Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 5η: Ποια είναι τα συστατικά στοιχεία της αρετής και με ποιο τρόπο τα παρουσιάζει ο Πρωταγόρας;

Vivian Anderson

Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 5^η

Ποια είναι τα συστατικά στοιχεία της αρετής - όπως εμφανίζονται στην ενότητα αυτή - και με ποιο τρόπο τα παρουσιάζει ο Πρωταγόρας;

[Η δικαιοσύνη και η οσιότητα, όπως φαίνεται από την αδικία και την ασέβεια που ο Πρωταγόρας παρουσιάζει ως το αντίθετο της πολιτικής αρετής. (Συστατικό στοιχείο είναι και η σωφροσύνη, αλλά με το χωρισμό των ενοτήτων στο διδακτικό βιβλίο βρίσκεται στην 7η ενότητα). Από αυτά τα στοιχεία (δικαιοσύνη, σωφροσύνη, οσιότητα) θα ξεκινήσει στη δεύτερη ερώτησή του ο Σωκράτης.]   

Η έννοια της πολιτικής αρετής διευρύνεται σ’ αυτήν την ενότητα περιλαμβάνοντας τη δικαιοσύνη και την ευσέβεια. Η διεύρυνση αυτή θα προκαλέσει στη συνέχεια την απορία του Σωκράτη σχετικά με τη φύση της αρετής, αν δηλαδή είναι μία και ενιαία ή αν διαχωρίζεται σε περισσότερες επιμέρους αρετές.

Η αναφορά στη δικαιοσύνη γίνεται αναλυτικά από τον Πρωταγόρα μέσα από τη σύγκριση της στάσης των πολιτών απέναντι σ’ όποιον ψευδώς ισχυρίζεται ότι κατέχει κάποια ικανότητα, όπως είναι η αυλητική τέχνη, και σ’ όποιον με ειλικρίνεια παραδέχεται για τον εαυτό του ότι είναι άδικος.

Με την έντονη αντίδραση του κοινωνικού συνόλου απέναντι σ’ εκείνους του πολίτες που είναι τόσο άφρονες ώστε να παραδεχτούν δημόσια ότι είναι άδικοι, ο Πρωταγόρας τονίζει την ιδιαίτερη σημασία που αποδίδεται στη δικαιοσύνη. Η ίδια η συνοχή και λειτουργία της πολιτείας βασίζεται ακριβώς στην κοινή συμμετοχή όλων στη δικαιοσύνη, γι’ αυτό και όποιος αδυνατεί να υιοθετήσει τις αρχές της δικαιοσύνης πρέπει να απομακρύνεται από την πολιτεία.
Η δεύτερη συστατική έννοια της αρετής, που αναφέρεται σ’ αυτήν την ενότητα, είναι η ευσέβεια. Η παρουσίαση, όμως, της ευσέβειας γίνεται πολύ συνοπτικά, όταν ο Πρωταγόρας κάνει λόγο για εκείνα τα αρνητικά στοιχεία που εξοργίζουν τους πολίτες και τους ωθούν να τιμωρούν τους νέους, μιας και οι νέοι άνθρωποι θα μπορούσαν να τα αποφύγουν με την επιμέλεια, την άσκηση και τη διδασκαλία. Τα αρνητικά αυτά στοιχεία είναι η αδικία και η ασέβεια, ό,τι δηλαδή είναι αντίθετο στην πολιτική αρετή. Η παρουσίαση, επομένως, της ευσέβειας γίνεται μέσα από την αναφορά της αντίθετης έννοιάς της, της ασέβειας, ως στοιχείου που οι νέοι οφείλουν να αποφεύγουν.

Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 3η: Πώς εξυπηρετεί την οικονομία του μύθου (ενότητες 2 και 3) ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στον Προμηθέα και τον Επιμηθέα;