Διαγώνισμα: Ιστορία προσανατολισμού [Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20ο αιώνα & Χειραφέτηση και αναμόρφωση (1844-1880)]

Jaroslaw Grudzinski

Διαγώνισμα: Ιστορία προσανατολισμού [Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20^ο αιώνα & Χειραφέτηση και αναμόρφωση (1844-1880)]

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

           

ΘΕΜΑ Α1

Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:

α. Εκλεκτικοί

β. Πεδινοί

γ. Φεντερασιόν 

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Α2

Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη:

α. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ελλάδας (ΣΕΚΕ) μετονομάστηκε σε Λαϊκό κόμμα.

β. Η «διχοτόμηση της δραχμής» ήταν ένα μέτρο που πήρε ο Βενιζέλος για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του πολέμου στο μικρασιατικό μέτωπο.

γ. Το κόστος των Βαλκανικών πολέμων κλόνισε την ελληνική οικονομία.

δ. Η βρετανική εταιρεία ΠΑΟΥΕΡ ανέλαβε την κατασκευή τηλεφωνικού δικτύου.

ε. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφτασε στην Ελλάδα σε μια εποχή «ευημερίας».

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β1

Τι προέβλεπε το τρικουπικό κόμμα για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της χώρας και ποιες προσπάθειες έγιναν για την υλοποίησή του;  Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Β2

Ποια πλεονεκτήματα, που επέτρεπαν μια θετική οικονομική πορεία, εξασφάλισε η Ελλάδα στη διάρκεια του Μεσοπολέμου (1919-1939);

Μονάδες 15

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ1

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται παρακάτω, να αναφερθείτε στο περιεχόμενο του Συντάγματος του 1844 σχετικά με:

α) τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών (μονάδες 4)

β) το δικαίωμα της ψηφοφορίας και την εκλογική διαδικασία (μονάδες 9)

γ) την κατανομή των εξουσιών (μονάδες 12).

Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Ὁ Ἐκλογικὸς Νόμος καθιέρωνε τὴν ἐκλογὴ τῶν βουλευτῶν μὲ πλειοψηφικὸ σύστημα δύο γύρων, ποὺ θὰ διεξαγόταν μὲ ἄμεση, σχεδὸν καθολική, καὶ μυστικὴ ψηφοφορία. Δικαίωμα ψήφου δινόταν στοὺς πολίτες (ἄρρενες) ἡλικίας 25 ἐτῶν συμπληρωμένων, «ἔχοντας προσέτι ἰδιοκτησίαν τινὰ ἐντὸς τῆς ἐπαρχίας, ὅπου ἔχουσι τὴν πολιτικὴν διαμονήν των, ἢ ἐξασκοῦντας ἐν αὐτῇ ὁποιονδήποτε ἐπάγγελμα, ἢ ἀνεξάρτητον ἐπιτήδευμα». Ἐξαιροῦνταν «α) Οἱ διατελοῦντες ὑπὸ ἀνάκρισιν ἐπὶ κακουργήματι, β) Οἱ προσκαίρως ἢ διὰ παντὸς στερηθέντες κατὰ συνέπειαν δικαστικῆς ἀποφάσεως τοῦ δικαιώματος τοῦ ψηφοφορεῖν, γ) Οἱ στερούμενοι τῆς ἐλευθέρας διαχειρίσεως τῆς περιουσίας των».

Ν. Διαμαντοῦρος, Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους,τ. ΙΓ΄: Νεώτερος Ἑλληνισμὸς ἀπὸ 1833 ὥς 1881, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 22000, σ.112.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

Ο Βασιλιάς δεν ήταν μόνον ο ανώτατος άρχοντας, ο αρχηγός του κράτους αλλά και το ανώτατο και κυρίαρχο όργανο του κράτους, αποδεχόταν δηλαδή μόνον εκείνους τους περιορισμούς της εξουσίας του, που είχαν διατυπωθεί ρητώς στο Σύνταγμα.

Η μοναρχική πηγή της εξουσίας προέκυπτε και από το ίδιο το συνταγματικό κείμενο, που αναγνώριζε το πρόσωπο του Βασιλιά ως ιερό και απαραβίαστο αλλά και από την πρόβλεψη ότι η δικαιοσύνη πηγάζει από το Βασιλιά και απονέμεται εν ονόματί του. Η μοναρχία ήταν όμως περιορισμένη μέσα στα όρια που έθετε η ίδια με το παραχωρημένο Σύνταγμα.

Το Σύνταγμα του 1844 εισήγαγε την αρχή της διάκρισης των εξουσιών. [...] Η νομοθετική πρωτοβουλία και το δικαίωμα της κυρώσεως των νόμων ανήκε στο Βασιλιά. Με το διορισμό των μελών της Γερουσίας και της διάλυσης, χωρίς περιορισμό, της Βουλής, ο Βασιλιάς συγκέντρωνε εκτεταμένες αρμοδιότητες.

Η. Μαυρομούστακου, Πολιτικοί Θεσμοί και Διοικητική Οργάνωση, στο: Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, 4ο ς τόμος: Το Ελληνικό Κράτος, 1833-1871, Η Εθνική Εστία και ο Ελληνισμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2003, σ.43.

ΘΕΜΑ Δ1

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το παράθεμα που σας δίνεται, να αναφερθείτε στους σκοπούς (μονάδες 5), την οργάνωση (μονάδες 5) και το έργο (μονάδες 15) της Τράπεζας της Ελλάδος μέχρι τις αρχές του 1932.

Μονάδες 25

Κείμενο

Το καταστατικό της Τράπεζας της Ελλάδος κατοχύρωνε την ανεξαρτησία της από την πολιτική εξουσία με διατάξεις που ήταν από τις πιο προωθημένες της εποχής.[...]

Η κύρια αποστολή που ανατέθηκε στη νέα τράπεζα ήταν να εγγυάται τη μετατρεψιμότητα του νομίσματος. Για να την εκπληρώσει η τράπεζα διέθετε το αποκλειστικό προνόμιο έκδοσης τραπεζογραμματίων και δικαιούνταν, σύμφωνα με το καταστατικό της, να ελέγχει τη νομισματική κυκλοφορία και την πίστη. Το καταστατικό προέβλεπε ότι το εκδοτικό προνόμιο μπορούσε να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή, αν η τράπεζα αποτύγχανε να εξασφαλίσει τη σταθερότητα της αξίας των τραπεζογραμματίων της σε χρυσό. [...]

[...] Το καταστατικό όριζε το ελάχιστο του καλύμματος των κυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων στο 40%. Το κάλυμμα περιλάμβανε χρυσό και ξένο συνάλλαγμα ελεύθερα μετατρέψιμο σε χρυσό. [...]

Η διοίκηση της τράπεζας ανετίθετο στο διοικητικό συμβούλιο. Αυτό αποτελείτο από τον διοικητή, τον υποδιοικητή και εννέα μέλη. Τουλάχιστον τρία από τα μέλη του εκπροσωπούσαν τον εμπορικό και βιομηχανικό κόσμο και άλλα τρία τον αγροτικό κόσμο της χώρας. […]

Η κυβέρνηση διατηρούσε επίσης το δικαίωμα να διορίζει έναν επίτροπο στην τράπεζα. Πρώτοι διοικητής και υποδιοικητής διορίσθηκαν οι Αλέξανδρος Διομήδης και Εμμανουήλ Τσουδερός αντιστοίχως, οι οποίοι κατείχαν ως τότε αυτές τις θέσεις στην Εθνική Τράπεζα. […]

Το Πρωτόκολλο της Γενεύης ρητώς προόριζε τη νέα τράπεζα να λειτουργήσει ως τραπεζίτης της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση ανέλαβε την υποχρέωση να συγκεντρώσει στην Τράπεζα της Ελλάδος όλες τις εισπράξεις και τις πληρωμές του κράτους και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.

Χρ. Χατζηϊωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Τόμος Β΄, Μέρος 1^ο: Ο Μεσοπόλεμος, 1922-1940, Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2002, σσ. 262-263.

Ενδεικτικές απαντήσεις

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΘΕΜΑ Α1

Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:

α. Εκλεκτικοί

Οι Εκλεκτικοί ήταν ένας πολιτικός σχηματισμός με περιορισμένη απήχηση που διαμορφώθηκε κατά της διάρκεια της Εθνοσυνέλευσης του 1862-1864. Ειδικότερα, ήταν μια ετερόκλητη παράταξη εξεχόντων πολιτικών, λογίων και αξιωματικών, με μετριοπαθείς θέσεις, η οποία προσπαθούσε να μεσολαβεί μεταξύ των άλλων παρατάξεων και να υποστηρίζει σταθερές κυβερνήσεις.

β. Πεδινοί

Οι πεδινοί ήταν μία από τις δύο μεγάλες παρατάξεις που συγκροτήθηκαν κατά της διάρκεια της Εθνοσυνέλευσης του 1862-1864. Οι πεδινοί είχαν ως ηγέτη τον Δημήτριο Βούλγαρη, ο οποίος υπονόμευε τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς. Με παρεμβάσεις στο στρατό επιχείρησε τη δημιουργία σώματος «πραιτωριανών» για να εξασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία. Εμπόδιο στις επιδιώξεις του στάθηκαν πολιτικές ομάδες και θεσμοί. Ο Βούλγαρης έβρισκε οπαδούς ανάμεσα σ' εκείνους που είχαν διοριστεί παράνομα στο στρατό ή στο δημόσιο, και φοβούνταν μη χάσουν τη θέση τους σε περίπτωση επικράτησης συνθηκών κοινοβουλευτικής νομιμότητας, σε άνεργους πτυχιούχους και στους μικροκαλλιεργητές.

γ. Φεντερασιόν

Φεντερασιόν ονομαζόταν η μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση που είχε δημιουργηθεί στις αρχές του 20^ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη, με πρωτεργάτες σοσιαλιστές από την ανοιχτή σε νέες ιδέες εβραϊκή κοινότητα της πόλης. Η Φεντερασιόν αποτέλεσε σημαντικό δίαυλο για τη διάδοση σοσιαλιστικής και εργατικής ιδεολογίας στη χώρα, όταν η Θεσσαλονίκη, πόλη με σημαντικό -για τα μέτρα της περιοχής- βιομηχανικό υπόβαθρο και με κοσμοπολίτικο χαρακτήρα, ενσωματώθηκε στην Ελλάδα στο τέλος των Βαλκανικών πολέμων.

ΘΕΜΑ Α2

Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη:

α. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ελλάδας (ΣΕΚΕ) μετονομάστηκε σε Λαϊκό κόμμα. [Λάθος]

β. Η «διχοτόμηση της δραχμής» ήταν ένα μέτρο που πήρε ο Βενιζέλος για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του πολέμου στο μικρασιατικό μέτωπο. [Λάθος]  

γ. Το κόστος των Βαλκανικών πολέμων κλόνισε την ελληνική οικονομία. [Λάθος]  

δ. Η βρετανική εταιρεία ΠΑΟΥΕΡ ανέλαβε την κατασκευή τηλεφωνικού δικτύου. [Λάθος]

ε. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφτασε στην Ελλάδα σε μια εποχή «ευημερίας». [Σωστό]

ΘΕΜΑ Β1

Τι προέβλεπε το τρικουπικό κόμμα για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της χώρας και ποιες προσπάθειες έγιναν για την υλοποίησή του; 

Το τρικουπικό κόμμα ήδη από το 1875 παρουσίασε ένα συστηματικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της χώρας, αρκετά κοντά στις αντιλήψεις του Κουμουνδούρου, το οποίο προέβλεπε:

- συγκρότηση κράτους δικαίου,

- εξορθολογισμό της διοίκησης, κυρίως με τον καθορισμό των προσόντων των δημοσίων υπαλλήλων, ώστε να περιοριστεί η ευνοιοκρατία,

- ανάπτυξη της οικονομίας και κυρίως ενίσχυση της γεωργίας,

- βελτίωση της άμυνας και της υποδομής, κατά κύριο λόγο του συγκοινωνιακού δικτύου της χώρας.

Για την υλοποίηση αυτού του προγράμματος έγιναν οι εξής προσπάθειες:

1. οργανωτικές μεταβολές και βελτίωση των οικονομικών του κράτους, με την αύξηση των φόρων και τη σύναψη δανείων και

2. παροχή κινήτρων στην ιδιωτική πρωτοβουλία για επενδύσεις.

ΘΕΜΑ Β2

Ποια πλεονεκτήματα, που επέτρεπαν μια θετική οικονομική πορεία, εξασφάλισε η Ελλάδα στη διάρκεια του Μεσοπολέμου (1919-1939);

Η Ελλάδα του μεσοπολέμου (1919-1939), παρά το κόστος της μικρασιατικής συμφοράς, είχε αποκτήσει μια σειρά από πλεονεκτήματα, που επέτρεπαν τη θετική οικονομική της πορεία. Σε αντίθεση με πολλά γειτονικά της κράτη είχε ομογενοποιηθεί εθνικά, καθώς οι μειονότητες αντιπροσώπευαν πλέον λιγότερο του 7% του συνολικού πληθυσμού. Είχε ολοκληρώσει την αγροτική της μεταρρύθμιση και είχε προωθήσει την αστικοποίηση της: το 1/3 του πληθυσμού ζούσε πλέον σε μεγάλα αστικά κέντρα. Ταυτόχρονα, κάτω από το βάρος των πιέσεων είχε βελτιώσει τις υποδομές της και είχε υιοθετήσει αναπτυξιακές πολιτικές. Με λίγα λόγια είχε λύσει πολλά από τα προβλήματα που εξακολούθησαν για πολύ καιρό να ταλανίζουν τα υπόλοιπα βαλκανικά κράτη. Τέλος, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε στα θετικά τη συγκέντρωση των Ελλήνων στο πλαίσιο του εθνικού τους κράτους και την εξάλειψη του ελληνικού κοσμοπολιτισμού που συχνά υπήρξε αιτία για να αντιμετωπίζεται η Ελλάδα ως δευτερεύον πεδίο ανάπτυξης οικονομικών δραστηριοτήτων. Η ανάπτυξη της Ελλάδας ενδιέφερε πλέον όλους τους Έλληνες.

Επιπλέον, οι πρόσφυγες είχαν φέρει μαζί τους τις γνώσεις, τον πολιτισμό τους και μια ισχυρή διάθεση για εργασία. Πέρα από τις επιτυχείς ή ανεπιτυχείς προσπάθειες των αρχών για αποκατάσταση των ξεριζωμένων, θεμέλιο της όλης προσπάθειας ήταν η διάθεση των ανθρώπων να εργαστούν σκληρά για να ξαναδημιουργήσουν αυτά που έχασαν μέσα στην καταστροφή.

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ1

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται παρακάτω, να αναφερθείτε στο περιεχόμενο του Συντάγματος του 1844 σχετικά με:

α) τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών,

β) το δικαίωμα της ψηφοφορίας και την εκλογική διαδικασία,

γ) την κατανομή των εξουσιών.

α) Με το Σύνταγμα του 1844 οι κομματικές παρατάξεις συμφώνησαν στην ανάγκη να κατοχυρωθούν συνταγματικά ορισμένα θεμελιώδη δικαιώματα: η ισότητα απέναντι στο νόμο, η απαγόρευση της δουλείας, το απαραβίαστο του οικογενειακού ασύλου, η ελευθερία γνώμης και τύπου, η προστασία της ιδιοκτησίας, η δωρεάν εκπαίδευση. Όλοι οι αντιπρόσωποι συνειδητοποίησαν ότι υπήρχαν αξίες και δικαιώματα που έπρεπε να προστατευτούν από την αυθαιρεσία της κρατικής εξουσίας. Μια αδυναμία ήταν το ότι δεν κατοχυρώθηκε συνταγματικά το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι, πράγμα που μπορούσε να φέρει εμπόδια στη συγκρότηση κομματικών μηχανισμών.

β) Στο Σύνταγμα του 1884, σε ό,τι αφορούσε το δικαίωμα ψηφοφορίας, κατοχυρωνόταν, με ελάχιστους περιορισμούς, το δικαίωμα της καθολικής ψηφοφορίας για τους άνδρες, ρύθμιση που αποτελούσε παγκοσμία πρωτοπορία. Όπως πληροφορούμαστε από το πρώτο παράθεμα, δικαίωμα ψήφου είχαν όλοι οι άνδρες που είχαν συμπληρώσει 25^ο έτος της ηλικίας τους κι επιπλέον είτε κατείχαν κάποια ιδιοκτησία στα όρια της επαρχίας όπου θα ασκούσαν το εκλογικό του δικαίωμα είτε ασκούσαν στα όρια αυτής οποιοδήποτε επάγγελμα ή επαγγελματική δραστηριότητα. Από την εκλογική διαδικασία εξαιρούνταν όσοι ανακρίνονταν για κακούργημα, όσοι είχαν στερηθεί προσωρινώς ή μόνιμα το δικαίωμά τους να ψηφίζουν, και όσοι είχαν στερηθεί το δικαίωμα να διαχειρίζονται ελεύθερα την περιουσία τους.   

Με το Σύνταγμα οριζόταν κι η εκλογική διαδικασία, σύμφωνα με την οποία οι εκλογείς μπορούσαν να δώσουν θετική ψήφο σε όσους υποψηφίους ήθελαν, συμπληρώνοντας ψηφοδέλτια, ακόμη και διαφορετικών Συνδυασμών. Σύμφωνα, μάλιστα, με το πρώτο παράθεμα η εκλογή των βουλευτών γινόταν με πλειοψηφικό σύστημα δύο γύρων.

γ) Σε ό,τι αφορά την κατανομή των εξουσιών το Σύνταγμα του 1844, όπως επισημαίνεται στο δεύτερο παράθεμα, αναγνώριζε μεν τη διάκριση των εξουσιών, παρείχε όμως αρκετές αρμοδιότητες στον βασιλιά, ο οποίος ήταν όχι μόνο ο ανώτατος άρχοντας, αλλά αναγνωριζόταν κι ως το ανώτατο και κυρίαρχο όργανο του κράτους, που δεχόταν περιορισμούς στην εξουσία του μόνο αν αυτές είχαν διατυπωθεί ρητώς στο Σύνταγμα. Μεταξύ, πάντως, των σπουδαιοτέρων βασιλικών εξουσιών που καθορίστηκαν στο σύνταγμα ήταν η συμμετοχή του βασιλιά στην άσκηση της νομοθετικής εξουσίας και η αρχηγία του κράτους και του στρατού. Σε ό,τι αφορά τη νομοθετική εξουσία, το δεύτερο παράθεμα τονίζει πως στον βασιλιά ανήκε τόσο η νομοθετική πρωτοβουλία όσο και το δικαίωμα κύρωσης των νόμων.  Όμως, καμία πράξη του δεν είχε ισχύ χωρίς την προσυπογραφή του αρμόδιου υπουργού. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με το δεύτερο παράθεμα, ο βασιλιάς, πέρα από τη δυνατότητα να διορίζει τα μέλη της Γερουσίας, είχε και το δικαίωμα να διαλύει, χωρίς περιορισμούς, τη Βουλή, διασφαλίζοντας έτσι εκτεταμένες αρμοδιότητες. Συνάμα, ο βασιλιάς αναγνωριζόταν ως πρόσωπο ιερό και απαραβίαστο, από το οποίο πηγάζει και στο όνομα του οποίου απονέμεται η δικαιοσύνη.

ΘΕΜΑ Δ1

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το παράθεμα που σας δίνεται, να αναφερθείτε στους σκοπούς, την οργάνωση και το έργο της Τράπεζας της Ελλάδος μέχρι τις αρχές του 1932.

Το 1927, με αφορμή το αίτημα της Ελλάδας στην Κοινωνία των Εθνών για παροχή πρόσθετου δανείου, τέθηκε το ζήτημα της δημιουργίας μιας κεντρικής κρατικής τράπεζας, που θα αναλάμβανε τη διαχείριση των χρεών, την έκδοση χαρτονομίσματος και την ενιαία εφαρμογή της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής. Επιπροσθέτως, σε ό,τι αφορά τους σκοπούς της τράπεζας, σύμφωνα με το παράθεμα, η νέα τράπεζα με βάση το Πρωτόκολλο της Γενεύης θα αναλάμβανε τον ρόλο του τραπεζίτη της κυβέρνησης, εφόσον σε αυτή θα συγκέντρωνε όλες τις εισπράξεις και τις πληρωμές του κράτους καθώς και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Βασικός στόχος της τράπεζας ήταν να εγγυάται τη μετατρεψιμότητα του νομίσματος, γι’ αυτό και της ανατέθηκε κατ’ αποκλειστικότητα το δικαίωμα έκδοσης τραπεζογραμματίων, ενώ, συνάμα, της αναγνωριζόταν το δικαίωμα να ελέγχει τη νομισματική κυκλοφορία και την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους. Η σημασία που είχε δοθεί σε αυτή τη βασική υποχρέωση ήταν τέτοια, ώστε η Τράπεζα της Ελλάδας θα έχανε το δικαίωμα έκδοσης χαρτονομίσματος σε περίπτωση που δεν κατόρθωνε να διασφαλίσει με σταθερότητα τη μετατρεψιμότητα των χαρτονομισμάτων που εξέδιδε σε χρυσό. Το ελάχιστο επίπεδο κάλυψης των σε κυκλοφορία χαρτονομισμάτων ήταν στο 40%, κι η κάλυψη αυτή θα έπρεπε να παρέχεται με χρυσό, αλλά και με ξένο συνάλλαγμα που θα ήταν εντούτοις ελεύθερα μετατρέψιμο σε χρυσό. Παρά τις αντιδράσεις της Εθνικής Τράπεζας και κάτω από την πίεση των ξένων συμβούλων, το Μάιο του 1927 ιδρύθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία άρχισε τη λειτουργία της ένα χρόνο αργότερα. Με βάση το καταστατικό της, όπως αναφέρεται στο παράθεμα, η τράπεζα ήταν ανεξάρτητη από την πολιτική εξουσία. Η διοίκηση της τράπεζας θα διενεργούταν από το διοικητικό συμβούλιο, που θα αποτελούταν από τον διοικητή, τον υποδιοικητή και εννέα μέλη. Από τα μέλη αυτά, τρία, κατ’ ελάχιστον, θα εκπροσωπούσαν τον εμπορικό και βιομηχανικό κόσμο, και τρία τον αγροτικό. Η κυβέρνηση, πάντως, διατηρούσε το δικαίωμα να διορίζει έναν επίτροπο στην Τράπεζα. Ο πρώτος διοικητής κι ο πρώτος υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος προήλθαν από την Εθνική Τράπεζα, όπου κατείχαν τις αντίστοιχες θέσεις, κι ήταν οι  Αλέξανδρος Διομήδης και Εμμανουήλ Τσουδερός. Πολύ γρήγορα η Τράπεζα πέτυχε σταθερές ισοτιμίες της δραχμής με τα ξένα νομίσματα, στηρίζοντας την έκδοση χαρτονομίσματος στα αποθέματά της σε χρυσό και συνάλλαγμα και εξασφαλίζοντας τη μετατρεψιμότητα του εθνικού νομίσματος σε χρυσό. Η επιτυχία αυτή οδήγησε τα δημόσια οικονομικά σε περίοδο ευφορίας, βελτίωσε την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους, ενίσχυσε την εισροή συναλλάγματος και τις επενδύσεις και προκάλεσε μία ισχυρή δυναμική που επέτρεψε τις σημαντικές πολιτικές, θεσμικές και οικονομικές πρωτοβουλίες της τελευταίας κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου (1928-1932). Η περίοδος αυτή κράτησε μέχρι τις αρχές του 1932, οπότε εκδηλώθηκαν στη χώρα οι συνέπειες της μεγάλης οικονομικής κρίσης, που ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη το 1929.