Θουκυδίδη Ιστορία Βιβλίο 3. Κεφάλαιο
76-78 [Συντακτική ανάλυση]
[76] Τῆς δὲ στάσεως ἐν τούτῳ οὔσης τετάρτῃ ἢ πέμπτῃ ἡμέρᾳ μετὰ τὴν τῶν ἀνδρῶν ἐς τὴν νῆσον διακομιδὴν αἱ
ἐκ τῆς Κυλλήνης Πελοποννησίων νῆες, μετὰ τὸν ἐκ τῆς Ἰωνίας πλοῦν ἔφορμοι
οὖσαι, παραγίγνονται τρεῖς καὶ πεντήκοντα·
παραγίγνονται: Ρήμα. αἱ νῆες: Υποκείμενο ρήματος. ἐκ τῆς Κυλλήνης: Εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης. Πελοποννησίων: Γενική κτητική στο νῆες. τρεῖς καὶ πεντήκοντα: Επιθετικός προσδιορισμός στο νῆες ή κατηγορούμενο σε αυτό, αν εννοηθεί μια μετοχή οὖσαι.
ἦρχε δὲ αὐτῶν Ἀλκίδας,
ἦρχε: Ρήμα. Ἀλκίδας: Υποκείμενο. αὐτῶν: Αντικείμενο.
ὅσπερ καὶ πρότερον [ἦρχε]
καὶ Βρασίδας αὐτῷ ξύμβουλος ἐπέπλει.
ἐπέπλει: Ρήμα. Βρασίδας: Υποκείμενο. ξύμβουλος: Επιρρηματικό κατηγορούμενο του σκοπού. αὐτῷ: Δοτική αντικειμενική.
Ὁρμισάμενοι δὲ ἐς Σύβοτα λιμένα τῆς ἠπείρου ἅμα ἕῳ ἐπέπλεον τῇ Κερκύρᾳ.
ἐπέπλεον: Ρήμα. οἱ Πελοποννήσιοι: Εννοείται ως υποκείμενο. τῇ Κερκύρᾳ: Αντικείμενο ρήματος. ἅμα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. ἕῳ: Δοτική αντικειμενική. Ὁρμισάμενοι: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. ἐς Σύβοτα: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο. λιμένα: Παράθεση στο Σύβοτα. τῆς ἠπείρου: Γενική κτητική στο λιμένα.
[77.1] Oἱ δὲ πολλῷ θορύβῳ καὶ πεφοβημένοι
τά τ᾽
ἐν τῇ πόλει καὶ τὸν ἐπίπλουν παρεσκευάζοντό τε ἅμα ἑξήκοντα ναῦς
Κύρια πρόταση
παρεσκευάζοντό: Ρήμα. Oἱ δὲ: Υποκείμενο ρήματος. ναῦς: Αντικείμενο ρήματος. ἑξήκοντα: Επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο. ἅμα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. θορύβῳ: Δοτική της αιτίας. πολλῷ: Επιθετικός προσδιορισμός στο θορύβῳ.
καὶ τὰς αἰεὶ
πληρουμένας ἐξέπεμπον
πρὸς
τοὺς
ἐναντίους, παραινούντων Ἀθηναίων σφᾶς τε ἐᾶσαι πρῶτον ἐκπλεῦσαι καὶ ὕστερον πάσαις ἅμα ἐκείνους ἐπιγενέσθαι.
ἐξέπεμπον: Ρήμα. Oἱ δὲ: Εννοείται ως υποκείμενο. τὰς [ναῦς]: Εννοείται ως αντικείμενο ρήματος. τὰς πληρουμένας: Επιθετική μετοχή, ως επιθετικός προσδιορισμός του αντικειμένου. Ως υποκείμενο της μετοχής λειτουργεί το άρθρο της. αἰεὶ. Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. πρὸς τοὺς ἐναντίους: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης.
[2] Ὡς δὲ αὐτοῖς πρὸς τοῖς πολεμίοις ἦσαν σποράδες αἱ νῆες,
ἦσαν: Ρήμα. αἱ νῆες: Υποκείμενο. σποράδες: Κατηγορούμενο. αὐτοῖς: Δοτική κτητική. πρὸς τοῖς πολεμίοις: Εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει το πλησίον.
δύο μὲν εὐθὺς ηὐτομόλησαν,
ηὐτομόλησαν: Ρήμα. νῆες: Εννοείται ως υποκείμενο. δύο: Επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο. εὐθὺς: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.
ἐν ἑτέραις
δὲ ἀλλήλοις οἱ ἐμπλέοντες ἐμάχοντο,
ἐμάχοντο: Ρήμα. οἱ ἐμπλέοντες: Υποκείμενο ρήματος (επιθετική μετοχή). ἀλλήλοις: Αντικείμενο ρήματος. ἐν ἑτέραις: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο.
ἦν δὲ οὐδεὶς κόσμος τῶν ποιουμένων.
ἦν: Ρήμα. κόσμος: Υποκείμενο ρήματος. οὐδεὶς: Επιθετικός προσδιορισμός. τῶν ποιουμένων: Επιθετική μετοχή, ως γενική αντικειμενική στο κόσμος.
[3] Ἰδόντες δὲ οἱ Πελοποννήσιοι τὴν ταραχὴν εἴκοσι μὲν ναυσὶ πρὸς τοὺς Κερκυραίους ἐτάξαντο, ταῖς δὲ λοιπαῖς πρὸς τὰς δώδεκα ναῦς τῶν Ἀθηναίων,
ἐτάξαντο: Ρήμα. οἱ Πελοποννήσιοι: Υποκείμενο ρήματος. ναυσὶ: Δοτική του οργάνου. εἴκοσι: Επιθετικός προσδιορισμός στο ναυσί. πρὸς τοὺς Κερκυραίους: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης. Ἰδόντες: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. τὴν ταραχὴν: Αντικείμενο της μετοχής.
ὧν ἦσαν αἱ δύο Σαλαμινία καὶ Πάραλος.
ἦσαν: Ρήμα. αἱ δύο: Υποκείμενο. Σαλαμινία καὶ Πάραλος: Κατηγορούμενα. ὧν: Γενική διαιρετική.
[78.1] Καὶ οἱ μὲν Κερκυραῖοι κακῶς τε καὶ κατ᾽ ὀλίγας προσπίπτοντες ἐταλαιπώρουν τὸ καθ᾽ αὑτούς·
ἐταλαιπώρουν: Ρήμα. οἱ Κερκυραῖοι: Υποκείμενο ρήματος. τὸ καθ᾽ αὑτούς: Αιτιατική της αναφοράς. προσπίπτοντες: Αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. κακῶς: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου. κατ᾽ ὀλίγας: Εμπρόθετος προσδιορισμός του τρόπου.
οἱ δ᾽ Ἀθηναῖοι φοβούμενοι τὸ πλῆθος καὶ τὴν περικύκλωσιν ἁθρόαις μὲν οὐ προσέπιπτον οὐδὲ κατὰ μέσον ταῖς ἐφ᾽ ἑαυτοὺς
τεταγμέναις,
οὐ προσέπιπτον: Ρήμα. οἱ Ἀθηναῖοι: Υποκείμενο ρήματος. ταῖς τεταγμέναις: Επιθετική μετοχή ως αντικείμενο ρήματος. ἐφ᾽ ἑαυτοὺς: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης. ἁθρόαις: Επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου. κατὰ μέσον: Εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου.
προσβαλόντες δὲ κατὰ κέρας
καταδύουσι μίαν ναῦν.
καταδύουσι: Ρήμα. οἱ Ἀθηναῖοι: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος. ναῦν: Αντικείμενο ρήματος. μίαν: Επιθετικός προσδιορισμός στο ναῦν. προσβαλόντες: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. κατὰ κέρας: Εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου.
Καὶ μετὰ ταῦτα κύκλον ταξαμένων αὐτῶν περιέπλεον
περιέπλεον: Ρήμα. οἱ Ἀθηναῖοι: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος. ταξαμένων: Γενική απόλυτη χρονικο-αιτιολογή μετοχή. αὐτῶν (= Πελοποννησίων): Υποκείμενο μετοχής. κύκλον: Αντικείμενο μετοχής. μετὰ ταῦτα: Εμπρόθετος της χρονικής ακολουθίας.
καὶ ἐπειρῶντο θορυβεῖν.
ἐπειρῶντο: Ρήμα. οἱ Ἀθηναῖοι: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος. θορυβεῖν: Τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο ρήματος (ταυτοπροσωπία).
[2] Γνόντες δὲ οἱ πρὸς τοῖς
Κερκυραίοις καὶ δείσαντες, ἐπιβοηθοῦσι,
ἐπιβοηθοῦσι: Ρήμα. οἱ πρὸς τοῖς Κερκυραίοις: Υποκείμενο ρήματος. Γνόντες & δείσαντες: Αιτιολογικές μετοχές, συνημμένες στο υποκείμενο του ρήματος. Ως αντικείμενο στη μετοχή γνόντες μπορεί να εννοηθεί η λέξη «τοῦτο».
μὴ γένοιτο
μὴ γένοιτο: Ρήμα. (Ως υποκείμενο του ρήματος λειτουργεί η δευτερεύουσα που ακολουθεί).
ὅπερ ἐν Ναυπάκτῳ [ἐγένετο]
ἐγένετο: Εννοείται ως ρήμα. ὅπερ: Υποκείμενο ρήματος. ἐν Ναυπάκτῳ: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο.
καὶ γενόμεναι ἁθρόαι αἱ νῆες ἅμα τὸν ἐπίπλουν τοῖς Ἀθηναίοις ἐποιοῦντο.
ἐποιοῦντο: Ρήμα. αἱ νῆες: Υποκείμενο ρήματος. τὸν ἐπίπλουν: Αντικείμενο ρήματος. τοῖς Ἀθηναίοις: Δοτική αντικειμενική στο τὸν ἐπίπλουν. γενόμεναι: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. ἁθρόαι: Κατηγορούμενο στο υποκείμενο της μετοχής. ἅμα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.
[3] Οἱ δ᾽ ὑπεχώρουν ἤδη πρύμναν κρουόμενοι
Κύρια πρόταση
ὑπεχώρουν: Ρήμα. Οἱ δε: Υποκείμενο. ἤδη: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. κρουόμενοι: Τροπική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. πρύμναν: Αντικείμενο μετοχής.
καὶ ἅμα τὰς τῶν Κερκυραίων ἐβούλοντο προκαταφυγεῖν ὅτι μάλιστα, ἑαυτῶν σχολῇ τε ὑποχωρούντων καὶ πρὸς σφᾶς τεταγμένων τῶν ἐναντίων.
ἐβούλοντο: Ρήμα. οἱ δε: Εννοείται ως υποκείμενο. προκαταφυγεῖν: Τελικό απαρέμφατο, ως αντικείμενο του ρήματος. τὰς τῶν Κερκυραίων [ναῦς]: Υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). ἅμα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. ὅτι: Επιτατικό μόριο στο μάλιστα. μάλιστα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού. ὑποχωρούντων: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή. ἑαυτῶν: Υποκείμενο μετοχής. σχολῇ: Δοτική του τρόπου. τεταγμένων: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή. τῶν ἐναντίων: Υποκείμενο μετοχής. πρὸς σφᾶς: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης.
[4] Ἡ μὲν οὖν ναυμαχία τοιαύτη γενομένη ἐτελεύτα ἐς ἡλίου δύσιν.
ἐτελεύτα: Ρήμα. ἡ ναυμαχία: Υποκείμενο. ἐς δύσιν: Εμπρόθετος προσδιορισμός του χρονικού ορίου. ἡλίου: Γενική υποκειμενική. γενομένη: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. τοιαύτη: Κατηγορούμενο του υποκειμένου.
παραγίγνονται: Ρήμα. αἱ νῆες: Υποκείμενο ρήματος. ἐκ τῆς Κυλλήνης: Εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης. Πελοποννησίων: Γενική κτητική στο νῆες. τρεῖς καὶ πεντήκοντα: Επιθετικός προσδιορισμός στο νῆες ή κατηγορούμενο σε αυτό, αν εννοηθεί μια μετοχή οὖσαι.
ἦρχε: Ρήμα. Ἀλκίδας: Υποκείμενο. αὐτῶν: Αντικείμενο.
ἐπέπλει: Ρήμα. Βρασίδας: Υποκείμενο. ξύμβουλος: Επιρρηματικό κατηγορούμενο του σκοπού. αὐτῷ: Δοτική αντικειμενική.
ἐπέπλεον: Ρήμα. οἱ Πελοποννήσιοι: Εννοείται ως υποκείμενο. τῇ Κερκύρᾳ: Αντικείμενο ρήματος. ἅμα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. ἕῳ: Δοτική αντικειμενική. Ὁρμισάμενοι: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. ἐς Σύβοτα: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο. λιμένα: Παράθεση στο Σύβοτα. τῆς ἠπείρου: Γενική κτητική στο λιμένα.
Κύρια πρόταση
παρεσκευάζοντό: Ρήμα. Oἱ δὲ: Υποκείμενο ρήματος. ναῦς: Αντικείμενο ρήματος. ἑξήκοντα: Επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο. ἅμα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. θορύβῳ: Δοτική της αιτίας. πολλῷ: Επιθετικός προσδιορισμός στο θορύβῳ.
ἐξέπεμπον: Ρήμα. Oἱ δὲ: Εννοείται ως υποκείμενο. τὰς [ναῦς]: Εννοείται ως αντικείμενο ρήματος. τὰς πληρουμένας: Επιθετική μετοχή, ως επιθετικός προσδιορισμός του αντικειμένου. Ως υποκείμενο της μετοχής λειτουργεί το άρθρο της. αἰεὶ. Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. πρὸς τοὺς ἐναντίους: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης.
ἦσαν: Ρήμα. αἱ νῆες: Υποκείμενο. σποράδες: Κατηγορούμενο. αὐτοῖς: Δοτική κτητική. πρὸς τοῖς πολεμίοις: Εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει το πλησίον.
ηὐτομόλησαν: Ρήμα. νῆες: Εννοείται ως υποκείμενο. δύο: Επιθετικός προσδιορισμός στο υποκείμενο. εὐθὺς: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.
ἐμάχοντο: Ρήμα. οἱ ἐμπλέοντες: Υποκείμενο ρήματος (επιθετική μετοχή). ἀλλήλοις: Αντικείμενο ρήματος. ἐν ἑτέραις: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο.
ἦν: Ρήμα. κόσμος: Υποκείμενο ρήματος. οὐδεὶς: Επιθετικός προσδιορισμός. τῶν ποιουμένων: Επιθετική μετοχή, ως γενική αντικειμενική στο κόσμος.
ἐτάξαντο: Ρήμα. οἱ Πελοποννήσιοι: Υποκείμενο ρήματος. ναυσὶ: Δοτική του οργάνου. εἴκοσι: Επιθετικός προσδιορισμός στο ναυσί. πρὸς τοὺς Κερκυραίους: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης. Ἰδόντες: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. τὴν ταραχὴν: Αντικείμενο της μετοχής.
ἦσαν: Ρήμα. αἱ δύο: Υποκείμενο. Σαλαμινία καὶ Πάραλος: Κατηγορούμενα. ὧν: Γενική διαιρετική.
ἐταλαιπώρουν: Ρήμα. οἱ Κερκυραῖοι: Υποκείμενο ρήματος. τὸ καθ᾽ αὑτούς: Αιτιατική της αναφοράς. προσπίπτοντες: Αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. κακῶς: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου. κατ᾽ ὀλίγας: Εμπρόθετος προσδιορισμός του τρόπου.
οὐ προσέπιπτον: Ρήμα. οἱ Ἀθηναῖοι: Υποκείμενο ρήματος. ταῖς τεταγμέναις: Επιθετική μετοχή ως αντικείμενο ρήματος. ἐφ᾽ ἑαυτοὺς: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης. ἁθρόαις: Επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου. κατὰ μέσον: Εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου.
καταδύουσι: Ρήμα. οἱ Ἀθηναῖοι: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος. ναῦν: Αντικείμενο ρήματος. μίαν: Επιθετικός προσδιορισμός στο ναῦν. προσβαλόντες: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. κατὰ κέρας: Εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου.
περιέπλεον: Ρήμα. οἱ Ἀθηναῖοι: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος. ταξαμένων: Γενική απόλυτη χρονικο-αιτιολογή μετοχή. αὐτῶν (= Πελοποννησίων): Υποκείμενο μετοχής. κύκλον: Αντικείμενο μετοχής. μετὰ ταῦτα: Εμπρόθετος της χρονικής ακολουθίας.
ἐπειρῶντο: Ρήμα. οἱ Ἀθηναῖοι: Εννοείται ως υποκείμενο ρήματος. θορυβεῖν: Τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο ρήματος (ταυτοπροσωπία).
ἐπιβοηθοῦσι: Ρήμα. οἱ πρὸς τοῖς Κερκυραίοις: Υποκείμενο ρήματος. Γνόντες & δείσαντες: Αιτιολογικές μετοχές, συνημμένες στο υποκείμενο του ρήματος. Ως αντικείμενο στη μετοχή γνόντες μπορεί να εννοηθεί η λέξη «τοῦτο».
μὴ γένοιτο: Ρήμα. (Ως υποκείμενο του ρήματος λειτουργεί η δευτερεύουσα που ακολουθεί).
ἐγένετο: Εννοείται ως ρήμα. ὅπερ: Υποκείμενο ρήματος. ἐν Ναυπάκτῳ: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο.
ἐποιοῦντο: Ρήμα. αἱ νῆες: Υποκείμενο ρήματος. τὸν ἐπίπλουν: Αντικείμενο ρήματος. τοῖς Ἀθηναίοις: Δοτική αντικειμενική στο τὸν ἐπίπλουν. γενόμεναι: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. ἁθρόαι: Κατηγορούμενο στο υποκείμενο της μετοχής. ἅμα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου.
Κύρια πρόταση
ὑπεχώρουν: Ρήμα. Οἱ δε: Υποκείμενο. ἤδη: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. κρουόμενοι: Τροπική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. πρύμναν: Αντικείμενο μετοχής.
ἐβούλοντο: Ρήμα. οἱ δε: Εννοείται ως υποκείμενο. προκαταφυγεῖν: Τελικό απαρέμφατο, ως αντικείμενο του ρήματος. τὰς τῶν Κερκυραίων [ναῦς]: Υποκείμενο του απαρεμφάτου (ετεροπροσωπία). ἅμα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου. ὅτι: Επιτατικό μόριο στο μάλιστα. μάλιστα: Επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού. ὑποχωρούντων: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή. ἑαυτῶν: Υποκείμενο μετοχής. σχολῇ: Δοτική του τρόπου. τεταγμένων: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή. τῶν ἐναντίων: Υποκείμενο μετοχής. πρὸς σφᾶς: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης.
ἐτελεύτα: Ρήμα. ἡ ναυμαχία: Υποκείμενο. ἐς δύσιν: Εμπρόθετος προσδιορισμός του χρονικού ορίου. ἡλίου: Γενική υποκειμενική. γενομένη: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. τοιαύτη: Κατηγορούμενο του υποκειμένου.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου