ΕΠΑΛ Γ΄ Νέα Ελληνικά: Εύη Χατζηανδρέου «Συντροφιά»

Nicolino Sapio

ΕΠΑΛ Γ΄ Νέα Ελληνικά: Εύη Χατζηανδρέου «Συντροφιά»

Από μελέτες που έγιναν σε ασθενείς έπειτα από έμφραγμα, διαπιστώθηκε ότι όσοι δεν έχουν κάποια υποστηρικτική σχέση, έχουν διπλάσια πιθανότητα να πεθάνουν σε διάστημα έξι μηνών μετά το επεισόδιο. Ακόμη και ζώα, κυρίως σκύλοι αλλά και γάτες μπορούν να παίξουν αυτόν το ρόλο, γεγονός που οδήγησε το διευθυντή μεγάλου οργανισμού φροντίδας υγείας στις ΗΠΑ να δηλώσει ότι σκέπτονται να δωρίσουν σκυλάκια στους ηλικιωμένους τους.

Άλλα στοιχεία που επηρεάζουν την υγεία μέσω του ανοσοποιητικού είναι τα συναισθήματα, η αντίληψη και η στάση ζωής. Παράγοντες μακροζωίας, μέσω ενδυνάμωσης του ανοσοποιητικού είναι, εκτός από την αισιοδοξία, το χιούμορ, το γέλιο και η ικανότητα έκφρασης των συναισθημάτων. Οι άνθρωποι που τα κρατούν όλα μέσα τους και δεν εκφράζονται, μακροχρόνια προκαλούν, σύμφωνα με μελέτες, ζημιά στην υγεία τους.

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η ικανότητα προσαρμογής στις συνθήκες που αλλάζουν, το μαχητικό πνεύμα και η αντοχή. Να δεχόμαστε τις δυσκολίες και να προσπαθούμε να τις αντιμετωπίσουμε. Να μη μας παίρνει η ζωή από κάτω.

Ο αλτρουισμός και ο εθελοντισμός είναι, τέλος, δύο σημαντικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που ενδυναμώνουν το ανοσοποιητικό. Τα τελευταία χρόνια, μελέτες στις ΗΠΑ έδειξαν ότι ο ευεργετών κερδίζει περισσότερα από τον ευεργετούμενο, καθώς ο εγκέφαλος εκλύει ενδορφίνες και άλλες ορμόνες, οι οποίες κάθε φορά που είμαστε ικανοποιημένοι με τον εαυτό μας, μας κάνουν να αισθανόμαστε ωραία, ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού.

Από την εφημερίδα Καθημερινή

Η Εύη Χατζηανδρέου είναι επιδημιολόγος

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Ανάγνωση – Κατανόηση του κειμένου

Η Ε. Χατζηανδρέου αναφέρεται σε ποικίλους παράγοντες που ενδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου και, κατ’ επέκταση, δρουν θετικά στην υγεία του. Να τους επισημάνεις στο κείμενο.

Η συγγραφέας ξεκινά το άρθρο της με αναφορά στην ιδιαίτερη σημασία των υποστηρικτικών σχέσεων για την υγεία των ανθρώπων. Οι σχέσεις αυτές που επιτρέπουν στο άτομο να μη νιώθει μοναξιά μπορούν να καλυφθούν ακόμη κι από την παρουσία ενός ζώου συντροφιάς, όπως είναι κυρίως οι σκύλοι αλλά και οι γάτες. Ακολούθως επισημαίνει την επίδραση που ασκούν στο ανοσοποιητικό σύστημα τα συναισθήματα, η αντίληψη και η στάση ζωής του ατόμου. Ειδικότερα, η ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού και κατ’ επέκταση η μακροζωία διασφαλίζονται μέσω της αισιοδοξίας, του χιούμορ και της ικανότητας του ατόμου να εκφράζει τα συναισθήματά του. Σημαντική είναι, επίσης, η συνδρομή της προσαρμοστικότητας του ατόμου στις αλλαγές που προκύπτουν στη ζωή του, η μαχητικότητά του κι η αντοχή. Το άτομο, όπως αναφέρει η συγγραφέας, οφείλει να διατηρεί μια δυναμική στάση απέναντι στη ζωή και να μην επιτρέπει στις δυσκολίες να το καταβάλουν. Τέλος, ο αλτρουϊσμός και ο εθελοντισμός ενδυναμώνουν το ανοσοποιητικό, διότι το άτομο που προσφέρει στους άλλους βιώνει θετικά συναισθήματα για τον εαυτό του, τα οποία ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού του.  

Προσέγγιση της γλώσσας του κειμένου

1. Αλτρουϊσμός, εθελοντισμός, υποστηρικτική σχέση: Αφού δώσεις την έννοια των παραπάνω λέξεων-φράσεων, να τις χρησιμοποιήσεις σε ένα κείμενο 3-4 γραμμών.

Αλτρουϊσμός: η ανιδιοτελής μέριμνα για τους άλλους, η συνειδητή άρνηση του ατομικού συμφέροντος προς όφελος του συλλογικού.

εθελοντισμός: η οργανωμένη προσφορά υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο, χωρίς την απαίτηση ανταλλάγματος.

υποστηρικτική σχέση: μια σχέση συντροφιάς, υποστήριξης και επικοινωνίας, η οποία προσφέρει στο άτομο την αίσθηση πως δεν είναι μόνο του.

Πολλοί ηλικιωμένοι άνθρωποι που έχουν εγκαταλειφθεί από τους οικείους τους σε κέντρα φροντίδας ηλικιωμένων, βιώνουν έντονα συναισθήματα μοναξιάς και χρειάζονται υποστηρικτικές σχέσεις, προκειμένου να μη νιώθουν πως είναι ξεχασμένοι απ’ όλους. Οι υποστηρικτικές αυτές σχέσεις μπορούν να προκύψουν στο πλαίσιο δράσεων εθελοντισμού από νεότερα άτομα που χάρη στον αλτρουϊσμό τους είναι πρόθυμα να αφιερώσουν χρόνο για να συνομιλήσουν μαζί τους και να τους προσφέρουν την τόσο αναγκαία αίσθηση συντροφιάς. 

2. Στα κείμενα υπάρχουν λέξεις/όροι που αναφέρονται στην ιατρική. Να επισημάνεις ποιες από αυτές χρησιμοποιούνται με διαφορετική σημασία στο καθημερινό λεξιλόγιο.

Μεταφορική ή διαφορετική χρήση των ακόλουθων ιατρικών όρων του κειμένου στην καθημερινή ομιλία.

ασθενής: μεγάλος ασθενής: χαρακτηρισμός για μεγάλη χώρα που βρίσκεται σε περίοδο κρίσης ή παρακμής. Για παράδειγμα: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν ο μεγάλος ασθενής των αρχών του 20^ου αιώνα.  

έμφραγμα: μεταφορικά χρησιμοποιείται για να δηλώσει τη διακοπή λειτουργίας ή την παρουσία σημαντικών εμποδίων. Για παράδειγμα: Η μεγάλη πορεία των απεργών προκάλεσε κυκλοφοριακό έμφραγμα στις οδικές αρτηρίες της πόλης.

επεισόδιο: στο καθημερινό λεξιλόγιο έχει την έννοια του περιστατικού ή της βίαιης συμπλοκής. Για παράδειγμα: Χθες σημειώθηκαν αιματηρά επεισόδια οπαδών κατά τη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα.

εγκέφαλος: μεταφορικά χρησιμοποιείται για να δηλώσει αυτόν που οργανώνει και κατευθύνει ένα εγχείρημα, μια επιχείρηση κλπ. χωρίς συνήθως να λαμβάνει ο ίδιος μέρος. Για παράδειγμα: Συνελήφθη τελικά ο εγκέφαλος της συμμορίας ύστερα από τις καταθέσεις των συλληφθέντων μελών.  

άμυνα: στο καθημερινό λεξιλόγιο έχει την έννοια της αντίστασης ή των μέσων που διατίθενται για την αντιμετώπιση εχθρού, κινδύνου, δυσάρεστης κατάστασης κλπ. Για παράδειγμα: Η σωστή πληροφόρηση είναι η καλύτερη άμυνα κατά της μάστιγας των ναρκωτικών.

Ερμηνεία – Παραγωγή λόγου

Συμμετέχεις στο Πρόγραμμα «Αγωγή Υγείας». Παρουσιάζεις στην τάξη σου την άποψη ότι η υγεία εξαρτάται και από τη δική μας φροντίδα, αντλώντας πληροφορίες και από το κείμενο. Να λάβεις υπόψη ότι μιλάς στους συμμαθητές σου και να χρησιμοποιήσεις το κατάλληλο ύφος, ώστε ο λόγος σου να είναι κατανοητός αλλά και ελκυστικός. (300 λέξεις)

Αγαπητοί συμμαθητές,

Αναμφίβολα ένα βασικό ζητούμενο για κάθε άνθρωπο είναι η σωματική του υγεία, εφόσον χάρη σε αυτή μπορεί να αγωνίζεται και να υλοποιεί απερίσπαστος τα σχέδιά του στη ζωή. Το ζητούμενο αυτό, όμως, δεν διασφαλίζεται χωρίς την ενεργή φροντίδα του ίδιου του ατόμου, καθώς η ύπαρξη καλής υγείας δεν είναι θέμα μόνο κληρονομικότητας και γονιδίων· εξαρτάται σημαντικά και από μια σειρά επιλογών που κάνει το άτομο στην καθημερινότητά του.

Καίριας σημασίας είναι, σαφώς, οι σωστές διατροφικές συνήθειες κι η αποφυγή άλλων επιβλαβών συνηθειών, όπως είναι η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα. Το άτομο οφείλει να έχει μια ισορροπημένη διατροφή, ώστε να προσφέρει στον οργανισμό του τα κατάλληλα θρεπτικά συστατικά. Ενώ, συγχρόνως, εξίσου σημαντική είναι κι η συχνή, αν όχι καθημερινή, άθληση, καθώς συνιστά μια διαδικασία που ωφελεί τόσο τη σωματική λειτουργία αυτή καθαυτή, όσο και τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου.

Ιδιαίτερη βαρύτητα, μάλιστα, στο ζήτημα της υγείας έχει η ψυχολογία του ατόμου κι η στάση που κρατά απέναντι στις δυσκολίες της ζωής. Ισχυροί σύμμαχοί του σ’ αυτόν τομέα θεωρούνται η αισιοδοξία, η ευκολία προσαρμογής σε νέα δεδομένα, οι φιλικές σχέσεις κι η ψυχική ανθεκτικότητα. Τα στοιχεία αυτά επιτρέπουν στο άτομο να αντιμετωπίζει με αποτελεσματικότητα τις δυσκολίες της ζωής, χωρίς να επιτρέπει στο άγχος και τα αισθήματα απογοήτευσης να το οδηγούν στην απόγνωση. Η αισιόδοξη και θετική αυτή διαχείριση των προβλημάτων επενεργεί ενισχυτικά για το ανοσοποιητικό του σύστημα και, άρα, για τη διασφάλιση της καλής του υγείας.

Πέρα, βέβαια, από την αισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή, το άτομο μπορεί να αντλήσει πολύτιμα θετικά συναισθήματα μέσα από την αλτρουιστική προσφορά στους συνανθρώπους του. Οι αφιλοκερδείς αυτές πράξεις συμπαράστασης απέναντι στους άλλους επιτρέπουν στο άτομο να αισθάνεται ουσιαστική ευδαιμονία, η οποία έχει με τη σειρά της ευνοϊκό αντίκτυπο στην ψυχική και σωματική του υγεία.  

Όπως αντιλαμβάνεστε, επομένως, το ζητούμενο της καλής υγείας δεν είναι κάτι που βρίσκεται τελείως έξω από τον έλεγχό μας. Μπορούμε κι εμείς οι ίδιοι με τις καθημερινές μας επιλογές και με τον τρόπο που αντικρίζουμε τη ζωή να προφυλάξουμε τον εαυτό μας από τα στοιχεία εκείνα που τείνουν να υπονομεύουν την καλή κατάσταση του οργανισμού μας.  

Στοιχεία Θεωρίας

Η πειθώ στον επιστημονικό λόγο

Ο επιστημονικός λόγος είναι λόγος περιγραφικός, ερμηνευτικός, αποδεικτικός. Αυτό σημαίνει ότι τον χρησιμοποιεί ο επιστήμονας στην προσπάθειά του να περιγράψει, να ερμηνεύσει, να πείσει. Από την άποψη αυτή ο επιστημονικός λόγος οφείλει να είναι απρόσωπος και αντικειμενικός. Άλλωστε στην επιστήμη τη γλώσσα τη χρησιμοποιούμε με τρόπο που αφορά το λογικό μας και όχι με τρόπο που αφορά τις συγκινήσεις μας.