Νέα ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «υπερισχύω» Ενεργητική φωνή Ενεστώτας Οριστική υπερισχύω, υπερισχύεις, υπερισχύει, υπερισχύουμε,
υπερισχύετε, υπερισχύουν (ή υπερισχύουνε) Υποτακτική να υπερισχύω, να υπερισχύεις, να υπερισχύει,
να υπερισχύουμε, να υπερισχύετε, να υπερισχύουν (ή να υπερισχύουνε) Προστακτική β΄ ενικό: υπερίσχυε – β΄ πληθυντικό: υπερισχύετε Μετοχή υπερισχύοντας Παρατατικός Οριστική υπερίσχυα, υπερίσχυες, υπερίσχυε, υπερισχύαμε, υπερισχύατε,
υπερίσχυαν (ή υπερισχύανε) Αόριστος Οριστική υπερίσχυσα, υπερίσχυσες, υπερίσχυσε, υπερισχύσαμε,
υπερισχύσατε, υπερίσχυσαν (ή υπερισχύσανε) Υποτακτική να υπερισχύσω, να υπερισχύσεις,
να υπερισχύσει, να υπερισχύσουμε, να υπερισχύσετε, να υπερισχύσουν ή να
υπερισχύσουνε Προστακτική β΄ ενικό: υπερίσχυσε – β΄ πληθυντικό: υπερισχύστε
ή υπερισχύσετε Εξακολουθητικός Μέλλοντας Οριστική θα υπερισχύω, θα υπερισχύεις, θα υπερισχύει, θα
υπερισχύουμε, θα υπερισχύετε, θα υπερισχύουν (ή θα υπερισχύουνε) Συνοπτικός Μέλλοντας Οριστική θα υπερισχύσω, θα υπερισχύσεις, θα υπερισχύσει, θα
υπερισχύσουμε, θα υπερισχύσετε, θα υπερισχύσουν ή θα υπερισχύσουνε Συντελεσμένος Μέλλοντας Οριστική θα έχω υπερισχύσει, θα έχεις υπερισχύσει, θα έχει υπερισχύσει,
θα έχουμε υπερισχύσει, θα έχετε υπερισχύσει, θα έχουν(ε) υπερισχύσει Παρακείμενος Οριστική έχω υπερισχύσει, έχεις υπερισχύσει, έχει υπερισχύσει, έχουμε
υπερισχύσει, έχετε υπερισχύσει, έχουν(ε) υπερισχύσει Υποτακτική έχω υπερισχύσει, έχεις υπερισχύσει, έχει
υπερισχύσει, έχουμε υπερισχύσει, έχετε υπερισχύσει, έχουν(ε) υπερισχύσει Μετοχή έχοντας υπερισχύσει Υπερσυντέλικος Οριστική είχα υπερισχύσει, είχες υπερισχύσει, είχε υπερισχύσει,
είχαμε υπερισχύσει, είχατε υπερισχύσει, είχαν/είχανε υπερισχύσει Σημείωση: Ορισμένα ρήματα της Νέας Ελληνικής,
κυρίως λόγια, διατηρούν την αρχαία σύνταξή τους με γενική πτώση, και
αυτή η ιδιομορφία απαιτεί αυξημένη προσοχή κατά τη χρήση τους. Μερικά από τα εν
λόγω ρήματα χρησιμοποιούνται και με ομαλότερη σύνταξη (με αιτιατική ή με
πρόθεση), ωστόσο η χρήση τους με γενική εξακολουθεί να συναντάται κυρίως σε επίσημο
ύφος και στον γραπτό λόγο. Σε αυτά ανήκει και το ρήμα υπερισχύω «επικρατώ,
υπερνικώ, υπερτερώ» (π.χ. Το ευρωπαϊκό δίκαιο υπερισχύει του εθνικού εσωτερικού
δικαίου καθενός από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αναρωτιέμαι αν η
λογική θα υπερισχύσει του θυμού – «Κερδίσαμε τον αγώνα επειδή η θέληση
υπερίσχυσε του άγχους» είπε ο προπονητής). Μερικές φορές συναντάται επίσης η
αναλυτική (λόγια) σύνταξη με το επίρρημα έναντι + γενική: Το κομματικό
συμφέρον υπερίσχυσε έναντι του εθνικού, καταγγέλλουν βουλευτές της αντιπολίτευσης
– Το Λονδίνο υπερίσχυσε έναντι όλων των άλλων υποψηφίων πόλεων για την ανάθεση
των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012. Ενδεικτικός κατάλογος ρημάτων που
συντάσσονται με γενική: απολαύω,
άπτομαι, αφίσταμαι, βρίθω, δράττομαι, εκπίπτω, επιβαίνω, επιζώ, επικρατώ,
επιλαμβάνομαι, επιμελούμαι, επιφυλάσσομαι, έπομαι, ηγούμαι, κατισχύω, μετέχω,
παρεκκλίνω, προεδρεύω, προηγούμαι, προΐσταμαι, προπορεύομαι, προτάσσω,
προτρέχω, προϋπάρχω, στερούμαι, τυγχάνω, υπεραμύνομαι, υπερέχω, υπερίπταμαι,
υπερισχύω, υπερτερώ, υπολείπομαι, υστερώ, φείδομαι, χαίρω, χρήζω. Προσοχή: Τα ρήματα: μετέρχομαι,
διαφεύγω, επιδέχομαι, απεκδύομαι, αποποιούμαι δεν συντάσσονται με γενική αλλά
με αιτιατική π.χ. μετέρχονται βία (όχι: βίας), διέφυγε την προσοχή (όχι: της προσοχής),
επιδέχεται βελτίωση (όχι: βελτίωσης), απεκδύονται την ευθύνη (όχι: της ευθύνης),
αποποιήθηκαν τα προνόμια (όχι: των προνομίων). Πηγή σημειώσεων: Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό
των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της ελληνικής, Κέντρο Λεξικολογίας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου