Ιστορία Α΄ Λυκείου: Το έργο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον οικονομικό τομέα (πηγή)

 
Ιστορία Α΄ Λυκείου: Το έργο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον οικονομικό τομέα (πηγή)
 
Συνδυάζοντας τις ιστορικές σας γνώσεις με τις πληροφορίες από το κείμενο που σας δίνεται, να αναφερθείτε:
α. στον τρόπο με τον οποίο οργάνωσε τη φορολογική διοίκηση της αυτοκρατορίας ο Μ. Αλέξανδρος                                                                                                                         
β. στις συνέπειες αυτής της οικονομικής πολιτικής στο νομισματικό σύστημα.  
 
ΚΕΙΜΕΝΟ
Στο οικονομικό πεδίο ο Αλέξανδρος αφαίρεσε από τη δικαιοδοσία των σατραπών τη διαχείριση του οικονομικού τομέα και δημιούργησε με τη συνένωση περισσότερων σατραπειών περισσότερες φορολογικές περιφέρειες, θέτοντας βασικά τέρμα στο σύστημα αποθησαυρίσεως των Περσών βασιλέων και μετατρέποντας σε νομίσματα τα εκατομμύρια θησαυρούς που βρήκε στις πόλεις-έδρες των Περσών βασιλέων. Τα νομίσματα αυτά έφερε στην κυκλοφορία, κάνοντας έτσι την αρχή για τη μεγαλύτερη ανάπτυξη της νομισματικής οικονομίας στην Ανατολή. Πριν, στην Περσική αυτοκρατορία το δικαίωμα κοπής αργυρών μόνο νομισμάτων είχαν οι διάφοροι σατράπες, ενώ εκείνος δημιούργησε ενιαίο αυτοκρατορικό νομισματικό σύστημα καθορίζοντας ως αποκλειστικό βασιλικό δικαίωμα, εκτός από την κοπή χρυσών, και την κοπή αργυρών νομισμάτων […] Την κοπή πραγματοποίησε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε τα νομίσματα του Αλεξάνδρου να γίνουν το κύριο μέσο συναλλαγής σε όλο τον μεσογειακό κόσμο.
 
Wilcken, U., Αρχαία ελληνική ιστορία, μτφρ. Ι. Τουλουμάκος, Παπαζήση, Αθήνα 1976, σ. 339.
 
Ενδεικτική απάντηση
α. Στον οικονομικό τομέα ο Μέγας Αλέξανδρος προώθησε το σύστημα της νομισματικής οικονομίας και εγκατέλειψε την ιδέα του αυτοκρατορικού θησαυροφυλακίου. Οι σατράπες δεν ασχολούνταν πλέον με τη συγκέντρωση των φόρων και τη διαχείριση του δημόσιου πλούτου. Σύμφωνα με τον Wilcken, ο Αλέξανδρος φρόντισε να αφαιρέσει από τη δικαιοδοσία τους τον έλεγχο του οικονομικού τομέα. Στη θέση της σατραπείας, που ήταν μέχρι εκείνη την εποχή και φορολογική μονάδα, δημιούργησε τη φορολογική περιφέρεια με περισσότερες από μια σατραπείες. Την αλλαγή αυτή επιβεβαιώνει ο Wilcken, ο οποίος σημειώνει πως με το μέτρο αυτό ο Αλέξανδρος τερμάτισε το σύστημα συγκέντρωσης του πλούτου στο αυτοκρατορικό θησαυροφυλάκιο που ακολουθούσαν μέχρι τότε οι Πέρσες βασιλιάδες.  
 
β. Οι θησαυροί που συγκεντρώνονταν πλέον μεταβάλλονταν σε χρυσό νόμισμα. Έτσι δημιουργήθηκε ενιαίο νομισματικό σύστημα στην απέραντη αυτοκρατορία. Όπως ειδικότερα επεξηγεί ο Wilcken, ο Αλέξανδρος ξεκίνησε τη σχετική διαδικασία μετατρέποντας σε νομίσματα πρώτα το σύνολο των θησαυρών που εντόπισε στις κύριες πόλεις, τις πόλεις-έδρες, των βασιλιάδων της Περσίας. Παραλλήλως, μετέβαλε την υπάρχουσα νομοθεσία, ώστε ο ίδιος, ως βασιλιάς, να έχει το αποκλειστικό δικαίωμα κοπής νομισμάτων τόσο χρυσών, όπως ήδη έκαναν οι βασιλιάδες της Περσίας, όσο και αργυρών, που μέχρι τότε μπορούσαν να θέτουν σε κυκλοφορία μόνο οι σατράπες. Δημιούργησε, δηλαδή, ένα ενιαίο νομισματικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου ο βασιλιάς είχε τον πλήρη έλεγχο κοπής και κυκλοφορίας των νομισμάτων. Με την κίνηση αυτή έθεσε τις βάσεις για την μεγαλύτερη ως τότε ανάπτυξη της νομισματικής οικονομίας στον χώρο της Ανατολής, αλλά και του ευρύτερου μεσογειακού κόσμου, εφόσον μερίμνησε ώστε τα νομίσματα που έθεσε στην κυκλοφορία να καταστούν το βασικό μέσο οικονομικών συναλλαγών στις εκτενείς αυτές περιοχές.