Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Κριτήρια Αξιολόγησης. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Κριτήρια Αξιολόγησης. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Η ευγένεια ως ένδειξη του πολιτισμού

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Η ευγένεια ως ένδειξη του πολιτισμού
 
Κείμενο 1
Η ευγένεια ως ένδειξη του πολιτισμού
Απόσπασμα από άρθρο του Θεμιστοκλή Κατσαούνη, απόφοιτου ΕΑΠ, Τμήμα Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, 11/01/2020, https://www.huffingtonpost.gr
 
1.     […] Η ευγένεια ενός λαού που είναι η μέγιστη έκφραση του πολιτισμού φαίνεται μέσα από τον τρόπο που αυτός αντιμετωπίζει το περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο που οι σύγχρονες χώρες έχουν υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης και υψηλά ποσοστά χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σήμερα η ρήση του Γκάντι, που συνοψίζει ένα μεγάλο κομμάτι της ευγένειας που απαιτείται να έχει ο σύγχρονος άνθρωπος, φαντάζει πιο επίκαιρη από ποτέ: «ο πολιτισμός ενός λαού φαίνεται από τον τρόπο που συμπεριφέρεται στα ζώα του». Ακόμη η ευγένεια που είναι η πεμπτουσία του πολιτισμού είναι ορατή από τα πεζοδρόμια και τα πάρκα των πόλεων μας, μεγάλο παράδειγμα αποτελεί η Σιγκαπούρη, που είναι πεντακάθαρη. Με αυτόν τον τρόπο ζωής γίνεται διάπλατα ορατή η ευγένεια του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπό του, που θέλει να έχει την πόλη που κατοικεί, καθαρή, σαν να είναι η προέκταση του σπιτιού του.
2.     Επίσης η συμπεριφορά των αρτιμελών ανθρώπων, σωματικά και ψυχικά, προς τους συνανθρώπους τους που είναι Α.μ.ε.Α, πρέπει να αποσκοπεί στην πλήρη και ομαλή ένταξη των ανθρώπων με αναπηρία, στον κοινό καθημερινό βίο. Με πλήρη δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις, ώστε οι άνθρωποι με αναπηρία να νιώθουν και να είναι παραγωγικά μέλη της κοινωνίας, καθιστώντας τούς συνοδοιπόρους μιας υγιούς πολιτείας όπου και θα ανήκουν χωρίς διακρίσεις.
3.     Η ευγένεια όμως αποτελεί την πεμπτουσία του πολιτισμού στα πιο απλά και καθημερινά πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή. Εδώ θα ήθελα να φέρω ως παραδείγματα τους δυτικούς λαούς και τον ιαπωνικό λαό. Η ευγένεια φαίνεται με τον τρόπο που συμπεριφέρονται τα μέλη μίας οικογένειας αναμεταξύ τους, εντός αυτής της μικρής κλίμακας της κοινωνίας, τόσο στην ευρύτερη όσο και στην πυρηνική οικογένεια, με τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τις γυναίκες και τα άτομα Α.μ.ε.Α. Στην Ιαπωνία καθώς και στις δυτικές χώρες, υπάρχουν, εκτός από τις Η.Π.Α, τα καλύτερα συστήματα συνταξιοδότησης, υγείας και ασφαλειών, αλλά και μία έμφυτη κουλτούρα των ανθρώπων να περιθάλψουν τους πιο αδύναμούς σε κάθε φάσμα δραστηριοτήτων της ζωής.
4.     Εν κατακλείδι σημαντικό βήμα για την δημοκρατία μας και την ανάπτυξη του πολιτισμού μας, θα είναι ο μηδενισμός των σημαντικότερων φαινομένων κοινωνικού κανιβαλισμού. Η ευγένεια πρέπει να μπαίνει όπως το νερό μέσα στον βράχο θρυμματίζοντας κάθε είδους ρατσισμού, που μπορεί να είναι υπαρκτός, σε οποιοδήποτε επίπεδο της ζωής όλων των ανθρώπων. Η κοινωνία μας πρέπει να δράσει άμεσα κατά του θρησκευτικού φανατισμού, του φυλετικού διαχωρισμού και του πρόστυχου ρατσισμού, για τις σεξουαλικές προτιμήσεις. Πρέπει επίσης να εξαλείψει τον σχολικό εκφοβισμό, που καταρρακώνει τις ψυχές των πιο ευαίσθητων παιδιών, όπως επίσης και τη χρήση βίας από όπου και αν αυτή προέρχεται.
 
Κείμενο 2
A Ball for All: Μια ελληνική πρωτοβουλία σκορπίζει χαρά στα παιδιά με οπτική αναπηρία σε όλο τον κόσμο
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 30/4/2022 από την Αλεξάνδρα Πράσσα στην ιστοσελίδα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» - tanea.gr (διασκευή).
 
1.     Πέντε ήπειροι, 194 χώρες, περισσότερες από 6.000 μπάλες. Όσο εντυπωσιακοί και αν είναι οι αριθμοί της δράσης του «A Ball for All», ωχριούν μπροστά στην αίσθηση που δημιουργεί ο ενθουσιασμός του κ. Ηλία Μάστορα, εμπνευστή της πρωτοβουλίας κάθε παιδί με οπτική αναπηρία σε κάθε χώρα του κόσμου να αποκτήσει εντελώς δωρεάν μια μπάλα ποδοσφαίρου προσαρμοσμένη στις ανάγκες του – επομένως και πρόσβαση στο παιχνίδι και τη χαρά.
2.     Από το 1994 μέχρι και σήμερα, ο κ. Μάστορας προσφέρει εθελοντική εργασία, αρχικά ως προπονητής σκακιού στη «Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης» και στη συνέχεια και ως εθελοντής διαιτητής σε διεθνές επίπεδο ποδοσφαίρου τυφλών. Στους Παραολυμπιακούς της Αθήνας το 2004 και του Πεκίνου το 2008, διαιτήτευσε τον τελικό για το χρυσό μετάλλιο, ενώ στο Ρίο το 2016 ήταν υπεύθυνος διαιτησίας. Κι όμως, η σκέψη για τη δημιουργία της ειδικής μπάλας για παιδιά με οπτικές αναπηρίες, που είναι η μοναδική που υπάρχει στον κόσμο, προέκυψε μάλλον τυχαία, 20 χρόνια μετά την πρώτη του εμπλοκή με το άθλημα, όπως εξηγεί ο ίδιος.
3.     Φανταστείτε τη δυσκολία να παίξει ένα μικρό παιδί ποδόσφαιρο με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, όταν η μπάλα ζυγίζει 550 γραμμάρια! Όπως αναφέρει ο κος Μάστορας, «πήρε 20 χρόνια για να συνειδητοποιήσω την ανάγκη δημιουργίας της ειδικής, πιο ελαφριάς μπάλας σε σχέση με την αντίστοιχη των ενηλίκων που ήδη υπήρχε. Η μπάλα που δημιούργησα είναι μια παγκόσμια πατέντα, η μοναδική ελαφριά μπάλα 250γρ., με 4 εσωτερικούς μηχανισμούς ήχου. Η μπάλα δεν πωλείται, αλλά μόνο δωρίζεται, καθώς βασική προτεραιότητα είναι το δικαίωμα κάθε παιδιού με προβλήματα όρασης στη χαρά, ανεξάρτητα από την οικονομική ευχέρεια. Οι ανάγκες είναι παγκόσμιες και δεν υπάρχει κάποια παρόμοια μπάλα ή καμπάνια, οπότε είναι χαρά μας κάθε εβδομάδα να στέλνουμε μπάλες σε χώρες που δεν έχουμε ταξιδέψει. Όλα τα έξοδα καλύπτονται από εμάς μέσω των προγραμμάτων που τρέχουμε και είναι μεγάλη η χαρά μας, όταν μας στέλνουν φωτογραφίες και videos. Από την πρώτη στιγμή είχα την αίσθηση ότι αυτή η δημιουργία θα με συνοδεύει σε όλη μου τη ζωή. Ήμουν τυχερός, καθώς από την αρχή πήρε παγκόσμιες διαστάσεις με την επίσημη πρώτη παρουσίαση στο Κατάρ, παρουσία του ποδοσφαιριστή Xavi Hernandez. Έχω κρατήσει εκείνη την μπάλα με την υπογραφή του, καθώς οι υπόλοιπες μοιράστηκαν στα παιδιά, με ή χωρίς οπτική αναπηρία, στην εκδήλωση για την Εθνική Ημέρα Αθλητισμού».
4.      Δεν είναι εφικτό να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά αλλάζοντας την καθημερινότητα κάποιων παιδιών κάνουμε ένα πρώτο βήμα. Θέλει προσπάθεια και χαμόγελο για να ξεπερνάς τις προκλήσεις.
 
Κείμενο 3: Μέχρι τον διπλανό μου
Γιώργος Αγγελόπουλος, ηλεκτρονικό περιοδικό Fractal, 94o τεύχος.
 
Δεν βρίσκω αλλού τόση χαρά, όση στα ταξίδια.
Με κάθε ευκαιρία ν’ ανοίγω τα πανιά μου
και να ξεκινώ τη μακρινή πορεία
μέχρι τον διπλανό μου.
Μ’ ενθουσιασμό και με περιέργεια
να βγαίνω στ’ ανοιχτά τού μυαλού του
στον γλυκό κίνδυνο του αγνώστου του.
Αν χρειαστεί να ρίξω κι άγκυρα στο βυθό του.
Πώς αλλιώς θα μπορέσω να συλλέξω
ένα γεμάτο νόημα χαμόγελό του
ένα τρυφερό του βλέμμα
λίγες λέξεις του, που να ξεχειλίζουν
όνειρο, απελπισία κι αλήθεια.
 
Θέμα Α
Α1. Να αποδώσετε συνοπτικά το περιεχόμενο των δύο πρώτων παραγράφων του Κειμένου 1 (60-70 λέξεις).
Μονάδες 20
 
Θέμα Β
Β1. Με βάση τα Κείμενα 1 και 2 να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω περιόδους λόγου ως σωστές ή λανθασμένες, γράφοντας στην κόλλα αναφοράς, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε περίοδο, τη λέξη Σωστό ή Λάθος (δεν χρειάζεται να αναφέρετε συγκεκριμένο χωρίο κειμένου)
α. Η ευγένεια ενός λαού εκφράζεται ακόμη και στην καθημερινότητα. (Κειμ. 1)
β. Τα ΑμεΑ δεν έχουν μόνο δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις. (Κείμ. 1)
γ. Η θέληση περίθαλψης των αδύναμων στις δυτικές χώρες είναι επίκτητη. (Κειμ. 1)
δ. Η δράση "A ball for All" ξεκίνησε το 1994. (Κείμ.2)
ε. Η ειδική μπάλα για παιδιά με οπτική αναπηρία έχει μηχανισμούς ήχου. (Κείμ.2)
Μονάδες 10
 
Β2. α. Να αιτιολογήσετε πώς επηρεάζει υφολογικά το Κείμενο 2 η εκτενής χρήση ευθέος λόγου στην τρίτη παράγραφό του. Για ποιους λόγους, κατά τη γνώμη σας, η γράφουσα δεν παρέθεσε τα λόγια του κ. Ηλία Μάστορα σε πλάγιο λόγο; (μονάδες 5)
 
β. Να εξηγήσετε τη νοηματική λειτουργία της υποτακτικής έγκλισης στην τρίτη παράγραφο του Κειμένου 1. (μονάδες 5)
Μονάδες 10    
 
Β3. Πρόθεση του γράφοντος στην τέταρτη παράγραφο του Κειμένου 1 είναι να ευαισθητοποιήσει τον αναγνώστη σχετικά με την ανάγκη εξάλειψης των φαινομένων κοινωνικού ρατσισμού. Να αναφέρετε τρεις (3) διαφορετικές γλωσσικές επιλογές με τις οποίες επιτυγχάνει το στόχο του, παραθέτοντας τα αντίστοιχα χωρία (μονάδες 6) και να εξηγήσετε τη λειτουργία καθεμιάς από αυτές στο κείμενο. (μονάδες 9)
Μονάδες 15
 
Θέμα Γ
Ποιο, κατά τη γνώμη σας, είναι το κύριο θέμα του ποιήματος (Κείμενο 3); Να τεκμηριώσετε την ερμηνευτική σας πρόταση με τρεις κειμενικούς δείκτες και να καταγράψετε την προσωπική σας ανταπόκριση στο θέμα αυτό. (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15
 
Θέμα Δ
Δ1. Με αφορμή τη δράση "A ball for All" που έχει ως στόχο της να διασφαλιστεί η πρόσβαση κάθε παιδιού με οπτική αναπηρία "στο παιχνίδι και τη χαρά", και αξιοποιώντας δημιουργικά τα Κείμενα 1 και 2:
α) να αιτιολογήσετε γιατί θεωρείτε σημαντικό το να έχουν τα παιδιά με αναπηρία απρόσκοπτη πρόσβαση σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες και
β) να παρουσιάσετε το πώς θεωρείτε ότι οφείλουν οι αρτιμελείς πολίτες αλλά και τα κράτη να αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία. Το κείμενό σας να έχει τη μορφή άρθρου που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας. (350-400 λέξεις)
Μονάδες 30
 
Ενδεικτικές απαντήσεις
 
Θέμα Α
Η εκδήλωση της ευγένειας, η οποία αποτελεί καίρια έκφανση του πολιτισμού ενός λαού, γίνεται αντιληπτή από το σεβασμό στο περιβάλλον, μέσω της ανακύκλωσης και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και απέναντι στα ζώα. Γίνεται, αντιστοίχως, εμφανής από την πρόθεση των πολιτών να κρατούν καθαρή την πόλη τους, αλλά και από το σεβασμό απέναντι στα άτομα με αναπηρία, μέσω της πλήρους ένταξής τους ως παραγωγικά και ισότιμα μέλη της κοινωνίας.
[Λέξεις: 70]
 
Θέμα Β
Β1. α. Σ., β. Σ., γ. Λ., δ. Λ., ε. Σ.
 
Β2.α. Η αξιοποίηση ευθέος λόγου προσδίδει στο κείμενο ζωντάνια, το καθιστά περισσότερο οικείο και ενισχύει το βιωματικό στοιχείο που διακρίνει την αφήγηση της πορείας μέχρι τη δημιουργία της ειδικής μπάλας. Η γράφουσα απέφυγε τη χρήση πλαγίου λόγου ακριβώς για να επιτρέψει την ανάδειξη του προσωπικού βιώματος του κ. Ηλία Μάστορα. Η δημιουργία της μπάλας με τους μηχανισμούς ήχου είναι δική του επινόηση και μέσω του ευθέος λόγου διαφαίνεται πληρέστερα η χαρά που αντλεί από τη διάδοση της ιδέας του και από τη θετική ανταπόκριση που αυτή λαμβάνει.
 
β. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί υποτακτική έγκλιση στη φράση «θα ήθελα να φέρω ως παραδείγματα», προκειμένου να δηλώσει με ευγενικό τρόπο την πρόθεσή του να αξιοποιήσει παραδείγματα για την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του σχετικά με την αξία της ευγένειας. Ακολούθως, χρησιμοποιεί εκ νέου υποτακτική έγκλιση στη φράση «αλλά και μια έμφυτη κουλτούρα των ανθρώπων να περιθάλψουν τους πιο αδύναμους», μέσω της οποίας επισημαίνει πως για τους λαούς αυτούς η περίθαλψη των αδύναμων μελών είναι κάτι το επιθυμητό∙ κάτι που προκύπτει έμφυτα από την ίδια τους την κουλτούρα.
 
Β3. Ο συγγραφέας επιδιώκει να ευαισθητοποιήσει τους αναγνώστες σχετικά με την ανάγκη εξάλειψης των φαινομένων κοινωνικού ρατσισμού αξιοποιώντας μια παραστατική παρομοίωση «Η ευγένεια πρέπει να μπαίνει όπως το νερό μέσα στον βράχο θρυμματίζοντας κάθε είδους ρατσισμού», μέσω της οποίας αναδεικνύει το δραστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ευγένεια στην προσπάθεια αυτή. Παραλλήλως, με τη χρήση μεταφορικού λόγου «κοινωνικού κανιβαλισμού», «τον σχολικό εκφοβισμό, που καταρρακώνει τις ψυχές των ευαίσθητων παιδιών», «πρόστυχου ρατσισμού», επιτυγχάνει να αναδείξει τόσο τη σκληρότητα του κοινωνικού ρατσισμού σε ποικίλες εκφάνσεις του όσο και τις οδυνηρές συνέπειές του. Με την αξιοποίηση, επίσης, της δεοντικής τροπικότητας «πρέπει να δράσει», «πρέπει να εξαλείψει», επιτυγχάνει να τονίσει εμφατικά την αναγκαιότητα αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού.
 
Θέμα Γ
Κύριο, κατά τη γνώμη μου, θέμα του ποιήματος είναι η ιδιαίτερη αξία της επαφής και της επικοινωνίας με τους συνανθρώπους μας. Το θέμα αυτό αναδεικνύεται εμφατικά με τη χρήση μιας εκτενούς αναλογίας, στο πλαίσιο της οποίας η επικοινωνία με τον άλλον άνθρωπο παρουσιάζεται ως ένα ταξίδι με απώτερο προορισμό το «μυαλό» του άλλου («Αν χρειαστεί να ρίξω κι άγκυρα στο βυθό του»). Με τη χρήση μεταφορικού λόγου («στον γλυκό κίνδυνο του αγνώστου του») το ποιητικό υποκείμενο επισημαίνει πως η γνωριμία με το άλλο άτομο έχει πρόσθετη αξία λόγω ακριβώς της επικοινωνίας με μια «άγνωστη» προσωπικότητα, που θα μπορούσε πιθανώς να ενέχει κινδύνους. Το «μακρινό» αυτό ταξίδι, ωστόσο, μέχρι τον διπλανό άνθρωπο αξίζει τον κόπο και τον χρόνο που αφιερώνεται σε αυτό, διότι είναι ο μόνος τρόπος για να τον γνωρίσεις πραγματικά και να γίνεις αποδέκτης της τρυφερότητάς του, της αλήθειας, των ελπίδων και του πόνου του, όπως αυτό τονίζεται με τη χρήση πλάγιας ερώτησης («Πώς αλλιώς θα μπορέσω να συλλέξω»).
Η σε βάθος επικοινωνία με τους ανθρώπους γύρω μας είναι μια χρονοβόρα, αλλά σαφώς επωφελής διαδικασία, εφόσον μόνο αν επιδείξει κάποιος ουσιαστικό ενδιαφέρον και θέληση, θα έχει τη δυνατότητα και το προνόμιο να γνωρίσει τη μοναδικότητα και τον πλούσιο συναισθηματικό κόσμο του συνανθρώπου του.
[Λέξεις: 204]
 
Θέμα Δ
1ο ζητούμενο
- Η διασφάλιση των μέσων εκείνων, όπως η ειδική μπάλα για παιδιά με οπτική αναπηρία, που θα καταστήσουν το παιχνίδι και άλλες μορφές ψυχαγωγίες προσιτές και προσβάσιμες σε παιδιά με αναπηρία είναι καίριας σημασίας για τη συμμετοχή τους σε δραστηριότητες που τους προσφέρουν χαρά και μειώνουν την πιθανή αίσθηση αποκλεισμού τους. Το παιχνίδι αποτελεί πηγή χαράς για κάθε παιδί, μα πολύ περισσότερο για τα παιδιά εκείνα που έχουν σημαντικά εμπόδια στις καθημερινές τους δραστηριότητες.
- Οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες, όπως είναι το παιχνίδι, προσφέρουν στα παιδιά με αναπηρία διττό όφελος, υπό την έννοια πως αφενός βρίσκουν την ευκαιρία εκτόνωσης της σωρευμένης ενέργειάς τους και αφετέρου έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν τις κινητικές και αντιληπτικές τους δεξιότητες. Το παιχνίδι, άλλωστε, είναι ένας ευχάριστος τρόπος σωματικής εξάσκησης, αλλά και μάθησης, γι’ αυτό και κατέχει τόσο σημαντική θέση στη ζωή κάθε παιδιού.
- Οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες, όταν έχουν ομαδικό χαρακτήρα, επιτρέπουν στα παιδιά με αναπηρία να καλλιεργήσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες και να τους προσφέρουν το αίσθημα της συμπερίληψης. Μέσα από την κοινωνική αυτή αλληλεπίδραση τα παιδιά μαθαίνουν να συνυπάρχουν, να συνεργάζονται και να σέβονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του άλλου ατόμου.
 
2ο ζητούμενο
- Η επίγνωση πως τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουν πρόσθετες δυσκολίες τόσο στην καθημερινότητά τους όσο και σε τομείς όπως είναι η εκπαίδευση και η εργασιακή αποκατάσταση οφείλει να κινητοποιεί τα κράτη, προκειμένου να διαμορφώνουν τις κατάλληλες υποδομές και να προμηθεύονται τα κατάλληλα μέσα, ώστε τα άτομα με αναπηρία να έχουν την ευχέρεια να δραστηριοποιούνται σε όλους τους τομείς, όπως τα άλλα μέλη της κοινωνίας.
- Οι αρτιμελείς πολίτες οφείλουν να επιδεικνύουν απέναντι στα άτομα με αναπηρία την ευγένεια εκείνη που θα τους επιτρέψει να αισθάνονται αποδεκτοί και ισότιμοι, χωρίς όμως να νιώθουν πως η συμπεριφορά αυτή είναι προσποιητή ή υποκινούμενη από συναισθήματα, όπως είναι ο οίκτος. Χρειάζεται, υπ’ αυτή την έννοια, η καλλιέργεια ενός αισθήματος πλήρους σεβασμού και ευαισθησίας, ώστε οι πολίτες να αντιλαμβάνονται πως τα άτομα με αναπηρία παρά τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν δεν διαφοροποιούνται από τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας. Απαιτείται, δηλαδή, μια διακριτική διάθεση ενσυναίσθησης, χωρίς αυτή να προκύπτει αναγκαστικά ή προσποιητά.
- Η διασφάλιση της ισοτιμίας των ατόμων με αναπηρία έχει ιδιαίτερη σημασία, γι’ αυτό οι κρατικές παρεμβάσεις στις υποδομές δεν πρέπει να αποτελούν «προνόμιο» ορισμένων μόνο υπηρεσιών ή περιοχών, αλλά κανόνα για κάθε σημείο της χώρας. Παραλλήλως, προκειμένου να εδραιωθεί το αίσθημα της ισοτιμίας χρειάζεται να γίνεται η παρουσία των ατόμων με αναπηρία περισσότερο ορατή στην καθημερινότητα των πολιτών. Σε αυτή την προσπάθεια κρίσιμη είναι η συμβολή των μέσων μαζικής επικοινωνίας, εφόσον έχουν τη δυνατότητα να συμπεριλαμβάνουν τα άτομα με αναπηρία σε περισσότερα προγράμματα και να συνεισφέρουν έτσι στην εξοικείωση ευρύτατου αριθμού ατόμων με την ομαλή ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία.
 
«Τα κείμενα του παρόντος κριτηρίου αντλήθηκαν από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida)».

Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα
 
Κείμενο 1: Τα οφέλη της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τα ζώα
 
     Ο δεσμός ανθρώπου-ζώου είναι ιδιαίτερα σημαντικός αφού τα κατοικίδια ζώα όχι μόνο παρέχουν συντροφιά στους ιδιοκτήτες τους αλλά και «χρησιμοποιούνται» και για θεραπευτικούς λόγους. Τα θετικά στοιχεία που εκλαμβάνει ο άνθρωπος από την αλληλεπίδρασή του με τα ζώα αγγίζουν τη γενική υγεία, τη φυσική ευεξία, τη συναισθηματική ευεξία καθώς και την ψυχολογική υγεία. Επιπρόσθετα, ενήλικοι και ηλικιωμένοι επισκέφτηκαν τον γιατρό τους λιγότερο συχνά κατά την διάρκεια ενός έτους και/ή χρησιμοποίησαν λιγότερα φάρμακα σε σύγκριση με τους μη ιδιοκτήτες ζώων.
     Τα κατοικίδια ζώα επηρεάζουν την υγεία της οικογένειας στην οποία μεγαλώνουν αφού θεωρείται ότι μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης μιας αρρώστιας καθώς και οι στρεσογόνες καταστάσεις. Επίσης, αποτελούν πηγή σταθερότητας, προσφέρουν ασφάλεια στον ιδιοκτήτη τους, προωθούν την άσκηση και παράλληλα στα ζώα αρέσει να τα αγγίζουμε, γεγονός που προσφέρει θετικές επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου.
Επίσης, έχει μελετηθεί η σχέση μεταξύ των κατοικίδιων ζώων και την φυσική ευεξία με στόχο να διαπιστωθεί αν τα ζώα συντροφιάς μπορούν να προλάβουν κακές καταστάσεις στην υγεία του ανθρώπου. Όπως υποστηρίζεται οι άνθρωποι που έχουν κατοικίδιο ζώο έχουν ένα πιο υγιές σώμα σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν.
     Αναμφισβήτητα, η συντροφιά των ζώων φαίνεται να ικανοποιεί σημαντικές ανάγκες μας. Τα κατοικίδια κατά κάποιο τρόπο μας παρέχουν μία ασφαλέστερη αντίληψη της πραγματικότητας, κάτι το οποίο μας συνδέει στην κοινότητα της φροντίδας, της ανησυχίας και της θυσίας καθώς και στις έντονες συναισθηματικές σχέσεις. Τα ζώα έχουν απεριόριστη δυνατότητα για αποδοχή, λατρεία, προσοχή, συγχώρεση και άνευ όρων αγάπη. Τα κατοικίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή των παιδιών που είναι μοναχικά, με ψυχικές διαταραχές ή παραβατικά. Αυτά τα νεαρά άτομα συνήθως παρουσιάζουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και έχουν δυσκολία να διατηρήσουν μία οποιαδήποτε σχέση. Τα άτομα αυτά συχνά υποφέρουν από περιθωριοποίηση και παραμέληση όχι μόνο από τους γονείς αλλά και από τους ανθρώπους που είναι υπεύθυνοι για την μόρφωσή τους. Τα ζώα μπορούν να συντελέσουν με έναν μοναδικό τρόπο στην κάθε θεραπεία και να κάνουν τους ανθρώπους να νιώσουν ασφαλείς και αγαπητοί. Η αγάπη που προσφέρουν τα κατοικίδια είναι απαλλαγμένη από την δυσπιστία και το φόβο, δύο συναισθήματα που συνήθως υπάρχουν στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων.
     Τα ζώα συντροφιάς είναι ικανά να διευκολύνουν ορισμένες πτυχές της φυσικής υγείας των ανθρώπων αλλά μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ψυχολογική ευημερία των ανθρώπων. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα ζώα μπορούν να βελτιώσουν τις επιπτώσεις των αγχωτικών καταστάσεων της ζωής (όπως είναι ένα πένθος ή ένα διαζύγιο), να μειώσουν τα επίπεδα του άγχους, και της κατάθλιψης, να ελαχιστοποιήσουν το συναίσθημα της μοναξιάς και της απομόνωσης, ενισχύοντας έτσι συναισθήματα όπως η αυτονομία, η ικανότητα και η αυτοεκτίμηση.
 
Ουρανία Μπλαβάκη, Μιχαήλ Καλογιαννάκης, Η σχέση των παιδιών προσχολικής ηλικίας με τα κατοικίδια ζώα, Επιστήμες Αγωγής, Τεύχος 2/2021.
 
Κείμενο 2: Τι προσφέρει η ύπαρξη ενός κατοικίδιου ζώου σε μία οικογένεια;
 
     Η ύπαρξη ενός κατοικίδιου ζώου, το οποίο μπορεί να σταθεί δίπλα σε ένα παιδί και να δείχνει την αγάπη του χωρίς να βάζει όρους, να υποστηρίζει χωρίς να κρίνει ακόμα και να είναι παρών να μιλήσει το παιδί και να εκφράσει το πώς αισθάνεται χωρίς να του απαντήσει πώς θα έπρεπε να αισθάνεται ή να πράξει, είναι πολύ σημαντική για τον τρόπο που θα σταθεί το παιδί τόσο προς τον εαυτό του όσο και προς τους άλλους γύρω του. Ένα κατοικίδιο ζώο στο σπίτι δίνει την αίσθηση της συντροφικότητας και της ασφάλειας μειώνοντας τη μοναξιά που μπορεί να αισθάνεται ένα παιδί.
     Πολύ σημαντική είναι η συνεισφορά στη συναισθηματική νοημοσύνη ενός παιδιού. Πώς αισθάνεται ο σκύλος όταν δε του δίνεις σημασία; Αν τον αφήσεις νηστικό; Πώς είναι όταν σου «ζητάει» να παίξεις και εσύ δεν ανταποκρίνεσαι; Το παιδί μαθαίνει πώς μπορεί να αισθάνεται κάποιος άλλος και ποιες είναι οι ανάγκες ή οι επιθυμίες του, αναγνωρίζει τις ανάγκες και μαθαίνει πώς να τις ιεραρχεί σε σχέση με τις δικές του. 
     Μέσα από τις καθημερινές δραστηριότητες φροντίδας ενός κατοικίδιου ζώου, το παιδί αντιλαμβάνεται  τις προσωπικές του ευθύνες, τη διαχείριση του χρόνου του, την έννοια του προγράμματος. Επίσης, σημαντική είναι η συνεισφορά και στις κοινωνικές δεξιότητες που μπορεί να αποκτήσει ένα παιδί μέσα από την επαφή με άλλους ανθρώπους για παράδειγμα, στην καθημερινή βόλτα, αν μιλάμε για σκύλο.
     Το παιχνίδι είναι ακόμα μια προσφορά του κατοικίδιου προς το παιδί. Πόσο σημαντική είναι η φυσική παρουσία στο παιχνίδι, η αλληλεπίδραση, το άγγιγμα, το να γνωρίζει το παιδί τα όρια του σώματός του, πόση δύναμη θα ασκήσει. Πόσο σημαντικό είναι να σηκωθεί από την τηλεόραση ή τον υπολογιστή και να παίξει. Μέσα στους τόσο γρήγορους ρυθμούς η δικαιολογία είναι πολλές φορές ότι οι χρόνοι των παιδιών δεν ταυτίζονται. Το κατοικίδιο μπορεί να είναι συντροφιά στο παιχνίδι και όταν οι φίλοι δεν είναι διαθέσιμοι ή όταν δεν υπάρχει ο χρόνος. Η επαφή με το ζώο ενισχύει και προάγει την άσκηση και τη φυσική κατάσταση, καθώς δίνει ευκαιρίες στο παιδί να κινηθεί αρκετά μέσω του παιχνιδιού, αλλά και της βόλτας.
     Ο κύκλος της ζωής, η γέννηση, η ανάπτυξη, η απώλεια είναι ένα ακόμα πολύτιμο μάθημα στη ζωή ενός παιδιού, προϋπόθεση φυσικά οι γονείς να το χειριστούν με ειλικρίνεια και τρόπο αντίστοιχο με τα γεγονότα και όχι με ψέματα και ανακρίβειες, οι οποίες περισσότερο θα δυσκολέψουν το παιδί.
    
Γράφουν και αναλύουν οι επιστημονικοί συνεργάτες της Γραμμής 115 25 του Μαζί για το Παιδί
 
Κείμενο 3: Τα άλογα του Αχιλλέως
 
Τον Πάτροκλο σαν είδαν σκοτωμένο,
        που ήταν τόσο ανδρείος, και δυνατός, και νέος,
        άρχισαν τ’ άλογα να κλαίνε του Αχιλλέως·
        η φύσις των η αθάνατη αγανακτούσε
        για του θανάτου αυτό το έργον που θωρούσε.
Τίναζαν τα κεφάλια των και τες μακρυές χαίτες κουνούσαν,
        την γη χτυπούσαν με τα πόδια, και θρηνούσαν
τον Πάτροκλο που ενοιώθανε άψυχο — αφανισμένο —
μια σάρκα τώρα ποταπή — το πνεύμα του χαμένο —
                ανυπεράσπιστο — χωρίς πνοή —
εις το μεγάλο Τίποτε επιστραμένο απ’ την ζωή.
 
                Τα δάκρυα είδε ο Ζευς των αθανάτων
        αλόγων και λυπήθη. «Στου Πηλέως τον γάμο»
        είπε «δεν έπρεπ’ έτσι άσκεπτα να κάμω·
        καλλίτερα να μην σας δίναμε, άλογά μου
        δυστυχισμένα! Τι γυρεύατ’ εκεί χάμου
στην άθλια ανθρωπότητα πούναι το παίγνιον της μοίρας.
        Σεις που ουδέ ο θάνατος φυλάγει, ουδέ το γήρας
      πρόσκαιρες συμφορές σας τυραννούν. Στα βάσανά των
      σας έμπλεξαν οι άνθρωποι.»— Όμως τα δάκρυά των
                για του θανάτου την παντοτινή
      την συμφοράν εχύνανε τα δυο τα ζώα τα ευγενή.
 
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
 
ΘΕΜΑ Α
Να αποδώσετε συνοπτικά (60-70 λέξεις) το περιεχόμενο των δύο πρώτων παραγράφων του Κειμένου 2 («Η ύπαρξη ενός κατοικίδιου ζώου… πώς να τις ιεραρχεί σε σχέση με τις δικές του»).
Μονάδες 20
 
Η συντροφιά ενός κατοικίδιου είναι σημαντική για το παιδί τόσο για την κατανόηση του εαυτού του όσο και για την ανάπτυξη της συναισθηματικής του νοημοσύνης. Το ζώο με την άνευ όρων αγάπη και στήριξή του λειτουργεί ως πολύτιμος αποδέκτης των ανησυχιών και των σκέψεων του παιδιού, βοηθώντας το να διαμορφώσει την ταυτότητά του. Παραλλήλως, του επιτρέπει να αναγνωρίσει, να εκτιμήσει και να ιεραρχήσει ορθά τις ανάγκες ενός άλλου όντος συγχρόνως με τις δικές του.
 
ΘΕΜΑ Β
Β1. Να προσδιορίσετε τον βασικό ισχυρισμό της τελευταίας παραγράφου του Κειμένου 1 και να παρουσιάσετε το πώς τεκμηριώνεται ο ισχυρισμός αυτός. («Τα ζώα συντροφιάς είναι ικανά… η ικανότητα και η αυτοεκτίμηση»).
Μονάδες 10
 
Ο βασικός ισχυρισμός στην καταληκτική παράγραφο είναι πως τα ζώα συντροφιάς μπορούν να συμβάλουν στην ψυχολογική ευημερία των ανθρώπων. Η τεκμηρίωση του ισχυρισμού αυτού επιτυγχάνεται με την επίκληση ευρημάτων που έχουν προκύψει από επιστημονικές έρευνες. Σύμφωνα, δηλαδή, με τις έρευνες αυτές τα ζώα συντροφιάς βοηθούν στη μείωση του άγχους, ακόμη κι όταν πρόκειται για ιδιαίτερα αγχωτικές καταστάσεις, όπως είναι η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή ένα διαζύγιο. Βοηθούν, επίσης, στη μείωση αρνητικών συναισθηματικών καταστάσεων, όπως είναι η κατάθλιψη, η μοναξιά και το αίσθημα της απομόνωσης, ενώ, αντιθέτως, ενισχύουν θετικά συναισθήματα, όπως είναι αυτά της αυτονομίας, της αυτοεκτίμησης και του αισθήματος της προσωπικής ικανότητας.
 
Β2. Να καταγράψετε τρεις διαφορετικές γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα με τα οποία τονίζεται η θετική συνεισφορά ενός κατοικίδιου στη ζωή του παιδιού στο πλαίσιο των δύο τελευταίων παραγράφων του Κειμένου 2 και να εξηγήσετε πώς υπηρετεί κάθε επιλογή-μέσο χωριστά την πρόθεση αυτή. («Το παιχνίδι είναι ακόμα μια προσφορά… θα δυσκολέψουν το παιδί»).
Μονάδες 15

Με την αξιοποίηση πλάγιων ερωτήσεων («Πόσο σημαντική είναι…», «Πόσο σημαντικό είναι…») τονίζεται η θετική επενέργεια της ενασχόλησης με ένα ζώο συντροφιάς, εφόσον το παιδί μαθαίνει μέσα από την αλληλεπίδραση με το κατοικίδιο στοιχεία για τον εαυτό και, συνάμα, αποκτά ένα ουσιαστικό κίνητρο για μια πιο ενεργή καθημερινότητα, γεμάτη παιχνίδι και άσκηση. Με τη χρήση σχήματος αντίθεσης («το κατοικίδιο μπορεί να είναι συντροφιά… όταν οι φίλοι δεν είναι διαθέσιμοι») επισημαίνεται η διαρκής παρουσία του κατοικίδιου ως «φίλου», συντρόφου στο παιχνίδι και, κατ’ επέκταση, αντίβαρου στη μοναξιά και την απουσία συχνών διαπροσωπικών σχέσεων. Με τη χρήση ενός ασύνδετου σχήματος («Ο κύκλος της ζωής, η γέννηση, η ανάπτυξη, η απώλεια») επισημαίνεται το γεγονός πως το παιδί έχει τη δυνατότητα να κατανοήσει την έννοια της ζωής και του θανάτου μέσα από τον κύκλο της ζωής του κατοικίδιου. Ένα πολύτιμο μάθημα, που θα βοηθήσει τη μετέπειτα πορεία του παιδιού.
 
Β3. Να προσδιορίσετε πώς επιτυγχάνεται η εσωτερική σύνδεση/συνοχή μεταξύ των περιόδων της τρίτης παραγράφου του Κειμένου 1. («Αναμφισβήτητα, η συντροφιά των ζώων… υπάρχουν στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων»).
Μονάδες 10
 
Η συγκεκριμένη παράγραφος αποτελείται από οκτώ επιμέρους περιόδους, το νόημα των οποίων αναφέρεται στην κάλυψη σημαντικών αναγκών των ανθρώπων από τα ζώα συντροφιάς, όπως ιδιαιτέρως είναι η συναισθηματική στήριξη παιδιών που έχουν ψυχικές διαταραχές ή είναι παραβατικά. Η νοηματική αυτή συνέχεια -συνεκτικότητα- της παραγράφου υπηρετείται σε γλωσσικό επίπεδο -συνοχή- με ποικίλους τρόπους. Πιο συγκεκριμένα, η δεύτερη περίοδος συνδέεται με την πρώτη με τη χρήση ενός υπώνυμου (τα κατοικίδια) σε σχέση με το υπερώνυμο (ζώων) της πρώτης περιόδου. Γίνεται, δηλαδή, χρήση ενός λεξιλογικού μέσου συνοχής. Η τρίτη περίοδος συνδέεται με τη δεύτερη εκ νέου με αντίστοιχο λεξιλογικό μέσο, εφόσον γίνεται χρήση του υπερώνυμου (τα ζώα). Το αντίστροφο μοτίβο συνδέει την τέταρτη περίοδο με την τρίτη περίοδο, αφού επανέρχεται το υπώνυμο (τα κατοικίδια). Η σύνδεση της πέμπτης παραγράφου με την τέταρτη γίνεται με γραμματικό μέσο, καθώς με τη χρήση της αντωνυμίας (αυτά τα νεαρά άτομα) γίνεται αναφορά στα μοναχικά και παραβατικά παιδιά. Η έκτη περίοδος συνδέεται με την πέμπτη εκ νέου με το γραμματικό μέσο της αναφοράς, εφόσον με την επανάληψη της φράσης «τα άτομα αυτά» γίνεται αναφορά στα παιδιά των προηγούμενων περιόδων. Η σύνδεση της έβδομης περιόδου με την έκτη γίνεται με την επανάληψη του υπερώνυμου «τα ζώα» που διατρέχει ως δρών υποκείμενο το σύνολο της παραγράφου. Τέλος, η όγδοη περίοδος συνδέεται με την έβδομη με λεξιλογικό μέσο, καθώς η λέξη «αγάπη» είναι ετυμολογικά συγγενής με την καταληκτική λέξη της έβδομης περιόδου «αγαπητοί».  
 
ΘΕΜΑ Γ
Ποιος είναι ο συναισθηματικός δεσμός ανάμεσα στα ζώα και τον άνθρωπο που παρουσιάζεται στο Κείμενο 3; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας αξιοποιώντας τρεις κατάλληλους κειμενικούς δείκτες. Πώς αντιλαμβάνεστε εσείς τον συναισθηματικό αυτό δεσμό; (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15

Ο συναισθηματικός δεσμός ανάμεσα στα ζώα και τον άνθρωπο, όπως παρουσιάζεται στο πλαίσιο του ποιήματος, παραπέμπει σε μια δυνατή αγάπη, όπως αυτή συναντάται συνήθως μεταξύ ανθρώπων. Τα άλογα του Αχιλλέα αντικρίζοντας τον Πάτροκλο σκοτωμένο αρχίζουν να θρηνούν έντονα, όπως αυτό δραστικά προβάλλεται με τη χρήση τεσσάρων ρημάτων δράσης («τίναζαν», «κουνούσαν», «χτυπούσαν», «θρηνούσαν»). Μια αντίδραση πένθους σχεδόν ανθρώπινη, η οποία ενισχύεται εμφατικότερα μέσα από την ανάδειξη του ακραία φθοροποιού έργου του θανάτου με τη χρήση επιθέτων και μετοχών («άψυχο», «αφανισμένο», «ποταπή», «χαμένο») που φανερώνουν την πλήρη απώλεια της ζωτικότητας, της νεότητας και γενναίου πνεύματος που διέκριναν τον Πάτροκλο, όσο ήταν ζωντανός. Τα άλογα του Αχιλλέα, αν και αθάνατα τα ίδια, συγκινούνται βαθύτατα και αφήνουν τα δάκρυά τους να χυθούν για «του θανάτου την παντοτινή την συμφοράν». Το ποιητικό υποκείμενο, μάλιστα, φροντίζει να τονίσει μέσα από τα λόγια του Δία την κρίσιμη αντίθεση ανάμεσα στους ανθρώπους που είναι «το παίγνιον της μοίρας» και τα άτρωτα άλογα του Αχιλλέα για τα οποία «ουδέ ο θάνατος φυλάγει, ουδέ το γήρας».
Η συγκινητική αντίδραση των αλόγων του Αχιλλέα είναι ενδεικτική της βαθιάς αγάπης που ενώνει συχνά τα ζώα συντροφιάς με τους ανθρώπους. Αν και δεν υπάρχει λεκτική μεταξύ τους επικοινωνία φροντίζουν τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ζώα να καθιστούν εμφανή την αγάπη που αισθάνονται μέσα από πράξεις φροντίδας και εκδηλώσεις συναισθημάτων.
 
ΘΕΜΑ Δ
Σε ένα δικό σας άρθρο να αναφερθείτε στα οφέλη των ζώων συντροφιάς στη ζωή των ανθρώπων γενικότερα και των παιδιών ειδικότερα. Για τη συγγραφή του άρθρου σας να αξιοποιήσετε δημιουργικά ιδέες και επιχειρήματα από τα Κείμενα 1 & 2. (350-400 λέξεις)
Μονάδες 30
 
Στοιχεία από τα κείμενα αναφοράς για τα οφέλη των ζώων συντροφιάς στη ζωή των ανθρώπων:
- Σε ό,τι αφορά τον τομέα της ψυχικής υγείας και ευημερίας, τα ζώα συντροφιάς βοηθούν ώστε να μειωθεί ο αντίκτυπος έντονα αγχωτικών καταστάσεων, όπως είναι το πένθος ή το διαζύγιο. Μειώνουν, επίσης, γενικότερα το άγχος, τη μοναξιά, την κατάθλιψη, όπως και το αίσθημα της απομόνωσης. Ενισχύουν, από την άλλη, θετικά συναισθήματα, όπως είναι η αυτονομία και η αυτοεκτίμηση.
- Σε ό,τι αφορά τον τομέα της γενικής υγείας έχει διαπιστωθεί πως οι άνθρωποι που έχουν ζώα συντροφιάς έχουν πιο υγιές σώμα, επισκέπτονται σπανιότερα τον γιατρό και καταναλώνουν λιγότερα φάρμακα συγκριτικά με εκείνους που δεν έχουν ζώα συντροφιάς. Τα ζώα συντροφιάς, επίσης, μειώνουν την εμφάνιση ασθενειών στις οικογένειες που τα φροντίζουν, προσφέρουν θετικά συναισθήματα, όπως αποδοχή, αγάπη και προσοχή, ενώ με τη δεκτικότητά τους απέναντι σε εκδηλώσεις φροντίδας, όπως είναι το χάδι, επιδρούν θετικά στην υγεία των ανθρώπων.
- Σημαντική είναι, παράλληλα, η θετική τους προσφορά στη φυσική ευεξία των ανθρώπων, εφόσον ενισχύουν την καθημερινή άσκηση και κινητικότητα.
 
Στοιχεία από τα κείμενα αναφοράς για τα οφέλη των ζώων συντροφιάς στη ζωή του παιδιού:
- Τα ζώα συντροφιάς είναι ιδιαιτέρως βοηθητικά για παιδιά που είναι μοναχικά, έχουν ψυχικές διαταραχές ή είναι παραβατικά, διότι σε αντίθεση με τα στοιχεία που διακρίνουν τις ανθρώπινες σχέσεις (δυσπιστία, παραμέληση, περιθωριοποίηση) τα ζώα προσφέρουν αγάπη άνευ όρων και αίσθημα ασφάλειας. Επιτρέπουν, έτσι, τη διαμόρφωση μιας σταθερής σχέσης αγάπης που αποδεικνύεται εξαιρετικά επωφελής για τα παιδιά αυτά.
- Η παρουσία των ζώων συντροφιάς προσφέρει έναν ανιδιοτελή «συνομιλητή» και συμπαραστάτη στα παιδιά που τους επιτρέπει να γνωρίσουν τον εαυτό τους και να διαμορφώσουν την προσωπικότητά τους, ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστούν ευχερέστερα τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
- Τα ζώα συντροφιάς ενισχύουν τη συναισθηματική νοημοσύνη του παιδιού, διότι μέσα από τις αντιδράσεις του κατοικίδιου, όταν οι ανάγκες του δεν καλύπτονται εγκαίρως, το παιδί αντιλαμβάνεται την αξία των συναισθημάτων, των αναγκών και των επιθυμιών του «άλλου». Συνειδητοποιεί, έτσι, πως οι δικές του ανάγκες δεν προέχουν πάντοτε, όταν η ανάγκη του «άλλου» είναι πιο επιτακτική.
- Τα ζώα συντροφιάς, ενισχύουν, επίσης το αίσθημα ευθύνης στο παιδί και του επιτρέπουν να αντιληφθεί τη σημασία του προγράμματος και της ορθής διαχείρισης του χρόνου, εφόσον οφείλει καθημερινά να μεριμνά για τη φροντίδα του κατοικίδιου και να διαφυλάττει χρόνο ειδικά για τις ανάγκες του ζώου.
- Τα ζώα συντροφιάς ενθαρρύνουν το παιδί να παίζει συχνότερα και να κινείται, ιδίως αν το κατοικίδιο είναι σκύλος και χρειάζεται καθημερινά βόλτες. Ενισχύεται, έτσι, η φυσική ευεξία του παιδιού, αφού αποσπάται από την ενασχόληση με το κινητό τηλέφωνο και τον υπολογιστή.
- Στις περιπτώσεις που το ζώο συντροφιάς είναι σκύλος, ενισχύεται η κοινωνικότητα του παιδιού, εφόσον στις καθημερινές βόλτες θα υπάρξουν συχνές αφορμές συνομιλίας με άλλους ιδιοκτήτες ζώων ή περαστικών.
- Τα ζώα συντροφιάς λόγω του μικρού προσδόκιμου ζωής προσφέρουν ένα επώδυνο, αλλά αναγκαίο μάθημα στα παιδιά, εφόσον τους επιτρέπουν να εξοικειωθούν με το αναπόφευκτο του θανάτου.

Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά» (παραβατικότητα ανηλίκων)

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Ν. Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά» (παραβατικότητα ανηλίκων)
 
Κείμενο 1: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά»
 
     Τη σπρώχνουν στο έδαφος, της δίνουν άγρια χαστούκια, της τραβάνε τα μαλλιά, την κλωτσάνε. Τη χτυπάνε δύο και τρεις μαζί, ενώ το ανήλικο κοινό παρακολουθεί εκστασιασμένο και επευφημεί. Το περιστατικό του δημόσιου ξυλοδαρμού της 13χρονης έξω από σχολείο στο Περιστέρι είναι ανατριχιαστικό για πολλούς λόγους: για την ηλικία των εμπλεκομένων, για την ηδονή που αντλούν από τη βία, για όσα ζοφερά προοικονομεί το σκηνικό.
     Ο βασικός λόγος που αδυνατούμε να αναλύσουμε, πόσο μάλλον να θεραπεύσουμε, τη βία μεταξύ ανηλίκων, είναι η τάση μας να την αποδίδουμε σε εξωτερικές παραμέτρους – κοντινές στα παιδιά αλλά πολύ μακρινές από την πηγή του όποιου κακού. Κάποτε έφταιγαν τα βίντεο γκέιμ και οι σκληρές ταινίες που εξωθούσαν τάχα τα παιδιά σε ακραίες πράξεις. Όταν δεν έφταιγε η εναλλακτική πραγματικότητα, έφταιγε η αληθινή πραγματικότητα όπως προβαλλόταν από τη σατανική τηλεόραση. Ενίοτε έφταιγαν οι «κακές παρέες» και οι «ξένοι» που παρέσερναν τα «καλά παιδιά». Πιο μετά, έφταιγαν τα smartphones. Σήμερα, κατά το ίδιο βολικό και ανεδαφικό μοτίβο, φταίει η τραπ και τα «μηνύματα που περνάει στους νέους». Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι οι καλές ή κακές συνήθειες των παιδιών, τα καλά ή κακά χόμπι τους, οι καλές ή κακές υποκουλτούρες τους, τα μέσα που χρησιμοποιούν για να εξερευνήσουν την άγουρη προσωπικότητά τους. Το πρόβλημα είναι πυρηνικό· η διαπαιδαγώγησή τους: το σπίτι τους, οι γονείς τους, το σχολείο τους, το κράτος τους – όλες εκείνες οι θεσμικές δυνάμεις που τα διαμορφώνουν όχι ως χρήστες και καταναλωτές προϊόντων, αλλά ως άτομα. Όποιος ψάχνει την αιτία της αποκτήνωσης των παιδιών, πρέπει να την αναζητήσει στα πρόσωπα που έχουν ηθική και νομική ευθύνη να μεγαλώσουν πολιτισμένους ανθρώπους, αλλά αποτυγχάνουν συστηματικά, και γι’ αυτό ρίχνουν την μπάλα στην εξέδρα.
     Η ανενδοίαστη βία αυτού του είδους είναι δηλωτική ελλείψεων πολύ πιο καθοριστικών από την επίδραση εξωγενών παραγόντων: τα βίαια παιδιά είναι βίαια επειδή έχουν διδαχτεί από μικρά τη βία ή την ανοχή στη βία· επειδή κανείς δεν τα απέτρεψε από αυτήν εγκαίρως και αδιαπραγμάτευτα, με αποτέλεσμα να την υπολογίζουν τώρα ως μία ακόμα επιλογή προσωπικής ή συλλογικής έκφρασης. Παράλληλα, το φαινόμενο είναι ενδεικτικό της γενικότερης επιτρεπτικότητας απέναντί τους, η οποία δεν αποτελεί μόνο προϊόν καταφάσεων αλλά και αναιμικών αρνήσεων: οι ανήλικοι συμπεριφέρονται παραβατικά, επειδή απλώς μπορούν.
 
Άρης Αλεξανδρής, Η Καθημερινή, 26-11-2023
 
Κείμενο 2: Παραβατικότητα ανηλίκων: Γιατί αυξήθηκαν τα περιστατικά
 
     Οι ολοένα και αυξανόμενες υποθέσεις παραβατικότητας ανηλίκων που έρχονται στο φως το τελευταίο διάστημα σοκάρουν αφενός με τη συχνότητά τους και αφετέρου με την επιθετικότητα που εκδηλώνεται. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι έχει μειωθεί και ο μέσος όρος της ηλικίας των παιδιών που έχουν παραβατική συμπεριφορά, κάτι που προκαλεί ανησυχία, αποδίδοντας το φαινόμενο σε μεγάλο βαθμό στον νέο τρόπο ζωής, στον εγκλεισμό της πανδημίας, την κακή χρήση του διαδικτύου και την ενδοοικογενειακή βία την οποία βιώνουν τα παιδιά.
     «Πράγματι, τα περιστατικά βίαιης παραβατικότητας από ομάδες, μάλιστα, ανηλίκων έχουν αξιοσημείωτα αυξηθεί, όπως και η θεατότητά τους: ληστείες με αντικείμενο κινητά τηλέφωνα, επικίνδυνες σωματικές βλάβες και συμπλοκές ανάμεσα σε παρέες παιδιών κ.λπ. προβάλλονται όλο και περισσότερο από τα μέσα ενημέρωσης και απασχολούν την Εισαγγελία Ανηλίκων, το Δικαστήριο Ανηλίκων και τις Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων.
     Ακριβώς λόγω της βίαιης φύσης των περιστατικών, καταγγέλλονται και πιο συχνά. Η παραβατικότητα των ανηλίκων είναι μέρος της συνολικής παραβατικότητας σε μια κοινωνία, του ανομικού φαινομένου. Έτσι και η ανήλικη παραβατικότητα μετέχει και διαμορφώνεται από αυτό το γενικό πλαίσιο και αντίστοιχα κατασκευάζει μια αναπαράσταση αυτής. Αποτελεί μια από τις όψεις της κοινωνικής τοπογραφίας. Εάν θέσουμε αυστηρά και αδιαπέραστα όρια μεταξύ της συνολικής παραβατικότητας και αυτής των ανηλίκων, χάνουμε τη γενική εικόνα που παράγει και αναπαράγει όλες τις μορφές εγκληματικότητας με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και έτσι θα μετατρέψουμε και θα κατακερματίσουμε ένα συνολικό πρόβλημα σε πρόβλημα ατομικής, εθνοτικής κ.λπ. παθολογίας ή σε πρόβλημα προς επίλυση από τα επιμέρους συστήματα, όπως είναι το σχολείο, η οικογένεια, η δικαιοσύνη κ.λπ., τα οποία καλούνται να ενεργήσουν μεμονωμένα», λένε οι εκπρόσωποι του ΔΣ του Συνδέσμου Επιμελητών Δικαστηρίων Ανηλίκων Ελλάδας.
     Σχετικά με την αντιμετώπιση του ζητήματος οι εκπρόσωποι του ΔΣ του Συνδέσμου Επιμελητών Δικαστηρίων Ανηλίκων Ελλάδας υποστηρίζουν: «Αν δεν υπάρξουν ριζικές πολιτικές επιλογές στήριξης, ενίσχυσης και δημιουργίας κατάλληλων δομών και μέσων και αλλαγή κοινωνικού μοντέλου, τότε ναι, και περαιτέρω αύξηση της ανήλικης παραβατικότητας και βίας θα προκύψει. Αν αποστασιοποιηθούμε από την παραπάνω θεώρηση, κινδυνεύουμε να εγκλωβισθούμε σε έναν ανορθόλογο και αντιπαραγωγικό κατακερματισμό ευθυνών («φταίει το σχολείο, φταίει η οικογένεια» κ.λπ.) και σε μονόπλευρες παρεμβάσεις».
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ρόλος του σχολείου και της οικογένειας δεν είναι κρίσιμος.
     «Σίγουρα η συνδρομή από εξειδικευμένους επαγγελματίες, οι οποίοι πρέπει να είναι οργανικά ενταγμένοι στη σχολική ζωή και κοινότητα είναι σημαντική. Η ενεργοποίηση των συλλογικοτήτων (δασκάλων, γονέων, μαθητών) μέσα και σε συνεργατικές δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της τοπικής κοινωνίας είναι εξίσου σημαντική. Σημασία όμως έχει και το πώς σχεδιάζονται και γίνονται τα πράγματα. Συχνά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με διαδικασίες δημιουργίας αποδιοπομπαίων τράγων, όπου παιδιά και οικογένειες αντιμετωπίζονται μέσα από στερεότυπα και δεν τους δίνεται μια πραγματική ευκαιρία ούτε η έγκαιρη, κατάλληλη και αλληλέγγυα στήριξη να λειτουργήσουν μέσα στη σχολική κοινότητα», υποστηρίζουν η Πάρη Ζαγούρα και ο Γιάννης Πράνταλος.
 
Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, 5-6-2023
 
Κείμενο 3: Κική Δημουλά, Γράψε λάθος
 
[…]

Απ’ τη σκοπιά του καθενός η ορθογραφία.
Πάρε παράδειγμα
τι κινητά που γράφεται το ψέμα:
όταν εσύ το εξακοντίζεις προς τον άλλον
σωστά το γράφεις μέσα σου, θαρραλέα,
Όμως όταν εσύ το δέχεσαι κατάστηθα
τότε το γράφεις ψαίμα.
Ρωτάς από πού ως που
γράφω τη συμπόνοια με όμικρον γιώτα.
Ποιος ξέρει θα με παρέσυρε η άπνοια
ο ανοίκειος το ποίημα η οίηση
το κοιμητήριο η οικουμένη το οικτρόν
και η αοιδός επιθυμία
απ’ την αρχή να ξαναγραφόταν ο κόσμος.
 
Εξάλλου σου θυμίζω η συμπόνια
πρωτογράφτηκε λάθος από το Θεό.
 
Κική Δημουλά, Ποιήματα, Εκδόσεις Ίκαρος
 
άπνοια: όταν δεν φυσά καθόλου
ανοίκειος: ο ασυνήθιστος, αυτός που δεν αρμόζει στην περίσταση
οίηση: αλαζονεία, έπαρση
οικτρόν: αυτό που προκαλεί θλίψη με την αθλιότητά του
αοιδός: το πρόσωπο που τραγουδά, τραγουδιστής 
 
ΘΕΜΑ Α
Να παρουσιάσετε συνοπτικά (60-70 λέξεις) το περιεχόμενο της δεύτερης παραγράφου του Κειμένου 1 («Ο βασικός λόγος που αδυνατούμε… την μπάλα στην εξέδρα»).
Μονάδες 20
Ο γράφων επισημαίνει πως η αδυναμία των ενηλίκων να κατανοήσουν τη βίαιη συμπεριφορά των ανηλίκων οφείλεται στην τάση τους να την αποδίδουν σε εξωγενείς παράγοντες δευτερεύουσας σημασίας. Οι όποιες τηλεοπτικές ή μουσικές επιλογές των ανηλίκων, όπως και οι συναναστροφές τους δεν αποτελούν την ουσία του προβλήματος. Η πραγματική αιτία βρίσκεται στην αποτυχία των θεσμικώς υπεύθυνων φορέων να τα διαπαιδαγωγήσουν ορθά. Η ευθύνη, άρα, ανήκει στους γονείς, στο σχολείο και στο κράτος.
 
ΘΕΜΑ Β
Β1. Να γράψετε στην κόλλα σας το γράμμα που αντιστοιχεί στην ορθή απάντηση, με βάση το περιεχόμενο των αντίστοιχων Κειμένων 1 και 2 (χωρίς αναφορά σε χωρία των κειμένων): (μονάδες 12)
 
1. Στη δεύτερη παράγραφο του Κειμένου 1 υποστηρίζεται ότι οι ενήλικες
α. γνωρίζουν τα αίτια της παραβατικότητας των ανηλίκων.
β. επιχειρούν να μετακυλήσουν την ευθύνη σε δευτερεύοντες παράγοντες.
γ. αναγνωρίζουν πως δεν ευθύνονται για το πρόβλημα οι «κακές παρέες» και οι «ξένοι». 
 
2. Στην τρίτη παράγραφο του Κειμένου 1 υποστηρίζεται ότι
α. τα παιδιά θεωρούν πως η βία είναι μορφή προσωπικής έκφρασης.
β. η βίαιη συμπεριφορά είναι ζήτημα επιλογής και κατ’ επέκταση ευθύνης των παιδιών.
γ. οι ενήλικες φέρουν ευθύνη για τις επίμονες αρνήσεις που προβάλλουν στα παιδιά.
 
3. Στην τρίτη παράγραφο του Κειμένου 2 διατυπώνεται η άποψη ότι
α. η παραβατικότητα των ανηλίκων είναι χωριστό φαινόμενο από την ενήλικη παραβατικότητα.
β. η παραβατικότητα των ανηλίκων συνιστά μια αναπαράσταση της ενήλικης παραβατικότητας.
γ. η παραβατικότητα των ανηλίκων είναι πρόβλημα που οφείλει να επιλύσει το σχολείο και η οικογένεια.
 
4. Στην τέταρτη παράγραφο του Κειμένου 2 αναφέρεται ως προϋπόθεση επίλυσης
α. η στήριξη του σχολείου και της οικογένειας.
β. η δημιουργία κατάλληλων δομών.
γ. η πολύπλευρη προσέγγιση του φαινομένου.
 
Απάντηση: 1:β, 2:α, 3:β, 4:γ
 
Β2. Με ποιες γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα στηλιτεύει ο γράφων την στάση των ενηλίκων απέναντι στο πρόβλημα της παραβατικότητας των ανηλίκων στη 2η παράγραφο του Κειμένου 1; Να παρουσιάσετε τρεις (3) διαφορετικές και να εξηγήσετε τη νοηματική λειτουργία τους.
Μονάδες 13  
 
Ο γράφων υιοθετεί επικριτική στάση απέναντι στην απροθυμία των ενηλίκων να αναγνωρίσουν την ευθύνη που τους αναλογεί σχετικά με το πρόβλημα της παραβατικότητας των ανηλίκων. Η στάση του αυτή γίνεται εμφανής μέσα από ποικίλες γλωσσικές επιλογές και εκφραστικά μέσα. Με τη χρήση μονής παύλας εντάσσει ένα σχόλιο, στο οποίο με μια αντίθεση «κοντινές στα παιδιά», «μακρινές από την πηγή του όπου κακού» επισημαίνει την τάση των ενηλίκων να αναζητούν την αιτία του προβλήματος σε δευτερεύουσας σημασίας παράγοντες. Με τη χρήση, μάλιστα, ειρωνείας «βολικό και ανεδαφικό μοτίβο» στηλιτεύει τη διαχρονική αυτή προσπάθεια να εντοπίσουν κάποιο αίτιο που απαλλάσσει τους ίδιους από τις ευθύνες τους. Την αποποίηση των ευθυνών τονίζει, συνάμα, με τη χρήση μιας παραστατικής μεταφοράς «ρίχνουν την μπάλα στην εξέδρα», μέσω της οποίας φανερώνεται το πόσο απρόθυμοι είναι οι ενήλικες να αναγνωρίσουν τις ευθύνες που τους αναλογούν. 
 
Πρόσθετε γλωσσικές επιλογές: Με την επανάληψη του ρήματος «έφταιγε / φταίει» ο γράφων καταγράφει τους διάφορους παράγοντες που επιχειρούν ανά διαστήματα να ενοχοποιήσουν οι ενήλικες προκειμένου να μην έρθουν αντιμέτωποι με την πραγματική αιτία του προβλήματος («Κάποτε έφταιγαν τα βίνετο γκέιμ», «Ενίοτε έφταιγαν οι κακές παρέες»).
Με σχήμα άρσης θέσης («Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι…», «Το πρόβλημα είναι πυρηνικό»), ο γράφων επιδιώκει να αναδείξει τους κυρίως υπεύθυνους για το φαινόμενο της βίαιης συμπεριφοράς των ανηλίκων.
Με αντιθετική διάζευξη («δεν είναι οι καλές ή κακές συνήθειες», «τα καλά ή κακά χόμπι», «οι καλές ή κακές υποκουλτούρες»), ο γράφων επιχειρεί να τονίσει πως οι επιμέρους παράγοντες που επικαλούνται και ενοχοποιούν συνήθως οι ενήλικες δεν αποτελούν την πηγή του προβλήματος.
 
Β3. Να συγκρίνετε τις απόψεις των συγγραφέων στα δύο χωρία: «Όποιος ψάχνει την αιτία της αποκτήνωσης… την μπάλα στην εξέδρα.» (Κείμενο 1) και «Η παραβατικότητα των ανηλίκων είναι μέρος… τα οποία καλούνται να ενεργήσουν μεμονωμένα» (Κείμενο 2) σε σχέση με τις ευθύνες για την παραβατικότητα των ανηλίκων (60-70 λέξεις).
Μονάδες 10
 
Οι συντάκτες των δύο κειμένων έχουν διαφορετική άποψη σχετικά με το ποιος φέρει την ευθύνη για την παραβατικότητα των ανηλίκων. Ο συντάκτης του πρώτου κειμένου θεωρεί πως υπεύθυνοι για το φαινόμενο είναι οι θεσμικοί φορείς διαπαιδαγώγησης των νέων. Ο συντάκτης, ωστόσο, του δεύτερου κειμένου συνδέει την παραβατικότητα των ανηλίκων με τη συνολική παραβατικότητα της κοινωνίας, παρουσιάζοντάς τη ως καθρέφτισμα της παραβατικότητας των ενηλίκων. Θεωρεί, έτσι, πως η οικογένεια ή το σχολείο δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν με δικές τους μόνο ενέργειες το πρόβλημα.
 
ΘΕΜΑ Γ
Να παρουσιάσετε εκείνο το θέμα απ’ όσα θέτει το ποίημα που είναι το πιο σημαντικό, κατά τη γνώμη σας. Να στηρίξετε την ερμηνευτική σας προσέγγιση σε τρεις κειμενικούς δείκτες. (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15 
 
Το σημαντικότερο, κατά τη γνώμη μου, θέμα του ποιήματος είναι η επιθυμία της ποιητικής φωνής να «ξαναγραφτεί ο κόσμος» προκειμένου να απαλλαγεί η ανθρώπινη ζωή από τα όσα δεινά την ταλαιπωρούν. Με αφορμή τις διαφορές στην ορθογραφία ορισμένων λέξεων, η ποιητική φωνή οδηγείται κλιμακωτά στο κρίσιμό αίτημά της. Όπως αναφέρει, ο αποδέκτης ενός ψέματος, που το δέχεται «κατάστηθα», γράφει τη λέξη «ψαίμα», με βάση της το «αίμα», ώστε να φανεί το πόσο τον πλήγωσε. Αντιστοίχως, η ποιητική φωνή γράφει τη συμπόνια με όμικρον γιώτα, διότι ενδεχομένως την παρασύρουν συνειρμικά σε αυτή τη γραφή μια σειρά λέξεις-έννοιες αρνητικής σημασίας, που λειτουργούν συμβολικά και τις οποίες παραθέτει με ασύνδετο σχήμα. Η «οίηση», η αλαζονεία δηλαδή των ανθρώπων, το «κοιμητήριο», που παραπέμπει στον θάνατο, όπως και το «οικτρόν», που δηλώνει τα θλιβερά της ζωής, είναι μερικά από τα δεινά που επηρεάζουν την ορθογραφία της ποιητικής φωνής. Όπως, άλλωστε, αναφέρει στον συνομιλητή της («σου θυμίζω») ο πρώτος που έγραψε λάθος τη λέξη συμπόνια ήταν ο Θεός, διότι αν εξαρχής δεν υπήρχε ο πόνος δεν θα χρειαζόταν η συμπόνια.    
Το αίτημα της ποιητικής φωνής για μια αναδημιουργία του κόσμου, ώστε να πάψουν να υπάρχουν οι αρνητικές του πτυχές, διατηρεί διαχρονικά την αξία του. Ως προς ό,τι, τουλάχιστον, μπορεί να διορθωθεί, διότι αν μπορούμε να κατανικήσουμε την αλαζονεία ή την ανειλικρίνεια, δεν σημαίνει πως μπορούμε να απαλείψουμε και τον θάνατο.
 
ΘΕΜΑ Δ
Σε μια ομιλία σας σε σχολική εκδήλωση με θέμα τη βίαιη παραβατικότητα των ανηλίκων, να αναφερθείτε στα κύρια, κατά τη γνώμη σας, αίτια του φαινομένου, καθώς και στο πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το φαινόμενο αυτό (350-400 λέξεις).  Μονάδες 30
 
Αξιότιμοι καθηγητές, αγαπητοί συμμαθητές,
 
     Με αφορμή τη σημερινή εκδήλωση του σχολείου μας σχετικά με το ιδιαιτέρως επίκαιρο θέμα της παραβατικότητας των ανηλίκων, θα ήθελα, ως μαθητής του σχολείου, να εκφράσω και τις δικές μου σκέψεις. Κατ’ αρχάς θα επιχειρήσω μια προσέγγιση των αιτιών του φαινομένου και, ακολούθως, θα διατυπώσω ορισμένες προτάσεις για την αντιμετώπισή του.
     Όπως, προφανώς, αντιλαμβάνεστε ένα φαινόμενο τέτοιας έκτασης και κρισιμότητας δεν μπορεί να ιδωθεί αποκομμένο από αντίστοιχες συμπεριφορές των ενηλίκων. Η ενίσχυση της βίας στους ανήλικους συνδέεται κατ’ ανάγκη με παρόμοια επίταση της βίας συνολικότερα στην κοινωνία. Οι ανήλικοι είτε υιοθετούν συμπεριφορές που παρακολουθούν γύρω τους είτε αντιδρούν σε βίαια περιστατικά που βιώνουν οι ίδιοι, πιθανά ακόμη και στο πλαίσιο της οικογένειάς τους. Αν οι ανήλικοι έρχονται αντιμέτωποι με περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας είναι πολύ πιθανό να αντιδρούν με βίαιο τρόπο απέναντι σε άλλους σε μια προσπάθεια να διαχειριστούν το θυμό τους.
     Παραλλήλως, βέβαια, η καταφυγή στη βία ενδέχεται να είναι μια αναποτελεσματική απόπειρα να διεκδικήσουν την προσοχή των ενηλίκων γύρω τους∙ ένα εναγώνιο κάλεσμα σε βοήθεια. Όταν οι γονείς δεν αφιερώνουν τον απαιτούμενο χρόνο στα παιδιά τους ή δεν ανταποκρίνονται ουσιωδώς στις αγωνίες τους, τότε εκείνα αισθάνονται πως αντιμετωπίζονται με αδιαφορία και αντιδρούν σπασμωδικά. Σε παρόμοιες συμπεριφορές, συνάμα, ενδέχεται να οδηγήσει τα παιδιά η έλλειψη ενός ποιοτικού πλαισίου διαπαιδαγώγησης τόσο από τη μεριά των γονιών όσο και από τον χώρο του σχολείου. Η απουσία συγκεκριμένων ορίων και η ήπια αντίδραση απέναντι σε παραβατικές συμπεριφορές ενδέχεται να οδηγήσουν σε κλιμάκωση της αρνητικής συμπεριφοράς των νέων, εφόσον θεωρούν πως τούς δίνεται το σχετικό περιθώριο.
     Τα αίτια του φαινομένου, όπως είναι εύλογο, ενδέχεται να ποικίλλουν ανά περίπτωση, υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένες βασικές παρεμβάσεις που μπορούν να επηρεάσουν θετικά τη συμπεριφορά των ανηλίκων. Μια πρώτη πρόταση αφορά την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους. Με τη συνδρομή της τοπικής αυτοδιοίκησης και την παρότρυνση των γονέων είναι σημαντική η εύρεση δημιουργικών ενασχολήσεων, όπως είναι ο αθλητισμός, προκειμένου τα παιδιά να αφιερώνουν σε γόνιμες δραστηριότητες τον χρόνο και την ενέργειά τους. Θετικά, άλλωστε, μπορεί να λειτουργήσει η προσωρινή, μερική εργασιακή απασχόληση, ώστε να αντιληφθούν τη σημασία της εργασίας, να αποκτήσουν δικά τους χρήματα και να κατανοήσουν την αξία της υπευθυνότητας. Την ίδια στιγμή, βέβαια, απαιτείται και η ελεύθερη πρόσβαση σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ώστε να είναι εφικτή η αναζήτηση των συγκεκριμένων κάθε φορά προβλημάτων που εξωθούν το παιδί σε βίαιες συμπεριφορές.
     Η βίαιη συμπεριφορά των ανηλίκων, όπως διαφαίνεται, συνιστά ένα ανησυχητικό φαινόμενο που δεν μπορεί παρά να είναι δηλωτικό ελλείψεων ή αστοχιών στις παρεμβάσεις των ενηλίκων. Χρειάζεται, άρα, να εκκινήσουν οι απόπειρες αντιμετώπισής του πρωτίστως από μια ουσιαστική διαδικασία αυτοκριτικής των ενηλίκων που έχουν την ευθύνη για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών.
 
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...