Λυσίας «Υπέρ Μαντιθέου» § 14-17 (Διήγηση – Απόδειξη) [κείμενο, μετάφραση, ασκήσεις σχολικού] | Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη

Λυσίας «Υπέρ Μαντιθέου» § 14-17 (Διήγηση – Απόδειξη) [κείμενο, μετάφραση, ασκήσεις σχολικού]

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Roger Payne

Λυσίας «Υπέρ Μαντιθέου» § 14-17 (Διήγηση – Απόδειξη) [κείμενο, μετάφραση, ασκήσεις σχολικού]

ΜΑΡΤΥΡΙΑ

[14] Συλλεγέντων τοίνυν τν δημοτν πρ τς ξόδου, εδς ατν νίους πολίτας μν χρηστος ντας κα προθύμους, φοδίων δ ποροντας, επον τι χρ τος χοντας παρέχειν τ πιτήδεια τος πόρως διακειμένοις. κα ο μόνον τοτο συνεβούλευον τος λλοις, λλ κα ατς δωκα δυον νδρον τριάκοντα δραχμς κατέρ, οχ ς πολλ κεκτημένος, λλ να παράδειγμα τοτο τος λλοις γένηται. Καί μοι νάβητε.

Μετάφραση: Όταν, λοιπόν, συγκεντρώθηκαν οι συνδημότες (μου) πριν από την εκστρατεία, επειδή γνώριζα ότι μερικοί από αυτούς ήταν βέβαια τίμιοι πολίτες και πρόθυμοι αλλά ότι είχαν έλλειψη από προμήθειες, είπα ότι πρέπει οι πλούσιοι να χορηγούν τα απαραίτητα στους φτωχούς. Και δε συμβούλευσα στους άλλους μόνο αυτό αλλά και ο ίδιος έδωσα τριάντα δραχμές σε καθέναν από δύο άντρες, όχι επειδή είχα πολλά (χρήματα) αλλά για να αποτελέσει αυτό παράδειγμα στους άλλους. Ανεβείτε για χάρη μου στο βήμα (να το επιβεβαιώσετε).

ΜΑΡΤΥΡΕΣ
[15] Μετ τατα τοίνυν, βουλή, ες Κόρινθον ξόδου γενομένης κα πάντων προειδότων τι δεήσει κινδυνεύειν, τέρων ναδυομένων γ διεπραξάμην στε τς πρώτης τεταγμένος μάχεσθαι τος πολεμίοις· κα μάλιστα τς μετέρας φυλς δυστυχησάσης, κα πλείστων ναποθανόντων, στερος νεχώρησα το σεμνο Στειρις το πσιν νθρώποις δειλίαν νειδικότος.

Μετάφραση: Μετά από όλα αυτά λοιπόν, κύριοι βουλευτές, όταν έγινε η εκστρατεία στην Κόρινθο και όλοι γνώριζαν από πριν ότι θα χρειαστεί να κινδυνεύσουν, ενώ κάποιοι απέφευγαν τη μάχη, εγώ τόλμησα να πολεμώ τους εχθρούς παραταγμένος στην πρώτη γραμμή και μάλιστα, παρόλο που η δική μας φυλή νικήθηκε και σκοτώθηκαν πάρα πολλοί, αποχώρησα από τη μάχη μετά τον αλαζόνα Στειριέα, ο οποίος έχει κατηγορήσει όλους τους ανθρώπους για δειλία.

[16] κα ο πολλας μέραις στερον μετ τατα ν Κορίνθ χωρίων σχυρν κατειλημμένων, στε τος πολεμίους μ δύνασθαι παριέναι, γησιλάου δ ες τν Βοιωτίαν μβαλόντος ψηφισαμένων τν ρχόντων ποχωρίσαι τάξεις ατινες βοηθήσουσι, φοβουμένων πάντων (εκότως, βουλή· δεινν γρ ν γαπητς λίγ πρότερον σεσωσμένους φ τερον κίνδυνον έναι) προσελθν γ τν ταξίαρχον κέλευον κληρωτ τν μετέραν τάξιν πέμπειν.

Μετάφραση: Λίγες μέρες μετά από αυτά, ενώ είχαν καταληφθεί οχυρές θέσεις στην Κόρινθο, με αποτέλεσμα οι εχθροί να μη μπορούν να περάσουν, κι ενώ ο Αγησίλαος εισέβαλε στη Βοιωτία κι ενώ οι άρχοντες αποφάσισαν να αποσπάσουν παρατάξεις (στρατού) για να τους βοηθήσουν, αν και όλοι γενικά φοβούνταν (εύλογα, κύριοι βουλευτές· γιατί ήταν φοβερό να βαδίζουμε για νέο κίνδυνο, ενώ λίγο πρωτύτερα είχαμε σωθεί μόλις και μετά βίας), εγώ, αφού παρουσιάστηκα, πρότρεπα τον ταξίαρχο να αποστείλει το δικό μου τάγμα χωρίς κλήρωση.

[17] στ ε τινες μν ργίζονται τος τ μν τς πόλεως ξιοσι πράττειν, κ δ τν κινδύνων ποδιδράσκουσιν, οκ ν δικαίως περ μο τν γνώμην ταύτην χοιεν· ο γρ μόνον τ προσταττόμενα ποίουν προθύμως, λλ κα κινδυνεύειν τόλμων. κα τατ ποίουν οχ ς ο δεινν γούμενος εναι Λακεδαιμονίοις μάχεσθαι, λλ να, ε ποτε δίκως ες κίνδυνον καθισταίμην, δι τατα βελτίων φ μν νομιζόμενος πάντων τν δικαίων τυγχάνοιμι. Καί μοι νάβητε τούτων μάρτυρες.

Μετάφραση: Επομένως, αν κάποιοι από σας οργίζονται εναντίον εκείνων που έχουν την αξίωση να ασχολούνται με τα δημόσια πράγματα αλλά δραπετεύουν από τη μάχη, δε θα είχαν δίκαια για μένα αυτή τη γνώμη. Γιατί, δεν εκτελούσα πρόθυμα μόνο τις διαταγές (των αρχόντων), αλλά τολμούσα και να διακινδυνεύω τη ζωή μου. Και αυτά τα έκανα, όχι διότι πίστευα ότι δεν είναι επικίνδυνο να πολεμά κανείς με τους Λακεδαιμονίους αλλά για να κερδίζω όλα τα δίκαιά μου, αφού εσείς εξαιτίας αυτών θα με θεωρούσατε καλύτερο, αν κάποτε εμπλεκόμουν άδικα σε δικαστικό αγώνα. Και, παρακαλώ, ανεβείτε για χάρη μου ως μάρτυρες (στο βήμα) γι’ αυτά.

[Μετάφραση: Γ. Α. Ράπτης]

Ασκήσεις

1. Πώς τεκμηριώνεται ο πατριωτισμός και η γενναιότητα του Μαντιθέου;

Το πρώτο στοιχείο που τεκμηριώνει τον πατριωτισμό του Μαντιθέου είναι πως, λίγο πριν την εκστρατεία στην Αλίαρτο, προέτρεψε τους ευπορότερους συνδημότες του να ενισχύσουν εκείνους που ήταν οικονομικά ασθενέστεροι, ώστε να μπορούν να διασφαλίσουν τα αναγκαία για τη συμμετοχή τους στην εκστρατεία. Ο ίδιος, μάλιστα, παρά το γεγονός ότι δεν είχε πολλά χρήματα, φρόντισε να δώσει από 30 δραχμές σε δύο άνδρες προκειμένου η δική του ενέργεια να λειτουργήσει παραδειγματικά για τους άλλους και να τους ωθήσει πιο αποτελεσματικά στο να υλοποιήσουν την πρότασή του.
Επόμενο τεκμήριο για τον πατριωτισμό και τη γενναιότητα του Μαντιθέου αποτελεί η στάση του κατά την εκστρατεία στην Κόρινθο (μάχη της Νεμέας), όπου ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που απέφευγαν τη μάχη από φόβο απέναντι στον δεδομένα μεγάλο κίνδυνο, ο Μαντίθεος, όχι μόνο πολέμησε, αλλά είχε τη γενναιότητα να παραταχθεί στην πρώτη γραμμή. Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι η φυλή του, η Ακαμαντίδα, ηττήθηκε συντριπτικά, εκείνος παρέμεινε στο πεδίο της μάχης και αποχώρησε ακόμη και μετά τον επικεφαλής της Αθηναϊκής παράταξης, τον αλαζονικό Θρασύβουλο τον Στειριέα, που κατηγόρησε όλους τους άνδρες της παράταξης ως δειλούς.
Τέλος, λίγες μόλις μέρες μετά από αυτή την ήττα, ο Μαντίθεος, παρά τον εύλογο φόβο των στρατιωτών που μετά βίας είχαν επιβιώσει από έναν σημαντικότατο κίνδυνο, παρουσιάστηκε στον ταξίαρχο και τον προέτρεψε να αποστείλει, χωρίς κλήρωση, το δικό του τάγμα στη Βοιωτία για να βοηθήσει τις εκεί δυνάμεις που καλούνταν να αντιμετωπίσουν τον πολυάριθμο στρατό του Αγησιλάου.     

2. Να συγκρίνετε τη συμπεριφορά του Θρασυβούλου (του σεμνού Στειριώς) και του Μαντιθέου προς τους στρατιώτες.

Ο Θρασύβουλος ο Στειριέας που ήταν επικεφαλής της Αθηναϊκής παράταξης, κατηγόρησε, μετά τη μεγάλη ήττα των Αθηναίων, όλους τους στρατιώτες για δειλία, θέλοντας έτσι να αποποιηθεί μέρος της ευθύνης που του αναλογούσε, αφού ο ίδιος διοικούσε το στράτευμα. Προκειμένου, δηλαδή, να μην απολογηθεί για τον τρόπο που διαχειρίστηκε τη μάχη και οδήγησε τους Αθηναίους στην ήττα, θέλησε να ρίξει την ευθύνη στο στράτευμα, που κατά τη γνώμη του, αποτελούνταν μόνο από δειλούς στρατιώτες.
Ο Μαντίθεος από την άλλη, αν και αναγνωρίζει πως κάποιοι απέφυγαν τη μάχη από φόβο (τέρων ναδυομένων), εντούτοις δεν στρέφεται ενάντια στους στρατιώτες, καθώς κατανοεί πως η μάχη εκείνη ήταν επικίνδυνη και προκαλούσε εύλογα το φόβο. Με παρόμοια διάθεση κατανόησης, άλλωστε, προσεγγίζει και την απροθυμία των στρατιωτών που επέζησαν, να σπεύσουν στη Βοιωτία για να πολεμήσουν με τον Αγησίλαο. Όπως χαρακτηριστικά σχολιάζει, ήταν λογικό να φοβούνται και να είναι απρόθυμοι να βαδίσουν σ’ έναν νέο κίνδυνο, αφού μόλις και μετά βίας είχαν σωθεί λίγες μέρες πριν στην προηγούμενη μάχη (εκότως, βουλή· δεινν γρ ν γαπητς λίγ πρότερον σεσωσμένους φ τερον κίνδυνον έναι).
Ο Μαντίθεος κατορθώνει να τονίσει τη δική του γενναιότητα χωρίς, ωστόσο, να θίγει και να κατηγορεί τους άλλους στρατιώτες. Αντιμετωπίζει με σεβασμό τα όποια συναισθήματα φόβου τους διακατείχαν, καθώς έχει πλήρη συναίσθηση του κινδύνου που διέτρεξαν οι συμπολεμιστές του, και το κυριότερο, διότι γνωρίζει πως στη Νεμέα η φυλή του γνώρισε συντριπτική ήττα και είχε τρομερές απώλειες, οπότε θα ήταν απρεπές να μιλά για δειλία και ανανδρία.  

[εκότως, βουλή· δεινν γρ ν... φ τερον κίνδυνον έναι: ρεαλιστικό και ψυχολογικό το επιχείρημα. Αποτελεί φοβερή δοκιμασία για τον στρατιώτη, που έχασε τη μάχη και ως εκ θαύματος σώθηκε, να ριχθεί με πεσμένο το ηθικό σε ελάχιστο χρονικό διάστημα σε έναν πολύ πιο δύσκολο αγώνα με αντίπαλο μάλιστα τον Αγησίλαο.]

3. Πού απέβλεπε η παραδειγματική στρατιωτική συμπεριφορά του Μαντιθέου;

Κίνητρο της παραδειγματικής συμπεριφοράς του Μαντιθέου, κατά την εκτέλεση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων, δεν υπήρξε η υποτίμηση του αντιπάλου, αλλά η επιθυμία του να δικαιωθεί σε περίπτωση πιθανής εμπλοκής του σε δικαστικό αγώνα. Είναι γεγονός ότι μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Αθήνα τα αντιαριστοκρατικά αισθήματα είχαν ιδιαίτερα οξυνθεί και οι δίκες πολλαπλασιαστεί.
Ο ίδιος, λοιπόν, ισχυρίζεται ότι υπήρξε τολμηρός όχι γιατί δεν θεωρούσε επικίνδυνο το να πολεμά εναντίον των Λακεδαιμονίων, αλλά γιατί ήθελε μ’ αυτό τον τρόπο να κερδίσει την εύνοια των συμπολιτών του, ιδίως σε περίπτωση που εμπλεκόταν ποτέ άδικα σε κάποιον δικαστικό αγώνα. Μπορούμε, ωστόσο, να θεωρήσουμε πως στην τόσο ενεργή του συμμετοχή στις πολεμικές δραστηριότητες της πόλης του διαφαίνεται και το υψηλό πατριωτικό του αίσθημα.

4. Να γραφούν οι απόλυτες μετοχές και να χαρακτηρισθούν.

- Συλλεγέντων: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή με υποκείμενο το «τν δημοτν». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης (επον). Εκφράζει το προτερόχρονο.

- γενομένης: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή με υποκείμενο το «ξόδου». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης (διεπραξάμην). Εκφράζει το προτερόχρονο.

- προειδότων: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή με υποκείμενο το «πάντων». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνο στο ρήμα της κύριας πρότασης (διεπραξάμην). Εκφράζει το προτερόχρονο.

- ναδυομένων: Γενική απόλυτη εναντιωματική μετοχή με υποκείμενο το «τέρων». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης στο ρήμα της κύριας πρότασης (διεπραξάμην).

- δυστυχησάσης: Γενική απόλυτη εναντιωματική μετοχή με υποκείμενο το «τς φυλς». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης στο ρήμα της κύριας πρότασης (νεχώρησα).

- ναποθανόντων: Γενική απόλυτη εναντιωματική μετοχή με υποκείμενο το «πλείστων». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης στο ρήμα της κύριας πρότασης (νεχώρησα).

- κατειλημμένων: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή με υποκείμενο το «χωρίων». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνο στο ρήμα της κύριας πρότασης (κέλευον). Εκφράζει το προτερόχρονο.

μβαλόντος: Γενική απόλυτη αιτιολογική μετοχή με υποκείμενο το «γησιλάου». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο ψηφισαμένων.

- ψηφισαμένων: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή με υποκείμενο το «τν ρχόντων». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνο στο ρήμα της κύριας πρότασης (κέλευον). Εκφράζει το προτερόχρονο.

- φοβουμένων: Γενική απόλυτη εναντιωματική μετοχή με υποκείμενο το «πάντων». Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης στο ρήμα της κύριας (κέλευον).

5. ατινες βοηθήσουσι: Να αναγνωρίσετε την πρόταση και να την αντικαταστήσετε με άλλη ισοδύναμή της.

Επιρρηματική δευτερεύουσα, αναφορική τελική, που εκφράζει σκοπό. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ατινες και εκφέρεται με οριστική μέλλοντα, διότι εξαρτάται από ιστορικό χρόνο. (Συνήθως μια αναφορική πρόταση που εκφέρεται με οριστική μέλλοντα είναι τελική αναφορική).

Η αναφορική τελική πρόταση μπορεί να αντικατασταθεί με μια τελική πρόταση: να βοηθήσωσι.
Οι τελικές προτάσεις, όταν εξαρτώνται από ιστορικό χρόνο εκφέρονται με υποτακτική, αντί της ευκτικής του πλαγίου λόγου, για να δηλώσουν ότι ο σκοπός της πράξης του παρελθόντος επεκτείνεται και διαρκεί στο παρόν ή στο μέλλον με βεβαιότητα (ως πραγματικός σκοπός).  

6. κεκτημένος, γούμενος: Να γράψετε τα ομόρριζα (απλά και σύνθετα) του πρώτου τύπου στη ν.ε. και τα συνώνυμα του δεύτερου τύπου στην α.ε.

κεκτημένος: Ομόρριζα
Απλά: κτήση, κτητικός, κτήτορας, κτήμα, κτηματίας, κτηματικός, κτήνος, κτηνώδης
Σύνθετα: ανακτώ, ανάκτηση, επανακτώ, επανάκτηση, αποκτώ, απόκτημα, απόκτηση, δυσαπόκτητος, επίκτητος, κατακτώ, κατάκτηση, κατακτητικός, ακατάκτητος, πρόσκτηση, ακτήμονας, αποκτηνώνω, αποκτήνωση.

γούμενος: Συνώνυμα
γιγνώσκω, δοκ, δοξάζω, κρίνω, νομίζω, οομαι, πολαμβάνω.    

7. Να γράψετε τα ρήματα και τους ρηματικούς τύπους με αναδιπλασιασμό και να χαρακτηρίσετε το είδος του.

- κεκτημένος: Το ρήμα κτμαι έχει δύο τύπους στον Παρακείμενο (κκτημαι / κτημαι). Ο τύπος κτημαι που έχει συλλαβική αύξηση –ε, είναι ορθότερος, εφόσον το θέμα του αρχίζει από δύο σύμφωνα (χωρίς να είναι το πρώτο άφωνο και το δεύτερο ένρινο ή υγρό). Επομένως, ο τύπος κκτημαι έχει ανώμαλο αναδιπλασιασμό, αφού το ρήμα αρχίζει μεν από δύο σύμφωνα –κτ, από τα οποία το πρώτο είναι άφωνο, αλλά το δεύτερο δεν είναι ένρινο ή υγρό.

- τεταγμένος: Το ρήμα τάσσω έχει ομαλό αναδιπλασιασμό με επανάληψη του αρχικού συμφώνου του θέματος μαζί με ένα ε, αφού αρχίζει από απλό σύμφωνο (τ).

- νειδικότος: Το ρήμα νειδίζω έχει ομαλό αναδιπλασιασμό με χρονική αύξηση αφού αρχίζει από φωνήεν.

- κατειλημμένων: Το σύνθετο ρήμα καταλαμβάνω έχει ανώμαλο αναδιπλασιασμό σε –ει. Η ανωμαλία αυτή στον αναδιπλασιασμό του ρήματος λαμβάνω (εληφα) οφείλεται σε φθογγικές παθήσεις: θέμα ρήματος σλαβ-, σληβ-, ο παρακείμενος σέ-σληφ-α, -λληφ-α = εληφα.

- σεσωσμένους: Το ρήμα σζω έχει ομαλό αναδιπλασιασμό με επανάληψη του αρχικού συμφώνου μαζί με ένα ε, καθώς το θέμα του αρχίζει από ένα απλό σύμφωνο, που δεν είναι το ρ.

ποδιδράσκουσιν: Το ρήμα ποδιδράσκω έχει «ενεστωτικό αναδιπλασιασμό», στον οποίο επαναλαμβάνεται το αρχικό σύμφωνο του θέματος (θέμα δρα-) μαζί με ένα ι.  

8. ναδυομένων, ποδιδράσκουσιν: α) να αντικατασταθούν χρονικά και β) να γράφει το β΄ ενικό και γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του αορίστου β΄ σε όλες τις εγκλίσεις.

Χρονική αντικατάσταση
Εν.: ναδυομνων
Μελ.: ναδυσομνων
Παθ. Μελ.: ναδυθησομνων
Αόρ.: ναδυσαμνων
Αόρ. Β΄: ναδντων
Παθ. αόρ.: ναδυθντων
Παρακ.: ναδεδυμνων

Εν.: ποδιδρσκουσιν
Μελ.: ποδρασομνοις
Αόρ.: ποδρσιν
Παρακ: ποδεδρακσιν

Αόριστος Β΄
Ορ.: νδυς / νδυσαν
Υπ.: ναδύῃς / ναδωσιν
Ευκτ.: ---- / ----
Προστ.: νδυθι / ναδντων ή ναδτωσαν

Ορ.: πδρας / πδρασαν
Υπ.: ποδρς / ποδρσιν
Ευκτ.: ποδραης / ποδραεν
Προστ.: πδραθι / ποδρντων ή ποδρτωσαν

Ερμηνευτικά σχόλια:

συλλεγέντων τν δημοτν: πρόκειται για τους στρατευμένους συνδημότες του Μαντιθέου από τον δήμο του Θορικού. Τους καταλόγους των στρατευσίμων δημοτών κατάρτιζαν οι δήμαρχοι.
πρ τς ξόδου: πριν από την εκστρατεία στην Αλίαρτο.
φοδίων δ’ ποροντας: οι Αθηναίοι στρατιώτες έπρεπε να φροντίζουν για τον οπλισμό τους. Ο ημερήσιος όμως μισθός που η Αθηναϊκή πολιτεία έδινε στον κάθε στρατιώτη ήταν μόνον δύο οβολοί και άλλοι δύο για τη διατροφή τους. Για τον λόγο αυτό εύποροι φιλάνθρωποι Αθηναίοι κάλυπταν με πρόσθετη εισφορά τις ανάγκες σε οπλισμό των απόρων στρατιωτών του δήμου τους.
κα ο μόνον τοτο συνεβούλευον τος λλοις, λλ καί... γένηται: η συμβουλή του Μαντιθέου, η υλοποίησή της και ο επιδιωκόμενος σκοπός της συνιστούν ισχυρή απόδειξη του πατριωτισμού του.
καί μοι νάβητε: ο Μαντίθεος καλεί τους δύο άνδρες να επιβεβαιώσουν με τη μαρτυρία τους τα λεγόμενά του.

ες Κόρινθον ξόδου γενομένης: πρόκειται για την εκστρατεία στην Κόρινθο των Αθηναίων και των συμμάχων τους Κορινθίων, Βοιωτών και Αργείων κατά των Λακεδαιμονίων και των συμμάχων τους το 394 π.Χ.
πάντων προειδότων τι δεήσει κινδυνεύειν: η σύγκρουση προβλεπόταν σκληρή, λόγω της ισοδυναμίας των αντιπάλων και του αήττητου των Λακεδαιμονίων.
τέρων ναδυομένων γ διεπραξάμην στε... τος πολεμίοις: η αντίθεση εξαίρει τη γενναιότητα του Μαντιθέου, που έλαβε μέρος ως οπλίτης στη μάχη εκείνη.
τς μετέρας φυλς δυστυχησάσης, κα πλείστων θανόντων: ο ρήτορας κατ’ ευφημισμόν χρησιμοποιεί την ηπιότερη μετοχή δυστυχησάσης αντί της ττηθείσης. Η Ακαμαντίδα φυλή, στην οποία ανήκε ο Μαντίθεος, και οι άλλες πέντε που βρέθηκαν αντιμέτωπες στη Νεμέα με τους Λακεδαιμονίους με ηγέτη τον Αριστόδημο υπέστησαν οδυνηρή ήττα. Σκοτώθηκαν από τους Λακεδαιμονίους μόνον 8 και 1100 από τους συμμάχους τους, ενώ από τους αντιπάλους τους 2800 σ’ εκείνη τη μεγάλη μάχη, όπως τη χαρακτηρίζει ο Δημοσθένης (Προς Λεπτίνην 52).
στερος νεχώρησα το σεμνο Στειρις... νειδικότος: ο στρατηγός Θρασύβουλος, που κατέλυσε την αρχή των Τριάκοντα και αποκατέστησε τη δημοκρατία στην Αθήνα, ήταν επικεφαλής των Αθηναίων στη μάχη της Νεμέας. Λέγεται Στειριεύς, διότι ανήκε στον δήμο Στειρία που υπαγόταν στην Πανδιονίδα φυλή. Η συμπεριφορά του προς τους άνδρες του, τους οποίους κατηγόρησε ως δειλούς χαρακτηρίζεται από τον Μαντίθεο αλαζονική. Το επιχείρημα αυτό ως ενισχυτικό του προηγουμένου αναδεικνύει το θάρρος του Μαντιθέου.

ν Κορίνθ χωρίων σχυρν κατειλημμένων... παριέναι: παρά τη νίκη των Σπαρτιατών και των συμμάχων τους ο αντίπαλος συνασπισμός εξακολούθησε να κατέχει την Κόρινθο και με την κατάληψη οχυρών θέσεων πέτυχε τον έλεγχο του Ισθμού, εμποδίζοντας έτσι τους Σπαρτιάτες του Αριστόδημου να ενωθούν με τον στρατό του Αγησιλάου, που είχε ήδη φθάσει στη Βοιωτία. Τελικά μόνο μια μοίρα στρατού (600 περίπου άνδρες) κατάφερε να φθάσει στον Αγησίλαο.
γησιλάου δ ες τν Βοιωτίαν μβαλόντος: ο Αγησίλαος, ο ικανότερος βασιλιάς που ανέδειξε η Σπάρτη, είχε εκστρατεύσει στη Μ. Ασία για να απελευθερώσει τις εκεί ελληνικές πόλεις από τους Πέρσες και με απώτερο σκοπό να καταλύσει το κράτος των Περσών για όσα κακά είχαν διαπράξει στους Έλληνες. Ο απώτερος σκοπός όμως δεν πραγματοποιήθηκε, διότι με εντολή των Εφόρων επέστρεψε εσπευσμένα στην Ελλάδα, για να αντιμετωπίσει τον αντισπαρτιατικό συνασπισμό των Αθηναίων, Αργείων, Βοιωτών και Κορινθίων που είχε συγκροτηθεί με περσικά χρήματα. Ο Αγησίλαος έμπαινε στη Βοιωτία τον Αύγουστο του 394 π.Χ. με 20.000 περίπου άνδρες.
φοβουμένων πάντων... προσελθν γ τν ταξίαρχον κέλευον... πέμπειν: ο ρήτορας λίαν επιτυχώς αντιπαραθέτει τον καθολικό και αιτιολογημένο φόβο των στρατιωτών προς την τολμηρή και θαρραλέα στάση του Μαντιθέου.
εκότως, βουλή· δεινν γρ ν... φ τερον κίνδυνον έναι: ρεαλιστικό και ψυχολογικό το επιχείρημα. Αποτελεί φοβερή δοκιμασία για τον στρατιώτη, που έχασε τη μάχη και ως εκ θαύματος σώθηκε, να ριχθεί με πεσμένο το ηθικό σε ελάχιστο χρονικό διάστημα σε έναν πολύ πιο δύσκολο αγώνα με αντίπαλο μάλιστα τον Αγησίλαο.
τν ταξίαρχον: ταξίαρχος ήταν ο διοικητής της τάξεως, του πεζικού δηλ. σώματος της κάθε φυλής· γι’ αυτό στην Αθήνα εκλέγονταν κάθε χρόνο με χειροτονία δέκα ταξίαρχοι, όσες και οι φυλές.

ε τινες μν ργίζονται... κ δ τν κινδύνων ποδιδράσκουσιν: η αντίθεση προκαλεί δικαιολογημένη οργή. Η αποφυγή της στρατιωτικής υπηρεσίας, η λιποταξία και η δειλία όχι μόνο δεν επέτρεπαν στον πολίτη να αναλάβει δημόσια αξιώματα, αλλά του στερούσαν και τα πολιτικά δικαιώματα.
ο γρ μόνον τ προσταττόμενα... λλ κα κινδυνεύειν τόλμων: η προθυμία στην εκτέλεση των διαταγών αλλά και η περιφρόνηση του κινδύνου διαφοροποιούν τον Μαντίθεο.


0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...