοκτονία, ανθρωποκτονία, λιμοκτονώ, αδελφοκτόνος, βρεφοκτόνος
κβιβάζοντες: αποβίβαση, υποβίβαση, διαβίβαση, συμβιβασμός, μεταβίβαση, διαβιβαστής  
ποσχεν: ακατάσχετος, ανακωχή, ανεκτός, ανθεκτικός, ανοχή, αντοχή, αποχή, διπλωματούχος, εκεχειρία, ένοχος, έξη, εξής, εξοχή, ευεξία, εφεκτικός, εχεμύθεια, εχέμυθος, εχέφρων, ηνίοχος, κατεχόμενα, κατοχή, κάτοχος, καχεκτικός, καχεξία, κληρούχος, μετοχή, μέτοχος, νουνεχής, οχυρό, παροχή, πάροχος, πολιούχος, προνομιούχος, ραβδούχος, συνεχής, σχέδιο, σχεδόν, σχέση, σχετικός, σχήμα, σχολείο, υπέροχος, χτικιό
κατέγνωσαν: γνωμικό, ανάγνωση, επίγνωση, διάγνωση, πρόγνωση, γνώση, γνώμη, συγγνώμη, διχογνωμία, ισχυρογνώμων, εμπειρογνώμων, ευγνωμοσύνη, αγνωμοσύνη, άγνωστος, απόγνωση, αναγνώστης, παντογνώστης
 
ΘΕΜΑ 179
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, απλή ή σύνθετη, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: διέφθειρον, ερ, παρέμεινε, δοκοντας, φόνευον.
 
Απάντηση:
διέφθειρον: αδιάφθορος, άφθαρτος, διαφθορά, διαφθορέας, παραφθορά, φθαρμένος, φθαρτός, φθειρίαση, φθορά, φθοροποιός, ψυχοφθόρος
ερ: ιεροσύνη, αρχιερέας, ιεραρχία, ιερατικός, ιέρεια
παρέμεινε: ανυπόμονος, διαμονή, εμμονή, έμμονος, επιμονή, επίμονος, μενετός, μοναχικός, μοναχός, μονή, μόνιμος, μονιμότητα, μόνος, παραμονή, προσμονή, υπομονετικός, υπομονή
δοκοντας: αδόκητος, αδοκήτως, αδόκιμος, άδοξος, αισιοδοξία, αισιόδοξος, απαισιοδοξία, απαισιόδοξος, απροσδόκητος, δόγμα, δογματικός, δογματικότητα, δογματισμός, δοκησίσοφος, δοκιμασία, δοκιμή, δοκίμιο, δοκιμιογράφος, δόκιμος, δόξα, δοξασία, δοξαστικός, δοξολογία, ένδοξος, επίδοξος, κενόδοξος, ματαιοδοξία, ματαιόδοξος, μισαλλοδοξία, μισαλλόδοξος, ορθόδοξος, παραδοξολογία, παράδοξος, προσδοκία, προσδόκιμος, φιλοδοξία, φιλόδοξος
φόνευον: δολοφονία, φόνος, φονιάς, φονικός
 
ΘΕΜΑ 180
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: απόπλους, ανάληψη, ανανδρία, διορατικός, επίμονος.
 
Απάντηση:
απόπλους: προσπλεούσας, περιπλεσαι
ανάληψη: λαβόντες, λάβοιεν
ανανδρία: νδρας
διορατικός: ώρων
επίμονος: παρέμεινε
 
ΘΕΜΑ 198
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: ευαίσθητος, άγνοια, άγχος, καταναλωτής, δόγμα.
 
Απάντηση:
ευαίσθητος: ασθόμενοι
άγνοια: κατέγνωσαν
άγχος: πήγχοντο
καταναλωτής: νηλοντο
δόγμα: δοκοντας
 
ΘΕΜΑ 199
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου, να γράψετε μία σύνθετη ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής: λαβόντες, γαγον, πεισαν, ώρων, δύναντο.
 
Απάντηση:
λαβόντες: ακατάληπτος, αμεροληψία, ανεπανάληπτος, αντιλαβή, αντίληψη, αντισυλληπτικό, αντισύλληψη, απολαβή, ασύλληπτος, δικολάβος, εικονολήπτης, επανάληψη, επιληψία, εργολάβος, ευυπόληπτος, ηχολήπτης, ηχοληψία, θρησκόληπτος, θρησκοληψία, καταληπτός, κατάληψη, καταληψίας, μεροληψία, μετάληψη, παραλαβή, παραλήπτης, περίληψη, προκατάληψη, πρόσληψη, συλλαβή, σύλληψη, υπόληψη, χειρολαβή
γαγον: απαγωγή, συναγωγή, διαγωγή, εισαγωγέας, αρχηγός, στρατηγός, λοχαγός, ξεναγός, ανάγωγος, εισακτέος, επαγωγός, επείσακτος, ευαγής, καταγώγιο, παιδαγωγός, παρείσακτος, παρθεναγωγείο, πλοηγός, συναξάρι, σύναξη, υδραγωγείο
πεισαν: πειθαναγκασμός, πειθαρχία, πεισιθάνατος
ώρων: αδιόρατος, αντικατοπτρισμός, αόμματος, αόρατος, αυτόπτης, αυτοψία, διορατικός, ειδύλλιο, είδωλο, ενόραση, επόπτης, εποπτικός, θεόρατος, θυρωρός, ιδεολογία, ιδεολογικός, ιδεολόγος, κάτοπτρο, κάτοψη, μέτωπο, πανόραμα, παρόραμα, παρωπίδα, πρόσοψη, προσωπίδα, πρόσωπο, συνοπτικός, τηλεόραση, ύποπτος, υποψία
δύναντο: ενδυνάμωση, καταδυνάστευση, αδυναμία, αδύναμος, δυναμόμετρο
 
ΘΕΜΑ 200
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: πρόσληψη, διαπαιδαγώγηση, αυτοπεποίθηση, αγχώδης, αναλώσιμος.
 
Απάντηση:
πρόσληψη: λαβόντες, λάβοιεν, λαβόντων
διαπαιδαγώγηση: γαγον
αυτοπεποίθηση: πεισαν, πείσθησαν
αγχώδης: πήγχοντο
αναλώσιμος: νηλοντο
 
ΘΕΜΑ 218
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: αναίσθητος, άξονας, διακομιδή, κατάχρηση, άγνοια.
 
Απάντηση:
αναίσθητος: ασθόμενοι
άξονας: γαγον
διακομιδή: περιεκομίζοντο
κατάχρηση: πεχρντo
άγνοια: κατέγνωσαν
 
ΘΕΜΑ 219
Να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, απλή ή σύνθετη, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: γαγον, περιεκομίζοντο, σβναι, ώρων, νηλοντο.
 
Απάντηση:
γαγον: αγωγή, αγωγός, παραγωγός, δημαγωγός, προσαγωγός, νηπιαγωγός, αγώνας, άγημα, άξονας, απαγωγή, συναγωγή, διαγωγή, εισαγωγέας, αρχηγός, στρατηγός, λοχαγός, ξεναγός, άμαξα, παρείσακτος, πλοηγός, ξεναγός, λοχαγός, χορηγός, σύναξη, υδραγωγείο, άξονας
περιεκομίζοντο: ανακομιδή, αποκομιδή, αποκόμιση, διακομιδή, διακομιστής, διαμετακομιστικός, κομιστής, κόμιστρο, μετακόμιση, προσκόμιση, συγκομιδή
σβναι: άβατος, ακροβάτης, ανάβαση, αναβάτης, βάδην, βαθμός, βάθρο, βακτηρία, βάση, βασικός, βάσιμος, βατήρας, βατός, βήμα, βηματοδότης, βωμός, διάβαση, διαβάτης, δύσβατος, έμβασμα, επιβάτης, κατάβαση, μεταβατικός, παραβάτης, πρόβατο, πρόσβαση
ώρων: αδιόρατος, αντικατοπτρισμός, αόμματος, αόρατος, αυτόπτης, αυτοψία, διορατικός, είδος, ειδύλλιο, είδωλο, ενόραση, επόπτης, εποπτικός, θεόρατος, θυρωρός, ιδανικός, ιδέα, ιδεατός, ιδεολογία, ιδεολογικός, ιδεολόγος, κάτοπτρο, κάτοψη, μέτωπο, όμμα, οπή, οπτικός, όραμα, οραματιστής, όραση, ορατός, οφθαλμός, όψη, πανόραμα, παρόραμα, παρωπίδα, πρόσοψη, προσωπίδα, πρόσωπο, συνοπτικός, τηλεόραση, ύποπτος, υποψία
νηλοντο: καταναλωτής, παρανάλωμα, καταναλωτικός
 
ΘΕΜΑ 220
Να γράψετε ένα σύνθετο ομόρριζο ουσιαστικό της Νέας Ελληνικής, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ασθόμενοι, λαβόντες, ποσχεν, κατέγνωσαν, πιφέροντες.
 
Απάντηση:
ασθόμενοι: διαίσθηση, συναίσθηση, αναισθησία, συναίσθημα, παραίσθηση, ψευδαίσθηση, προαίσθημα
λαβόντες: αμεροληψία, αντιλαβή, αντίληψη, απολαβή, δικολάβος, εικονολήπτης, επανάληψη, επιληψία, εργολάβος, ηχολήπτης, ηχοληψία, θρησκοληψία, κατάληψη, μεροληψία, μετάληψη, παραλαβή, παραλήπτης, περίληψη, προκατάληψη, πρόσληψη, συλλαβή, σύλληψη, υπόληψη, χειρολαβή
ποσχεν: αλληλουχία, ανακωχή, ανέχεια, ανοχή, εξοχή, εποχή, ευεξία, ευωχία, εχεμύθεια, κατοχή, καχεξία, κληρουχία, οχυρός, οχύρωση, παροχή, προεξοχή, συνέχεια, συνοχή
κατέγνωσαν: διάγνωση, επίγνωση, ανάγνωση, συγγνώμη, ευγνωμοσύνη, παντογνωσία, απόγνωση, πρόγνωση
πιφέροντες: αμφορέας, διένεξη, συνεισφορά, φαρέτρα, διαφορά, προσφορά, εισφορά, εκφορά, συμπεριφορά, πληροφορία, μεταφορά, προφορά, δορυφόρος, λεωφόρος
 
στορίαι, 3, 81.3-81.5
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
Ο δ πολλο τν κετν, σοι οκ πείσθησαν, ς ώρων τ γιγνόμενα, διέφθειρον ατο ν τ ερ λλήλους, κα κ τν δένδρων τινς πήγχοντο, ο δ ς καστοι δύναντο νηλοντο. μέρας τε πτά, ς φικόμενος Ερυμέδων τας ξήκοντα ναυσ παρέμεινε, Κερκυραοι σφν ατν τος χθρος δοκοντας εναι φόνευον, τν μν ατίαν πιφέροντες τος τν δμον καταλύουσιν, πέθανον δέ τινες κα δίας χθρας νεκα, κα λλοι χρημάτων σφίσιν φειλομένων π τν λαβόντων· πσά τε δέα κατέστη θανάτου, κα οον φιλε ν τ τοιούτ γίγνεσθαι, οδν τι ο ξυνέβη κα τι περαιτέρω. Κα γρ πατρ παδα πέκτεινε κα π τν ερν πεσπντο κα πρς ατος κτείνοντο, ο δέ τινες κα περιοικοδομηθέντες ν το Διονύσου τ ερ πέθανον.
 
ΘΕΜΑ 117
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: άγχος, άφιξη, κατάσταση, γονιός, απόσπαση.
 
Απάντηση:
άγχος: πήγχοντο
άφιξη: φικόμενος
κατάσταση: κατέστη
γονιός: γίγνεσθαι
απόσπαση: πεσπντο
 
ΘΕΜΑ 137  
Να γράψετε μία σύνθετη ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: γιγνόμενα, ναυσί, ατίαν, δμον, λαβόντων.
 
Απάντηση:
γιγνόμενα: ευγενής, αγένεια, εγγονός, απόγονος, δευτερογενής, γενεσιουργός
ναυσί: ναύσταθμος, ναύαρχος, ναυαγοσώστης, ναυμαχία, πεζοναύτης, νηοψία
ατίαν: αιτιολόγηση, αιτιοκρατία, αναίτια
δμον: απόδημος, ενδημικός, δημαγωγός, δημοκρατία, δημοφιλής, δημογέροντας
λαβόντων: προκατειλημμένος, περίληψη, δανειολήπτης, ασύλληπτος, εργολαβία
 
ΘΕΜΑ 157
Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν.
Α: 1. μέρας 2. δοκοντας 3. χρημάτων 4. λαβόντων 5. πέθανον
Β: α. άχρηστος β. θνησιμότητα γ. δογματικός δ. εφημερίδα ε. εξημερώνω ζ. δοκός η. αιμοληψία
 
Απάντηση:
1. μέρας - δ. εφημερίδα
2. δοκοντας - γ. δογματικός
3. χρημάτων - α. άχρηστος
4. λαβόντων - η. αιμοληψία
5. πέθανον - β. θνησιμότητα
 
ΘΕΜΑ 177
Να αντιστοιχίσετε καθεμία νεοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή της αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Α περισσεύουν.
Α: 1. ερώτηση 2. επιμερισμός 3. αφιέρωση 4. άφθαρτος 5. ικεσία 6. αόρατος 7. εφημερίδα
Β: α. κετν β. ώρων γ. διέφθειρον δ. ερ ε. μέρας
 
Απάντηση:
3. αφιέρωση - δ. ερ
4. άφθαρτος - γ. διέφθειρον
5. ικεσία - α. κετν
6. αόρατος - β. ώρων
7. εφημερίδα - ε. μέρας
 
ΘΕΜΑ 197
Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου, να γράψετε μία ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, απλή ή σύνθετη: πείσθησαν, ώρων, δύναντο, εναι, κτείνοντο.
 
Απάντηση:
πείσθησαν: πειθώ, εύπιστος, πειθήνιος, πίστωση, αξιοπιστία, πιθανότητα, εμπιστοσύνη
ώρων: ορατός, όραση, διορατικός, οφθαλμός, αυτόπτης, αυτοψία, οπτασία, κάτοπτρο, είδωλο, σύνοψη, άποψη, προοπτική   
δύναντο: δύναμη, αδύναμος, δυνατός, δυνάστης, δυναμικός, δυνατότητα
εναι: ουσία, ουσιαστικός, παρόν, περιουσία, εξουσία, όντως
κτείνοντο: ανθρωποκτονία, αυτοκτονία, μητροκτονία, πατροκτόνος  
 
ΘΕΜΑ 217
Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: όραμα, αναλώσιμος, άφιξη, απροσδόκητος, βήμα.
 
Απάντηση:
όραμα: ώρων
αναλώσιμος: νηλοντο
άφιξη: φικόμενος
απροσδόκητος: δοκοντας
βήμα: ξυνέβη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου