Ιστορία
Α΄ Λυκείου: Το έργο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον οικονομικό τομέα (πηγή) Συνδυάζοντας
τις ιστορικές σας γνώσεις με τις πληροφορίες από το κείμενο που σας δίνεται, να
αναφερθείτε: α.
στον τρόπο με τον οποίο οργάνωσε τη φορολογική διοίκηση της αυτοκρατορίας ο Μ.
Αλέξανδρος β.
στις συνέπειες αυτής της οικονομικής πολιτικής στο νομισματικό σύστημα. ΚΕΙΜΕΝΟ Στο
οικονομικό πεδίο ο Αλέξανδρος αφαίρεσε από τη δικαιοδοσία των σατραπών τη
διαχείριση του οικονομικού τομέα και δημιούργησε με τη συνένωση περισσότερων
σατραπειών περισσότερες φορολογικές περιφέρειες, θέτοντας βασικά τέρμα στο
σύστημα αποθησαυρίσεως των Περσών βασιλέων και μετατρέποντας σε νομίσματα τα
εκατομμύρια θησαυρούς που βρήκε στις πόλεις-έδρες των Περσών βασιλέων. Τα
νομίσματα αυτά έφερε στην κυκλοφορία, κάνοντας έτσι την αρχή για τη μεγαλύτερη
ανάπτυξη της νομισματικής οικονομίας στην Ανατολή. Πριν, στην Περσική
αυτοκρατορία το δικαίωμα κοπής αργυρών μόνο νομισμάτων είχαν οι διάφοροι
σατράπες, ενώ εκείνος δημιούργησε ενιαίο αυτοκρατορικό νομισματικό σύστημα
καθορίζοντας ως αποκλειστικό βασιλικό δικαίωμα, εκτός από την κοπή χρυσών, και
την κοπή αργυρών νομισμάτων […] Την κοπή πραγματοποίησε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε
τα νομίσματα του Αλεξάνδρου να γίνουν το κύριο μέσο συναλλαγής σε όλο τον
μεσογειακό κόσμο. Wilcken,
U., Αρχαία ελληνική ιστορία, μτφρ. Ι. Τουλουμάκος, Παπαζήση, Αθήνα 1976, σ.
339. Ενδεικτική
απάντηση α. Στον
οικονομικό τομέα ο Μέγας Αλέξανδρος προώθησε το σύστημα της νομισματικής
οικονομίας και εγκατέλειψε την ιδέα του αυτοκρατορικού θησαυροφυλακίου. Οι
σατράπες δεν ασχολούνταν πλέον με τη συγκέντρωση των φόρων και τη διαχείριση
του δημόσιου πλούτου. Σύμφωνα με τον Wilcken, ο Αλέξανδρος φρόντισε να αφαιρέσει
από τη δικαιοδοσία τους τον έλεγχο του οικονομικού τομέα. Στη θέση της
σατραπείας, που ήταν μέχρι εκείνη την εποχή και φορολογική μονάδα, δημιούργησε
τη φορολογική περιφέρεια με περισσότερες από μια σατραπείες. Την αλλαγή αυτή
επιβεβαιώνει ο Wilcken, ο
οποίος σημειώνει πως με το μέτρο αυτό ο Αλέξανδρος τερμάτισε το σύστημα συγκέντρωσης
του πλούτου στο αυτοκρατορικό θησαυροφυλάκιο που ακολουθούσαν μέχρι τότε οι
Πέρσες βασιλιάδες. β. Οι
θησαυροί που συγκεντρώνονταν πλέον μεταβάλλονταν σε χρυσό νόμισμα. Έτσι
δημιουργήθηκε ενιαίο νομισματικό σύστημα στην απέραντη αυτοκρατορία. Όπως ειδικότερα
επεξηγεί ο Wilcken, ο
Αλέξανδρος ξεκίνησε τη σχετική διαδικασία μετατρέποντας σε νομίσματα πρώτα το
σύνολο των θησαυρών που εντόπισε στις κύριες πόλεις, τις πόλεις-έδρες, των
βασιλιάδων της Περσίας. Παραλλήλως, μετέβαλε την υπάρχουσα νομοθεσία, ώστε ο ίδιος,
ως βασιλιάς, να έχει το αποκλειστικό δικαίωμα κοπής νομισμάτων τόσο χρυσών, όπως
ήδη έκαναν οι βασιλιάδες της Περσίας, όσο και αργυρών, που μέχρι τότε μπορούσαν
να θέτουν σε κυκλοφορία μόνο οι σατράπες. Δημιούργησε, δηλαδή, ένα ενιαίο
νομισματικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου ο βασιλιάς είχε τον πλήρη έλεγχο κοπής
και κυκλοφορίας των νομισμάτων. Με την κίνηση αυτή έθεσε τις βάσεις για την
μεγαλύτερη ως τότε ανάπτυξη της νομισματικής οικονομίας στον χώρο της Ανατολής,
αλλά και του ευρύτερου μεσογειακού κόσμου, εφόσον μερίμνησε ώστε τα νομίσματα
που έθεσε στην κυκλοφορία να καταστούν το βασικό μέσο οικονομικών συναλλαγών στις
εκτενείς αυτές περιοχές.
Νέα
ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «αναλαμβάνω» Ενεργητική φωνή Ενεστώτας Οριστική αναλαμβάνω, αναλαμβάνεις,
αναλαμβάνει, αναλαμβάνουμε, αναλαμβάνετε, αναλαμβάνουν Υποτακτική να
αναλαμβάνω, να αναλαμβάνεις, να αναλαμβάνει, να αναλαμβάνουμε, να αναλαμβάνετε,
να αναλαμβάνουν Προστακτική β΄
ενικό: αναλάμβανε – β΄ πληθυντικό: αναλαμβάνετε Μετοχή αναλαμβάνοντας Παρατατικός Οριστική αναλάμβανα,
αναλάμβανες, αναλάμβανε, αναλαμβάναμε, αναλαμβάνατε, αναλάμβαναν Αόριστος Οριστική ανέλαβα,
ανέλαβες, ανέλαβε, αναλάβαμε, αναλάβατε, ανέλαβαν Υποτακτική να
αναλάβω, να αναλάβεις, να αναλάβει, να αναλάβουμε, να αναλάβετε, να αναλάβουν Προστακτική β΄
ενικό: ανάλαβε – β΄ πληθυντικό: αναλάβετε Εξακολουθητικός Μέλλοντας Οριστική θα αναλαμβάνω, θα
αναλαμβάνεις, θα αναλαμβάνει, θα αναλαμβάνουμε, θα αναλαμβάνετε, θα αναλαμβάνουν Συνοπτικός Μέλλοντας Οριστική θα αναλάβω, θα
αναλάβεις, θα αναλάβει, θα αναλάβουμε, θα αναλάβετε, θα αναλάβουν Συντελεσμένος Μέλλοντας Οριστική θα έχω αναλάβει, θα
έχεις αναλάβει, θα έχει αναλάβει, θα έχουμε αναλάβει, θα έχετε αναλάβει, θα
έχουν αναλάβει Παρακείμενος Οριστική έχω αναλάβει,
έχεις αναλάβει, έχει αναλάβει, έχουμε αναλάβει, έχετε αναλάβει, έχουν αναλάβει Υποτακτική να
έχω αναλάβει, να έχεις αναλάβει, να έχει αναλάβει, να έχουμε αναλάβει, να έχετε
αναλάβει, να έχουν αναλάβει Υπερσυντέλικος Οριστική είχα αναλάβει,
είχες αναλάβει, είχε αναλάβει, είχαμε αναλάβει, είχατε αναλάβει, είχαν(ε)
αναλάβει Παθητική φωνή Ενεστώτας Οριστική αναλαμβάνομαι, αναλαμβάνεσαι,
αναλαμβάνεται, αναλαμβανόμαστε, αναλαμβάνεστε, αναλαμβάνονται Υποτακτική να
αναλαμβάνομαι, να αναλαμβάνεσαι, να αναλαμβάνεται, να αναλαμβανόμαστε, να
αναλαμβάνεστε, να αναλαμβάνονται Μετοχή αναλαμβανόμενος,
αναλαμβανόμενη, αναλαμβανόμενο Παρατατικός Οριστική αναλαμβανόμουν,
αναλαμβανόσουν, αναλαμβανόταν, αναλαμβανόμασταν, αναλαμβανόσασταν, αναλαμβάνονταν (&
αναλαμβανόμουνα, αναλαμβανόσουνα, αναλαμβανότανε) Αόριστος Οριστική αναλήφθηκα,
αναλήφθηκες, αναλήφθηκε, αναληφθήκαμε, αναληφθήκατε, αναλήφθηκαν Υποτακτική να
αναληφθώ, να αναληφθείς, να αναληφθεί, να αναληφθούμε, να αναληφθείτε, να
αναληφθούν Προστακτική β΄
πληθυντικό: αναληφθείτε Εξακολουθητικός Μέλλοντας Οριστική θα αναλαμβάνομαι, θα
αναλαμβάνεσαι, θα αναλαμβάνεται, θα αναλαμβανόμαστε, θα αναλαμβάνεστε, θα
αναλαμβάνονται Συνοπτικός Μέλλοντας Οριστική θα αναληφθώ, θα
αναληφθείς, θα αναληφθεί, θα αναληφθούμε, θα αναληφθείτε, θα αναληφθούν Συντελεσμένος Μέλλοντας Οριστική θα έχω αναληφθεί, θα
έχεις αναληφθεί, θα έχει αναληφθεί, θα έχουμε αναληφθεί, θα έχετε αναληφθεί, θα
έχουν αναληφθεί Παρακείμενος Οριστική έχω αναληφθεί,
έχεις αναληφθεί, έχει αναληφθεί, έχουμε αναληφθεί, έχετε αναληφθεί, έχουν
αναληφθεί Υποτακτική να
έχω αναληφθεί, να έχεις αναληφθεί, να έχει αναληφθεί, να έχουμε αναληφθεί, να
έχετε αναληφθεί, να έχουν αναληφθεί Μετοχή ανειλημμένος,
ανειλημμένη, ανειλημμένο Υπερσυντέλικος Οριστική είχα αναληφθεί,
είχες αναληφθεί, είχε αναληφθεί, είχαμε αναληφθεί, είχατε αναληφθεί, είχαν(ε)
αναληφθεί
Ιστορία Α΄ Λυκείου:
Ο Φίλιππος Β΄ και η ένωση των Ελλήνων (πηγή) Λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες από
το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές γνώσεις σας: α.
να παρουσιάσετε και να εξηγήσετε την εξωτερική πολιτική του Φιλίππου Β΄. β.
Ποιο πολιτικό γεγονός ήταν το αποτέλεσμα της πολιτικής που εκείνος ακολούθησε
και ποια η σημασίατου για τον ελληνισμό;
ΚΕΙΜΕΝΟ Ο
Φίλιππος στάθηκε πολύ αυστηρός απέναντι στη Θήβα που λιποτάκτησε απ’ αυτόν την
τελευταία στιγμή. Η Θήβα έχασε την ηγεμονία της στη Βοιωτία· όσοι απ’ τους
αρχηγούς της επανάστασης δεν είχαν καταφέρει να ξεφύγουν, θανατώθηκαν· και μια
μακεδονική φρουρά τοποθετήθηκε στην Καδμεία. Ο Φίλιππος επίσης θεώρησε σκόπιμο
να τοποθετήσει φρουρά στη Χαλκίδα και στην Κόρινθο. Η Αθήνα, από την άλλη
μεριά, που του είχε αντιταχθεί με τη μεγαλύτερη συνέπεια, δέχτηκε αναπάντεχη
εύνοια. […] Με πρόσκλησή του τα διάφορα κράτη της κεντρικής και νότιας Ελλάδας
έστειλαν αντιπροσώπους σε ένα συνέδριο στην Κόρινθο. Συμφωνήθηκε ότι τα κράτη
θα είναι ανεξάρτητα και αυτοκυβέρνητα, απαγορεύτηκαν οι παράνομες εκτελέσεις ή
εξορίες, κανένα κράτος δεν έπρεπε να δίνει καταφύγιο σε εξόριστους αγωνιστές
και τα πλοία όλων των κρατών θα μπορούσαν να πλέουν ελεύθερα στις θάλασσες· με
λίγα λόγια όλα τα κράτη έπρεπε να διατηρήσουν την ειρήνη. Botsford
& Robinson, Αρχαία Ελληνική Ιστορία, μτφρ.
Σ.Ι.Τσιτσώνη, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1985, σσ. 350-351. Ενδεικτική απάντηση α.
Ο Φίλιππος Β΄, αφού κατόρθωσε να σταθεροποιήσει τη θέση του στο θρόνο της
Μακεδονίας, ακολούθησε επεκτατική εξωτερική πολιτική. Στην αρχή η πολιτική αυτή
ήταν συνδεδεμένη με τη στρατιωτική οργάνωση, γιατί εξασφάλιζε νέες εκτάσεις γης
στους άνδρες του μακεδονικού στρατού. Στη συνέχεια όμως, μετά την παρέμβαση του
Φιλίππου στην κεντρική και νότια Ελλάδα, η πολιτική του αποσκοπούσε στην ένωση
των Ελλήνων υπό την αρχηγία του. Σε πρώτο στάδιο, ο Φίλιππος, αφού κατέλαβε
πόλεις της Χαλκιδικής και εδάφη της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, έφτασε
μέχρι τις δυτικές ακτές του Ευξείνου Πόντου. Σε
δεύτερο στάδιο, με αφορμή προβλήματα του μαντείου των Δελφών επενέβη στη
Θεσσαλία και στη νότιο Ελλάδα. Σε μια από τις εκστρατείες του αντιμετώπισε
νικηφόρα τις συνασπισμένες δυνάμεις των Θηβαίων και των Αθηναίων στη Χαιρώνεια
(338 π.Χ.) και έτσι επιβλήθηκε ως ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης που είχε τη
δυνατότητα να ενώσει τους Έλληνες και να ηγηθεί του κοινού αγώνα εναντίον των
Περσών. Όπως, μάλιστα, επισημαίνουν οι Botsford
και Robinson, ο Φίλιππος επέβαλε αυστηρότατες κυρώσεις στη Θήβα, η οποία
πήγε με το μέρος των Αθηναίων λίγο μόλις καιρό πριν από τη μάχη στη Χαιρώνεια. Συνέλαβε
και θανάτωσε όσους από τους Θηβαίους είχαν πρωτοστατήσει στην εναντίον του
επανάσταση και δεν είχαν προλάβει να διαφύγουν· αφαίρεσε από τη Θήβα τον έλεγχο
της Βοιωτίας και εγκατέστησε μακεδονική φρουρά στην ακρόπολη της Θήβας, την
Καδμεία. Αντίστοιχες φρουρές εγκατέστησε τόσο στη Χαλκίδα όσο και στην Κόρινθο,
ενώ, κατά τρόπο απρόσμενο, αντιμετώπισε πολύ ήπια την Αθήνα, παρά το γεγονός
ότι η πόλη αυτή είχε τηρήσει για μεγάλο και συνεχές διάστημα εχθρική στάση
απέναντί του. β.
Η πανελλήνια ένωση έγινε πραγματικότητα σε συνέδριο στην Κόρινθο το 337 π.Χ.,
όπου συμμετείχαν όλες οι πόλεις εκτός από τη Σπάρτη, ύστερα από πρόσκληση του
Φιλίππου, όπως αναφέρουν οι Botsford και
Robinson, προς τα κράτη της κεντρικής και της νότιας Ελλάδας να στείλουν
αντιπροσώπους στο συνέδριο αυτό, στο οποίο και συμφωνήθηκαν τα ακόλουθα: Απαγορεύτηκαν
οι συγκρούσεις μεταξύ των ελληνικών πόλεων, κάτι που επιβεβαιώνεται από το παράθεμα, και η βίαιη μεταβολή των
καθεστώτων τους, καθώς, όπως επισημαίνουν
οι Botsford και Robinson, αποφασίστηκε ότι θα γίνεται σεβαστό το ανεξάρτητο
και το αυτοκυβέρνητο των ελληνικών κρατών· προστατεύτηκε η ελεύθερη ναυσιπλοΐα
και καταδικάστηκε η πειρατεία, στοιχείο
που επιβεβαιώνεται από το παράθεμα, όπου σημειώνεται πως με τη διασφάλιση της
ειρήνης θα γινόταν εφικτή η ελεύθερη κίνηση των πλοίων στις θάλασσες, ενώ,
παράλληλα, τα κράτη δεσμεύονταν πως μήτε θα εκτελούσαν μήτε θα εξόριζαν με
παράνομο τρόπο πολίτες τους, καθώς και ότι δεν θα προσέφεραν καταφύγιο σε
εξόριστους από άλλα κράτη· ιδρύθηκε πανελλήνια συμμαχία, αμυντική και επιθετική,
με ισόβιο αρχηγό το Φίλιππο Β΄.
Νέα
ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «αναιρώ» Ενεργητική
φωνή Ενεστώτας Οριστική αναιρώ, αναιρείς,
αναιρεί, αναιρούμε, αναιρείτε, αναιρούν (ή αναιρούνε) Υποτακτική να αναιρώ,
να αναιρείς, να αναιρεί, να αναιρούμε, να αναιρείτε, να αναιρούν (ή να αναιρούνε) Προστακτική β΄
πληθυντικό: αναιρείτε Μετοχή αναιρώντας Παρατατικός Οριστική αναιρούσα, αναιρούσες,
αναιρούσε, αναιρούσαμε, αναιρούσατε, αναιρούσαν (ή αναιρούσανε) Αόριστος Οριστική αναίρεσα, αναίρεσες,
αναίρεσε, αναιρέσαμε, αναιρέσατε, αναίρεσαν (ή αναιρέσανε) Υποτακτική να αναιρέσω,
να αναιρέσεις, να αναιρέσει, να αναιρέσουμε, να αναιρέσετε, να αναιρέσουν (ή να
αναιρέσουνε) Προστακτική β΄
ενικό: αναίρεσε β΄ πληθυντικό: αναιρέστε Εξακολουθητικός
Μέλλοντας Οριστική θα
αναιρώ, θα αναιρείς, θα αναιρεί, θα αναιρούμε, θα αναιρείτε, θα
αναιρούν (ή θα αναιρούνε) Συνοπτικός
Μέλλοντας Οριστική θα
αναιρέσω, θα αναιρέσεις, θα αναιρέσει, θα αναιρέσουμε, θα
αναιρέσετε, θα αναιρέσουν (ή θα αναιρέσουνε) Συντελεσμένος
Μέλλοντας Οριστική θα
έχω αναιρέσει, θα έχεις αναιρέσει, θα έχει αναιρέσει, θα έχουμε αναιρέσει,
θα έχετε αναιρέσει, θα έχουν(ε) αναιρέσει [&
θα έχω αναιρεμένο, αναιρεμένη, αναιρεμένο θα
έχεις αναιρεμένο, αναιρεμένη, αναιρεμένο θα
έχει αναιρεμένο, αναιρεμένη, αναιρεμένο θα
έχουμε αναιρεμένους, αναιρεμένες, αναιρεμένα θα
έχετε αναιρεμένους, αναιρεμένες, αναιρεμένα θα
έχουν(ε) αναιρεμένους, αναιρεμένες, αναιρεμένα] Παρακείμενος Οριστική έχω αναιρέσει,
έχεις αναιρέσει, έχει αναιρέσει, έχουμε αναιρέσει, έχετε αναιρέσει, έχουν(ε) αναιρέσει [&
έχω αναιρεμένο, αναιρεμένη, αναιρεμένο κτλ.] Υποτακτική να
έχω αναιρέσει, να έχεις αναιρέσει, να έχει αναιρέσει, να έχουμε αναιρέσει, να
έχετε αναιρέσει, να έχουν αναιρέσει [&
να έχω αναιρεμένο, αναιρεμένη, αναιρεμένο κτλ.] Μετοχή --- Υπερσυντέλικος Οριστική είχα
αναιρέσει, είχες αναιρέσει, είχε αναιρέσει, είχαμε αναιρέσει, είχατε αναιρέσει,
είχαν(ε) αναιρέσει [&
είχα αναιρεμένο, αναιρεμένη, αναιρεμένο κτλ.] Παθητική
φωνή Ενεστώτας Οριστική αναιρούμαι, αναιρείσαι,
αναιρείται, αναιρούμαστε, αναιρείστε, αναιρούνται Υποτακτική να αναιρούμαι,
να αναιρείσαι, να αναιρείται, να αναιρούμαστε, να αναιρείστε, να αναιρούνται Προστακτική --- Μετοχή αναιρούμενος,
αναιρούμενη, αναιρούμενο Παρατατικός Οριστική αναιρούμουν, αναιρούσουν,
αναιρούταν ή αναιρούτανε, αναιρούμασταν ή αναιρούμαστε, αναιρούσασταν, αναιρούνταν Αόριστος Οριστική αναιρέθηκα, αναιρέθηκες,
αναιρέθηκε, αναιρεθήκαμε, αναιρεθήκατε, αναιρέθηκαν ή αναιρεθήκανε Υποτακτική να αναιρεθώ,
να αναιρεθείς, να αναιρεθεί, να αναιρεθούμε, να αναιρεθείτε, να αναιρεθούν Προστακτική β΄
ενικού: αναιρέσου β΄ πληθυντικό: αναιρεθείτε Εξακολουθητικός
Μέλλοντας Οριστική θα
αναιρούμαι, θα αναιρείσαι, θα αναιρείται, θα αναιρούμαστε, θα
αναιρείστε, θα αναιρούνται Συνοπτικός
Μέλλοντας Οριστική θα
αναιρεθώ, θα αναιρεθείς, θα αναιρεθεί, θα αναιρεθούμε, θα
αναιρεθείτε, θα αναιρεθούν Συντελεσμένος
Μέλλοντας Οριστική θα
έχω αναιρεθεί, θα έχεις αναιρεθεί, θα έχει αναιρεθεί, θα έχουμε αναιρεθεί,
θα έχετε αναιρεθεί, θα έχουν αναιρεθεί [&
θα είμαι αναιρεμένος, αναιρεμένη, αναιρεμένο θα
είσαι αναιρεμένος, αναιρεμένη, αναιρεμένο θα
είναι αναιρεμένος, αναιρεμένη, αναιρεμένο θα
είμαστε αναιρεμένοι, αναιρεμένες, αναιρεμένα θα
είσαστε αναιρεμένοι, αναιρεμένες, αναιρεμένα θα
είναι αναιρεμένοι, αναιρεμένες, αναιρεμένα] Παρακείμενος Οριστική έχω αναιρεθεί,
έχεις αναιρεθεί, έχει αναιρεθεί, έχουμε αναιρεθεί, έχετε αναιρεθεί, έχουν αναιρεθεί [&
είμαι αναιρεμένος, αναιρεμένη, αναιρεμένο κτλ.] Υποτακτική να
έχω αναιρεθεί, να έχεις αναιρεθεί, να έχει αναιρεθεί, να έχουμε αναιρεθεί, να
έχετε αναιρεθεί, να έχουν αναιρεθεί [&
να είμαι αναιρεμένος, αναιρεμένη, αναιρεμένο κτλ.] Μετοχή αναιρεμένος,
αναιρεμένη, αναιρεμένο Υπερσυντέλικος Οριστική είχα
αναιρεθεί, είχες αναιρεθεί, είχε αναιρεθεί, είχαμε αναιρεθεί, είχατε αναιρεθεί,
είχαν(ε) αναιρεθεί [&
ήμουν αναιρεμένος, αναιρεμένη, αναιρεμένο κτλ.]
