Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη

Αγαπημένοι στίχοι και αποφθέγματα... V

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Elliott Erwitt

Αγαπημένοι στίχοι και αποφθέγματα... V

«Θα φύγει θα ξανάρθει, θα μάθει να λέει ευχαριστώ, όταν ο άλλος δε θα το χρειάζεται.» Γιάννης Ρίτσος

«Τα μόνα βέβαια -είπε- τ’ ανεκτέλεστα, τ’ αναποφάσιστα. Αυτά δε δοκιμάστηκαν, δε μας διαψεύδουν.» Γιάννης Ρίτσος

«Κι αυτό το ρίγος που διατρέχει το σπίτι είναι από πράξεις που αποφύγαμε (και μετανιώσαμε)» Τάσος Λειβαδίτης

«Και αφού σ’ εξοντώσουν θα ‘ναι ακόμη ωραίος ο κόσμος εξαιτίας σου» Οδυσσέας Ελύτης

«Η άγρια ικανοποίηση να λες όχι, το ευθύ, το λαμπερό, το ποτέ δυο φορές το ίδιο.» Οδυσσέας Ελύτης

«Και κάθε τόσο: έφυγε, σκέφτομαι. Μα να που μπορώ και ζω!» Τάσος Λειβαδίτης

«Μια χειρονομία που κατέληξε να σκοτώσει
μπορεί να ξεκίνησε να χαϊδέψει –παρεμβάλλονται τόσα
πράγματα ανάμεσα σε δύο στιγμές.» Τάσος Λειβαδίτης

«Να ‘χε η νοσταλγία σώμα να το σπρώξω απ’ το παράθυρο έξω! Να τσακίσω εκείνο που δε γίνεται!» Οδυσσέας Ελύτης

«Αν δεν πεθαίνει κάτι – είν’ η μοναξιά μας.»
Νίκος Καρούζος

«Ώσπου άρχισε να βρέχει κι οι στάλες πάνω στα τζάμια διαγράφονταν δυσανάγνωστες σαν το δίκιο των ανθρώπων» Τάσος Λειβαδίτης

«Μετράει στη σειρά, μετράει ανάποδα, στο κρεβάτι, στο δρόμο, μετράει να κοιμηθεί, να μη βλέπει, να ξεχαστεί, να ξεχάσει» Γιάννης Ρίτσος

«Ίσως από το σώμα εκείνο που περισσότερο ξεχνιέται να είναι η ηδονή.» Τίτος Πατρίκιος

«Έτσι κι εγώ σ’ αυτή την κόχη θ’ απομείνω όσο να πάψει το αίμα μου σε κάθε χτύπο υπόγεια να σχηματίζει τ’ όνομά σου» Τίτος Πατρίκιος

«Θάνατος είναι αυτό: να μένουν τα πράγματα που ονειρεύεσαι στη μέση.» Οδυσσέας Ελύτης

«Μόνον όταν καταφέρνει κανείς να γίνει για τον άλλον μια έμμονη ιδέα, η ισορροπία της μετριότητας ανατρέπεται.» Οδυσσέας Ελύτης

«Αιώνια, απρόσιτη, πικρή γυναίκα, που όλα τα λόγια μας δεν κάνουν ένα σου στεναγμό.» Τάσος Λειβαδίτης

«Γιατί η ζωή είναι ατελείωτη και μπορεί κανείς να ξαναρχίσει και δυο φορές –να ξαναρχίζει κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή.» Λειβαδίτης

«Α, ζωή κάθε μέρα και πιο παράφορη και πιο σπαραχτική και πιο μάταιη και πιο απέραντη.» Τάσος Λειβαδίτης

«Νύχτες που ξαφνικά γκρεμίζονται όλα γύρω σου, φαρδαίνοντας ως το άπειρο τη φτωχή, ανθρώπινη όρασή σου.» Τάσος Λειβαδίτης

«Κενό είναι και η απάθεια για ό,τι φοβερό συµβαίνει γύρω µας, η αδιαφορία για την τύχη των άλλων, που όµως είναι και δική µας τύχη ή µπορεί αύριο κιόλας να είναι και δεν το σκεφτόµαστε.» Αντώνης Σαμαράκης

«Ακόμα και του κορμιού σου το άρωμα γιατρεύει.» Τίτος Πατρίκιος

«Έξω, στο δρόμο μπορεί να μην ακούγονται τούτα τα βήματα, -η μεταμέλεια, λένε, φοράει ξυλοπάπουτσα» Γιάννης Ρίτσος

«Προσβολές που κάναμε τάχα πως δεν τις καταλάβαμε, μεγάλες αποφάσεις τη νύχτα που τις έθαψε σε λίγο ο ύπνος» Τάσος Λειβαδίτης

«Ένας τυφλός εγωισμός όταν χρειαζόταν λίγη κατανόηση ή μια ηλίθια συχώρεση όταν έπρεπε να τους πιάσεις από το λαιμό» Τάσος Λειβαδίτης

«Μήτε μπορείς να πεις όλα πηγαίνουνε στραβά, δε λείπει ο ψεύτης ο προσκυνημένος ο διπρόσωπος. Καλή ταρίφα και καλή τιμή.» Τάκης Σινόπουλος

«Ας μας άφηνε ο Θεός δέκα αιώνες φωτός αντιμέτωπους! Δεν τελειώνει ο άνθρωπος όπως κι ο κόσμος.» Νικηφόρος Βρεττάκος

«Κατά μήνα Οκτώβριον υπήρχε το ψέμα. Κατά μήνα Νοέμβριον υπήρχε το ψέμα.» Τάκης Σινόπουλος

«Εγώ τουλάχιστον μπούχτισα πια να τρέφομαι μ’ εκείνες τις μεγάλες χορταστικές πτώσεις της γενιάς μας.» Τίτος Πατρίκιος

«Το ψεύτικο κρατάει περισσότερο είναι η μοναδική του ανταμοιβή να επιζεί αφού δεν έχει ζήσει.» Τίτος Πατρίκιος

«Μοιάζουνε τόσο οι άνθρωποι που ανάμεσά τους θα μπορούσα να χαθώ εδώ, διασχίζοντας αυτό το σταυροδρόμι.» Τίτος Πατρίκιος

«Όλο περισσότερο αρνούμαι αυξάνοντας τα ναι που λέω.» Τίτος Πατρίκιος

«Και πάλι η ίδια αλαζονεία: τη ζωή σου σ’ άλλη ζωή να τη χαράξεις.» Τίτος Πατρίκιος

«Όπως αθόρυβα τελειώνει η κάθε μέρα, ένα κομμάτι της αγάπης μεταμορφώνεται σε πάγο.» Τίτος Πατρίκιος

Ν’ αξιοποιείς το ελάχιστο για να του αποσπάς τα μέγιστα είναι το πιο δύσκολο και το πιο «ελληνικό» μυστικό. [Οδυσσέας Ελύτης]

«Θα δεχόμουνα να ξανάρχιζα τη ζωή μου απ’ την αρχή μονάχα αν θα περνούσε πάλι ο δρόμος μου απ’ την αγάπη σου.» Κώστας Μόντης

«Άλλο δεν ξέρουμε απ’ τον πόνο της φθοράς.» Γιάννης Ρίτσος

«Τα χέρια ψάχνουν τις γωνιές της νύχτας να ξαναβρούν το σχήμα σου.» Γιάννης Ρίτσος

«Το ξέρεις -ψιθύρισε- εκείνο που επιζεί του θανάτου σου είναι αυτό που στερήθηκες στη ζωή σου.» Γιάννης Ρίτσος

«Γέμισε ο τόπος τιμωρούς και οι πιο βίαιοι οι πιο ανελέητοι είναι ακριβώς εκείνοι που τίποτα δεν έπαθαν ποτέ.» Τίτος Πατρίκιος

«Με μανία ψάχνοντας να βρω η ανόητη στην παλάμη μου τη γραμμή της ζωής, λες και είναι στο χέρι μας η ζωή.» Κική Δημουλά

«Θέλουμε δε θέλουμε, είμαστε όλοι μας δέσμιοι μιας ευτυχίας, που από δικό μας λάθος αποστερούμαστε.» Οδυσσέας Ελύτης

«Θα το αντέξεις δεν είσαι μόνος. Όλους μια δίψα μας σταυρώνει.» Κική Δημουλά

«Ίσως κι αυτός δεν αγαπάει, γι’ αυτό δεν αγαπιέται. Οποιαδήποτε άλλη εξήγηση τον ταπεινώνει περισσότερο.» Γιώργος Σαραντάρης

«Ίσως η πράξη δεν κοστίζει –τολμάει και σκέπτεται ο βαθύτερος έρωτας που μας διαπνέει.» Γιώργος Σαραντάρης

«Αν εγώ εγκαταλείπω την πίστη στον εαυτό μου τίποτα δεν είναι όμορφο πια.» Γιώργος Σαραντάρης

«Είπα: δε θα ‘ναι η μαχαιριά βαθύτερη από την κραυγή Και είπα: δε θα ‘ναι το Άδικο τιμιότερο απ’ το αίμα!» Οδυσσέας Ελύτης

«Τις ημέρες μου άθροισα και δε σε βρήκα πουθενά, ποτέ, να μου κρατείς το χέρι» Οδυσσέας Ελύτης

«Βράζουν από θυμό μέσα μου τα μαχαίρια μα δεν τα χαραμίζω τα προορίζω γι’ άλλον περιωπής εχθρό.» Κική Δημουλά

«Μην αποδιώχνεις τα παράπονά μου δε θέλω να σε χάσουν άλλον πιο δικό τους υπαίτιο δεν έχουν.» Κική Δημουλά

«Σκύβει σε φιλάει ανασταίνεσαι. Αυτό το αγαπημένο μου ανασταίνεσαι είναι το πιο απ’ όλα παραμύθι.» Κική Δημουλά

«Να είμαι εγώ, να είμαι κι ο μεγαλύτερος εχθρός μου.» Κική Δημουλά

«Μέσα στο γίνεται η ματαίωσή του, μέσα στο σίγουρο εκείνο το θα δούμε.» Κική Δημουλά

«Έβαλε τις φωνές η νύχτα. Ε, όχι και να ρίξεις φως στον έρωτα. Αυτό το σκοτεινό αίσθημα είναι ο πιο επιμελής μαθητής μου.» Κική Δημουλά

«Σκέπτομαι τώρα πόσα δικά μου αποχωρίστηκα με πόσα ξένα συνηθίστηκε να ζω χωρίς να ερωτηθώ.» Κική Δημουλά

«Ούτε απόψε πανσέληνος. Ένα κομμάτι λείπει. Το φιλί σου.» Γιάννης Ρίτσος

«Σκληρό πράγμα, που λένε, η Ομορφιά∙ να μια κοινοτοπία που δεν εφθάρηκε ακόμη. Και μεταξύ μας: η μόνη.» Οδυσσέας Ελύτης

«Έτσι συμβαίνει κάποτε, πάνω σ’ ένα μεράκι του, ν’ αποκαλύπτει ο άνθρωπος μιαν άλλην εκδοχή για τα αίτια και τα αιτιατά του κόσμου.» Ελύτης

Δεν ξέρω, αλλά όταν οι ιδέες βράζουν «από κοινού» σ’ ένα καζάνι, φουντώνουν τόσο οι ατμοί που δε βλέπεις στο τέλος τίποτε. [Οδυσσέας Ελύτης]

«Κάθε νίκη, από χιλιάδες μικρές ήττες καμωμένη.» Οδυσσέας Ελύτης

«Αυτό που τρέφει την καρδιά δεν είναι αυτό που παίρνεις, αλλά αυτό που δίνεις». Αντουάν ντε Σεντ Εξιπερί

«Το κόκκινο πανί μου -το πιο κόκκινο- ήταν και είναι ακόμη η ευκολία.» Οδυσσέας Ελύτης

«Κι όμως, από το τι είναι στο τι μπορεί να είναι, περνάς μια γέφυρα που σε πάει, ούτε λίγο ούτε πολύ, από την Κόλαση στον Παράδεισο» Ελύτης

«Η εξαίρεση αυτή καθαυτή δεν ενδιαφέρει, ενδιαφέρει με ποιον τρόπο η εξαίρεση αντιλαμβάνεται τον κανόνα.» Οδυσσέας Ελύτης

«Πόσο θα πρέπει να κρατάει η ζωή για να τη βαρεθούμε; Πόσο για να βεβαιωθούμε ότι αξίζει;» Τίτος Πατρίκιος

«Άξιον εστί το χέρι που επιστρέφει από φόνο φριχτόν και τώρα ξέρει ποιός αλήθεια ο κόσμος που υπερέχει.» Οδυσσέας Ελύτης

«Δεν υλοποιεί, φαίνεται, κανένας τα συναισθήματά του ατιμωρητί.» Οδυσσέας Ελύτης

«Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια.» Ανδρέας Εμπειρίκος

«Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις, (η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις)» Κωνσταντίνος Καβάφης

«Η αλήθεια είναι πιο όμορφη γυμνή, και όσο πιο απλά διατυπώνεται τόσο πιο βαθύ αντίκτυπο έχει.» A. Schopenhauer

«Βράδυνε ακόμη, Κύριε. Βράδυνε. Έχουμε ακόμη δάκρυα πολλά» Γιάννης Ρίτσος

«Χώμα ζεστό χώμα βαθύ χώμα πικρό θυμήσου πως είμαστε δικοί σου.» Γιάννης Ρίτσος

«Δεν έχω τι να κάνω πια. Έφυγες. Κουράστηκα από θλίψη.» Γιάννης Ρίτσος

«Καμιά μέρα δεν αντιγράφει την προηγούμενη, δυο νύχτες δεν θα διδάξουν τι είναι ευδαιμονία με τον ίδιο τρόπο επακριβώς» Wislawa Szymborska

«Αντίζηλός μου η έλλειψή σου και δες αντί εγώ αυτήν, εκείνη μ’ εκδικείται.» Κική Δημουλά

«Λες να πουλήθηκε και ο ύστατος καλός μας δημόσιος καιρός στον βαρύ χειμώνα;» Κική Δημουλά

«Αφέθηκα να αιφνιδιαστώ -είχα μπαφιάσει να προνοώ και να τρέχω και ν’ αρχίζω πάλι απ’ την αρχή.» Cesare Pavese

«Τα συναισθήματα που δεν εκφράστηκαν δεν πεθαίνουν ποτέ. Θάβονται ζωντανά και εκδηλώνονται αργότερα με πιο άσχημους τρόπους.» Sigmund Freud

«Πόσο τολμηρός γίνεται κανείς όταν είναι βέβαιος ότι τον αγαπούν.» Sigmund Freud

«Οι μάζες νομίζουν πως εκπροσωπούνται και οι παρατάξεις με τη σειρά τους νομίζουν ότι εκπροσωπούν.» Μάνος Χατζιδάκις

«Η ελευθερία πρόκειται να γίνει εικόνισμα στον ύπνο των τρελών ή ένα παιχνίδι χάρτινο στα χέρια των παιδιών.» Μάνος Χατζιδάκις

«Τρέξε κι απόψε, τρέξε απελπισμένα, πάρε τους δρόμους που οδηγούνε στην απόγνωση.» Ντίνος Χριστιανόπουλος

«Κι εσύ ας είσαι έρημος και μόνος, ας στάζει από τα μάτια σου το παράπονο, ας περιμένει η μάνα σου να δει από σένα προκοπή» Χριστιανόπουλος

«Κάποτε νιώθω νά ‘μαι ανάμεσα σ’ αυτούς που δε γνώρισα ποτέ.» Οδυσσέας Ελύτης

«Ηδονή- πέρα απ’ τη γέννηση, πέρα απ’ το θάνατο Τελικό κι αιώνιο παρόν.» Γιάννης Ρίτσος

«Θα πρέπει να δημιουργούμε αντισώματα και για την Ευθύνη.» Οδυσσέας Ελύτης

«Και διαμάντι στα δύο φτάνει να κόψει ένα μαχαίρι, αρκεί νά ‘ναι από συμφέρον.» Οδυσσέας Ελύτης

«Αν δεν σου λείψει ένα κομμάτι ζωής, όνειρα μην περιμένεις.» Οδυσσέας Ελύτης

«Είμαι ό,τι πρέπει να γίνω- γύρω μου οι φίλοι απαιτούν οι εχθροί απαγορεύουν.» Τίτος Πατρίκιος

«Μη με γυρέψεις αλλού μονάχα εδώ να με γυρέψεις μόνο σε μένα.» Τίτος Πατρίκιος

«Ξεκίνησα να γράψω κάτι μα το ξέχασα. Δεν υπήρχε τίποτ’ άλλο από σένα.» Τίτος Πατρίκιος

«Δεν είμαστε ποτέ τόσο ανυπεράσπιστοι απέναντι στον πόνο όσο όταν είμαστε ερωτευμένοι.» Sigmund Freud

«Όπου κι αν φτάσω ανακαλύπτω ότι ένας ποιητής έχει βρεθεί εκεί πριν από μένα.» Sigmund Freud

«Η λογοτεχνία είναι η απόδειξη πως η ζωή δεν είναι αρκετή.» Fernando Pessoa

«Ποτέ δεν αγαπάμε κανέναν. Αγαπάμε αποκλειστικά την εικόνα που διαμορφώνουμε για κάποιον.» Fernando Pessoa

«Η συνήθεια με κόπους έστω καταφέρνει σα συνεννόηση να μοιάζει η σιωπηλή ασυνεννοησία.» Κική Δημουλά

«Ένα στήθος νέας γυναίκας είναι ήδη άρθρο μελλοντικού Συντάγματος.» Οδυσσέας Ελύτης

«Μιαν αθωότητα τόσο ισχυρή που να ξεπλένει τα αίματα -το άδικο- και να εξαναγκάζει τους ανθρώπους να μου αρέσουν» Οδυσσέας Ελύτης

«Όνειρο σημαίνει φτερούγα ύπνου από κερί που ήλιο ερωτεύεται και λιώνει.» Κική Δημουλά

«Κάθε σταγόνα κι ένα εσύ, όλη τη νύχτα ο ίδιος παρεξηγημένος ήχος, αξημέρωτος ήχος, αξημέρωτη ανάγκη εσύ» Κική Δημουλά

«Ένα μόνο δεν μου δίνει το όνειρο. Το όριο. Ως που να κινδυνέψω.» Κική Δημουλά

«Χρειάζονται αλήθειες, ακόμη και για να πεις ψέματα.» Οδυσσέας Ελύτης

«Πες μου με τι μαχαίρι θα κοιμηθείς, να σου πω με τι πληγή θα ξυπνήσεις.» Αργύρης Χιόνης

«Αν μια αγάπη διαρκεί, είναι γιατί κάτι μένει ακόμη μέσα μας ανικανοποίητο.» Σαπφώ

«Η προδοσία είναι από τις πιο φοβισμένες και σπασμωδικές ενέργειες της αυτοσυντήρησης. Άρα, φύση μας.» Κική Δημουλά

«Αν δεν είχαμε και το φόβο, δε θα ‘ξερε κανείς γιατί ζει.» Τάσος Λειβαδίτης

«Σαν να κατάλαβε, άξαφνα, πόσο είναι όλα μια υπόθεση χαμένη.» Τάσος Λειβαδίτης

«Μέσα σε κάθε πλάνη μας υπάρχει πάντα η λύπηση για τον εαυτό μας.» Τάσος Λειβαδίτης

«Το πιο θανάσιμο αμάρτημα είναι να μην αγαπάς τον εαυτό του.» Τάσος Λειβαδίτης

«Πάντα προσπάθεια. Πάντα αποτυχία. Δεν πειράζει. Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα.» Samuel Beckett

«Λοιπόν, αυτός που γύρευα, ε ί μ α ι.» Οδυσσέας Ελύτης

«Το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να αντέξει πάρα πολύ πραγματικότητα.» T. S. Eliot

«Ο κόσμος πρόκοψε με ανθρώπους που εν γνώσει της ματαιότητας, για να αντεπεξέλθουν τον πόνο της ματαιότητας, δημιούργησαν.» Κική Δημουλά

«Ένας Θεός καθόλου αθάνατος, γι’ αυτό και τρέμοντας από έρωτα για κάθε συγκλονιστική κι ανεπανάληπτη στιγμή του.» Τάσος Λειβαδίτης

«Μετράω τα σφάλματα που έκανα, τις μάχες που έδωσα, τις δίψες, τις παραχωρήσεις, μετράω τις κακίες μου» Τάσος Λειβαδίτης

«Εσείς ταπεινώσεις, αλτήρες της ψυχής μου, βαθύ, θρεπτικό ψωμί, αιώνιε πόνε μου.» Τάσος Λειβαδίτης

«Κάθεται στην καρέκλα εξαντλημένη και συνεχίζει να ράβει, ενώ κλαίει σιγανά γιατί κατάλαβε άξαφνα πως γυρισμός δεν υπάρχει…» Τ. Λειβαδίτης

«Έτσι τελειώνει ο κόσμος Όχι με έναν β ρ ό ν τ ο μα μ’ ένα λ υ γ μ ό.» T. S. Eliot

«Όπως και να το κάνεις, ένα κομμάτι "πάντοτε" στον άνθρωπο θα υπάρχει.» Οδυσσέας Ελύτης

«Αλλά κανείς δεν έχει γεννηθεί που να τα γνωρίζει όλα. Διαφορετικό χάρισμα έχει ο καθένας μας.» Ευριπίδης

«Χάραζα πινελιές στα σύννεφα να ‘χεις σημάδια για το δρόμο» Εύα Νεοκλέους

«Και δεν είναι τυχαίο που γυρίζουμε όλοι μας γύρω απ' τον ήλιο. Το σώμα ξέρει.» Οδυσσέας Ελύτης

«Μπορείς να κρίνεις κάποιον με βάση όσα γνωρίζεις γι’ αυτόν∙ αλλά πόσο περιορισμένη είναι, αλήθεια, η γνώση σου.» Kahil Gibran

«Σήμερα το να είσαι άνθρωπος ζυγίζεται με τα δάκρυα» Νίκος Καρούζος

«Αργά μεθοδικά μας αλλοιώνουνε να καθορίζουμε τη στάση μας στη ζωή από το στιλ της καρέκλας» Κατερίνα Γώγου

«Ο σκοπός είναι να μην αφήσεις να χορταριάσουν πίσω σου οι δρόμοι του πόθου.» André Breton

«Γρατζουνάει το πρώτο σου φιλί, όπως το πρώτο σου ποίημα.» Οδυσσέας Ελύτης

«Δυο θάλασσες με κυνηγούν: η ζωή και ο θάνατος» Νίκος Καρούζος

«Δεν υπάρχει ασφαλέστερος δρόμος προς την αποτυχία, είτε σαν άτομο σταδιοδρομείς είτε σαν σύνολο, από την έλλειψη της γνησιότητας.» Ελύτης

«Ο Ελληνισμός, για την ώρα τουλάχιστον, επέτυχε ως γένος, αλλ᾿ απέτυχε ως κράτος!» Οδυσσέας Ελύτης

«Μη νομίζεις πως ξεχνώ ότι η ευγένεια του ανθρώπου είναι να δίνει.» Γιώργος Σεφέρης

«Πως σπαταλήθηκαν δίχως λογισμό και κρίση, δίχως στοχασμό και πείρα, δίχως ηδονή και πίκρα, σε μια τελμάτωση ζωής» Μ. Καραγάτσης

«Υποθετικοί έρωτες και ματαιοδοξίες ψεύτικες, προφάσεις της πέψης και της λήθης» Fernando Pessoa

«Το ψέμα είναι πιο ανακουφιστικό καθώς είμαστε όλοι ψεύτες.» Κική Δημουλά

«Γι’ αυτό γράφουμε ποιήματα, μουσική. Το κίνητρο είναι ότι η ζωή τελειώνει.» Κική Δημουλά

«Πού σκόνταψε η φύση και δεν προέβλεψε οι άνθρωποι να ζουν για πάντα.» Κική Δημουλά

«Παράξενο θέλω ν’ αρχίσω ταξίδι, χωρίς, μα χωρίς τελειωμό.» Κωστής Παλαμάς

«Ίσως σε τέτοιο ταξίδι αν βρεθώ, ατέλειωτο, έρμο σ’ αγνώριστη χώρα, δε θα `χω περίσσεια λαχτάρα σαν τώρα, αγάπη, από σε να χαθώ.» Κ. Παλαμάς

«Πέραν από το ένα και αποτρόπαιο, φευ, όπου μας έχει καθηλώσει μια πανάρχαιη βλακεία, στην ανθεκτικότητά της πανίσχυρη.» Οδυσσέας Ελύτης

«Έτσι μας έμαθαν ν’ ακούμε των μεγάλων τη σοφή φθορά.» Κική Δημουλά

«Η διάθεση για έρωτα έχει εκδηλωθεί πριν δούμε το προσφιλές πρόσωπο – η ανάγκη επινοεί τη λύση της.» Alain De Botton

«Δεν υπάρχει αλήθεια ικανή να γιατρέψει τη λύπη.» Murakami Haruki

«Είμαι άνθρωπος και τίποτα το ανθρώπινο δε μου είναι ξένο.» Κοσμάς Πολίτης

«Σα να μην υπήρξαμε ποτέ κι όμως πονέσαμε απ’ τα βάθη.» Νίκος Καρούζος

«Τι αθώα που βραδιάζει, σα να μην έπονται τα ασυγχώρητα» Κική Δημουλά

«Μην πείτε στη μητέρα μου ότι ασχολούμαι με την πολιτική. Νομίζει ότι είμαι πιανίστας σε μπουρδέλο.» Mark Twain

«Καλοί φίλοι, καλά βιβλία και μια αποκοιμισμένη συνείδηση. Αυτά είναι η ουσία μιας ευτυχισμένης ζωής.» Mark Twain

«Θα ‘τανε μια πασίλευκη και ώριμη σιγή που ξεσκεπάζει πως η γαλήνη είν’ ο θεός λέξη προς λέξη δίχως να περισσεύει τίποτα.» Νίκος Καρούζος

«Υπήρξεν έτι το άριστον εκείνο, Ελληνικός – ιδιότητα δεν έχει η ανθρωπότης τιμιοτέραν» Κωνσταντίνος Καβάφης

«Μια λέξη και όλα σώζονται. Μια λέξη και όλα χάνονται.» André Breton

«Που να πας τότε; Που θα κρυφτείς! Τι την έκανες την ανεπανάληπτη ζωή σου;» Τάσος Λειβαδίτης

«Κι αυτή η δυστυχισμένη ανάγκη κάπου ν’ αφοσιωθείς ακόμα κι εκεί που σε διώχνουν.» Τάσος Λειβαδίτης

Η φωνή μου μού λέει: «Έτσι είναι όλα». Κι ο αντίλαλος της φωνής μου μού λέει: «Έτσι είσαι». Antonio Porchia

«Έπαψαν να σε εξαπατούν, όχι να σ’ αγαπάνε, κι εσύ πονάς σαν να έπαψαν να σ’ αγαπάνε.» Antonio Porchia

«Καμιά φορά, τη νύχτα, ανάβω ένα φως για να μη βλέπω.» Antonio Porchia

«Α, να γινόταν να μου φτάνει πάλι η μοναξιά μου.» Γιάννης Ρίτσος

«Ετούτο το χαρτί είναι μια εκδίκηση για σένα – μονάχα εμένα τιμωρεί, πάντοτε εμένα.» Γιάννης Ρίτσος

«Μου λείπουνε πολύ όσα δεν άφησες σε μένα. Όλα εκείνα που γελιόμουνα πως δεν τα αγαπώ.» Κική Δημουλά

«Θέλω το όνειρο που είμαι τυφλά να το πιστέψεις.» Κική Δημουλά

«Μας μαχαιρώνουν ήσυχα αυτά που πέρασαν για πάντα.» Ζυράννα Ζατέλη

«Είναι αδικαιολόγητο για τους επιστήμονες να βασανίζουν ζώα, ας κάνουν τα πειράματά τους σε δημοσιογράφους και πολιτικούς.» Ερρίκος Ίψεν

«Ακούς αυτήν την υπέροχη μουσική;», τον ρώτησα, «δεν είναι μουσική», μου λέει. «Εγώ καταστρέφω τη ζωή μου.» [Τάσος Λειβαδίτης]

«Πίσω απ’ τις πιο ακόλαστες πράξεις μας κρύβεται το μίσος για τον εαυτό μας, τι μας έφταιξε; Κανείς δεν θα το μάθει» Τάσος Λειβαδίτης

«Δεν ξέρω πώς, δεν ξέρω πού, δεν ξέρω πότε, όμως τα βραδιά κάποιος κλαίει πίσω από την πόρτα» Τάσος Λειβαδίτης

«Όταν ο Θεός μοίρασε τον κόσμο, τα παιδιά πήρανε τις γωνιές των δρόμων κι ο διάβολος τις πιο ωραίες λέξεις» Τάσος Λειβαδίτης

«Το μέλλον είναι άγνωστο το παρελθόν ένα αίνιγμα η στιγμή βιαστική κι ανεξήγητη.» Τάσος Λειβαδίτης

«Πόσα ρόδα στο ηλιοβασίλεμα – τι έρωτες Θέε μου, τι ηδονές τι όνειρα, ας πάμε τώρα να εξαγνιστούμε μες στη λησμονιά» Τάσος Λειβαδίτης

«Αν η ψευτιά δεν υπάρχει τρόπος να καταβληθεί ούτε από το χρόνο, τότε το παιχνίδι το έχασα.» Οδυσσέας Ελύτης

«Ο άνθρωπος είναι υπήκοος του Χρόνου. Μικρός, θνητός και λίγος. Πώς ν’ αντέξει την φθορά;» Ηλίας Λάγιος

«Και κάποτε θα τρομάξεις όταν καταλάβεις ποιος είσαι.» Τάσος Λειβαδίτης

«Κι αυτή η αίσθηση ότι όλα όσα ζήσαμε ήταν λάθος κι ότι από αύριο ίσως αρχίσει η αληθινή μας ζωή.» Τάσος Λειβαδίτης

«Για κακή μου τύχη οι άνθρωποι που αγάπησα ήταν κι αυτοί θνητοί.» Τάσος Λειβαδίτης

«Το μόνο που θέλω είναι να ζήσω κάθε μου στιγμή και να μην καταλήξω δυο ημερομηνίες με μια παύλα ανάμεσα.» Walt Whitman

«Δεν είμαι απελευθερωτής. Δεν υπάρχουν τέτοιοι. Οι άνθρωποι μόνοι τους απελευθερώνουν τους εαυτούς τους.» Che Guevara

«Ομολογώ πως τώρα πια φοβάμαι, όλα έχουν γίνει πιθανά ακόμα και η εκδίκηση ανθρώπων που δεν τους γνώριζα.» Τίτος Πατρίκιος

«Πανέμορφη γυναίκα, αντιστάσου, κούμπωσε το φόρεμά σου! Μάγεψέ με, βασάνισέ με, μην μου παραδοθείς!» Hermann Karl Hesse

Και ξημερώνει ―τι φριχτή αγωνία― ύστερα από μια νύχτα δίχως ύπνο, Και το νερό δεν λέει τίποτε από τα μυστικά του. Έτσ’ η ζωή. [Νίκος Εγγονόπουλος]

Το τίμημα παράταιρης πορείας. Φοριέται μόνιμα ανάποδα η ζωή κι εσύ το ξέρεις... [Εύα Νεοκλέους]

«Ώσπου άρχισε να βρέχει και οι στάλες πάνω στα τζάμια διαγράφονταν δυσανάγνωστες σαν το δίκιο των ανθρώπων...» Τάσος Λειβαδίτης

«Όποτε βρεθείς με την πλευρά της πλειοψηφίας, είναι η στιγμή που πρέπει να σταθείς και να συλλογιστείς.» Mark Twain

«Οι ευτυχισμένοι πρέπει να ξέρουν πως όσο πιο γεμάτο είναι ένα ποτήρι, τόσο πιο εύκολα χύνεται.» Mark Twain

«Και προσπάθησε και πολέμησε, είπε, “Ο καθείς και τα όπλα του”, είπε» Οδυσσέας Ελύτης

«Και συνήθως σκοτώνουμε το παρόν με το φόβο ή την τύψη μα πιο πολύ με τ’ όνειρο.» Τάσος Λειβαδίτης

«Όλα άρχισαν διότι μέσα στο ρολόι υπάρχει ένα δευτερόλεπτο ακατανόητο που θέλει κι εκείνο να επαληθευτεί» Τάσος Λειβαδίτης

«Κατόπι — στην τελειοτέρα κοινωνία — κανένας άλλος καμωμένος σαν εμένα βέβαια θα φανεί κ’ ελεύθερα θα κάμει.» Κωνσταντίνος Καβάφης

«Επειδή λες όχι και ναι κι ύστερα όχι και δεν παραιτείσαι, ντρέπομαι για τα ίσως, τα μπορεί τα δικά μου.» Μιχάλης Γκανάς

«Τόσες συνέπειες ανυπολόγιστες, τόσες θυσίες, Σε ποιους υπεύθυνους να διαμαρτυρηθείς, πού να φωνάξεις;» Μανόλης Αναγνωστάκης

«Κι όσο ζω, κι όσο μαθαίνω, τόσο νιώθω, αλλοίμονό μου, το βαθύ και το μεγάλο κι απροσμέτρητο κενό μου.» Ναπολέων Λαπαθιώτης

«Αν η μουσική είναι η τροφή της αγάπης, συνέχιζε να παίζεις. Δώσε μου αφθονία αυτής» William Shakespeare

«Μερικές φορές αναρωτιέμαι αν τον κόσμο κυβερνούν κάποιοι έξυπνοι που μας δουλεύουν ή κάποιοι ηλίθιοι που μιλάνε σοβαρά.» Mark Twain

«Στη ζωή μου έχω περάσει από φρικτές καταστάσεις, μερικές από τις οποίες μάλιστα συνέβησαν και στην πραγματικότητα.» Mark Twain

«Όλα τα κλάματα δικά της είναι κι όλα τα ξεφαντώματα Μα όμως τι όλεθρος Η σιωπή δε βρίσκει πουθενά το όνομά της» Νίκος Καρούζος

«Ας ονειρευτούμε το εφήμερο και ας παραμείνουμε στην έξοχη ανοησία των πραγμάτων.» Okakura Kakuzō

«Όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ.» Μελίνα Μερκούρη

«Φοβάμαι όσους στρατεύονται για να μας σώσουν από μια κόλαση που περιμένει μόνο εμάς.» Τίτος Πατρίκιος

«Καμιά δύναμη δεν μπορεί να καταργήσει αυτό που έγινε. Όλο το παιχνίδι πάντα παίζεται σ’ αυτό που ετοιμάζεται να συμβεί.» Τίτος Πατρίκιος

«Μα πώς χωράει τόση αβεβαιότητα μέσα στο λίγο μέλλον που μας μένει;» Τίτος Πατρίκιος

«Μισοξεχνάω κι εγώ αγάπες, περιπέτειες, περιπλανήσεις που κάθε φορά τις νόμιζα μοναδικές.» Τίτος Πατρίκιος

«Θα ήθελα οι σκέψεις μου κι οι επιθυμίες μονάχες να παίρνουνε το σχήμα τους γνωρίζοντας πού και πώς να τερματίσουν.» Τίτος Πατρίκιος

«Όλα τα σώματα που άγγιξα, που είδα, που πήρα, που ονειρεύτηκα, όλα πυκνωμένα στο σώμα σου.» Γιάννης Ρίτσος

«Την πρώτη και την τελευταία σου λέξη την είπαν ο έρωτας και η επανάσταση. Όλη σου τη σιωπή την είπε η ποίηση.» Γιάννης Ρίτσος

«Άδειο το σπίτι. Τα παράθυρα κλειστά. Γυμνή, παλλόμενη, απλωμένη στο κρεβάτι η απουσία του σώματός σου.» Γιάννης Ρίτσος

«Πώς να γινότανε να μέναμε ανεξάρτητοι κι εμείς, με την ωραία χαρά της αδιαφορίας» Γιάννης Ρίτσος

«Δίχως συγκρίσεις, ανταγωνισμούς, ελέγχους, δίχως να μας μετράει η όποια αναμονή κι απαίτηση των άλλων.» Γιάννης Ρίτσος

«Με την ελπίδα μιας στιγμής, μας χρέωσαν όλο το μέλλον.» Γιάννης Ρίτσος

«Αν δεν μπορέσω να το δεις κι εσύ, μοιάζει να μη το ‘χω.» Γιάννης Ρίτσος

«Παράξενο, μια ολόκληρη ζωή με ετοίμαζαν κι ετοιμαζόμουνα γι’ αυτό. Και τώρα, μπροστά στην πύλη αυτή, νιώθω ολότελα ανέτοιμος.» Γ. Ρίτσος

«Ανέτοιμος μπροστά στο κατώφλι της πράξης, ολότελα ξένος μπροστά στον προορισμό που οι άλλοι μου έταξαν.» Γιάννης Ρίτσος

«Η ποίηση φτιάχνεται χωρίς παροξυσμούς του σώματος αυτοί είναι για τα πριν και τα μετά.» Τίτος Πατρίκιος

«Η πιο δημοκρατική στιγμή είναι του αμοιβαίου ελάχιστα ετεροχρονισμένου οργασμού.» Τίτος Πατρίκιος

«Το αύριο είναι από μόνο του καλύτερο είναι το κέρδος μιας ακόμα μέρας.» Τίτος Πατρίκιος

«Ο έρωτας με την παλάμη του σου κρύβει όλο τον κόσμο. Μένει το φως μονάχα.» Γιάννης Ρίτσος

«Προδομένος κάθε ονείρου κι έρωτα φυλαχτό δεν έχω ούτ’ ένα χάδι.» Γιάννης Ρίτσος

«Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου, απ’ τον κόσμο, εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο.» Γιάννης Ρίτσος

«Θυσίες και ήττες και ήττες, κι άλλες μάχες, για πράγματα που κιόλας ήταν από άλλους αποφασισμένα.» Γιάννης Ρίτσος

«Ίσως εκεί που κάποιος αντιστέκεται χωρίς ελπίδα, ίσως εκεί να αρχίζει η ανθρώπινη ιστορία, που λέμε, κι η ομορφιά του ανθρώπου.» Γ. Ρίτσος

«Η ποίηση, γυμνή, σεμνή κι αγέρωχη, δεν είναι παρά η εξαίσια πράξη του ανεξήγητου.» Γιάννης Ρίτσος

«Το κρυφό δηλητήριο (ετοιμασμένο από καιρό), πάλι αχρησιμοποίητο∙ - το ‘ξερε: σ’ όποιο ποτήρι κι αν τό ‘ριχνε, θα τό ‘πινε ο ίδιος.» Ρίτσος

Δεν έχω πια χρόνο να ανέχομαι παράλογους ανθρώπους που παρά τη χρονολογική τους ηλικία, δεν έχουν μεγαλώσει. [Mario de Andrade]

Μισώ να είμαι μάρτυρας των ελαττωμάτων που γεννά η μάχη για ένα μεγαλοπρεπές αξίωμα. [Mario de Andrade]

Με ενοχλεί η ζήλια και όσοι προσπαθούν να υποτιμήσουν τους ικανότερους για να οικειοποιηθούν τη θέση τους. [Mario de Andrade]

«Καλά τους πάλεψαν τους παλιούς τους φόβους. Μα τούτος ο φόβος στέκεται σιωπηλός. Δεν ανασαίνει καν. Αντίπαλος αόρατος...» Γιάννης Ρίτσος

«Η τελευταία μου πράξη έχει το νόημα της διαμαρτύρησης για το κακό που ετοιμάζουμε εμείς οι ενήλικοι στις αθώες νέες γενεές που έρχουνται. Ζούμε τη ζωή μας τρώγοντας τις σάρκες τους. Ένα κακό αβυσσαλέο στη φρίκη του. Η λύπη μου γι’ αυτό το έγκλημα με σκοτώνει.»
Δημήτρης Λιαντίνης

«Γυμνό το σώμα σου, αυθεντικό – τελεσίδικη απάντηση στο τίποτα. Έλα.» Γιάννης Ρίτσος

«Το θέμα δεν είναι η ανάπτυξη σοσιαλιστικής ιδεολογίας
(αυτό είναι εύκολο)∙
το θέμα είναι η ανάπτυξη σοσιαλιστικής ψυχολογίας
(αλλ’ αυτό είναι δύσκολο).»
Νίκος Καρούζος

«Τι ήσυχα που γκρεμίζεται μέσα στην ποίηση ο χρόνος.» Γιάννης Ρίτσος

Τακτοποιημένη ζωή, άτακτα συναισθήματα. Όλοι έχουμε μέσα μας μια άλλη ζωή η οποία ενοχλεί, απαιτεί, παραπονιέται, δεν έζησε. [Κική Δημουλά]

Τ’ άλλα, αυτά που τους καίνε, μην αφήνοντας τους τις νύχτες να κοιμηθούν τα ζει καθένας μονάχος, μέσα στη σιωπή. [Τάσος Λειβαδίτης]

Χειμώνας μπαίνει ως το μυαλό. Κάτι κακό θ’ ανάψει. [Οδυσσέας Ελύτης]

«Συνοικίες γκαστρωμένες με την κοιλιά τους βαριά από πείνα από καημό κι από άγιο μίσος.» Γιάννης Ρίτσος

«Αύριο λέει. Κι είναι σίγουρος πως ο δρόμος ο πιο μακρινός είναι ο πιο κοντινός στην καρδιά του Θεού.» Γιάννης Ρίτσος

«Καμιά μοναξιά δεν είναι μικρή.» Γιάννης Ρίτσος

«Η μεγάλη κραυγή στην κάμαρα την ώρα της αγάπης, και το μικρό αχ στο κουρασμένο στόμα της αγάπης.» Γιάννης Ρίτσος

«Πώς μπορεί να μένει κλεισμένη ασφυκτικά σε μια στιγμή παρωχημένου χρόνου, παρωχημένων αισθημάτων;» Γιάννης Ρίτσος

«Πώς μπορεί, και με τί, ν’ ανανεώνει αυτό το πάθος της εκδίκησης, και τη φωνή του πάθους όταν όλοι οι αντίλαλοι τη διαψεύδουν» Γ. Ρίτσος

«Όλο επικαλείται το αλάθητό τους (-ποιο αλάθητο τάχα;) ίσως για να γλιτώσει απ’ την ευθύνη μιας δικής της εκλογής κι απόφασης» Γ. Ρίτσος

«Μα πώς γίνεται να ζει μια ζωή μονάχα απ’ την αντίθεσή της σε μιαν άλλη, μονάχα απ’ το μίσος για μιαν άλλη» Γιάννης Ρίτσος

«Δε θέλω να ‘μαι το θέμα τους, ο υπάλληλός τους, τ’ όργανό τους, μήτε ο αρχηγός τους.» Γιάννης Ρίτσος

«Κι όλοι μας σφετεριστές σε κάτι, -αυτοί των λαών, αυτοί των θρόνων, εκείνοι του έρωτα ή και του θανάτου.» Γιάννης Ρίτσος

«Αυτό το τίποτα είναι η οικεία απεραντοσύνη μας. Μάταιο λοιπόν ετούτο το λαχάνιασμα, η αδημονία, η δόξα.» Γιάννης Ρίτσος

«Αν άφεση δεν είναι η ποίηση, -ψιθύρισε μόνος του- τότε, από πουθενά μην περιμένουμε έλεος.» Γιάννης Ρίτσος

«Ο αληθινός φίλος σε μαχαιρώνει από μπροστά.» Oscar Wilde

«Η ισότητα μπορεί να είναι δικαίωμα, αλλά καμιά δύναμη στη γη δε μπορεί να το μετατρέψει σε πραγματικότητα.» Honoré de Balzac

Και ημέρα Κρίσεως καμιά, επειδή εμείς αδελφοί, εμείς η μέρα της Κρίσεως και δικό μας το χέρι που θ’ αποθεωθεί [Οδυσσέας Ελύτης]

Πάρετέ μου τα όνειρα, πώς να διαβάσετε; Πάρετέ μου τη σκέψη, πού να την πείτε; Καθαρός είμαι απ’ άκρη σ’ άκρη. [Οδυσσέας Ελύτης]

«Ένας σωρός ασήμαντοι ήλιοι. Τόσο απλά περνάμε. Τόσο απλά μιλάμε, ξεχνάμε συνηθίζουμε. Τόσο απλά μας ξεχνάνε.» Γιάννης Ρίτσος

«Αν είναι ο θάνατος πάντοτε – δεύτερος είναι. Η ελευθερία πάντοτε είναι πρώτη.» Γιάννης Ρίτσος

«Τόσο όμορφα, ανόητα ποιήματα, χωρίς τίτλους και στίξη, που, ανύποπτα όλα. υπονοούσαν την ελευθερία.» Γιάννης Ρίτσος

«Έτσι απόμεινα επιτέλους μόνη, απαραίτητα μόνη για να εξοικειωθώ με το καινούργιο μου πρόσωπο.» Γιάννης Ρίτσος

«Τούτη η ναυτία -λέει- όχι δεν είναι αρρώστια. Απάντηση είναι.» Γιάννης Ρίτσος

Κάτσε λίγο. Κανένας πια δεν έρχεται. Κοντεύω να ξεχάσω τα λόγια. [Γιάννης Ρίτσος]

Πέρασε πια ο καιρός των ανταγωνισμών∙ στερέψανε οι επιθυμίες∙ ίσως μπορούμε τώρα να κοιτάξουμε μαζί το ίδιο σημείο της ματαιότητας. [Ρίτσος]

Θα πρέπει πολύ να γεράσουμε, πολύ, ώσπου να γίνουμε δίκαιοι, να φτάσουμε εκείνη την ήμερη αμεροληψία, τη γλυκιά ανιδιοτέλεια... [Γ. Ρίτσος]

Τα ωραία υπονοούμενα, οι ελλείψεις -έλεγε- είναι για τους βολεμένους. [Γιάννης Ρίτσος]

Αν γδυνόσουν μπροστά στο φεγγάρι, το χέρι της ιστορίας θα γινόταν χρυσό. [Γιάννης Ρίτσος]

Αν δεν ήξερα πως εσύ θα μ' ακούσεις μια μέρα, δε θα ‘χα πια τι να πω, δε θα μπορούσα να μιλήσω. [Γιάννης Ρίτσος]

Τελικά ήμουν πολύ φιλόδοξος για ν’ αρκεστώ μονάχα σε μια ζωή [Τάσος Λειβαδίτης]

Κι ίσως μόνο το ανεκπλήρωτο να δίνει κάποιο νόημα στη ζωή μας. [Τάσος Λειβαδίτης]

H σάρκα μου ένας επίδεσμος γύρω απ’ το αυριανό μου τίποτα. [Τάσος Λειβαδίτης]

Δίψασα για όλη τη ζωή, κι όμως την άφησα για ν’ αρπαχτώ απ’ τα πελώρια αγκάθια της αιωνιότητας. [Τάσος Λειβαδίτης]

«Λοιπόν σ’ το λέω ο κόσμος είναι πιο πλούσιος απ’ τους εκμεταλλευτές του, πιο πλούσιος απ’ τους απελπισμένους του» Γιάννης Ρίτσος

Μη χειρότερα, Κύριε. Άσε να πάρω μιαν ανάσα ανάμεσα σε δύο καφέδες και τρεις πολέμους. [Γιάννης Ρίτσος]

Θα φυτέψω αμπέλια-λέξεις. Θα κτίσω Ανάκτορα μ’ αυτά που μου δίνεις ν’ αγαπώ. [Οδυσσέας Ελύτης]

«Το θέλουμε δεν το θέλουμε πάντοτε κάποιον αδικούμε και η χειρότερη αδικία είναι μονίμως η αθέλητη.» Τίτος Πατρίκιος

«Αλίμονο, η βαρύτερη τιμωρία είναι να μην μπορείς να βρεις τα λόγια για όσα πράγματα θα ήθελες να πεις.» Τίτος Πατρίκιος

«Αφήστε μας στην τύχη μας, τι τους θέλουμε τους άθλους, πανάρχαια νικημένοι, από τότε που βασίλεψε ο ήλιος χωρίς να μας ρωτήσουν» Τάσος Λειβαδίτης

«Ποιος, λοιπόν, μισοσκεπάζει τις πράξεις των θνητών, έτσι που να μην ξέρουν, τέλος, τι έγινε» Τάσος Λειβαδίτης

«Πολύ παιδευτήκαμε στη ζωή μας, με το φόβο του απρόσμενου στο δρόμο, με τον κίνδυνο του γνώριμου στο σπίτι.» Τάσος Λειβαδίτης

«Πώς έτσι εύκολα μπορεί ένας άλλος να γίνει ο θάνατός σου;» Τίτος Πατρίκιος

«Εκ πρώτης όψεως, βέβαια, όλα φαίνονται απροσδόκητα, ενώ αυτό που φοβόμαστε, έχει γίνει από καιρό.» Τάσος Λειβαδίτης

«Αυτοί που φύγαν απελπίστηκαν όλοι. Η έρημος των νέων παιδιών φτάνει πολύ μακριά.» Ζέφη Δαράκη

«Λόγια παροδικών υπουργών που ονειρεύονται μακρόβιες σπουδαίες θέσεις, όπως τα παιδιά ονειρεύονται κατορθώματα.» Τίτος Πατρίκιος

«Λόγια που φέρνουν χωρισμούς όπως τα ρήγματα που ανοίγουν οι σεισμοί κι αργότερα λησμονιούνται.» Τίτος Πατρίκιος

«Αυτός που θέλει να ζήσει αληθινά πολύ τον βοηθάει να ‘ναι απ’ την αρχή ξεγραμμένος.» Τάσος Λειβαδίτης

«Εκείνοι που ζουν στην αφάνεια, έχουν εγκατασταθεί καλά, γιατί δεν ξέρει κανείς από που να μπει να τους διώξει.» Τάσος Λειβαδίτης

«Ποιος είμαι ή ποιος ήμουν; Αναζητήσεις δίχως σημασία. Το κέρδος είναι ότι τους ξέφευγα διαρκώς.» Τάσος Λειβαδίτης

Τα πεθαμένα παιδιά δεν έχουν πια το φόβο να μεγαλώσουν. [Τάσος Λειβαδίτης]

«Όπως εκείνο που θα μας συντρίψει είναι μια λεπτομέρεια που πέρασε απαρατήρητη» Τάσος Λειβαδίτης

Είναι ένα μακρινό ταξίδι εκεί που κάθησε πολύ η σιωπή – όμως εμένα αφήστε με ήσυχο, αλλιώς είμαι επικίνδυνος. [Τάσος Λειβαδίτης]

«Μόνον όταν είσαι παιδί, φθείρεσαι ακίνδυνα από τα όνειρα.» Τάσος Λειβαδίτης

Το φθινόπωρο είναι σκληρό για την αθωότητα κι η περιπλάνησή μας θα μείνει τελικά ανερμήνευτη [Τάσος Λειβαδίτης]

Στη μέση του χειμώνα, ανακάλυψα τελικά ότι μέσα μου υπάρχει ένα αόρατο καλοκαίρι. [Albert Camus]

Ο άνθρωπος είναι το μόνο πλάσμα που αρνείται να είναι αυτό που είναι. [Albert Camus]

Η ανάγκη να έχεις πάντα δίκιο, σφραγίδα ενός χυδαίου πνεύματος. [Albert Camus]

Θα ‘λεγα όμως το σκοτάδι μεγάλο προνόμιο –: τη νύχτα είν’ όλα ανοιχτά τα ερωτήματα. [Νίκος Καρούζος]

Χτες το θυμήθηκα πως οι λέξεις τα μαύρα μας αγγελούδια (οι αμέτοχες στον έρωτα ιερόδουλες) λικνίζονται σαν ασέβειες πάντοτε. [Ν. Καρούζος]

Στην αλήθεια δεν υπάρχει ωράριο, δεν κατεβάζει τα ρολά της δεν κλείνει τις Κυριακές ή τα Χριστούγεννα. [Νίκος Καρούζος]

«Η Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί νομίζω μέσα από διαδοχικά θαύματα.» Νίκος Καζαντζάκης

«Η αιωνιότητα είναι ποιότητα, δεν είναι ποσότητα, αυτό είναι το μεγάλο, πολύ απλό μυστικό.» Νίκος Καζαντζάκης

Δεν υπάρχει μόνο ένας δρόμος για τη χαρά. Αγαπάμε όπως και όσο μπορούμε, ως ατελή όντα που είμαστε. [Pascal Bruckner]

Σε όλους όσοι φοβούνται την απογοήτευση και το χλευασμό πρέπει να επαναλάβουμε: μην ντρέπεστε για τις αντιφάσεις σας. [Pascal Bruckner]

Τέτοια είναι η αφθονία της καρδιάς, μέσα στη μικρότητα είναι ικανή να μας βελτιώνει, να μας κάνει να υπερβούμε τον εαυτό μας. [P. Bruckner]

Βαρειά κουβέντα του Θεού ο θάνατος. [Νίκος Καρούζος]

Ο Ποιητής κάποτε πρέπει να λέει: μεγάλη κατανάλωση παρουσίας – γενείτε και λίγο μοναξιάρηδες! [Νίκος Καρούζος]

Ό,τι γνωρίζει ο παρατηρητής είναι η παρατήρηση και όχι το παρατηρούμενο. [Νίκος Καρούζος]

Το κάρβουνο που κοκκινίζει στη φωτιά την ιδέα του μαύρου δεν την αλλάζει. [Νίκος Καρούζος]

Τα πιο πολλά, τα πιο καλά που κερδίσαμε - είπε - μας τα διδάξανε τα λάθη μας. [Γιάννης Ρίτσος]

«Πρέπει να λησμονήσω ολότελα τα φωνασκούντα σοσιαλιστικά στόματα με τα άγρια αστικά στομάχια.» Νίκος Καρούζος

Κι ο ποιητής τι κάνει – θα μου πεις... Αυτός κοιτάζει να στερέψει τις πηγές της τρέλας. [Νίκος Καρούζος]

Kι η θάλασσα μας πλησιάζει όλους ανεξαιρέτως διδακτική, αμερόληπτη, αμνησικακη. [Γιάννης Ρίτσος]

«Φράγμα το σώμα στην ψυχή και ματωμένη φυλακή.» Νίκος Καρούζος

«Το επέκεινα στη θρησκεία είν’ όπως η προοπτική στη ζωγραφική: περιττεύει στην πλήρη θρησκευτικότητα.» Νίκος Καρούζος

«Οι άθλιοι ευημεριστές νοικιάζουν έναν ήλιο κρετίνο στα νησάκια τους, μια θάλασσα φορεμένη στα σχέδια του χειμώνα.» Νίκος Καρούζος

Η αλήθεια ως ενικός είναι άλεχτη∙ η αλήθεια λέγεται πληθυντικός: υπάρχουν αλήθειες. [Νίκος Καρούζος]

Δεν μπορείς να σπάσεις αλυσίδες που δεν τις βλέπεις. [Franz Kafka]

Να παίρνετε ό,τι σας αρέσει στα σοβαρά, εκτός από τον εαυτό σας. [Rudyard Kipling]

Ο θυμός είναι καλύτερος από τη λύπη. Όταν είσαι θυμωμένος, γίνονται αλλαγές. [Malcolm X]

Θα πουν ότι είσαι σε λάθος δρόμο, αν είναι ο δικός σου. [Antonio Porchia]

Η αβεβαιότητα είναι εκείνη η κατάσταση που ωθεί τις δυνατότητές μας να ξεδιπλωθούν. [Erich Fromm]

Aγαπούσα πάντοτε την Ιστορία- ήταν ο ένας μου δάσκαλος, ο άλλος ήταν η λύπη. [Δημήτρης Χατζής]

Η ερωτική σύγκρουση είναι μια άγρια καταιγίδα στην ηρεμία της ύπαρξης: είναι πόνος και απόλαυση, θύελλα και καταφύγιο. [Pascal Bruckner]

Από την παρουσία του και μόνο, ένας ξένος σπάζει τη ζωή μου στα δύο και θα ήθελα να ξαναβρώ την ισορροπία μου χωρίς να τον χάσω. [Bruckner]

Το “σ’ αγαπώ” μπορεί να ακουστεί σαν παράκληση, σαν συμβόλαιο, σαν εκπόρθηση του άλλου, σαν χρέος. [Pascal Bruckner]

Θεέ μου αν φτάνει μια φωνή μάλλον κατεστραμμένη στις μακρινές πηγές εισάκουσέ με. [Νίκος Καρούζος]

Βγήκε ένας ήλιος τόσο μαύρος που κι οι τυφλοί βλέπαν διπλό σκοτάδι [Τίτος Πατρίκιος]

Απ’ ό,τι άργησε να ‘ρθεί κι από το τι δεν ήρθε, χειρότερα μας φέρθηκε αυτό που περιμέναμε τι είναι μη γνωρίζοντας. [Κική Δημουλά]

Να σου πω, καλά κάνεις και δεν κρατάς αναμνηστικά. Κατάλοιπο πιο σαρκοβόρο δεν υπάρχει. [Κική Δημουλά]

Άκου, προστακτική φωνή ήταν ο έρωτας πριν ανακαλυφθεί η ικεσία. [Κική Δημουλά]

«Είχαν αλλάξει οι καιροί, τώρα δε σκότωναν, σ’ έδειχναν μόνο με το δάχτυλο, κι αυτό αρκούσε.» Τάσος Λειβαδίτης

«Απ’ το βάθος, μακριά, με κοίταζε σαν ξένο η πιο δική μου ζωή.» Τάσος Λειβαδίτης

«Μ’ ας είναι. Πρέπει να πάμε πέρα απ’ τις διαφορές μας. Και τούτη την κρυφή μου πίστη στην υπεροχή μου πρέπει να τη συντρίψω.» Τ. Πατρίκιος

«Αν για να σ’ αντιμετωπίσω πρέπει ν’ απαρνηθώ τ’ ανθρώπινά μου, τότε σου την προσφέρω άκοπη τη νίκη.» Τίτος Πατρίκιος

«Κάθε που ξημερώνει μισώ τη μέρα που μ’ εμποδίζει να σε σκέφτομαι.» Τίτος Πατρίκιος

«Κάνε επί τέλους ό,τι θες. Όμως δε φτάνει πια η σιωπή δε φτάνουν πια τα λόγια.» Τίτος Πατρίκιος

Καμιά φορά η αλήθεια είναι το ισοζύγιο ανάμεσα στη δύναμη του ενός και την αδυναμία του άλλου. [Τίτος Πατρίκιος]

Δυο ναυαγοί σ’ ένα μαδέρι παλεύοντας ποιος τον άλλονε να πνίξει.. Είταν αυτό που απόμενε απ’ το μεγάλο στόλο της εφηβικής φιλίας. [Τίτος Πατρίκιος]

Όλα έγιναν ακριβώς όπως τα πρόβλεψα. Συναντηθήκαμε σαν ξένοι. Ίσως να γίναν όλα έτσι επειδή τα πρόβλεψα. [Τίτος Πατρίκιος]

Μπερδεύοντας την αυταρέσκεια με την αυτοπεποίθηση την υστερία με το πάθος, τίποτα δεν κέρδισε στην επαφή με τους ανθρώπους. [Τ. Πατρίκιος]

Όταν οι άνθρωποι δεν αμφιβάλλουν για το δίκιο τους πόσο μπορούνε ν’ αδικούνε... Όπως τυφλοί τυφλούς. [Τίτος Πατρίκιος]

Όσο για τις πληγές που αργότερα θ’ ανοίγανε τίποτα δεν υποπτευθήκαμε την ώρα εκείνη όταν οι ματιές μας διασταυρώνονταν. [Τίτος Πατρίκιος]

Ο έρωτας είναι ένα χτυπητό παράδειγμα για το πόσο μικρή σημασία έχει για μας η πραγματικότητα. [Marcel Proust]

Εκείνο που οι άνθρωποι ονομάζουν μοίρα, στην ουσία είναι ένα σύνολο ανοησιών που έκαναν. [Arthur Schopenhauer]

Έπρεπε να κρύψω όλα αυτά τα πτώματα που πλημμύριζαν το υπόγειο – Θεέ μου, πόσες φορές με είχαν σκοτώσει. [Τάσος Λειβαδίτης]

Κοίταζα ήρεμος τη νύχτα, επειδή τίποτα δεν άλλαζε, κι ο καθένας ζει με τον τρόπο του την αιώνια παραπλάνηση. [Τάσος Λειβαδίτης]

Κοιτάω τους ανθρώπους που κάποτε είσαν έτοιμοι για όλα και τώρα αντιπροσπερνιούνται με βάδισμα προβάτου. Νικηθήκαμε. [Τίτος Πατρίκιος]

Καταδικάζουν, ανυψώνουν, στριμώχνουν την ιστορία στα μέτρα τους – κι αρχίζουν τα ομαδικά παραληρήματα. [Τίτος Πατρίκιος]

Μόνο μετράνε υπόλοιπα... υπόλοιπα... Λοιπόν φτιάξαμε μια ζωή με υπόλοιπα; Που πήγαν τα χρόνια μας, που πάει η κλεμμένη μας ζωή; [Τ. Πατρίκιος]

Έτσι κυλάν τα τραίνα μες στη νύχτα, όπως κυλάει η ζωή μας από επιθυμία σε ματαίωση. [Τίτος Πατρίκιος]

Κανείς δε θα μάθει ποτέ με πόσες αγρύπνιες συντήρησα τη ζωή μου. [Τάσος Λειβαδίτης]

Ανέκαθεν, όποιος πολύ φυλάχτηκε, αρρώστησε από την πολύ προφύλαξη. Ας είν’ ευλογημένο ό,τι σκληραγωγεί! [Friedrich Nietzsche]

Άλεθες μες στα δόντια σκόρπιους στίχους, μην τύχει και λίγο ξεχαστείς, μην τύχει μια στιγμή και σε νικήσει ο φόβος. [Τίτος Πατρίκιος]

Πίσω απ’ τις αξιοπρεπείς μας μάσκες από πολύ βαθιά ανεβαίνει και μας καίει το μίσος. [Τίτος Πατρίκιος]

Το θέλεις δεν το θέλεις κλείσαν με τον καιρό πολλές πληγές. Και ποιος να δει πως σέρνονται βουβά, κάτω απ’ το δέρμα. [Τίτος Πατρίκιος]

Νομίζω πως όσα έχω περάσει μου δίναν κάθε δικαίωμα να τρελλαθώ. Θα ‘ταν λίγη ξεκούραση επιτέλους, λίγη ασύδοτη ελευθερία. [Τίτος Πατρίκιος]

Κι αληθινά θα τρελλαινόμουν, αν δεν αποτελούσε κι αυτό μια κάποια παραχώρηση. [Τίτος Πατρίκιος]

Κωνσταντίνος Καβάφης «Η αρρώστια του Κλείτου»

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Mark Ashkenazi

Κωνσταντίνος Καβάφης «Η αρρώστια του Κλείτου»

Ο Κλείτος, ένα συμπαθητικό
παιδί, περίπου είκοσι τριώ ετών —
με αρίστην αγωγή, με σπάνια ελληνομάθεια —
είν’ άρρωστος βαρειά. Τον ηύρε ο πυρετός
που φέτος θέρισε στην Aλεξάνδρεια.

Τον ηύρε ο πυρετός εξαντλημένο κιόλας ηθικώς
απ’ τον καϋμό που ο εταίρος του, ένας νέος ηθοποιός,
έπαυσε να τον αγαπά και να τον θέλει.

Είν’ άρρωστος βαρειά, και τρέμουν οι γονείς του.

Και μια γρηά υπηρέτρια που τον μεγάλωσε,
τρέμει κι’ αυτή για την ζωή του Κλείτου.
Μες στην δεινήν ανησυχία της
στον νου της έρχεται ένα είδωλο
που λάτρευε μικρή, πριν μπει αυτού, υπηρέτρια,
σε σπίτι Χριστιανών επιφανών, και χριστιανέψει.
Παίρνει κρυφά κάτι πλακούντια, και κρασί, και μέλι.
Τα πάει στο είδωλο μπροστά. Όσα θυμάται μέλη
της ικεσίας ψάλλει· άκρες, μέσες. Η κουτή
δεν νοιώθει που τον μαύρον δαίμονα λίγο τον μέλει
αν γιάνει ή αν δεν γιάνει ένας Χριστιανός.

Ιστορικοφανές ποίημα. Πρόσωπα και περιστατικά πιθανότατα φανταστικά, τοποθετείται ίσως στα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ. [Γ. Π. Σαββίδης]

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης παρουσιάζει ένα ακόμη στιγμιότυπο από την προσφιλή σε αυτόν περίοδο της μετάβασης από την παλαιότερη θρησκεία στο χριστιανισμό, επιχειρώντας να αναδείξει πως ό,τι έχει πραγματική σημασία για τους ανθρώπους δεν είναι το όνομα της θρησκείας αλλά η έννοια της αγάπης. Η ειδωλολάτρισσα γριά υπηρέτρια υποφέρει κι ανησυχεί για τον άρρωστο νέο όσο και οι χριστιανοί γονείς του. Η διαφορά στις θρησκευτικές πεποιθήσεις δεν αλλάζει ούτε διαφοροποιεί την ουσία της ανθρώπινης φύσης∙ όπως κι αν ονομάζουν οι άνθρωποι τον θεό στον οποίο εναποθέτουν τις ελπίδες και την πίστη τους, επί της ουσίας αποζητούν πάντοτε τα ίδια ακριβώς πράγματα∙ μιαν αίσθηση ασφάλειας για τους ίδιους και για εκείνους που αγαπούν.
Στο πλαίσιο, άλλωστε, της ιδιαίτερης αξίας που έχει η αγάπη στη ζωή των ανθρώπων -ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους-, ο ποιητής καταγράφει και τον έντονο πόνο που βιώνει ο νεαρός Κλείτος από το γεγονός ότι ο αγαπημένος του έπαψε πια να τον θέλει. Ο ομοφυλοφιλικός έρωτας του Κλείτου αναφέρεται εδώ χωρίς καμία υπόνοια μομφής ή απόρριψης∙ δίνεται ως ένα ακόμη στοιχείο της προσωπικότητας του νεαρού, αφού για τον ποιητή η ομόφυλη έκφανση του έρωτα συνιστά μια δεδομένη πραγματικότητα για την ανθρώπινη φύση, που οφείλει να γίνεται αντιληπτή χωρίς προκαταλήψεις και αρνητικούς συσχετισμούς.

Ο Κλείτος, ένα συμπαθητικό
παιδί, περίπου είκοσι τριώ ετών —
με αρίστην αγωγή, με σπάνια ελληνομάθεια —
είν’ άρρωστος βαρειά. Τον ηύρε ο πυρετός
που φέτος θέρισε στην Aλεξάνδρεια.

Ο ποιητής συνθέτει το προφίλ του νεαρού ήρωα, του Κλείτου, ο οποίος χαρακτηρίζεται συμπαθητικός -αξιολογικός χαρακτηρισμός για την ποιότητα της προσωπικότητάς του, εφόσον συγκεντρώνει μια σειρά χαρακτηριστικών που συγκινούν ιδιαίτερα τον ποιητή. Ο Κλείτος είναι περίπου 23 ετών, γεγονός που σημαίνει ότι βρίσκεται στην ακμή της νεότητάς του κι αυτό αποτελεί από μόνο του ένα στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς βρίσκεται σ’ εκείνη την περίοδο της ηλικίας του κατά την οποία μπορεί να βιώνει τη ζωή σε όλη της την πληρότητα. Έχει, επίσης, άριστην αγωγή, είναι, δηλαδή, εξαιρετικά καλλιεργημένος, κάτι που προϋπέθετε εκείνη την εποχή την ελληνομάθεια, στην οποία και ο νεαρός διακρίνεται. Ο Καβάφης σπεύδει να τονίσει πως ο Κλείτος γνωρίζει σε εξαίρετο βαθμό την ελληνική γλώσσα, υπενθυμίζοντας έτσι πως ακόμη κι εκείνους τους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού, οι άνθρωποι των κάποτε σημαντικών ελληνιστικών κέντρων, όπως ήταν η Αλεξάνδρεια, θεωρούσαν τη γνώση της ελληνικής γλώσσας αναγκαίο στοιχείο για την απόκτηση μιας ολοκληρωμένης παιδείας.
Ο νεαρός αυτός, λοιπόν, με την άριστη αγωγή και τη σπάνια ελληνομάθεια, είναι βαριά άρρωστος, καθώς έχει προσβληθεί από τον πυρετό, απ’ την ασθένεια, που έχει «θερίσει» εκείνη τη χρονιά πολλές ζωές στην Αλεξάνδρεια. Ο ποιητής επιλέγει να μην δώσει κάποιον ακριβέστερο χρονικό προσδιορισμό για τα διαδραματιζόμενα, θέλοντας έτσι να προσδώσει μια πιο διαχρονική διάσταση στο ποίημα, που καλύπτει επί της ουσίας μια σχετικά εκτενή μεταβατική περίοδο κατά την οποία συνυπάρχουν ο χριστιανισμός με τη θρησκεία των Εθνικών.

Τον ηύρε ο πυρετός εξαντλημένο κιόλας ηθικώς
απ’ τον καϋμό που ο εταίρος του, ένας νέος ηθοποιός,
έπαυσε να τον αγαπά και να τον θέλει.

Η σωματική ασθένεια βρίσκει τον νεαρό, κατά ατυχή σύμπτωση, ήδη εξαντλημένο σε επίπεδο ηθικού, διότι ο ερωτικός του σύντροφος, ένας νέος ηθοποιός, έπαψε να τον αγαπά και να τον θέλει. Προσέχουμε πως ο ποιητής παρουσιάζει την ερωτική απογοήτευση του Κλείτου απ’ τον χωρισμό του με τον νέο ηθοποιό, με την απλότητα και τη φυσικότητα που θα παρουσιαζόταν ένας οποιοσδήποτε άλλος -ετερόφυλος- χωρισμός. Ο Καβάφης δεν θεωρεί πως μια ομοφυλοφιλική σχέση αποτελεί κάτι που θα πρέπει να εκπλήσσει ή να προκαλεί αρνητικούς χαρακτηρισμούς, αφού η ομοφυλοφιλία ενυπάρχει στην ανθρώπινη φύση -πιθανώς- απ’ την αρχή του ανθρώπινου είδους∙ σίγουρα, πάντως, αποτελούσε εύλογη επιλογή κατά τα χρόνια της αρχαιότητας. Έτσι, παρά το γεγονός ότι η έλευση του χριστιανισμού συνοδεύτηκε από έναν αδικαιολόγητο στιγματισμό αυτής της ερωτικής έκφρασης, ο ποιητής επιλέγει να αντιμετωπίζει τους ομοφυλοφιλικούς έρωτες με τη φυσικότητα και την αποδοχή που τους αρμόζει.

Είν’ άρρωστος βαρειά, και τρέμουν οι γονείς του.

Με τον μεμονωμένο αυτό στίχο ο ποιητής επαναφέρει την προσοχή του αναγνώστη σε ό,τι προέχει και σε ό,τι έχει τη μεγαλύτερη σημασία, στο γεγονός, δηλαδή, ότι η ζωή του Κλείτου βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο. Οι γονείς του νεαρού τρέμουν από φόβο, καθώς θεωρούν πως δύσκολα ο γιος τους θα κατορθώσει να ξεπεράσει αυτή την επικίνδυνη και φονική αρρώστια.

Και μια γρηά υπηρέτρια που τον μεγάλωσε,
τρέμει κι’ αυτή για την ζωή του Κλείτου.
Μες στην δεινήν ανησυχία της
στον νου της έρχεται ένα είδωλο
που λάτρευε μικρή, πριν μπει αυτού, υπηρέτρια,
σε σπίτι Χριστιανών επιφανών, και χριστιανέψει.

Την ανησυχία τους, άλλωστε, συμμερίζεται και μια γριά υπηρέτρια, η οποία έχει μεγαλώσει τον Κλείτο και τρέμει κι εκείνη για τη ζωή του. Η αγάπη κι ο φόβος για τη ζωή του νεαρού είναι κοινός παρονομαστής για τα προσφιλή του πρόσωπα, έστω κι αν οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, κατά βάθος, διαφέρουν. Η γριά υπηρέτρια, όπως αποκαλύπτεται, προτού μπει για εργασία στο χριστιανικό αυτό σπίτι και υιοθετήσει τη θρησκεία των αφεντικών της, ήταν ειδωλολάτρισσα, κι είχε μάλιστα ένα συγκεκριμένο είδωλο που κυρίως λάτρευε. Η ανάγκη, όμως, να προσαρμοστεί στα δεδομένα του νέου τους περιβάλλοντος κι η ανάγκη να γίνει αποδεχτή από τους ανθρώπους για τους οποίους θα εργαζόταν στο υπόλοιπο της ζωής της, την ώθησαν να γίνει κι εκείνη χριστιανή ή τουλάχιστον να δηλώσει πως ασπάζεται τη θρησκεία αυτή.
Κι όμως, όταν ο φόβος της για τον αγαπημένο νέο, για τον νέο που η ίδια μεγάλωσε, φτάνει στο αποκορύφωμά του, η σκέψη της τρέχει πίσω σ’ εκείνο το είδωλο που λάτρευε όταν ήταν μικρή. Η πίστη της στη νέα θρησκεία φανερώνεται επιφανειακή και δίχως πραγματικές βάσεις∙ ιδίως τη στιγμή που η ίδια θεωρεί πως ο θεός των χριστιανών δεν επεμβαίνει έγκαιρα για να σώσει τη ζωή του άρρωστου νέου.

Παίρνει κρυφά κάτι πλακούντια, και κρασί, και μέλι.
Τα πάει στο είδωλο μπροστά. Όσα θυμάται μέλη
της ικεσίας ψάλλει∙ άκρες, μέσες. Η κουτή
δεν νοιώθει που τον μαύρον δαίμονα λίγο τον μέλει
αν γιάνει ή αν δεν γιάνει ένας Χριστιανός.

Κρυφά, λοιπόν, από τους γονείς του Κλείτου, παίρνει πίττες (πρόσφορα), κρασί και μέλι, και τα πηγαίνει μπροστά στο είδωλο της πατρογονικής της θρησκείας, που προφανώς έχει φυλάξει, παρά την υποτιθέμενη προσχώρησή της στον χριστιανισμό. Ωστόσο, επειδή για πολλά χρόνια δεν είχε τη δυνατότητα να ασκεί τη δική της λατρεία, θυμάται ελάχιστα από τα μέλη (τις μουσικές φράσεις) της ικεσίας (της παρακλητικής προσευχής). Αρκείται, πάντως, σε αυτά και τα ψάλλει, έστω και άκρες, μέσες, ελπίζοντας πως ο δικός της θεός, το είδωλο, θα μεριμνήσει για τη θεραπεία του αγαπημένου νέου.
Το κλείσιμο του ποιήματος είναι ένα ειρωνικό σχόλιο του ποιητή, ο οποίος επισημαίνει το προφανές, που διαφεύγει από τη σκέψη της «κουτής» υπηρέτριας∙ τι τον νοιάζει τον «μαύρον δαίμονα», αν θα σωθεί ή όχι ένας Χριστιανός∙ ποιο το όφελος για έναν θεό -η λατρεία του οποίου έχει καταδικαστεί στην αφάνεια από τους Χριστιανούς-, αν ένας από αυτούς, έστω κι αν είναι νέος και αγαπητός, σωθεί;

Το ειρωνικό σχόλιο, βέβαια, του ποιητή δεν έχει στόχο την αγαθότητα της γριάς υπηρέτριας, που σπεύδει να θυμηθεί τις πατρογονικές της θεότητες μόνο και μόνο από αγάπη για τον άρρωστο νέο. Το σχόλιο απευθύνεται εν γένει απέναντι σ’ εκείνους που δίνοντας διαφορετικό όνομα στον θεό, στον όποιο θεό, θεωρούν αίφνης πως βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα∙ πως είναι αντίθετοι μεταξύ τους και πως πρέπει να επιβάλλουν ο ένας στον άλλον τη δική του θρησκεία, αγνοώντας το προφανές: όποια κι αν είναι η θρησκεία, όπως κι αν αποκαλείται ο θεός, στο κέντρο όλων βρίσκεται ο άνθρωπος κι η αγάπη γι’ αυτόν. Όλες οι θρησκείες, άλλωστε, έρχονται να καλύψουν τους δικούς του φόβους και τις δικές του ανάγκες. Διαφορετική θρησκεία δεν σημαίνει διαφορετική ανθρωπιά∙ διαφορετική θρησκεία δεν σημαίνει αναγκαία μισαλλοδοξία. Θρησκεία -κάθε θρησκεία- σημαίνει αγάπη για τον άνθρωπο και αναζήτηση μιας ελπίδας απέναντι στο τόσο ευάλωτο της ύπαρξής του. 

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Μαζοποίηση

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Francisco de Zurbarán

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Μαζοποίηση

Μαζοποίηση: Η κατάσταση κατά την οποία μια ομάδα ανθρώπων αποκτά τα χαρακτηριστικά άβουλης μάζας και τρέπεται σε παθητικό δέκτη ιδεών και εντολών.

Κομφορμισμός: Η τάση του ατόμου να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του στις αντιλήψεις, τις συνήθειες, στα έθιμα κ.λπ. της κοινωνίας στην οποία ανήκει, ακόμη κι αν δεν το εκφράζουν. Γενικότερα, το να κάνει κανείς ό,τι κάνουν κι οι άλλοι.

Ένα από τα ανησυχητικά, μα και ιδιαιτέρως ενδεικτικά, φαινόμενα της εποχής μας είναι η τάση των πολιτών να υιοθετούν και να ακολουθούν άκριτα τις απόψεις της πλειοψηφίας ή τις απόψεις που εκφράζουν προβεβλημένα πρόσωπα∙ όπως κι η τάση τους να υιοθετούν συνήθειες και τρόπους που δεν ανήκουν στη δική τους κουλτούρα, αλλά γνωρίζουν σημαντική διάδοση σε διεθνές επίπεδο. Πρόκειται για το φαινόμενο που αποκαλούμε μαζοποίηση και το οποίο αποδίδει την απουσία προσωπικού κριτηρίου και ατομικής αντίληψης στην πλειονότητα των σύγχρονων ανθρώπων, που τείνει να ζει και να αποφασίζει ως καθοδηγούμενη μάζα.
Το φαινόμενο αυτό συνιστά απόρροια συνδυαστικής επενέργειας ποικίλων αιτιών και έχει εξαιρετικά επιζήμιες επιπτώσεις, καθώς είτε πρόκειται για τις εθνικές εκλογές, στις οποίες οι πολίτες στηρίζουν σύσσωμα ένα κόμμα που δεν έχει τίποτε άλλο να προσφέρει πέρα από ουτοπικές υποσχέσεις είτε πρόκειται για την υιοθέτηση ξενόφερτων καταναλωτικών συνηθειών είτε για την υιοθέτηση πανομοιότυπων τρόπων διασκέδασης με αυτών που έχουν οι μεγάλες δυτικές κοινωνίες, το τίμημα βαρύνει τελικά τους πολίτες.

Τα αίτια της μαζοποίησης

- Κομφορμισμός. Οι περισσότεροι άνθρωποι παρά το γεγονός ότι διακηρύττουν τη μοναδικότητά τους και το ξεχωριστό της προσωπικότητάς τους, στην πραγματικότητα εκείνο που επιθυμούν είναι το να είναι αποδεκτοί από τους άλλους και να αισθάνονται την κοινωνική ασφάλεια που παρέχει η ένταξη σε μια ευρύτερη ιδεολογική ομάδα. Έτσι, πολύ συχνά καταλήγουν να θυσιάζουν τις δικές τους απόψεις μόνο και μόνο για να μη διαφοροποιηθούν από τον κύκλο φίλων τους ή από την κυρίαρχη τάση της κοινωνίας.
Ο κομφορμισμός αυτός έχει ως αποτέλεσμα να καθίσταται πιο εύκολη η χειραγώγηση των πολιτών, εφόσον από τη στιγμή που επιτευχθεί η προσέλκυση ορισμένου αριθμού ατόμων, που έχουν τη δυνατότητα να ασκούν επιρροή στο κοινό, κατόπιν είναι θέμα χρόνου η ευρύτατη διάδοση των επιθυμητών απόψεων, ιδεών ή τάσεων.

- Προπαγάνδα. Με τη συνδρομή των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι εφικτός ο συνεχής προπαγανδισμός ιδεών και αντιλήψεων, και άρα η χειραγώγηση των πολιτών. Με δεδομένη την έλλειψη της αναγκαίας κριτικής ικανότητας, αλλά και του επαρκούς χρόνου για την προσεκτική εξέταση των δεδομένων της κοινωνικής πραγματικότητας, μεγάλο μέρος των πολιτών είναι ευάλωτο στην αποδοχή απόψεων που αποτελούν προϊόν προπαγανδισμού.

- Διαφήμιση, τηλεοπτικά προγράμματα, κινηματογράφος. Με την αξιοποίηση τόσο της άμεσης διαφήμισης μέσω των γνωστών διαφημιστικών μηνυμάτων όσο και της έμμεσης που μπορεί να προκύψει από τις τηλεοπτικές σειρές και τις κινηματογραφικές ταινίες, οι δυτικές κοινωνίες έχουν κατορθώσει την εδραίωση ενός καταναλωτικού προτύπου ζωής, το οποίο τείνει να εκπληρώνεται με παρόμοιες επιλογές στο ντύσιμο, στη διασκέδαση, στις καταναλωτικές συνήθειες, αλλά και σε ποικίλες άλλες αντιλήψεις, σε διεθνές πια επίπεδο. Πρόκειται για τη διαμόρφωση μιας ομογενούς αγοραστικής αντίληψης σε παγκόσμιο επίπεδο, που αφενός αποδίδει τεράστια οικονομικά οφέλη στις ισχυρές δυτικές χώρες και αφετέρου τους διασφαλίζει τη στήριξη σε ιδεολογικό επίπεδο στις πιθανές -μελλοντικές ή τωρινές- συγκρούσεις και αναμετρήσεις με ανταγωνιστικές χώρες και ιδεολογίες, κυρίως των Ανατολικών χωρών.

- Κοινωνικά στερεότυπα. Το γεγονός ότι στο πνευματικό υπόβαθρο μεγάλου μέρους των πολιτών υπάρχουν στερεότυπα, γενικευτικές και απλουστευτικές δηλαδή απόψεις, καθώς και προκαταλήψεις υποβοηθά τη διάδοση νέων παρόμοιας υφής αντιλήψεων, οι οποίες έχουν ως στόχο την καθοδήγηση της κοινής γνώμης προς συγκεκριμένη κάθε φορά κατεύθυνση. 

- Υποχώρηση ηθικών και πολιτισμικών αξιών. Οι άνθρωποι στις μέρες μας έχουν την τάση να αποζητούν κατά προτεραιότητα την προσωπική τους ευδαιμονία, χωρίς να θέλουν εντούτοις να καταβάλουν την προσπάθεια που απαιτεί, στην πραγματικότητα, η προσωπική και επαγγελματική επιτυχία. Κυριαρχεί, έτσι, ένα κλίμα φυγοπονίας, με πλείστες αρνητικές εκφάνσεις στη λειτουργία της πολιτείας (ρουσφέτια, αναποτελεσματικότητα υπαλλήλων, αεργία κ.λπ.). Αυτή ακριβώς η επιθυμία να αποκομίσουν οφέλη χωρίς καμία προσπάθεια εντοπίζεται και στον τρόπο που προσεγγίζουν την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Απροθυμία εμβάθυνσης στα τρέχοντα ζητήματα, ελλιπής πνευματική καλλιέργεια, απλουστευτικές ερμηνείες, αδιαφορία και απροθυμία ανάληψης ευθυνών. Καθίσταται, έτσι, εύκολη η χειραγώγησή τους από επιτήδειους πολιτικούς ή άλλους φορείς, που προσφέρουν στους πολίτες ένα έτοιμο και ευκολονόητο αφήγημα της σύγχρονης πραγματικότητας.
Η απουσία προσωπικής θέλησης για την παραγωγή ουσιαστικού έργου κι η έμμονη επιδίωξη της διασκέδασης, της ευδαιμονίας και των εύκολων λύσεων, φανερώνει μια σημαντική πτώση στην ηθική ποιότητα των πολιτών σε σχέση με παλαιότερες περιόδους, κατά τις οποίες οι πολλαπλές εθνικές δοκιμασίες είχαν διαπλάσει γενιές με εργατικότητα, αξίες και πραγματικό ενδιαφέρον για το κοινωνικά και εθνικά επωφελές.

- Εκπαίδευση που αποτρέπει τη διαφοροποίηση. Το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα και οι λειτουργοί του προσφέρουν σε όλους τους μαθητές μια πανομοιότυπη διδακτική ύλη -σταθερή για πολλά χρόνια, χωρίς ουσιαστική επαφή με τις αλλαγές στους επιμέρους επιστημονικούς τομείς, στην κοινωνική και εργασιακή πραγματικότητα. Ανεξάρτητα από τις προσωπικές κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες του κάθε μαθητή, καλούνται όλοι να ασχοληθούν με τα ίδια ακριβώς αντικείμενα, και πολύ περισσότερο να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά, τις απόψεις και τις ιδέες τους σ’ ένα συγκεκριμένο πρότυπο∙ με τις παρεκκλίσεις από αυτό το πρότυπο να δημιουργούν προβλήματα και προβληματισμό στους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι σπεύδουν να επαναφέρουν στο προκαθορισμένο πλαίσιο τους μαθητές, αντί να τους προσφέρουν τη δυνατότητα να διερευνήσουν περαιτέρω τη διαφορετική τους οπτική.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα, άλλωστε, δεν έχει λάβει υπόψη το ενδεχόμενο της διαφορετικής άποψης ή των απρόσμενα χαρισματικών προσωπικοτήτων∙ το εκπαιδευτικό μας σύστημα επιδιώκει ένα προκαθορισμένο μέσο όρο επιδόσεων και απόψεων. Φροντίζει, μάλιστα, να ελαχιστοποιεί εξαρχής το ενδεχόμενο να εμφανιστούν δύσκολα διαχειρίσιμες διαφοροποιήσεις με την παροχή ενός στερεοτυπικού διδακτικού υλικού που δύσκολα ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και την πρωτοτυπία στη σκέψη.

Συνέπειες της μαζοποίησης
Το φαινόμενο της μαζοποίησης έχει αρνητικές συνέπειες τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο, καθώς σηματοδοτεί την απώλεια της προσωπικής βούλησης και την υιοθέτηση μιας ενιαίας καθοδηγούμενης αντίληψης. Ειδικότερα:

- Μία από τις σοβαρότερες συνέπειες αυτού του φαινομένου είναι η δραστική αλλοίωση της πολιτικής βούλησης των πολιτών και η συνεπαγόμενη υπονόμευση των δημοκρατικών λειτουργιών. Τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών παύουν να αντικατοπτρίζουν την με ωριμότητα και πλήρη συνείδηση εκφρασμένη θέληση του λαού, κι αρχίζουν να δηλώνουν ποια παράταξη κατόρθωσε να αξιοποιήσει καλύτερα τους μηχανισμούς της προπαγάνδας και του λαϊκισμού. Οι πολίτες πηγαίνουν στις κάλπες, όχι με καθαρή σκέψη και πραγματική γνώση των δεδομένων, αλλά υπό την έντονη επίδραση ενός διχαστικού κλίματος και παρασυρμένοι από πλήθος ανεδαφικών υποσχέσεων∙ αγνοώντας επί της ουσίας ποια είναι η πραγματική κατάσταση της χώρας και ποιες οι ρεαλιστικές προοπτικές της.

- Οι πολίτες των μικρότερων χωρών τείνουν να υιοθετούν συνήθειες -ακόμη και σε γλωσσικό επίπεδο- των ισχυρότερων κρατών, προσαρμόζουν τις καταναλωτικές τους προτιμήσεις σ’ εκείνες που εντέχνως προωθούνται από τα μεγάλα οικονομικά και παραγωγικά κέντρα, και τείνουν να περιφρονούν ακόμη και την πολιτισμική παραγωγή της χώρας τους, προτιμώντας τα προϊόντα μαζικής κουλτούρας των δυτικών κοινωνιών. Προκύπτει, έτσι, μια οικειοθελής παραίτηση από εκείνα τα στοιχεία που συναποτελούν και διαμορφώνουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της κουλτούρας και της πολιτισμικής τους ταυτότητας.

- Σε προσωπικό επίπεδο, άλλωστε, οι άνθρωποι θυσιάζουν την ατομική τους ιδιαίτερη οπτική προς όφελος μιας λανθασμένης προσδοκίας αποδοχής απ’ τους άλλους. Καθίστανται κατ’ αυτό τον τρόπο άβουλα υποχείρια εκείνων των πολιτικών και οικονομικών φορέων που φροντίζουν να τους καθοδηγούν τόσο ως προς τις πολιτικές και κοινωνικές αντιλήψεις τους όσο και ως προς τις καταναλωτικές τους συνήθειες.
Η ομοιογένεια, ωστόσο, στον τρόπο σκέψης και οι κοινές επιλογές σε κάθε πιθανό επίπεδο, έχουν ως αποτέλεσμα να τρέπεται κάθε πολίτης σ’ ένα ακόμη κακέκτυπο ενός προτύπου που προβάλλεται και προωθείται συστηματικά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το άτομο, άρα, χάνει τη δυνατότητα καθαρά προσωπικής πορείας και σκέψης, εφόσον αισθάνεται δέσμιο των επιλογών της πλειοψηφίας και των προβεβλημένων προσώπων.

Τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου της μαζοποίησης
Η ανάγκη να προφυλαχθούν οι πολίτες από τη συστηματική προσπάθεια καθοδήγησής τους και τη μετατροπή τους σε μια δίχως προσωπική αντίληψη μάζα είναι εύλογη, μα απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια -και θέληση αντίστοιχης προσπάθειας- από τους φορείς εκπαίδευσης και ενημέρωσης, καθώς και από την πολιτεία. Ειδικότερα:

- Οι πολίτες έχουν δικαίωμα αντικειμενικής και πλήρους ενημέρωσης για όλα όσα αφορούν τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα τους, αλλά και σαφή ενημέρωση από την πλευρά της κυβέρνησης για τις αποφάσεις που λαμβάνει, καθώς και για τους μακρόχρονους σχεδιασμούς της.
Μόνο μέσα από τη διαρκή και αντικειμενική ενημέρωση θα μπορούν οι πολίτες να διαμορφώνουν μια ολοκληρωμένη άποψη για τη δράση και τις δυνατότητες κάθε πολιτικής παράταξης, όπως και για τις επιπτώσεις που έχουν οι ακολουθούμενες πολιτικές. Θα μπορούν, έτσι, να προβαίνουν στις πολιτικές τους επιλογές με καθαρότητα, εφόσον οι τακτικές του λαϊκισμού δεν θα είναι σε θέση να τους παραπλανήσουν σε ό,τι αφορά τα πραγματικά δεδομένα της πολιτικής ζωής.

- Οι πολίτες έχουν δικαίωμα άρτιας εκπαίδευσης, η οποία θα στοχεύει στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων με την ικανότητα προσωπικής και αδέσμευτης σκέψης. Προκειμένου, ωστόσο, να επιτευχθεί αυτός ο αναγκαίος στόχος, η εκπαίδευση θα πρέπει να προσαρμοστεί στα σύγχρονα δεδομένα, εγκαταλείποντας μεθόδους του παρελθόντος που αδρανοποιούν τη σκέψη των μαθητών και τους καθιστούν άβουλους δέκτες έτοιμων και προκαθορισμένων απόψεων και αντιλήψεων. Ζητούμενο, πλέον, είναι η εκπαίδευση εκείνη που θα στηρίζει τη δημιουργικότητα των μαθητών, θα ενισχύει τη λήψη μαθησιακών πρωτοβουλιών και θα ενθαρρύνει την ενεργή συμμετοχή στα δρώμενα της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας.  

- Οι πολίτες οφείλουν να αντιληφθούν τις παγίδες, αλλά και το ανώφελο, του καταναλωτικού προτύπου ζωής, θέτοντας, συνάμα, πιο ουσιαστικές επιδιώξεις στη ζωή τους. Ζητούμενο θα πρέπει να είναι η καλλιέργεια των πνευματικών ενδιαφερόντων και των ανθρωπιστικών αξιών, προκειμένου κάθε πολίτης να διαμορφώνει τη δική του αυτόνομη προσωπικότητα, με βαθιά ριζωμένη την αγάπη και το σεβασμό για τον συνάνθρωπό του.

- Οι πολίτες καλούνται να συνειδητοποιήσουν την ιδιαίτερη σημασία που έχει η προσωπική τους ενεργή συμμετοχή στα πολιτικά ζητήματα του τόπου. Η αδιαφορία και η αδράνεια απέναντι στα κρίσιμα κοινωνικά και πολιτικά θέματα οδηγούν αναπόφευκτα στη δημιουργία πολιτών χωρίς πραγματική γνώση όσων συμβαίνουν στην κοινωνία τους, και, άρα, πολιτών ευάλωτων στη χειραγώγηση και την προπαγάνδα.
Αν οι πολίτες επιθυμούν να δουν ουσιαστικές και επωφελείς αλλαγές στην πολιτική και οικονομική ζωή του τόπου, δεν μπορούν να συνεχίζουν να αδιαφορούν και να επαναπαύονται, αναμένοντας από τους πολιτικούς να ενδιαφερθούν πραγματικά για τις ανάγκες και τα προβλήματά τους. Οι αλλαγές μπορούν να έρθουν μόνο αν οι πολίτες βρίσκονται σε διαρκή επαγρύπνηση, παρακολουθώντας και ελέγχοντας με αυστηρότητα το έργο της εκάστοτε κυβερνητικής παράταξης.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...