Rodger Underwood
Οὕτω δή, ὦ Σώκρατες, ... αἰτία: Σε ποιο επιχείρημα του Σωκράτη απαντά ο Πρωταγόρας και ποια στάση τηρεί απέναντι στο αθηναϊκό πολίτευμα;
[Απαντά στο επιχείρημα που είχε διατυπώσει ο Σωκράτης (ενότητα 1): η δυνατότητα όλων να εκφέρουν άποψη για τα θέματα της πολιτικής στην εκκλησία του δήμου σήμαινε ότι η πολιτική δεν διδάσκεται, αλλιώς δεν θα μπορούσε να διατυπώσει καθένας γνώμη παρά μόνο - όπως υπονοείται - ο ειδικός. Σύμφωνα με τον Πρωταγόρα, το δικαίωμα να εκφέρουν όλοι άποψη είναι νόμιμο, αφού η αἰδώς και η δίκη είναι (δυνάμει) κτήμα όλων. Ο Πρωταγόρας εκφράζει μια αντιτεχνοκρατική αντίληψη για την πολιτική, επιδοκιμάζει το αθηναϊκό πολίτευμα και ιδίως το δικαίωμα ισηγορίας.]
Ο Σωκράτης είχε διατυπώσει τον ακόλουθο συλλογισμό: εφόσον οι Αθηναίοι στις συνελεύσεις του Δήμου ακούν με προθυμία τη γνώμη όλων των πολιτών, ανεξάρτητα από το επάγγελμα, την οικονομική και κοινωνική τους θέση, όταν η συζήτηση αφορά θέματα σχετικά με τη διοίκηση της πόλης, χωρίς να απαιτούν να έχει κάποιος ειδικές γνώσεις, αυτό σημαίνει ότι οι Αθηναίοι δεν πιστεύουν πως η πολιτική είναι κάτι που διδάσκεται.
Αν θεωρούσαν πως η πολιτική μπορεί να διδαχτεί τότε θα άκουγαν την άποψη μόνο εκείνων που είχαν λάβει την ανάλογη μόρφωση.
Σε αυτό το επιχείρημα του Σωκράτη, ο Πρωταγόρας απαντά πως οι Αθηναίοι δέχονται εύλογα τη γνώμη όλων για ζητήματα πολιτικής, καθώς σε αντίθεση με τις τέχνες που τις γνωρίζουν λίγοι, τις αρετές στις οποίες βασίζεται η πολιτική αρετή, την αιδώ και τη δίκη, τις κατέχουν όλοι οι πολίτες. Σε περίπτωση, άλλωστε, που δε μετείχαν όλοι οι πολίτες στις αρετές αυτές, τότε δε θα υπήρχαν πόλεις, μιας και οι άνθρωποι δε θα ήταν σε θέση να συνυπάρξουν αρμονικά.
Ο Πρωταγόρας εδώ εκφράζει μια αντιτεχνοκρατική αντίληψη για την πολιτική, υπό την έννοια ότι δεν πιστεύει πως η πολιτική τέχνη, μπορεί ή πρέπει να ανήκει μόνο σε λίγους, όπως οι υπόλοιπες τέχνες, αλλά θεωρεί ότι πρέπει να αποτελεί κοινό κτήμα. Ο σοφιστής θεωρεί πως η παρούσα μορφή του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι ιδανική, καθώς παρέχει δικαίωμα λόγου σε όλους τους πολίτες, ενισχύοντας την αίσθηση ενεργούς συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων.
Πώς αντιμετώπιζαν οι Αθηναίοι τους ρήτορες (ομιλητές) στην εκκλησία του δήμου; Πώς εξηγείται η στάση τους; Η απάντησή σας να στηριχθεί μόνο στο κείμενο.
Οι Αθηναίοι, όταν συζητούν κάποιο θέμα που θεωρούν ότι το γνωρίζουν λίγοι ειδικοί, ακούν μόνο τη γνώμη εκείνων, και δεν ανέχονται παρεμβάσεις από άτομα που δεν κατέχουν τις απαιτούμενες γνώσεις. Αν, για παράδειγμα, το θέμα αφορά την τέχνη των ξυλουργών, θεωρούν ότι μόνο οι ξυλουργοί έχουν δικαίωμα να εκφράσουν την άποψή τους, γιατί μόνο αυτοί γνωρίζουν άριστα το αντικείμενο.
Αντιθέτως, όταν η συζήτηση αφορά θέματα που σχετίζονται με την πολιτική, τότε ακούν τη γνώμη όλων των συμπολιτών τους, καθώς οποιαδήποτε άποψη διατυπώνεται για τα ζητήματα πολιτικής βασίζεται στη δικαιοσύνη και τη σωφροσύνη, αρετές που κατέχουν όλοι οι πολίτες. Διότι, αν δεν κατείχαν όλοι οι πολίτες τις αρετές αυτές, τότε δε θα μπορούσαν να υπάρχουν πόλεις, μιας και η συνύπαρξη των ανθρώπων θα καθίστατο αδύνατη από τις συνεχείς αδικίες.
Δείτε επίσης:
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου