Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Η γυναικεία μορφή αποτελεί σημαντικό θέμα των ποιητικών συνθέσεων του Σολωμού.

Arthur Braginsky 

Η γυναικεία  μορφή αποτελεί σημαντικό θέμα των ποιητικών συνθέσεων του Σολωμού. Να αναζητήσετε ποιήματα στα οποία προβάλλεται ιδιαιτέρως η γυναικεία παρουσία και να την σχολιάσετε.

Η Ξανθούλα

Την είδα την Ξανθούλα,                                  Σ’ ολίγο, σ’ ολιγάκι

Την είδα ψες αργά,                                          Δεν ήξερα να πω

Που εμπήκε στη βαρκούλα                             Αν έβλεπα πανάκι

Να πάη στην ξενιτιά.                                       Ή του πελάγου αφρό∙

Εφούσκωνε τ’ αέρι                                         Και αφού πανί, μαντήλι

Λευκότατα πανιά,                                            Εχάθη στο νερό,

Ωσάν το περιστέρι                                          Εδάκρυσαν οι φίλοι,

Που απλώνει τα φτερά.                                   Εδάκρυσα κι εγώ.

Εστέκονταν οι φίλοι                                        Δεν κλαίγω τη βαρκούλα,

Με λύπη, με χαρά,                                          Δεν κλαίγω τα πανιά,

Και αυτή με το μαντήλι                                   Μον’ κλαίγω την Ξανθούλα,

Τους αποχαιρετά.                                            Που πάει στην ξενιτιά.

Και το χαιρετισμό της                                     Δεν κλαίω τη βαρκούλα

Εστάθηκα να ιδώ,                                           Με τα λευκά πανιά,

Ως που η πολλή μακρότης                              Μον’ κλαίγω την Ξανθούλα

Μου το ‘κρυψε κι αυτό.                                  Με τα ξανθά μαλλιά.

Η Ξανθούλα, ένα από τα απλά στη σύλληψη ποιήματα του Σολωμού, κερδίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη τόσο με τη λιτότητα και αμεσότητα της έκφρασης, όσο και με την κεντρική του ηρωίδα, η αποχώρηση της οποίας προξενεί πόνο στους φίλους της αλλά και στο ποιητικό υποκείμενο. Ο ποιητής παρατηρεί τον ξενιτεμό της κοπέλας, για την οποία γνωρίζουμε μόνο πως έχει ξανθά μαλλιά, και συγκινείται, κατορθώνοντας μάλιστα να μας μεταδώσει ένα αίσθημα απώλειας παρά το γεγονός ότι δεν μας αποκαλύπτει τίποτε περισσότερο για την ταυτότητα της.

Η Ξανθούλα -το υποκοριστικό μας παραπέμπει σε νεανική ηλικία- λειτουργεί ως σύμβολο της γυναικείας παρουσίας που με τη χάρη και την ομορφιά της κοσμεί τη ζωή των ανθρώπων γύρω της και τους χαρίζει ένα αίσθημα ευδαιμονίας. Στοιχείο που δικαιολογεί τη στενοχώρια των φίλων και του ποιητή για τον ξενιτεμό της.

Η γυναίκα αποτελεί για τον Σολωμό μια αξία απολύτως σημαντική και ο θαυμασμός του για τη δύναμη και τη γοητεία της θηλυκής ύπαρξης είναι δεδομένος.

Η Αγνώριστη

Ποια είναι τούτη                      Κόκκινα κι όμορφα                 Ποια είναι τούτη

Που κατεβαίνει                       έχει τα χείλα,                           Που κατεβαίνει

Ασπροεντυμένη                      Ωσάν τα φύλλα                       Ασπροεντυμένη

Οχ το βουνό;                           Της ροδαριάς,                          Οχ το βουνό;

Τώρα που τούτη                      Όταν χαράζη

Η κόρη φαίνεται                      Και η αυγούλα

Το χόρτο γένεται                     Λεπτή βροχούλα

Άνθι απαλό∙                            Στέρνει δροσιάς.

Κι ευθύς                                  Και των μαλλιώνε της

Τα ωραία του κάλλη                Τ’ ωραίο πλήθος

Και το κεφάλι                          Πάνου στο στήθος

Συχνοκουνεί∙                           Λάμπει ξανθό∙

Κι ερωτεμένο                          Έχουν τα μάτια της

Να μη το αφήση,                     Όπου γελούνε

Να το πατήση                          Το χρώμα πούναι

Παρακαλεί.                             Στον ουρανό.

Η Αγνώριστη, μια ακόμη εξαίσια γυναικεία παρουσία στην ποίηση του Σολωμού, έχει ενδιαφέρουσες παραλληλίες με τη Φεγγαροντυμένη, καθώς ο ποιητής παρουσιάζει τη φύση να υποτάσσεται στη γοητεία της. Βλέπουμε, δηλαδή, το χορταράκι να ανθίζει στο πέρασμά της και να κινεί τα κάλλη του, με έρωτα για την όμορφη κοπέλα, παρακαλώντας τη να το πατήσει και να μην το προσπεράσει. Η επίδραση αυτή που ασκεί η Αγνώριστη στη φύση, μας παραπέμπει στη Φεγγαροντυμένη, η οποία βέβαια έχει ακόμη ισχυρότερη επίδραση στη φύση, εξωθώντας τη σε πλήρη ηρεμία και φέρνοντας με την παρουσία της φως μεσημεριού μέσα στη νύχτα.

Κόκκινα δροσερά χείλη, πλούσια ξανθά μαλλιά και γαλανά μάτια, είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αγνώριστης που κατεβαίνει από το βουνό και μαγεύει τη φύση και τον ποιητή.

Η Ευρυκόμη

- «Θάλασσα, πότε θέλ’ ιδώ την όμορφη Ευρυκόμη;

Πολύς καιρός επέρασε και δεν την είδα ακόμη.

Πόσες φορές κοιτάζοντας από το βράχο γέρνω

Και τον αφρό της θάλασσας για τα πανιά της παίρνω!

Φέρ’ τηνε, τέλος, φέρ’ τηνε». Αυτά ο Θύρσης λέει,

Και παίρνει από τη θάλασσα και τη φιλεί και κλαίει∙

Και δεν ηξέρει ο δύστυχος οπού φιλεί το κύμα

Εκείνο που της έδωσε και θάνατο και μνήμα.

Ο ερωτευμένος Θύρσης παρακαλά τη θάλασσα να του φέρει πίσω την αγαπημένη του, που λείπει καιρό, χωρίς να γνωρίζει πως η θάλασσα αποτέλεσε την αιτία για το θάνατό της και πως τώρα είναι ο υγρός τάφος της κοπέλας. Όπως ο Κρητικός παλεύει με τα κύματα, χωρίς να γνωρίζει πως η αγαπημένη του έχει ήδη πνιγεί, έτσι κι Θύρσης φιλά το κύμα και το εκλιπαρεί, αγνοώντας πως το κύμα έχει ήδη πάρει τη ζωή της Ευρυκόμης. 

Εις Φραγκίσκα Φράιζερ

Μικρός προφήτης έριξε σε Κορασιά τα μάτια

Και στους κρυφούς του λογισμούς χαρά γιομάτους είπε:

«Κι αν για τα πόδια σου, Καλή, κι αν για την κεφαλή σου,

Κρίνους ο λίθος έβγανε, χρυσό στεφάν’ ο ήλιος,

Δώρο δεν έχουνε για Σέ και για το μέσα πλούτος.

Όμορφος κόσμος ηθικός αγγελικά πλασμένος!»

Ένα από τα μικρά αριστουργήματα του Σολωμού, στο οποίο ο θαυμασμός για την όμορφη νέα εκφράζεται τόσο για την εξωτερική της εμφάνιση, όσο και για τον εσωτερικό της κόσμο που χαρακτηρίζεται αγγελικά πλασμένος.

Ακόμη κι αν ο λίθος, που πατάει η κοπέλα, βγάλει κρίνους, για να τιμήσει το πέρασμά της, ακόμη κι αν ο ήλιος δημιουργήσει χρυσό στεφάνι για να στολίσει το όμορφο κεφάλι της, δεν μπορούν να υπάρξουν δώρα ισάξια για τον πλούτο του εσωτερικού της κόσμου. Η κοπέλα συνδυάζει το κάλλος με την ηθικότητα σε απόλυτη αρμονία, καθιστώντας την ύπαρξή της αντάξια των αγγέλων. Με την ίδια εσωτερική ομορφιά που έχουν πλαστεί οι άγγελοι, έχει δημιουργηθεί και ο όμορφος εσωτερικός της κόσμος.

Ο ιδανικός συνδυασμός ομορφιάς και ηθικότητας που χαρακτηρίζει την κοπέλα του ποιήματος εμφανίζεται και στη Φεγγαροντυμένη του Κρητικού, την οποία ο ήρωας αντικρίζοντάς τη βλέπει πάσα ομορφιά και πάσα καλοσύνη.

Πόθος (απόσπασμα)

Άχ! νάσουνα μαζί μου,                       Ελεύθερο ένα δάκρυ

Αγάπη μου Μερτούλα                         Με σένα ήθελα χύσω,

Σε τούτη τη βαρκούλα                         Στο πέλαο ήθελ’ αφήσω

Με τ’ άσπρο το πανί.                           Με σε ένα στεναγμό,

Άχ! νάσουνα μαζί μου!                       Και τα κακά του ψεύτη

Με σε να φύγω από ‘δω,                    Θυμούμενοι του κόσμου,

Που η νιότη μου σα ρόδο                   Τες δυστυχιές μας, φως μου,

Για σε θα μαραθή.                               Και κάθε συμφορά,

                                                            ....

Μονάχα τότε οι δυο μας,                     Αποσταμένοι ναύτες,

Μες του πελάου τς αγκάλες,               Μακριά ν’ αναπαυθούμε,

Χωρίς μαρτύριες άλλες,                      Στου πελάγου να βρούμε

Πάρεξ τον ουρανό,                              Την έρμη αγκαλιά.

                                                            ....

Η παράκληση του ποιητικού υποκειμένου στην καλή του να βρεθούν μόνοι τους σε μια βάρκα, μακριά από την ασχήμια και την κακία του κόσμου, δημιουργεί ένα σκηνικό πλαίσιο, στο οποίο ο ήρωας θα μπορεί να απολαύσει την πλήρη ομορφιά και αγαθότητα που πρεσβεύει η καλή του, χωρίς τη βέβηλη παρουσία των άλλων ανθρώπων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, βέβαια, το γεγονός ότι η παράκληση του ποιητικού υποκειμένου απευθύνεται σε μια κοπέλα που προφανώς δεν ανταποκρίνεται στα αισθήματά του: «Που η νιότη μου σα ρόδο / για σε θα μαραθή».

Οι θεματικές της θάλασσας, της βάρκας, της αποχώρησης, όπως και της ιδιαίτερης ομορφιάς και ηθικότητας της γυναίκας, βρίσκονται και σ’ αυτό το ποίημα που παραμένει όμως αποσπασματικό.

Δείτε επίσης:

Άγγελος Σικελιανός «Μήτηρ Θεού» παράλληλο για τον Κρητικό

«Σαν του Μαϊού τες ευωδιές γιοµίζαν τον αέρα / Γλυκύτατοι, ανεκδιήγητοι… / Μόλις είναι έτσι δυνατός ο Έρωτας κι ο Χάρος» (στ. 48-50): Να συγκρίνετε τους παραπάνω στίχους µε ανάλογους από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους και να τους σχολιάσετε.

Faith Te

«Σαν του Μαϊού τες ευωδιές γιοµίζαν τον αέρα / Γλυκύτατοι, ανεκδιήγητοι… / Μόλις είναι έτσι δυνατός ο Έρωτας κι ο Χάρος»  (στ. 48-50): Να συγκρίνετε τους παραπάνω στίχους µε ανάλογους από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους και να τους σχολιάσετε.

Ο στίχος «Σαν του Μαϊού τες ευωδιές γιομίζαν τον αέρα» υπάρχει αυτούσιος και στο Β΄ σχεδίασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων, ενώ η αναφορά του αμέσως επόμενου στίχου «Γλυκύτατοι, ανεκδιήγητοι...», δίνεται περισσότερο αναλυτικά στο Β΄ σχεδίασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων:

«Χιλιάδες ήχοι αμέτρητοι, πολύ βαθιά στη χτίση∙

Η Ανατολή τ’ αρχίναγε κι ετέλειωνέ το η Δύση.

Κάποι από την Ανατολή κι από τη Δύση κάποι∙

Καθ’ ήχος είχε και χαρά, κάθε χαρά κι αγάπη.»

[Θα πρέπει να τονιστεί ότι ενώ οι στίχοι αυτοί στον Κρητικό παρουσιάζονται σε μια ενότητα, στους Ελεύθερους Πολιορκημένους δίνονται σε διαφορετικά αποσπάσματα.]

Οι γλυκύτατοι ήχοι γεμίζουν την ατμόσφαιρα και όπως οι ευωδιές του Μαΐου, οι ευωδιές δηλαδή της ανοιξιάτικης φύσης, δελεάζουν τους ανθρώπους και τους ξυπνούν εσώτερες ορμές και μια αναγεννημένη διάθεση για ζωή, έτσι κι αυτοί παρασύρουν τον ήρωα με τη μελωδία τους σε μια ακατανίκητη ανάγκη να εξαρθεί από τον εαυτό του και να έρθει σε πλήρη ένωση με τη φύση. Ο Κρητικός κυριαρχείται σε τέτοιο βαθμό από το άκουσμα του γλυκύτατου ήχου, ώστε ένιωθε πως ήθελε να χωριστεί από τη σάρκα του, να βγει από το ίδιο του το σώμα, για να μπορέσει κι αυτός, δίχως σωματική υπόσταση πια, να ακολουθήσει τη μαγευτική διαδρομή του ήχου σ’ όλη τη φύση.

«Μόλις είν’ έτσι δυνατός ο Έρωτας και ο Χάρος», ο ήρωας θέλοντας να δείξει τη δύναμη της έλξης που ασκούσε ο γλυκύτατος ήχος στην ψυχή του, τον συγκρίνει με δυο ακατάλυτες δυνάμεις του κόσμου, τον Έρωτα και το Χάρο, λέγοντας πως μόλις που έχουν την ίδια δύναμη μ’ αυτή του γλυκύτατου ήχου. Η σύγκριση αυτή δίνει με ιδιαίτερη έμφαση την κυριαρχία του ήχου στον Κρητικό και δικαιολογεί τη διάθεσή του να αποχωριστεί από το σώμα του. Για τον στίχο αυτό ο Ε. Καψωμένος σχολιάζει: «Η σύζευξη του Έρωτα με το Χάρο, στοιχείο της προσωκρατικής φιλοσοφίας (στον Ηράκλειτο Διόνυσος-Άδης είναι η διπλή όψη του ίδιου μυθικού συμβόλου), μας δίνει δύο γνωστές και ομοειδείς εκδηλώσεις του ίδιου καταλυτικού ενστίκτου, που ερεθίζει μέσα στην ψυχή του Κρητικού ο γλυκύτατος ήχος. Το ένστικτο του θανάτου είναι ακριβώς η αντίθετη ροπή προς το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και της επιβολής. Ωθεί το άτομο στην αυτοκαταστροφή. Αντίστοιχα, ο Έρωτας αντιπροσωπεύει τη μερική κατάργηση της ατομικότητας, εφόσον τείνει να μεταθέσει και να συγχωνεύσει το Εγώ με το ερώμενο αντι-κείμενο. Ανάλογη είναι η ψυχική κατάσταση του Κρητικού απέναντι στον ήχο∙ ζητά να συγχωνευθεί μαζί του».

Σε ό,τι αφορά τους Ελεύθερους Πολιορκημένους, οι ήχοι που συνδέονται άμεσα με τη χαρά και την αγάπη, έρχονται ως ισχυρά καλέσματα της ευδαιμονικής ζωής να κλονίσουν τη θέληση των πολιορκημένων. Η απόφασή τους να προβούν στην ηρωική τους έξοδο κι έτσι να θυσιαστούν για χάρη της πατρίδας τους, δοκιμάζεται από την ομορφιά της φύσης, που μοιάζει ειδικά εκείνες τις στιγμές να έχει φτάσει σε πρωτόφαντα επίπεδα κάλλους. Η φύση προκαλεί τους πολιορκημένους να αναθεωρήσουν την απόφασή τους, θέλγοντας όλες τους τις αισθήσεις, την όραση με το άνθισμα και το στόλισμα όλης της πλάσης, την όσφρηση με τις ευωδιές από τα φαγητά των εχθρών, αλλά και την ακοή με τους χιλιάδες ήχους, που ακούγονται σαν χιλιάδες φωνές που μιλούν για την απροσμέτρητη χαρά που κρύβει η ζωή.

Δείτε επίσης:

Σχήματα λόγου στον Κρητικό του Σολωμού

Ερωτήσεις ΚΕΕ "Ο Κρητικός": Τι δηλώνουν οι διάφοροι ήχοι (βροντές, χοχλός, γλυκός ήχος, τραγούδι βρύσης, αντίλαλος, ήχος λεπτός) στο σκηνικό του ναυαγίου;

Misha Collins 

Τι δηλώνουν οι διάφοροι ήχοι  (βροντές,  χοχλός,  γλυκός ήχος,  τραγούδι βρύσης, αντίλαλος, ήχος λεπτός) στο σκηνικό του ναυαγίου;

Η πρώτη ηχητική εντύπωση που μας δίνεται στο σκηνικό του ναυαγίου είναι οι βροντές που ακούγονται κατά τη διάρκεια της τρικυμίας, στοιχείο που μας μεταδίδει παραστατικότερα την οργή της φύσης και παρουσιάζει πληρέστερα τις συνθήκες που είχε να αντιμετωπίσει ο ήρωας. Όλος ο χώρος γύρω από τον ήρωα και την αγαπημένη του αντηχεί από τον ήχο της βροντής καθιστώντας σαφέστερη την ένταση της κακοκαιρίας και της θαλασσοταραχής.

Στην αρχή της 3^ης ενότητας ο αφηγητής μας επαναφέρει στο σκηνικό του ναυαγίου, όπου η θάλασσα παρουσιάζεται να βρίσκεται σε πλήρη αναταραχή, όπως το νερό που βράζει, μια οπτική και ηχητική παρομοίωση που τίθεται για να υπενθυμίσει την ένταση της τρικυμίας και να αναδείξει εναργέστερα την αντίθεση με την απόλυτη ηρεμία που θα επικρατήσει ξαφνικά.

Στην 5^η ενότητα, στα πλαίσια του ναυαγίου, ο ήρωας θα τεθεί υπό την πλήρη κυριαρχία του γλυκύτατου ήχου, που θα ανασύρει μέσα του μνήμες και συναισθήματα, ωθώντας τον σε μια πρωτόγνωρη διονυσιακή κατάσταση με μοναδική επιθυμία να συνεχίσει να μετέχει της μαγείας του ήχου αυτού με κάθε κόστος.

Η μαγεία του γλυκύτατου ήχου είναι τέτοια που ο ήρωας μη μπορώντας να την περιγράψει με λέξεις, θα επιχειρήσει μια σύγκριση με όμορφους ήχους του παρελθόντος, μόνο και μόνο για να τονίσει πως ο ήχος που ακούει τώρα είναι απροσμέτρητα καλύτερος από οποιονδήποτε άλλο έχει ακούσει στη ζωή του.

Ο γλυκύτατος ήχος είναι ωραιότερος από το τραγούδι μιας κορασιάς που βγαίνει τη νύχτα και τραγουδά τον κρυφό της έρωτα στη βρύση, στα δέντρα και στα λουλούδια. Είναι γλυκύτερος από το κελάηδισμα του κρητικού αηδονιού που ακούγεται από τους ψηλούς βράχους, όπου έχει τη φωλιά του. Είναι καλύτερος κι από τον ήχο του σουραυλιού που άκουγε ο ήρωας στον Ψηλορείτη, όταν πήγαινε εκεί οδηγημένος από τον πόνο του για τα βάσανα της πατρίδας του.

Ο γλυκύτατος ήχος, ήχος λεπτός, εκλεπτυσμένος, είναι σύμφωνα με τον ήρωα θελκτικότερος από οποιονδήποτε άλλο και είναι τέτοια η μαγεία του που ο αντίλαλος δεν τολμά να τον ξαναπεί, μιας και δεν μπορεί να επαναλάβει ακέραιη την ομορφιά του.

Δείτε επίσης:

Απαντήσεις στα Θέματα των Πανελληνίων 2011: Δ. Σολωμός "Ο Κρητικός"

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Να σχολιάσετε τη λειτουργία των παρενθετικών στίχων.

Nik Helbig 

Να σχολιάσετε τη λειτουργία των παρενθετικών στίχων.

Οι παρενθετικοί στίχοι 5-18 στο δεύτερο μέρος του Κρητικού (Λάλησε, Σάλπιγγα! κι εγώ το σάβανο τινάζω...) αποτελούν μια προληπτική αφήγηση, ένα πέρασμα στο απώτερο μέλλον του ήρωα, στο οποίο ο Κρητικός αναζητά την αγαπημένη του στην Κοιλάδα Ιωσαφάτ, τη στιγμή που έχει ξεκινήσει η ανάσταση των νεκρών και θα γίνει η Έσχατη Κρίση των ψυχών. Ο λόγος για τον οποίο ο ποιητής αισθάνεται την ανάγκη να προσθέσει στη σύνθεσή του τους στίχους αυτούς είναι γιατί θέλει να καταδείξει με σαφή τρόπο την ένταση της αγάπης που αισθάνεται ο Κρητικός για την κόρη που πέθανε. Οι δοκιμασίες που θα περάσει ο ήρωας του ποιήματος αποκτούν ουσιαστικότερο νόημα όταν είναι δεδομένο ότι ο ήρωας αγαπά την αρραβωνιαστικιά του όσο τίποτε άλλο στον κόσμο, γιατί έτσι φαίνεται ότι ο αγώνας που θα δώσει με τα κύματα της θάλασσας αλλά και με τους πειρασμούς, είναι αγώνας ζωής και θανάτου. Ο ποιητής φροντίζοντας να μας δείξει ότι ο Κρητικός αγαπά υπέρμετρα την κόρη, ενισχύει την αξία της προσπάθειας του ήρωά του και παράλληλα καθιστά πιο τραγική των απώλεια που αισθάνεται ο ήρωας όταν στο τέλος αποτυγχάνει.
Επιπλέον, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει η συνολικότερη προσπάθεια του ποιητή να συνθέσει ένα επικό ποίημα με έντονες μεταφυσικές προεκτάσεις, όπου η ανθρώπινη παρουσία δοκιμάζεται από τη φύση, αλλά και από υπερκόσμιες παρουσίες. Η ερωτική διάσταση του ποιήματος, αν και ισχυρή, δεν είναι η μοναδική που κινεί τα νήματα της ποιητικής σύνθεσης. Ο Σολωμός δημιουργεί ένα μοναδικό πλαίσιο δοκιμασιών, αλλά και υπερβατικών συνθηκών, όπου η ψυχή του ανθρώπου ξεπερνά τα περιορισμένα της όρια και οδηγείται σε μια χωρίς προηγούμενο θέαση του κόσμου στο σύνολό του, όπου δεν υπάρχουν χρονικοί και τοπικοί περιορισμοί.

Η προσπάθεια του ποιητή ξεπερνά κατά πολύ τις συνηθισμένες ποιητικές συνθέσεις που βρίσκονται σε στενή συνάρτηση με την καθημερινή θέαση του κόσμου, καθώς επιχειρεί να ωθήσει τον ήρωά του σε μια συνολική επαφή με τις δυνάμεις του σύμπαντος. Ο Σολωμός αποβλέπει στην επίτευξη ενός υψηλού ιδανικού, όπου η Τέχνη του θα συμβάλλει στην αποδέσμευση του ανθρώπου από την κυριαρχία των αισθήσεων που του στερούν την επαφή με όλες  τις πιθανές εκφάνσεις της ύπαρξης είτε αυτές μπορούν να γίνουν αντιληπτές μέσω της αίσθησης είτε όχι. Ο Κρητικός, επομένως, ως κορυφαία ποιητική σύνθεση του Σολωμού, στην ωριμότερη μάλιστα περίοδο της δημιουργικής του πορείας, έρχεται να δώσει στην Ποιητική Τέχνη τον υψηλό ρόλο που πάντοτε επιθυμούσε ο ποιητής. Η ποίηση παύει να είναι μια απλή αναπαράσταση της πραγματικότητας κι έρχεται να συνενώσει την ανθρώπινη ύπαρξη με την υπερβατική της διάσταση, φωτίζοντας το νου του ήρωα και οδηγώντας τον στην απόλυτη λύτρωση από τον κόσμο των αισθήσεων.

Δείτε επίσης:

Αθανάσιος Χριστόπουλος «Η Αφροδίτη» παράλληλο για τον Κρητικό

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Στους στίχους 7-14 (2ο μέρος) η φύση συνενώνεται με το πνεύμα. Πώς επιτυγχάνεται αυτό;

Conni Togel

Στους στίχους 7-14 (2ο μέρος) η φύση συνενώνεται με το πνεύμα. Πώς επιτυγχάνεται αυτό;

Στο σημείο αυτό ο Σολωμός παρουσιάζει με μια πρόδρομη αφήγηση τον Κρητικό να αναζητά την αγαπημένη του ακόμη και στη μετά θάνατο ύπαρξη των ανθρώπων, όπου δεν υπάρχει παρά μόνο η άυλη πνευματική τους παρουσία. Ο Κρητικός μεταθέτει τα συναισθήματα αγάπης και τον έρωτα που νιώθει για την κόρη σε μια διάσταση διαφορετική, στην οποία κυριαρχεί η πνευματικότητα και όπου μια ερωτική συνύπαρξη δεν μπορεί να υπάρξει. Ο ήρωας βιώνει τόσο έντονα τον έρωτά του για την κοπέλα, ώστε θεωρεί βέβαιο πως ακόμη κι όταν θα έχει πεθάνει θα συνεχίσει να την επιθυμεί και να την αποζητά, αναιρώντας έτσι τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην ύπαρξη των ζωντανών και στην ύπαρξη των νεκρών. Με τη δύναμη αυτή του συναισθήματος του Κρητικού, η φύση, η κατάσταση της ζωής που διαθέτει όλη την ομορφιά που της χαρίζει η προσωρινότητά της, συνενώνεται με το πνεύμα, με την κατάσταση στην οποία περιέρχονται οι άνθρωποι όταν αποχωριστούν πια από το θνητό τους σώμα.
Ο ήρωας του ποιήματος περνά από το εφήμερο και το πρόσκαιρα εφικτό, στο αιώνιο της πνευματικής υπόστασης, με αφορμή ένα συναίσθημα που θα έπρεπε να παύει με το τέλος της ζωής. Ο Κρητικός ξεπερνά τα όρια της θνητής του ύπαρξης και συνεχίζει μια διαχρονική πορεία αναζήτησης της αγαπημένης του που τον οδηγεί μέχρι την αιώνια ύπαρξη. Μια ύπαρξη, όμως, διαφορετική και αποδεσμευμένη από τα ανθρώπινα πάθη και συναισθήματα, μια ύπαρξη που συνίσταται στην ελευθερία του πνεύματος, το οποίο έχει πια αποβάλει καθετί που το κρατούσε δέσμιο του σώματος.

Κι ενώ η αναζήτηση του ήρωα θα μπορούσε να παραμείνει σε μια κατάσταση πνευματικότητας, πρέπει να σημειωθεί ότι στα πλαίσια της Τελικής Κρίσης, οι νεκροί θα επανέλθουν στα σώματά του, σε μια εν σαρκί ανάσταση «Κι έδειχνεν ανυπομονιά για να ‘μπει στο κορμί της», ακολουθώντας μια αντίστροφη πορεία επιστροφής στην πρότερη γήινη υπόστασή τους και άρα επαναφοράς στη φυσική τους ύπαρξη.

Ο Σολωμός, επομένως, στη σύνθεσή του αυτή συνενώνει τη φύση, την αμιγώς θνητή ύπαρξη, με το πνεύμα, με την άυλη, δηλαδή, κι ελεύθερη από τα θνητά συναισθήματα ύπαρξη, τόσο με τη διατήρηση στον πνευματικό κόσμο ενός συναισθήματος αμιγώς φυσικού, όσο και με την επαναφορά των νεκρών στην πρότερη ύπαρξή τους, με την «εν σαρκί» ανάσταση.

Το γεγονός ότι ο ήρωας του ποιήματος αναζητά την αγαπημένη του στην κοιλάδα Ιωσαφάτ, στο χώρο όπου γίνεται η Τελική Κρίση, δείχνει αφενός την ένταση των συναισθημάτων του κι αφετέρου τη διάθεση του ποιητή να ενώσει εκ νέου το πνεύμα με τη φύση για να μπορέσει να εκφράσει με το σαφέστερο δυνατό τρόπο ότι ο ήρωάς του είναι απόλυτα αφοσιωμένος στην αγαπημένη του, στοιχείο που εξυπηρετεί την κατανόηση του ποιήματος, καθώς βοηθά τον αναγνώστη να αντιληφθεί το υπεράνθρωπο μέγεθος των δοκιμασιών που θα απαιτηθούν για να κάμψουν τη θέληση του Κρητικού.

Δείτε επίσης:

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Ποια στοιχεία προσδίδουν αφηγηματικό χαρακτήρα στο ποίημα;