Η αποτύπωση της προσφυγιάς στα διηγήματα του Ιωάννου

Η αποτύπωση της προσφυγιάς στα διηγήματα του Ιωάννου

Ο Ιωάννου στα διηγήματά του αναφέρεται συχνά στην προσφυγιά καθώς, παρόλο που ο ίδιος δεν υπήρξε ποτέ πρόσφυγας, προέρχεται από οικογένεια προσφύγων, με αποτέλεσμα να έχει μεγαλώσει ακούγοντας διαρκώς ιστορίες για τη χαμένη πατρίδα. Όπως είναι επόμενο ο συγγραφέας αισθάνεται οικείο των πόνο των προσφύγων και τους αντιμετωπίζει με σεβασμό ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους.
Το διήγημα στο οποίο ο Ιωάννου μας παρουσιάζει την ιστορία της οικογένειάς του και άρα το λόγο για τον οποίο η έννοια της προσφυγιάς τον συγκινεί τόσο πολύ είναι «Η μόνη κληρονομιά». Εδώ μαθαίνουμε ότι και οι δύο παππούδες του ήρθαν πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, παρακολουθούμε τις περιπέτειές τους και βλέπουμε πώς πέθαναν σχετικά νέοι με τον καημό της πατρίδας τους. Ο συγγραφέας επομένως μεγάλωσε σε μια οικογένεια όπου ο πόνος για τη χαμένη πατρίδα κυριαρχεί και φυσικά επηρεάζει την προσωπικότητά του.
Ένα ακόμη διήγημα που αναφέρεται στο θέμα της προσφυγιάς είναι το «Ψηλά στο Εσκί Ντελίκ». Σ’ αυτό ο Ιωάννου μας παρουσιάζει την ιστορία δύο ζευγαριών από την Ανατολική Θράκη που έρχονται πρόσφυγες στην Ελλάδα. Παρακολουθεί τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην αρχή αλλά και στην πορεία μέχρι και μετά τα χρόνια του εμφυλίου όπου μας αναφέρει ότι τα παιδιά τους αναγκάζονται να φύγουν μετανάστες στη Γερμανία, ζώντας κι αυτά με τη σειρά τους μια μορφή προσφυγιάς.
Μια διαφορετική εικόνα προσφυγιάς μας περιγράφει ο Ιωάννου στο διήγημα «Στου Κεμάλ το σπίτι». Εδώ παρακολουθεί τις γεμάτες συγκίνηση επισκέψεις μιας γυναίκας στο πατρικό του σπίτι. Η ανακάλυψη ότι η γυναίκα αυτή είναι Τουρκάλα αρχικά ενοχλεί την οικογένεια του αλλά γρήγορα συνειδητοποιούν ότι ο πόνος της που εγκατέλειψε τη Θεσσαλονίκη είναι ίδιος με το δικό τους πόνο που έφυγαν από τη Θράκη. Η αξία του διηγήματος έγκειται στην παρουσίαση του πόνου της προσφυγιάς και από την πλευρά των Τούρκων.
Νοσταλγία, πόνος κι αγάπη για την πατρίδα είναι μερικά από τα συστατικά που συνθέτουν τα διηγήματα του Ιωάννου. Ο συγγραφέας ως ευαίσθητος αποδέκτης του πόνου των προσφύγων φροντίζει να αποδώσει με δίκαιο τρόπο την αμοιβαιότητα του πόνου τόσο στους Έλληνες όσο και στους Τούρκους, που βίωσαν εξίσου το αίσθημα του ξεριζωμού και της νοσταλγίας για τη μητέρα πατρίδα.

Λέξεις 350