Αρχαία Ελληνικά Α΄ Λυκείου: Ουσιαστικά τρίτης κλίσης στα κείμενα του Θουκυδίδη

Carol Leigh 

 
Αρχαία Ελληνικά Α΄ Λυκείου: Ουσιαστικά τρίτης κλίσης στα κείμενα του Θουκυδίδη
 
Καταληκτικά διπλόθεμα αρσ. και θηλ. σε -ῐς (γεν. -εως) ή σε -ῠς (γεν. -εως) και ουδέτ. σε -ῠ (γεν. -εως) (Σελ. 61 σχολικής γραμματικής)
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ἡ ἀκρόπολις - τῆς ἀκροπόλεως - τῇ ἀκροπόλει - τήν ἀκρόπολιν - (ὦ) ἀκρόπολι
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ ἀκροπόλεις - τῶν ἀκροπόλεων - ταῖς ἀκροπόλεσι(ν) - τάς ἀκροπόλεις - (ὦ) ἀκροπόλεις
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ἡ πόλις - τῆς πόλεως - τῇ πόλει - τήν πόλιν - (ὦ) πόλι
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ πόλεις - τῶν πόλεων - ταῖς πόλεσι(ν) - τάς πόλεις - (ὦ) πόλεις
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ἡ φύσις - τῆς φύσεως - τῇ φύσει - τήν φύσιν - (ὦ) φύσι
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ φύσεις - τῶν φύσεων - ταῖς φύσεσι(ν) - τάς φύσεις - (ὦ) φύσεις
 
Ενικός αριθμός
ἡ κίνησις - τῆς κινήσεως - τῇ κινήσει - τήν κίνησιν - (ὦ) κίνησι
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ κινήσεις - τῶν κινήσεων - ταῖς κινήσεσι(ν) - τάς κινήσεις - (ὦ) κινήσεις
 
Ενικός αριθμός
ἡ πρόφασις - τῆς προφάσεως - τῇ προφάσει - τήν πρόφασιν - (ὦ) πρόφασι
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ προφάσεις - τῶν προφάσεων - ταῖς προφάσεσι(ν) - τάς προφάσεις - (ὦ) προφάσεις
 
Ουδέτερα ακατάληκτα σε -ος (γεν. -ους) (Σελ. 83 σχολικής γραμματικής)
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
τό πλῆθος - τοῦ πλήθους - τῷ πλήθει - τό πλῆθος - (ὦ) πλῆθος
 
Πληθυντικός αριθμός
τά πλήθη - τῶν πληθῶν - τοῖς πλήθεσι(ν) - τά πλήθη - (ὦ) πλήθη
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
τό τάχος - τοῦ τάχους - τῷ τάχει - τό τάχος - (ὦ) τάχος
 
Πληθυντικός αριθμός
τά τάχη - τῶν ταχῶν - τοῖς τάχεσι(ν) - τά τάχη - (ὦ) τάχη
 
Διπλόθεμα: ακατάληκτα σε -ην (γεν. -ενος) και -ων (γεν. -ονος) (Σελ. 75)
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ὁ λιμήν - τοῦ λιμένος - τῷ λιμένι - τόν λιμένα - (ὦ) λιμήν
 
Πληθυντικός αριθμός
οἱ λιμένες - τῶν λιμένων - τοῖς λιμέσι(ν) - τούς λιμένας - (ὦ) λιμένες
 
Σιγμόληκτα δικατάληκτα (αρσ. και θηλ. σε -ης, ουδ. σε -ες) (Σελ. 110)
Η λέξη τριήρης ήταν αρχικά επίθετο (τριήρης ναῦς = πλοίο με τρεις σειρές κουπιά), αλλά με παράλειψη της λέξης ναῦς έγινε ουσιαστικό που κλίνεται κατά το επίθετο πλήρης.
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ἡ τριήρης - τῆς τριήρους - τῇ τριήρει - τήν τριήρη - (ὧ) τριῆρες
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ τριήρεις - τῶν τριήρων - ταῖς τριήρεσι - τάς τριήρεις - (ὧ) τριήρεις
 
Οδοντικόληκτα ουδέτερα ακατάληκτα μονόθεμα σε -α (γεν. -ατος) (Σελ. 69)
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
τό πρᾶγμα - τοῦ πράγματος - τῷ πράγματι - τό πρᾶγμα - (ὦ) πρᾶγμα
 
Πληθυντικός αριθμός
τά πράγματα - τῶν πραγμάτων - τοῖς πράγμασι(ν) - τά πράγματα - (ὦ) πράγματα
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
τό χρῆμα - τοῦ χρήματος - τῷ χρήματι - τό χρῆμα - (ὦ) χρῆμα
 
Πληθυντικός αριθμός
τά χρήματα - τῶν χρημάτων - τοῖς χρήμασι(ν) - τά χρήματα - (ὦ) χρήματα
 
Ουρανικόληκτα καταληκτικά μονόθεμα (Σελ. 66)
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ἡ φλόξ - τῆς φλογός - τῇ φλογί - τήν φλόγα - (ὦ) φλόξ
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ φλόγες - τῶν φλογῶν - ταῖς φλοξί(ν) - τάς φλόγας - (ὦ) φλόγες
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ἡ νύξ - τῆς νυκτός - τῇ νυκτί - τήν νύκτα - (ὦ) νύξ
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ νύκτες - τῶν νυκτῶν - ταῖς νυξί(ν) - τάς νύκτας - (ὦ) νύκτες
 
Καταληκτικά μονόθεμα σε -υς, γεν. -υος (Σελ. 60)
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ἡ ἰσχύς - τῆς ἰσχύος - τῇ ἰσχύϊ - τήν ἰσχύν - (ὦ) ἰσχύ
 
Πληθυντικός αριθμός
αἱ ἰσχύες - τῶν ἰσχύων - ταῖς ἰσχύσι(ν) - τάς ἰσχῦς - (ὦ) ἰσχύες
 
Συγκοπτόμενα διπλόθεμα: ακατάληκτα σε -ηρ (γεν. -ρος) (Σελ. 77)
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ὁ ἀνήρ - τοῦ ἀνδρός - τῷ ἀνδρί - τόν ἄνδρα - (ὦ) ἄνερ
 
Πληθυντικός αριθμός
οἱ ἄνδρες - τῶν ἀνδρῶν - τοῖς ἀνδράσι(ν) - τούς ἄνδρας - (ὦ) ἄνδρες
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ὁ πατήρ - τοῦ πατρός - τῷ πατρί - τόν πατέρα - (ὦ) πάτερ
 
Πληθυντικός αριθμός
οἱ πατέρες - τῶν πατέρων - τοῖς πατράσι(ν) - τούς πατέρας - (ὦ) πατέρες
 
Οδοντικόληκτα καταληκτικά μονόθεμα με χαρακτήρα απλό οδοντικό τ ή δ ή θ (Σελ. 67)
 
Ενικός αριθμός (γ΄ κλίση)
ὁ παῖς - τοῦ παιδός - τῷ παιδί - τόν παῖδα - (ὦ) παῖ
 
Πληθυντικός αριθμός (γ΄ κλίση)
οἱ παῖδες - τῶν παίδων - τοῖς παισί(ν) - τούς παῖδας - (ὦ) παῖδες

Θουκυδίδη Ιστορία Βιβλίο 3. Κεφάλαιο 81 [Ερμηνευτικές ερωτήσεις]

AM FineArtPrints

 
Θουκυδίδη Ιστορία Βιβλίο 3. Κεφάλαιο 81 [Ερμηνευτικές ερωτήσεις]
 
1. Οἱ µὲν οὖν Πελοποννήσιοι τῆς νυκτός εὐθὺς κατὰ τάχος ἐκοµίζοντο ἐπí οἴκου παρὰ τὴν γῆν: Ποια σηµασία έχει η συσσώρευση χρονικών και τοπικών προσδιορισµών στη φράση;
 
Οι Πελοποννήσιοι, αναφέρει ο ιστορικός, έφυγαν «αμέσως» τη νύχτα «βιαστικά» πλέοντας «κοντά στη στεριά». Με τους χρονικούς και τοπικούς αυτούς προσδιορισμούς αναδεικνύει τη βιασύνη και κατ’ επέκταση τον πανικό των Πελοποννησίων, οι οποίοι δεν ήθελαν για κανένα λόγο να βρεθούν αντιμέτωποι με τον αθηναϊκό στόλο, φοβούμενοι μια συντριπτική ήττα. Οι συσσώρευση, άρα, των προσδιορισμών αυτών καθιστά εμφανή αφενός τον φόβο των Πελοποννησίων κι αφετέρου την πολεμική υπεροχή του αθηναϊκού στόλου.
Πρόκειται για ειρωνική αιχμή του Θουκυδίδη σχετικά με το χρόνο και τον τρόπο φυγής των Πελοποννησίων. Η κρυφή αυτή αποχώρηση του Αλκίδα φανερώνει ανέντιμη συμπεριφορά. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι τα 60 πλοία του Ευρυμέδοντα μαζί με τα 12 του Νικόστρατου και τα τριάντα των Κερκυραίων σχημάτιζαν μία ισχυρότατη ναυτική δύναμη, την οποία δύσκολα θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα 53 πελοποννησιακά πλοία.
 
2. ὑπερενεγκόντες τὸν Λευκαδίων ἰσθµόν τὰς ναῦς, ὅπως µὴ περιπλέοντες ὀφθῶσιν:
α) Ποια πληροφορία έχουµε για τη Λευκάδα, β) πώς ακριβώς έγινε η αναχώρηση των Πελοποννησίων και γ) γιατί δεν ήθελαν να τους δουν οι Αθηναίοι;
 
α. Ο Στράβων (10.452) μας πληροφορεί ότι αρχικά η Λευκάδα ήταν χερσόνησος της Ακαρνανίας. Οι Κορίνθιοι ήταν οι πρώτοι που κατά τον 7ο αι. π.Χ. έκαναν πορθμό τον ισθμό, μετατρέποντας έτσι τη χερσόνησο σε νησί. Στα χρόνια του Θουκυδίδη, όμως, φαίνεται πως ο πορθμός είχε προσχωθεί και έτσι οι Κορίνθιοι αναγκάστηκαν να σύρουν τα πλοία τους για να περάσουν.
β. Ο Αλκίδας, γνωρίζοντας ότι πλησιάζει ο αθηναϊκός στόλος, αγνοώντας όμως πού ακριβώς μπορούσε να τον συναντήσει διέσχισε νύχτα ένα μέρος της απόστασης των 90 χλμ. που χωρίζουν τη Λευκίμμη της Κέρκυρας από τη Λευκάδα και αποφεύγοντας να κάνει το γύρο του νησιού έσυρε τα πλοία του πάνω στο στενό πέρασμα ξηράς.
γ. Οι Πελοποννήσιοι, αν και διέθεταν 53 πλοία, δεν ήθελαν να γίνουν αντιληπτοί από τα 60 πλοία των Αθηναίων, διότι θεωρούσαν πως δεν θα ήταν σε θέση να τους αντιμετωπίσουν επιτυχώς. Οι Αθηναίοι ήταν γνωστοί για τις ναυτικές τους ικανότητες και είχαν ήδη νικήσει τους Πελοποννήσιους σε προγενέστερες ναυμαχίες, οπότε με τον αριθμητικά υπέρτερο στόλο τους θα μπορούσαν εύκολα να τους νικήσουν ακόμη μία φορά, καταστρέφοντας τον πελοποννησιακό στόλο.
 
3. Ποιες προφυλάξεις πήραν οι Πελοποννήσιοι για την αναχώρησή τους µετά την είδηση για την αποστολή της αθηναϊκής ναυτικής µοίρας;
 
Οι Πελοποννήσιοι μόλις ενημερώθηκαν πως κατευθύνεται προς την Κέρκυρα αθηναϊκός στόλος απομακρύνθηκαν αμέσως με βιασύνη από το νησί, κατά τη διάρκεια της νύχτας, διότι δεν ήθελαν να διακινδυνεύσουν λόγω κάποιας καθυστέρησης να τους προλάβουν οι Αθηναίοι στην Κέρκυρα. Φρόντισαν, μάλιστα, να πλέουν κοντά στη στεριά, μιας και οι παρακείμενες περιοχές ήταν φιλικές προς αυτούς. Ενώ, προκειμένου να αποφύγουν τον παρακινδυνευμένο περίπλου της Λευκάδας που ενδεχομένως θα τους τοποθετούσε κοντά στην πορεία του αθηναϊκού στόλου, προτίμησαν να σύρουν τα πλοία πάνω από τον ισθμό του νησιού, έστω κι αν επρόκειτο για μια ιδιαιτέρως κοπιώδη διαδικασία. Έλαβαν, άρα, κάθε δυνατό μέτρο, ώστε να αποφύγουν την πιθανότητα να γίνουν αντιληπτοί από τους Αθηναίους, μιας και δεν ήθελαν για κανένα λόγο να συγκρουστούν μαζί τους.
 
4. Να εξηγήσετε µε βάση το κείμενο κατά πόσο επηρεάστηκαν ψυχολογικά οι δημοκρατικοί από την άφιξη των αθηναϊκών πλοίων και την παράλληλη αναχώρηση των πελοποννησιακών.
 
Οι δημοκρατικοί, οι οποίοι ένιωθαν πως δεν έχουν τιμωρηθεί οι αντίπαλοί τους για τα όσα δεινά είχαν προκαλέσει στο νησί, απέκτησαν αμέσως αίσθηση υπεροχής όταν είδαν ότι πλησιάζουν τα πλοία των Αθηναίων και ότι έχουν φύγει τα πλοία των Πελοποννησίων. Θεώρησαν πως πλέον είχαν τον πλήρη έλεγχο του νησιού και πως μπορούσαν ανενόχλητοι να επιδοθούν στην εξόντωση των αντιπάλων τους. Δεν ήθελαν απλώς να τιμωρηθούν ή να δικαστούν οι αντίπαλοί τους∙ ήθελαν να τους εκτελέσουν έναν προς έναν. Ξεκίνησαν, έτσι, μεταφέροντας τους Μεσσήνιους στρατιώτες μέσα στην πόλη, για να έχουν ενισχύσεις, κι ακολούθως διέταξαν τα πλοία που είχαν επανδρώσει με ολιγαρχικούς να περιπλεύσουν το νησί, ώστε στο μεσοδιάστημα εκείνοι να έχουν το περιθώριο να σκοτώσουν όποιον ολιγαρχικό εντόπιζαν στην πόλη.
 
5. τὰς ναῦς περιπλεῦσαι κελεύσαντες ... ἐς τὸν ῾Υλαϊκὸν λιµένα: Πού απέβλεπαν µε τη διαταγή αυτή οι δημοκρατικοί;
 
Τα πλοία επανδρώθηκαν στο λιμάνι του Αλκίνου, κοντά στην αγορά, όπου βρισκόταν και το νεώριο. Στάλθηκαν δε στο Υλλαϊκό λιμάνι, διότι οι δημοκρατικοί το είχαν από την αρχή των γεγονότων υπό τον πλήρη έλεγχο τους, κυρίως όμως για να απομακρύνουν τους ευρισκόμενους στα πλοία ολιγαρχικούς από τους ομοϊδεάτες τους που βρίσκονταν στην αγορά και στο Ήραιο. Στόχος των δημοκρατικών ήταν να μην επιτρέψουν στους ολιγαρχικούς να συγκεντρωθούν σε μεγάλο αριθμό, ώστε να μπορούν ευκολότερα να τους σκοτώνουν σε μικρότερες κάθε φορά ομάδες. Οι δημοκρατικοί ξεκινούν με ταχύτητα τις εκκαθαρίσεις των ολιγαρχικών, προκειμένου εκείνοι να μην έχουν τον χρόνο ή τη δυνατότητα να σχηματίσουν κάποια αξιόμαχη ομάδα και να προβάλουν αντίσταση.
 
6. Ποιες ευθύνες φαίνεται να αποδίδει ο ιστορικός στον Ευρυµέδοντα για τις σφαγές;
 
Ο ιστορικός φαίνεται εδώ πως μέμφεται τον Ευρυμέδοντα και τον θεωρεί υπεύθυνο για την αλληλοσφαγή στην Κέρκυρα. Ο Ευρυμέδοντας με τα 60 πλοία του θα μπορούσε να πετύχει ό,τι πέτυχε ο Νικόστρατος με 12 πλοία, αλλά αυτός από αδιαφορία ή ανικανότητα δεν αναμείχθηκε. Ο Θουκυδίδης, άλλωστε, τονίζει εμφατικά πως οι βίαιες αυτές δολοφονίες των ολιγαρχικών διαπράχτηκαν κατά τη διάρκεια των επτά ημερών που ο Ευρυμέδοντας παρέμεινε στο νησί της Κέρκυρας. Ήταν, δηλαδή, η εκεί παρουσία του που προσέφερε στους δημοκρατικούς την αίσθηση πως μπορούσαν να δράσουν ελεύθερα. Ως εκ τούτου, ο Ευρυμέδοντας θα μπορούσε, αν το είχε επιχειρήσει, να αποτρέψει τους δημοκρατικούς από το να σκοτώνουν τους αντιπάλους τους, όπως επιτυχώς το είχε πράξει λίγο καιρό πριν ο Νικόστρατος.
 
7. Γιατί, κατά τη γνώµη σας, ο ιστορικός δεν αναφέρεται πλέον στο Νικόστρατο;
 
Για το Νικόστρατο δεν γίνεται περαιτέρω αναφορά. Το πιο πιθανό είναι ότι έφυγε για τη Ναύπακτο αμέσως μετά την άφιξη του Ευρυμέδοντα στο νησί, ή ότι η γνώμη του δεν είχε ισχύ, διότι ήταν κατώτερος από τον Ευρυμέδοντα. Αν είχε αναχωρήσει δεν πήρε τους Μεσσήνιους μαζί του. Ο Θουκυδίδης πάντως δεν τους αποδίδει ευθύνη ή συμμετοχή στις φρικαλεότητες της εμφύλιας διαμάχης στην Κέρκυρα.
 
8. Να επισηµάνετε τα ρήµατα ή τις φράσεις που δηλώνουν το θάνατο και να σχολιάσετε την εικόνα που αισθητοποιούν. Πώς χαρακτηρίζετε το ύφος του κειµένου; Να αιτιολογήσετε το χαρακτηρισµό σας.
 
ἀπέκτεινον, ἀπεχρῶντο, κατέγνωσαν πάντων θάνατον, διέφθειρον ἀλλήλους, ἀπήγχοντο, ἀνηλοῦντο, ἀπέθανον, πᾶσα ἰδέα κατέστη θανάτου: οκτώ ρήµατα, σύνθετα, αναφέρονται ανά τέσσερα στους δράστες και τα θύµατα, σε κύριες προτάσεις, στον παρατατικό (διάρκεια) ή αόριστο, επεξηγούνται από προσδιορισµούς που δηλώνουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγιναν οι φόνοι αυτοί - χρόνο, τρόπο, αιτία κτλ.
Προσδίδουν στο λόγο ενάργεια, παραστατική δύναµη και λεκτική ποικιλία. Αισθητοποιούν την εικόνα της φρίκης µε την άγρια πολυµορφία του θανάτου. Κάνει αισθητή αυτή την ποικιλία µορφών του θανάτου ως εισαγωγή στην «παθολογία» του πολέµου, όπου αντικρίζει γενικά το φαινόµενο των συνεπειών του πολέµου
 
9. Ποια θέση έχει στην αφήγηση του ιστορικού η φράση πᾶσά τε ἰδέα ... περαιτέρω και ποια συναισθήµατά του εκφράζει, κατά τη γνώµη σας;
 
«Διαπράχθηκαν κάθε είδους φόνοι και τίποτα δεν παραλείφθηκε που να μην έγινε, απ’ όσα συνηθίζεται να γίνονται σε τέτοιες περιστάσεις, και ακόμα περισσότερα.»
 
Η φράση αποτελεί ανακεφαλαίωση των προηγουμένων και εισαγωγή στη βαθιά ανατομία της ανθρώπινης ψυχολογίας και της παθολογίας του εμφύλιου πολέμου, που θα επιχειρήσει στα επόμενα κεφάλαια ο Θουκυδίδης. Ο ιστορικός αισθάνεται φρίκη απέναντι στην αγριότητα των παθών που προκύπτουν στο πλαίσιο ενός εμφύλιου πολέμου, καθώς τα εγκλήματα που διαπράττονται ξεπερνούν κάθε πιθανό όριο. Σε συνθήκες εμφύλιας διαμάχης διασαλεύεται η φυσική τάξη των πραγμάτων, καθώς ακόμη και η πατρική αγάπη και στοργή προς τα παιδιά αντικαθίσταται από πράξεις ωμότητας. Κάθε έννοια ηθικής, δικαιοσύνης, γραπτού ή άγραφου νόμου αλλά και ανθρωπιάς καταλύεται.
Ο Θουκυδίδης θέλει να μεταδώσει αυτή την αίσθηση αποκτήνωσης που προκαλεί ο εμφύλιος πόλεμος, ώστε να κατανοήσουν οι αναγνώστες του πόσο οδυνηρή και καταστροφική εξέλιξη αποτελεί ένας πόλεμος αυτού του είδους. Θα ήθελε ο ιστορικός να λειτουργήσει το κείμενό του αποτρεπτικά, γνωρίζει, ωστόσο, πως οι εμφύλιοι θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, αφού η φύση των ανθρώπων δεν αλλάζει. Κατανοεί, έτσι, πως τα όσα φρικτά συνέβησαν στην Κέρκυρα θα επαναληφθούν στο μέλλον και σ’ άλλους τόπους, έστω κι αν οι άνθρωποι θα γνωρίζουν πως δεν υπάρχει χειρότερη μορφή πολέμου από μια εμφύλια διαμάχη.
 
10. Να χαρακτηρίσετε τη συµπεριφορά των δηµοκρατικών.
 
Οι δημοκρατικοί ισχυρίζονται ότι φονεύουν τους ολιγαρχικούς που αποπειράθηκαν να καταλύσουν τη δημοκρατία. Πίσω από το πρόσχημα αυτό, ωστόσο, κρύβονται τα πραγματικά κίνητρα της σφαγής, δηλαδή η προσωπική έχθρα και τα χρέη. Όσο κι αν οι δημοκρατικοί αισθάνονταν προδομένοι από τις δολοφονίες που πρώτοι διέπραξαν οι ολιγαρχικοί, η συμπεριφορά τους ξεπερνά κάθε όριο, διότι επιδίδονται σε μια μαζική εξόντωση των αντιπάλων τους, χωρίς να σκέφτονται καν το ενδεχόμενο κάποιου συμβιβασμού ή μιας προσπάθειας να περιοριστεί η έκταση της τιμωρίας των εχθρών τους. Υπ’ αυτή την έννοια οι δημοκρατικοί εμφανίζονται υποκριτές, εφόσον τίποτε το δημοκρατικό δεν υπάρχει στη στάση τους, απόλυτα φανατισμένοι και απάνθρωπα εκδικητικοί. Θα μπορούσαν να ζητήσουν την παραδειγματική τιμωρία ορισμένων μόνο από τους αντιπάλους τους, αλλά χάνουν πλήρως τον έλεγχο του εαυτού τους και λειτουργούν ως αιμοδιψής όχλος που δεν έχει καμία πρόθεση να σταματήσει το φονικό του έργο.
 
11. Να αξιολογήσετε τη δύναµη της περιγραφής και της αφήγησης του Θουκυδίδη στο κεφ. 81.
 
Ο Θουκυδίδης κατορθώνει στο κεφάλαιο 81 να παρουσιάσει με συνοπτικό, αλλά εξαιρετικά δραστικό τρόπο τις φρικτές διαστάσεις του εμφυλίου πολέμου. Μέσα σε λίγες μόλις σειρές φανερώνει τη γοργή αλλαγή στην ψυχολογία και στη στάση των δημοκρατικών αμέσως μόλις συνειδητοποιούν πως η ισορροπία δυνάμεων έχει πλέον μεταστραφεί προς το μέρος τους. Χωρίς περιττές λεπτομέρειες, καθώς και χωρίς απόπειρες διεκτραγώδησης της κατάστασης, ο ιστορικός καταγράφει μόνο τα γεγονότα των συστηματικών δολοφονιών και αφήνει τον αναγνώστη αντιμέτωπο με τη σκληρή πραγματικότητα.
Ο Θουκυδίδης δεν μπαίνει στη διαδικασία να αναφερθεί στα συναισθήματα των εμπλεκομένων ή να μεταφέρει τα λόγια τους. Με την απλή καταγραφή των δράσεων και των αντιδράσεών τους επιτυγχάνει να αποτυπώσει με συγκλονιστικό τρόπο τις ακραίες συνθήκες μίσους και αντεκδικήσεων που επικράτησαν στην Κέρκυρα. Έτσι, η περιεκτικότητα του αφηγηματικού του λόγου, όπως και η λιτότητα των περιγραφικών αποτυπώσεων, επαρκούν για να αποδοθεί με ενάργεια η φρίκη του εμφυλίου στην ολότητά της.
 
12. Ποια επίδραση είχαν τα γεγονότα στους ολιγαρχικούς; Σε ποια κατάσταση είχαν περιέλθει;
 
Οι ολιγαρχικοί οδηγούνται σε απόλυτη απόγνωση, διότι βλέποντας τις δολοφονίες των ομοϊδεατών τους από τους δημοκρατικούς αντιλαμβάνονται πως δεν έχουν τη δυνατότητα να γλιτώσουν από την εκδικητική μανία των αντιπάλων τους. Συνειδητοποιώντας, έτσι, ότι δεν υπάρχει καμία ελπίδα σωτηρίας, προτίμησαν να θέσουν οι ίδιοι τέρμα στη ζωή τους, παρά να πέσουν στα χέρια των εχθρών τους. Οι ολιγαρχικοί επιλέγουν είτε την αυτοχειρία είτε τη δολοφονία από κάποιον ομοϊδεάτη τους από το να επιτρέψουν στους δημοκρατικούς να τους σκοτώσουν. Γίνεται, κατ’ αυτό τον τρόπο, εμφανές το απόλυτο αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει, αφού δεν βλέπουν καμία άλλη επιλογή διαφυγής πέρα από τον θάνατο. Η μόνη ουσιαστική επιλογή που τους απομένει είναι το αν θα τερματίσουν οι ίδιοι –ή με τη συνδρομή κάποιου φίλου τους- τη ζωή τους ή αν θα καταλήξουν να δολοφονηθούν από τους εχθρούς τους.

Θουκυδίδη Ιστορία Βιβλίο 3. Κεφάλαιο 75 [Ερμηνευτικές ερωτήσεις]

Corfu Greece by David Gould

 
Θουκυδίδη Ιστορία Βιβλίο 3. Κεφάλαιο 75 [Ερμηνευτικές ερωτήσεις]
 
1. Η πρώτη ηµιπερίοδος διακρίνεται για τη µεγάλη ακρίβεια στην παράθεση των πληροφοριών. Με ποιο τρόπο πετυχαίνει ο ιστορικός την ακρίβεια στην ιστορική αφήγηση; (Να αναφέρετε λεπτοµέρειες)
 
Στην πρώτη ημιπερίοδο της ενότητας ο ιστορικός κατορθώνει με αφηγηματική πυκνότητα να ενημερώσει τον αναγνώστη για το πότε, ποιος, από πού και πώς κατέφτασε στην Κέρκυρα για να βοηθήσει τους δημοκρατικούς. Με τη χρήση επιθετικής μετοχής ο ιστορικός δηλώνει πως την επόμενη μέρα -μετά τη μεγάλη μάχη ανάμεσα στις δύο παρατάξεις-, έρχεται ο Νικόστρατος, η ταυτότητα του οποίου αποκαλύπτεται με δύο παραθέσεις, γιος του Διειτρέφη και στρατηγός των Αθηναίων (γενική κτητική). Με τη χρήση εμπρόθετου προσδιορισμού της κίνησης από τόπο δηλώνεται η περιοχή προέλευσής του, από τη Ναύπακτο, όπου αγκυροβολούσε μόνιμα μοίρα του αθηναϊκού στόλου λόγω της καίριας θέσης της περιοχής για τον έλεγχο του Κορινθιακού κόλπου και των θαλάσσιων δρόμων προς τη Δύση. Με δοτικές συνοδείας ο ιστορικός δηλώνει τις δυνάμεις που συνοδεύουν τον Αθηναίο στρατηγό∙ δώδεκα πλοία και πεντακόσιοι Μεσσήνιοι οπλίτες. Ο Νικόστρατος, όπως δηλώνεται με τροπική μετοχή, έρχεται για να βοηθήσει τους δημοκρατικούς.
 
2. Με ποιες συγκεκριµένες ενέργειες και προτάσεις επιχείρησε ο Νικόστρατος να βοηθήσει τους δηµοκρατικούς; Ήταν, κατά τη γνώµη σας, αναµενόµενη τέτοιου είδους βοήθεια;
 
Ο Νικόστρατος, όταν έφτασε στην Κέρκυρα, φρόντισε να διαπραγματευτεί με τις δύο παρατάξεις, επιδιώκοντας όχι την τιμωρία των ολιγαρχικών, αλλά τη συμφιλίωση μεταξύ των Κερκυραίων. Με απρόσμενη διαλλακτικότητα προσέφερε στους ολιγαρχικούς τη δυνατότητα να αποφύγουν τις κυρώσεις για την καταστροφική τους δράση, με μόνη απαίτηση το να δικαστούν οι δέκα πρωταίτιοι των γεγονότων. Εκείνοι, δηλαδή, οι ολιγαρχικοί που έδωσαν το έναυσμα για την εμφύλια σύγκρουση με τη δολοφονία του Πειθία και άλλων δημοκρατικών βουλευτών. Οι υπόλοιποι ολιγαρχικοί είχαν τη δυνατότητα να παραμείνουν στο νησί, χωρίς καμία επίπτωση, αρκεί να αποδέχονταν τη σύναψη συμμαχίας με την Αθήνα. Επρόκειτο για μια ιδιαιτέρως ευνοϊκή πρόταση, εφόσον παρά τις δολοφονίες που διέπραξαν οι ολιγαρχικοί και παρά τις καταστροφές που προκάλεσαν στην πόλη τους, θα μπορούσαν να επανέλθουν στην ειρηνική συμβίωση με τους δημοκρατικούς συμπολίτες τους.
Η βοήθεια του Νικόστρατου εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Αθήνας, καθώς διασφαλίζει μια συμμαχία με την Κέρκυρα αποδεκτή από το σύνολο των πολιτών του νησιού. Η βοήθεια αυτή, ωστόσο, δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των δημοκρατικών, οι οποίοι θεώρησαν πως μετά τη δολοφονική δράση των ολιγαρχικών και την πραξικοπηματική κατάληψη της εξουσίας από αυτούς θα ήταν θεμιτή μια πιο δυναμική παρέμβαση των Αθηναίων, ώστε να επιβληθούν ουσιαστικές κυρώσεις στους ολιγαρχικούς.
 
3. Ο ιστορικός µας πληροφορεί ότι ο Νικόστρατος έφτασε στην Κέρκυρα για να βοηθήσει (βοηθῶν). Σε ποιους απευθύνονταν οι ενέργειες και οι προτάσεις του; Ποιοι θα ήταν ωφελημένοι, αν εφαρμόζονταν; Να τεκμηριώσετε τις απαντήσεις σας.
 
Ο Νικόστρατος έχοντας ως δεδομένη τη σύμπραξη των δημοκρατικών της Κέρκυρας απευθύνει τις ενέργειες και τις προτάσεις του πρωτίστους στους ολιγαρχικούς του νησιού, προκειμένου αφενός να τερματίσει την εμφύλια σύρραξη και αφετέρου να κερδίσει την εμπιστοσύνη και τη στήριξή τους. Οι ολιγαρχικοί, αν δέχονταν τις προτάσεις του Νικόστρατου, θα ήταν ωφελημένοι, διότι θα γλίτωναν από τις όποιες κυρώσεις και θα μπορούσαν να παραμείνουν ατιμώρητοι στο νησί, παρά το γεγονός ότι είχαν ήδη διαπράξει δολοφονίες δημοκρατικών και είχαν ξεκινήσει έναν εμφύλιο πόλεμο στο νησί τους. Έτσι, παρά τις προσδοκίες των δημοκρατικών πως η παρέμβαση των Αθηναίων θα σήμαινε κάποια σημαντική τιμωρία των ολιγαρχικών, ο Αθηναίος στρατηγός προσφέρει μια ιδιαίτερα ευνοϊκή πρόταση στους ολιγαρχικούς, καθώς ό,τι προέχει για εκείνον είναι να διασφαλίσει τη συνεργασία με το σύνολο των Κερκυραίων και όχι με μια διχασμένη και σε εμπόλεμη κατάσταση Κέρκυρα. Η αποδοχή της συμμαχίας με την Αθήνα αποτελούσε τη διαφυγή των ολιγαρχικών από τις κυρώσεις και σηματοδοτούσε την επιτυχή εκπλήρωση της αποστολής του Νικόστρατου.
 
4. Τι αντιπρότειναν οι δηµοκρατικοί, ποιοι λόγοι υπαγόρευσαν την πρότασή τους και γιατί, κατά τη γνώµη σας, την αποδέχτηκε ο Νικόστρατος;
 
Οι δημοκρατικοί θέλοντας να αποτρέψουν οποιαδήποτε προσπάθεια των ολιγαρχικών να οργανώσουν κάποια αντεπίθεση και να καταλάβουν εκ νέου την εξουσία, ζητούν από τον Νικόστρατο να αφήσει πέντε δικά του αθηναϊκά πλοία στην Κέρκυρα. Του προσφέρουν, μάλιστα, ως αντάλλαγμα την παροχή αντίστοιχου αριθμού πλοίων επανδρωμένων με Κερκυραίους, ώστε να μην μειωθεί ο αθηναϊκός στόλος και να προκύψει ευκολότερα η συναίνεση του Νικόστρατου. Ο Αθηναίος στρατηγός αναγνωρίζει τη ρευστότητα της πολιτικής κατάστασης στο νησί και αποδέχεται την πρόταση των δημοκρατικών, εφόσον θεωρεί πως αφήνοντας αθηναϊκά πλοία στο νησί θα αποτρέψει το ξέσπασμα νέων εντάσεων.
Εκείνο, ωστόσο, που δεν είχε εξαρχής υπόψη του ο Νικόστρατος ήταν πως οι δημοκρατικοί σκόπευαν να επανδρώσουν τα πλοία που θα του παραχωρούσαν με ολιγαρχικούς. Μια επιλογή των δημοκρατικών, η οποία οδήγησε αναπόφευκτα σε νέες εντάσεις, καθώς προκάλεσε την αντίδραση των ολιγαρχικών.  
 
5. Γιατί οι δηµοκρατικοί θέλησαν να στρατολογήσουν στα πλοία τούς πολιτικούς τους αντιπάλους;
 
Οι δημοκρατικοί θέλησαν να καταστήσουν ακίνδυνους τους ολιγαρχικούς με το να εκτοπίσουν ένα μέρος αυτών σε άλλη περιοχή. Πρόθεσή τους δεν ήταν, όπως φοβήθηκαν οι ολιγαρχικοί, το να τους μεταφέρουν στην Αθήνα, ώστε να τους δολοφονήσουν εκεί, αλλά μόνο το να μειώσουν τον αριθμό των ολιγαρχικών που βρίσκονταν στην Κέρκυρα. Ο εκτοπισμός, άλλωστε, ικανού αριθμού ολιγαρχικών θα επαρκούσε για την αποδυνάμωση της αντίπαλης παράταξης, χωρίς να απαιτηθεί μια πιο δραστική επιλογή, όπως αυτή της δολοφονίας τους.
 
6. Ποια στοιχεία δείχνουν τη µετριοπάθεια του Νικόστρατου και πώς εξηγείται η στάση του αυτή;
 
Η πρότασή του για δίκη µόνο των πρωταιτίων και σπονδές µεταξύ των αντιµαχοµένων, η προσπάθειά του να πείσει τους ολιγαρχικούς να επιβιβαστούν στα πλοία (δεν µεταχειρίζεται βία), το γεγονός ότι παρεµπόδισε τη δολοφονία των ολιγαρχικών. Οι ενέργειές του στόχευαν στη συµφιλίωση των αντιπάλων, την επικράτηση της γαλήνης και της ηρεµίας στο νησί, πράγµα που συνέφερε την Αθήνα. Άλλωστε ο ίδιος δεν ήταν
αναµειγµένος στα πολιτικά πάθη των Κερκυραίων και µπορούσε να διατηρεί αποστάσεις. Φαίνεται άνθρωπος ήρεµος, ψύχραιµος, διαλλακτικός, µε διπλωµατικές και ηγετικές ικανότητες
 
7. Να σκιαγραφήσετε την προσωπικότητα του Αθηναίου στρατηγού µε βάση το κείµενο.
 
Ο Νικόστρατος αποδεικνύεται ιδιαίτερα ικανός στρατηγός, καθώς κατόρθωσε με κύριο μέσο του την έμφυτη διαλλακτικότητά του να συμφιλιώσει τις δύο παρατάξεις και να κατασιγάσει την εμφύλια διαμάχη, παρ’ όλο που είχε φτάσει στο νησί μία μόλις μέρα μετά τη φονική σύγκρουση ανάμεσα στις αντιμαχόμενες παρατάξεις. Υπηρετεί με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο τα συμφέροντα της Αθήνας, μιας και προσεγγίζει τους ολιγαρχικούς με διπλωματικό τρόπο και τους προσφέρει πλήρη ασυλία για τα εγκλήματά τους, με μόνο αντάλλαγμα την αποδοχή της συμμαχίας με την Αθήνα. Φανερώνει, άλλωστε, τόσο την ψυχραιμία του όσο και τα ανθρωπιστικά του συναισθήματα μέσα από τις καίριες παρεμβάσεις του που απέτρεψαν τις δολοφονίες ολιγαρχικών και απέτρεψαν μια νέα έξαρση της βίας στην Κέρκυρα. Δείχνει κατανόηση απέναντι στους φοβισμένους ολιγαρχικούς και επιχειρεί να τους καθησυχάσει, έστω κι αν εκείνοι αισθάνονται πως οι αντίπαλοί τους είναι έτοιμοι να τους σκοτώσουν. Οι ηγετικές του ικανότητες, μάλιστα, γίνονται ιδιαίτερα εμφανείς όταν συγκρίνονται με τη στάση που τήρησε ο διάδοχός του, ο Ευρυμέδοντας, ο οποίος αν και διέθετε μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη απέτυχε -ή δεν προσπάθησε καν- να αποτρέψει τις ακραίες εκδηλώσεις βίας στο νησί.
 
8. ὥστε τοὺς αὐτοὺς ἐχθροὺς καὶ φίλους νοµίζειν: Από ποια σκοπιµότητα υπαγορεύεται η πρόταση του Νικόστρατου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
 
Οι Αθηναίοι είχαν συμφέρον να ομονοούν οι Κερκυραίοι, ώστε να έχουν ακέραιες τις δυνάμεις τους στον πόλεμο κατά των Πελοποννησίων. Το ζητούμενο επομένως για το Νικόστρατο ήταν η συμφιλίωση των αντιμαχόμενων πολιτικών μερίδων στο νησί, ώστε η συμμαχία της πατρίδας του με την Κέρκυρα να συναντήσει την ευρύτερη δυνατή αποδοχή. Ως εκ τούτου, ο Νικόστρατος δεν διστάζει να προσφέρει στους ολιγαρχικούς πλήρη ασυλία για τα εγκλήματά τους, προκειμένου να κερδίσει τόσο τη συναίνεσή τους όσο και την εμπιστοσύνη τους.
 
9. Ποιος ήταν ο στόχος της εξωτερικής πολιτικής των Αθηναίων, όπως προκύπτει από το κείµενο, και τι πέτυχε ο Νικόστρατος;
 
Οι Αθηναίοι επιδίωκαν να συνάψουν αμυντική συμμαχία με την Κέρκυρα, ώστε να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους στην πλευρά του Ιονίου. Οι Αθηναίοι, ωστόσο, ήθελαν η συμμαχία αυτή να είναι σεβαστή από το σύνολο των Κερκυραίων και όχι μόνο από τους δημοκρατικούς. Δεν ήθελαν, επομένως, να επικρατεί εσωτερική ένταση και διχασμός στο νησί, γι’ αυτό σημαντική μέριμνα του Νικόστρατου αποτέλεσε ο συμβιβασμός των δύο παρατάξεων. Κινούμενος με διαλλακτικότητα και διπλωματική ευστροφία ο Νικόστρατος κατόρθωσε να συμφιλιώσει τις αντιμαχόμενες παρατάξεις και να πείσει τόσο τους δημοκρατικούς όσο και τους ολιγαρχικούς να συνάψουν συμμαχία με τους Αθηναίους. Φρόντισε, μάλιστα, να αποτρέψει τους δημοκρατικούς από το να βλάψουν τους ολιγαρχικούς παρά το εντεινόμενο κλίμα δυσπιστίας μεταξύ των δύο παρατάξεων.
 
10. Από ποια αιτία υπαγορεύτηκε η πρόταση των επικεφαλής των δηµοκρατικών για αµοιβαία ανταλλαγή πλοίων;
 
Παρά το γεγονός ότι ο Νικόστρατος πέτυχε να συμφιλιώσει τις δύο παρατάξεις, όταν έφτασε στο νησί, η συμφιλίωση αυτή παρέμενε μια επιφανειακή κατάσταση. Οι δημοκρατικοί, έχοντας δεχτεί το προηγούμενο διάστημα επιθέσεις από τους ολιγαρχικούς, συνεχίζουν να μην εμπιστεύονται τους αντιπάλους τους, γι’ αυτό και θέλουν να τους αποδυναμώσουν με κάθε τρόπο. Θεωρούν πως μόλις αποχωρήσει ο Νικόστρατος από την Κέρκυρα θα είναι ζήτημα χρόνου μια νέα αντεπίθεση των ολιγαρχικών, καθώς, όπως φάνηκε από τις προηγούμενες κινήσεις τους, ήταν αποφασισμένοι να πάρουν τον έλεγχο του νησιού δια της βίας. Πρόθεση, επομένως, των δημοκρατικών, όταν ζητούν την ανταλλαγή πλοίων, είναι να δώσουν στον Νικόστρατο πλοία επανδρωμένα με ολιγαρχικούς, ώστε να μειωθεί αριθμητικά η δύναμή τους στο νησί και να προκύψει, έτσι, μια πιο σταθερή πολιτική κατάσταση υπέρ της δημοκρατίας.
 
11. ὡς οὐδὲν αὐτῶν... ἀπιστίᾳ: α) Πώς ερµηνεύουν οι δηµοκρατικοί την άρνηση των ολιγαρχικών να επανδρώσουν τα πλοία; β) Ποιες προθέσεις εκδηλώνουν ως απάντηση στην άρνηση και ποιες από αυτές πραγµατοποιούν;
 
Η άρνηση των ολιγαρχικών που είχαν καταφύγει ως ικέτες στο ιερό των Διοσκούρων να επιβιβαστούν στα πλοία μαζί με το Νικόστρατο και με δεδομένο το κλίμα φόβου και αμοιβαίας καχυποψίας που επικρατούσε, οδηγεί τους δημοκρατικούς στο συμπέρασμα ότι οι αντίπαλοι τους σκέπτονται ένοπλη αντεπίθεση. Ο Θουκυδίδης ωστόσο τονίζει ότι οι δημοκρατικοί βρήκαν ως πρόφαση τη στάση των ικετών-ολιγαρχικών και, αφού οπλίστηκαν, πήγαν στα σπίτια των αντιπάλων τους, τους αφαίρεσαν τα όπλα και θα σκότωναν όσους βρήκαν μπροστά τους, αν δεν τους εμπόδιζε ο Νικόστρατος.
 
12. ∆είσαντες δὲ ἐκεῖνοι: Ήταν δικαιολογηµένος ο φόβος των ολιγαρχικών; Να απαντήσετε µε βάση και τα προηγούµενα κεφάλαια.
 
Ο φόβος των ολιγαρχικών πως οι δημοκρατικοί σκόπευαν να τους στείλουν στην Αθήνα, όπου πιθανώς θα υφίσταντο κυρώσεις, είναι εν μέρει μόνο δικαιολογημένος λόγω της βίαιης σύγκρουσης που είχε προηγηθεί. Οι ολιγαρχικοί πιστεύουν πως οι αντίπαλοί τους θέλουν να τους εκδικηθούν τόσο για τη δολοφονία των δημοκρατικών βουλευτών όσο και για τον εμπρησμό της πόλης. Ο φόβος αυτός, ωστόσο, βασίζεται κυρίως σε εικασίες, διότι οι δημοκρατικοί δεν έχουν εκδηλώσει ακόμη καμία πραγματικά βίαιη διάθεση απέναντί τους. Πολέμησαν, βέβαια, με τους ολιγαρχικούς, αλλά όχι με δική τους πρωτοβουλία∙ βρέθηκαν ουσιαστικά σε θέση άμυνας, αφού οι ολιγαρχικοί ήταν εκείνοι που ξεκίνησαν τις ένοπλες συγκρούσεις. Ό,τι, άρα, αισθάνονται οι ολιγαρχικοί προκύπτει κυρίως από το πώς οι ίδιοι φέρθηκαν στους δημοκρατικούς, κι από την πεποίθησή τους πως δεν γίνεται οι αντίπαλοί τους να μην προσπαθήσουν να τους τιμωρήσουν με κάποιο τρόπο.
 
[Μετά τα γεγονότα που προηγήθηκαν εύλογα οι ολιγαρχικοί αισθάνονται δυσπιστία και φόβο για τις προθέσεις των δημοκρατικών αλλά και για τη στάση των Αθηναίων απέναντι τους. Εξάλλου οι Αθηναίοι είχαν ήδη εκδηλώσει τη διάθεση να τιμωρήσουν τους Κερκυραίους ολιγαρχικούς ως νεωτερίζοντες.]
 
13. ὁρῶντες δὲ οἱ ἄλλοι τὰ γιγνόµενα καθίζουσιν ἐς τὸ ῞Ηραιον ἱκέται:
α) Τι οδηγεί τους ολιγαρχικούς να καταφύγουν για δεύτερη φορά στο ναό;
β) Πώς επισηµαίνει ο ιστορικός τη διαφορά της κατάστασης από την πρώτη στη δεύτερη ικεσία;
 
α. Οι δημοκρατικοί εκλαμβάνοντας την απροθυμία των ολιγαρχικών να επιβιβαστούν στα πλοία ως πιθανή πρόθεσή τους να οργανώσουν κάποια ένοπλη επίθεση αποφάσισαν να δράσουν προληπτικά. Αφού, λοιπόν, οπλίστηκαν, πήγαν στα σπίτια των αντιπάλων τους, τους αφαίρεσαν τα όπλα και θα σκότωναν όσους βρήκαν μπροστά τους, αν δεν τους εμπόδιζε ο Νικόστρατος. Η αντίδραση αυτή των δημοκρατικών και η εμφανής πλέον πρόθεσή τους να σκοτώσουν ολιγαρχικούς αποτελεί την αιτία που οδηγεί για δεύτερη φορά τους ολιγαρχικούς να προσπέσουν ικέτες σε ναό.
 
β. Σε αντίθεση με την πρώτη ικεσία των ολιγαρχικών, η οποία βασίστηκε στην εικασία πως οι δημοκρατικοί επιθυμούσαν να τους βλάψουν, η δεύτερη ικεσία βασίζεται σε ξεκάθαρα στοιχεία εκδικητικής και βίαιης συμπεριφοράς των δημοκρατικών. Με τη φράση «Ὁρῶντες δὲ οἱ ἄλλοι τὰ γιγνόμενα» ο ιστορικός δηλώνει με σαφήνεια πως οι ολιγαρχικοί είδαν την προσπάθεια των δημοκρατικών να σκοτώσουν όποιον αντίπαλο συναντούσαν κι αυτό το γεγονός τους έπεισε πέρα από κάθε αμφιβολία πως κινδυνεύει η ζωή τους.
 
14. τὰ ἐπιτήδεια ἐκεῖσε αὐτοῖς διεπέµπετο: Τι φανερώνει η ενέργεια αυτή σχετικά µε τις διαθέσεις των δηµοκρατικών απέναντι στους ολιγαρχικούς;
 
Οι δημοκρατικοί μεταφέρουν τους ικέτες ολιγαρχικούς στο νησί απέναντι από το Ηραίο, ώστε να αποκλείσουν το ενδεχόμενο κάποιας αντεπίθεσής τους. Φροντίζουν, μάλιστα, να τους προμηθεύουν με τα απαραίτητα τρόφιμα, υποδηλώνοντας, έτσι, πως σκοπός τους δεν είναι το να τους σκοτώσουν ή να τους οδηγήσουν στη λιμοκτονία. Η όλη μετακίνηση, άλλωστε, γίνεται υπό την επίβλεψη του Νικόστρατου, ο οποίος έχει καταστήσει σαφές στους δημοκρατικούς πως δεν πρόκειται να επιτρέψει τη διάπραξη εγκλημάτων εις βάρος των ολιγαρχικών. Υπ’ αυτή την έννοια, ακόμη κι αν οι δημοκρατικοί επιθυμούσαν να σκοτώσουν τους αντιπάλους τους, αποφεύγουν να κάνουν οτιδήποτε θα προκαλούσε νέα παρέμβαση του Νικόστρατου.