Jim
Morrison «Power»
Μπορώ να κάνω τη γη να σταματήσει
στην τροχιά της. Έκανα ήδη τα
μπλε αυτοκίνητα να εξαφανιστούν.
Μπορώ να κάνω τον εαυτό μου αόρατο ή
μικρό.
Μπορώ να γίνω γιγαντιαίος & να
φτάσω τα
πράγματα τα πιο μακρινά. Μπορώ να
αλλάξω
την πορεία της φύσης.
Μπορώ να τοποθετήσω τον εαυτό μου
οπουδήποτε
στο χώρο ή στο χρόνο.
Μπορώ να καλέσω τους νεκρούς.
Μπορώ να αντιληφθώ γεγονότα σε άλλους
κόσμους,
στον πιο βαθύ, στον ενδότερο νου μου,
& στο νου των άλλων.
Μπορώ
Είμαι
[Μετάφραση: Κωνσταντίνος Μάντης]
Το ποίημα «Power» έχει αντληθεί από τη συλλογή «Wilderness: The Lost Writings of Jim Morrison, Volume 1», και αποτελεί έναν ιδιαίτερο ύμνο
στην εξαίρετη εκείνη δυνατότητα του ποιητή να ανασυνθέτει με τις λέξεις του τον
κόσμο και να δημιουργεί νέες συνθήκες, είτε κινούμενος στο χώρο της καθαρής
φαντασίας είτε στο χώρο του εν δυνάμει εφικτού. Σε πρώτο πρόσωπο ο Jim Morrison, και με απόλυτη πεποίθηση, μας
παρουσιάζει το ανεξάντλητο της δύναμης που του παρέχει η ποιητική του ιδιότητα.
Ο ποιητής, όπως και κάθε άλλος θεράποντας του δημιουργικού λόγου, έχει τη
δύναμη να
πραγματοποιήσει κάθε μικρή ή ακραία
αλλαγή∙ μπορεί να χειραγωγήσει το χρόνο και την ύλη∙ μπορεί να επηρεάσει ή να
«διαβάσει» τη σκέψη των άλλων∙ μπορεί να σταθεί ως πανίσχυρος αναμορφωτής
απέναντι στην υπάρχουσα πραγματικότητα και να της δώσει οποιαδήποτε μορφή
επιθυμεί. Κι όλα αυτά «εν Φαντασία και Λόγω», όπως τόσο εύστοχα το έθεσε ο
Κωνσταντίνος Καβάφης σ’ ένα δικό του ποίημα.
«Μπορώ να κάνω τη γη να σταματήσει
στην τροχιά της. Έκανα ήδη τα
μπλε αυτοκίνητα να εξαφανιστούν.»
Η δημιουργική δύναμη του ποιητή τού
επιτρέπει να κινείται πολύ πέρα από τους περιορισμούς που βιώνουν οι άλλοι
άνθρωποι. Μπορεί στο πλαίσιο του δικού του ποιητικού σύμπαντος να προχωρήσει σε
παρεμβάσεις απολύτως δραστικές, όπως θα ήταν το να ακινητοποιήσει αίφνης τη γη,
ή σε δράσεις μερικότερου αντίκτυπου, όπως θα ήταν το να δημιουργήσει έναν κόσμο
στον οποίο δεν υπάρχουν πια μπλε αυτοκίνητα.
Κάθε τέτοια αλλαγή -μικρότερης ή
μεγαλύτερης κλίμακας- λειτουργεί, σε κάθε περίπτωση, είτε ως έναυσμα
προβληματισμού για το πώς θα μπορούσε να μετεξελιχθεί η κοινωνική
πραγματικότητα, αν πράγματι συνέβαινε μια παρόμοια αλλαγή, είτε ως ισχυρό
ερέθισμα για τη φαντασία του αποδέκτη, οδηγώντας τον έξω από τα κάποτε
ασφυκτικά όρια της πραγματικής ζωής. Δρα υπ’ αυτή την έννοια ο ποιητής τόσο ως
το πρόσωπο που υπενθυμίζει στους ανθρώπους το πολυποίκιλο των δυνατοτήτων της
ζωής, όσο και ως εκείνος που ενεργοποιεί τη φαντασία τους, και τους επιτρέπει
μια αναγκαία διαφυγή.
«Μπορώ να κάνω τον εαυτό μου αόρατο ή
μικρό.
Μπορώ να γίνω γιγαντιαίος & να
φτάσω τα
πράγματα τα πιο μακρινά. Μπορώ να
αλλάξω
την πορεία της φύσης.»
Με τη δύναμη της φαντασίας και χάρη στο
αυθύπαρκτο του ποιητικού κόσμου, ο δημιουργός μπορεί να αψηφήσει κάθε πιθανό
φυσικό νόμο και να βιώσει εμπειρίες που του παρέχουν προνομιακή θέαση και
αντίληψη των πραγμάτων. Μπορεί, σαν να κατείχε το δαχτυλίδι του πλατωνικού
Γύγη, να γίνει αόρατος ή μικροσκοπικός, παρατηρώντας έτσι ελεύθερα τους άλλους
όντας απαρατήρητος ο ίδιος∙ μπορεί, αν το θελήσει, να γίνει γιγάντιος,
κατορθώνοντας να φτάσει ακόμη και στα πιο μακρινά σημεία, σ’ εκείνα που
παραμένουν σταθερά απρόσιτα για τους άλλους.
Η δύναμη που κατέχει ο ποιητής -έξοχα
δοσμένη στην υπερβολή της από τον Jim Morrison- τον καθιστά ικανό να αλλάζει δραστικά
την πορεία της φύσης και να διασφαλίζει για τον εαυτό του ιδιότητες πολύ πέρα
από τα συνήθη ανθρώπινα μέτρα. Γίνεται, έτσι, ένα θεϊκό ον, που μπορεί να
γνωρίζει, να αντικρίζει και να βιώνει καθετί, διευρύνοντας απείρως το πλαίσιο
των εμπειριών του. Τίποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί ξένο ή ανοίκειο για τον
ποιητή, αφού δεν υπάρχουν για εκείνον περιορισμοί και εμπόδια.
«Μπορώ να τοποθετήσω τον εαυτό μου
οπουδήποτε
στο χώρο ή στο χρόνο.
Μπορώ να καλέσω τους νεκρούς.»
Ο ποιητής έχει τη δύναμη να κινηθεί -με
όχημα πάντα τη φαντασία του- οπουδήποτε στο χώρο ή στο χρόνο, ερχόμενος σ’
επαφή και γνωρίζοντας καθετί που συμβαίνει ή συνέβη, τώρα ή κάποτε, εδώ ή
οπουδήποτε αλλού. Κάθε γεγονός, κάθε πρόσωπο, κάθε κλιμάκωση των ανθρώπινων συναισθημάτων,
κάθε σκέψη, βρίσκονται όλα στη διάθεση του ποιητή, για να πλουτίζει μέσω αυτών
τις γνώσεις του, μα και την ικανότητά του να συμπάσχει με τους άλλους και να
αναγνωρίζει με πληρότητα όλο το εύρος των ανθρώπινων διαθέσεων. Τίποτε δεν
μπορεί να εμποδίσει τον ποιητή στην προσπάθειά του να νιώσει και να γνωρίσει
οτιδήποτε επιθυμεί∙ μέχρι κι ο πανίσχυρος και τόσο απόλυτα οριστικός θάνατος
μειονεκτεί απέναντι στη δύναμη του ποιητή, καθώς ο ποιητής μπορεί, αν το θέλει,
να επικοινωνήσει ακόμη και με τους νεκρούς.
«Μπορώ να αντιληφθώ γεγονότα σε άλλους
κόσμους,
στον πιο βαθύ, στον ενδότερο νου μου,
& στο νου των άλλων.»
Ο ποιητής μέσα από τη συνεχή προσπάθεια
να βαθύνει τη σκέψη του και την ικανότητά του να νιώθει κάθε συναίσθημα στην
απόλυτη καθαρότητά του, έχει οξύνει σε τέτοιο βαθμό την αντίληψη και τη
διαίσθησή του, ώστε μπορεί να αντιληφθεί ακόμη κι όσα συμβαίνουν σε άλλους
κόσμους. Για τον ποιητή δεν υπάρχουν οι συνήθεις περιορισμοί της ορατής
πραγματικότητας, όπως δεν υπάρχουν κι οι περιορισμοί που βιώνουν οι άλλοι
άνθρωποι στην προσπάθειά τους να «διαβάσουν» και να κατανοήσουν τον ίδιο τους
τον εαυτό και τις ασύνειδες εκείνες συναισθηματικές και νοητικές διεργασίες που
συμβαίνουν στον εσώτερο ψυχικό τους κόσμο. Ο ποιητής μπορεί να νιώσει και να
αντιληφθεί όλα όσα συμβαίνουν στα ενδόμυχα του νου του, με την ίδια ευκολία που
μπορεί να αντιληφθεί τις ανάλογες απόκρυφες σκέψεις και συναισθηματικές
μεταπτώσεις στο νου των άλλων ανθρώπων. Κι είναι αυτός ο λόγος που κάθε
άνθρωπος νιώθει πως στο έργο των ποιητών βρίσκει συχνά ακριβή καθρεφτίσματα της
ψυχής του, σαν να είχε ο ποιητής τη δυνατότητα να διατρέξει και να γνωρίσει τις
σκέψεις του τις πιο προσωπικές.
«Μπορώ
Είμαι»
Ο Jim Morrison κλείνει την ποιητική του σύνθεση με δύο ρήματα που συμπυκνώνουν το
ξεχωριστό της ποιητικής ταυτότητας: «μπορώ», με το οποίο υπενθυμίζει εκ νέου το
ασύλληπτο της δύναμης που κατέχει ο ποιητής και «είμαι», με το οποίο εκφράζει την
αδιαπραγμάτευτη βεβαιότητά του πως ο ίδιος είναι κάτοχος της εκπληκτικής αυτής
ποιητικής ιδιότητας.
