Ιστορία Προσανατολισμού: Αποκατάσταση Ψαριανών προσφύγων [Επεξεργασία πηγής]

 Jonas Gerard

Ιστορία Προσανατολισμού: Αποκατάσταση Ψαριανών προσφύγων [Επεξεργασία πηγής]  
 

ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί του συνοικισμού των Ψαριανών εις Ερέτριαν.

ΟΘΩΝ

ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Επειδή μ’ όλας τας παραχωρήσεις, τας οποίας μέχρι τούδε εκάμαμεν δια να ενισχύσωμεν τον συνοικισμόν των Ψαρριανών εις Ερέτριαν, η επιθυμία Μας αύτη δεν επραγματοποιήθη· μεταξύ δε άλλων αιτιών ήτο και αι περί θέσεως και εκλογής οικοπέδων διαφωνίαι· επομένως θέλοντες να εξομαλύνωμεν και αυτήν την δυσκολίαν, και να δώσωμεν δι’ ιδιαιτέρων παραχωρήσεων νέα δείγματα του πόσον επιθυμούμεν να ίδωμεν τους γενναίους τούτους προμάχους της Ελλάδος αποκατεστημένους (...) αποφασίζομεν.
1. Η παραθαλάσσιος γραμμή συγκειμένη από 10 τετράγωνα, παραχωρείται ολόκληρος ως προικοδότησις εις τον δήμον των Ψαρριανών, όστις θέλει λάβει εις εξουσίαν του, αφού συστηθή εις Ερέτριαν. (...) Μένει έπειτα εις την διοίκησιν της κοινότητος να εύρη τον ωφέλιμον τρόπον της διαχειρήσεως των γαιών τούτων δι’ εκποιήσεως ή ενοικιάσεως (...).
Όσοι λαβόντες γήπεδον εις αυτό το μέρος κατά την πρώτην ή την δευτέραν κλήρωσιν έκτισαν εις αυτό, θέλουν το παραχωρήσει επίσης εις τον δήμον, όστις χρεωστεί να τους αποζημιώση δια την οικοδομήν.
Τα εκ της εκποιήσεως ή της ενοικιάσεως των γηπέδων αυτών συναχθέντα χρήματα θέλουν χρησιμεύσει εις ανέγερσιν σχολείου (...).
2. Αι προλαβούσαι κληρώσεις ακυρούνται (...).
3. Δίδεται προθεσμία εξ εβδομάδων, αφ’ ης ημέρας δημοσιευθή το παρόν διάταγμα, δια να παρουσιάσουν τας αναφοράς των (...) όσοι των Ψαρριανών επιθυμούν να λάβουν γήπεδον και να οικοδομήσουν εις Ερέτριαν (...).
10. Η μέχρι τούδε δημογεροντία των Ψαρριανών διορίζεται οικιστική επιτροπή, χρέος της οποίας είναι να διευθύνη τον συνοικισμόν, να διαλύη τας διαφωνίας και να εξομαλύνη τας δυσκολίας (...).
14. Επιθυμούντες να ίδωμεν τους εν τη υπηρεσία Ημών ευρισκομένους Ψαρριανούς να δώσουν το παράδειγμα του συνοικισμού εις Ερέτριαν, συγκατανεύομεν να δοθή ως προπληρωμή εις έκαστον των εν τω εσωκλείστω καταλόγω εμπεριεχομένων αξιωματικών δάνειον 500 δραχμών (...).
Εν Αθήναις, την 3 (15) Ιουλίου 1836
Εν ονόματι και κατ’ ιδιαιτέραν διαταγήν της Αυτού
Μεγαλειότητος του Βασιλέως
Το Υπουργικόν Συμβούλιον
 
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, καθώς και το κείμενο που σας δόθηκε, να αναφερθείτε στην αποκατάσταση των Ψαριανών προσφύγων κατά την Οθωνική περίοδο.
 
Κατά την περίοδο της μοναρχίας του Όθωνα, το κράτος ασχολήθηκε σοβαρά με το ζήτημα της αποκατάστασης των προσφύγων. Με σειρά διαταγμάτων προβλεπόταν η ίδρυση νέων προσφυγικών συνοικισμών, γεγονός που αποκάλυπτε τις προθέσεις της πολιτείας για την ενίσχυση της εθνικής συνοχής. Το οθωνικό κράτος προσέβλεψε μάλιστα στο προσφυγικό στοιχείο, καθώς οι μορφωμένοι πρόσφυγες, κυρίως της Μικράς Ασίας και της Κωνσταντινούπολης, κάλυπταν καλύτερα τις ανάγκες της κρατικής διοίκησης.
Κατά την περίοδο αυτή, δραστηριοποιήθηκαν ιδιαίτερα οι Χίοι, οι Ψαριανοί, οι Μακεδόνες και οι Κρήτες πρόσφυγες για την αποκατάστασή τους.
Στο αίτημα των Ψαριανών ανταποκρίθηκε η κυβέρνηση το 1836, όπως αυτό πιστοποιείται κι από το παράθεμα, το οποίο αποτελεί διάταγμα του υπουργικού συμβουλίου του Όθωνα, που δημοσιεύτηκε στις 3 Ιουλίου 1836. Και πρωτύτερα είχαν γίνει κρατικές παρεμβάσεις για την ίδρυση συνοικισμού των Ψαριανών στην Ερέτρια, αλλά δεν απέδωσαν, περισσότερο λόγω διαφωνιών για τη θέση και τη διανομή των οικοπέδων. Το γεγονός αυτό επισημαίνεται και στο παράθεμα, όπου τονίζεται, μάλιστα, ότι το συγκεκριμένο διάταγμα αποτελεί προσπάθεια να ξεπεραστούν οι πρότερες δυσκολίες προκειμένου να επιτευχθεί η αποκατάσταση των Ψαριανών, οι οποίοι υπήρξαν υπερασπιστές πρώτης γραμμής για τη χώρα. Δινόταν για οικοδόμηση όλη η παραθαλάσσια περιοχή της Ερέτριας και παρεχόταν στο δήμο Ψαριανών το δικαίωμα να διαχειριστεί ελεύθερα την εθνική γη του συνοικισμού. Το παράθεμα δίνει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με την παραχωρούμενη γη και τις δυνατότητες αξιοποίησής της από τους Ψαριανούς. Ειδικότερα, η παραθαλάσσια περιοχή αποτελούταν από «δέκα τετράγωνα» και παραχωρούταν στον δήμο των Ψαριανών, ο οποίος θα τη λάμβανε υπό τον έλεγχό του, αφού θα είχε συγκροτηθεί στην Ερέτρια. Η κοινότητα των Ψαριανών θα είχε το ελεύθερο να αναζητήσει τον πλέον επωφελή τρόπο για την αξιοποίηση των παραχωρούμενων εδαφών είτε μέσω της πώλησής τους είτε μέσω της ενοικίασής τους. Όσοι, μάλιστα, είχαν λάβει κάποιο οικόπεδο στο πλαίσιο των δύο προηγούμενων διαδικασιών παραχώρησης της εκεί περιοχής στους Ψαριανούς και είχε χτίσει σε αυτό, όφειλε να το παραχωρήσει στον δήμο, ο οποίος θα τους αποζημίωνε για την οικοδομή. Σύμφωνα, μάλιστα, με τις αποφάσεις του διατάγματος, τα χρήματα που θα συγκεντρώνονταν από την πώληση ή την ενοικίαση οικοπέδων, θα χρησιμοποιούνταν για το χτίσιμο σχολείου. Επιπλέον, το διάταγμα προέβλεπε πως ακυρώνονταν όλες οι προηγούμενες διανομές οικοπέδων στην περιοχή και πως όσοι από τους Ψαριανούς επιθυμούσαν να αποκτήσουν οικόπεδο για να χτίσουν στην Ερέτρια είχαν προθεσμία έξι εβδομάδων από την ημέρα δημοσίευσης του σχετικού διατάγματος για να υποβάλουν τη δήλωσή τους. Η μέχρι τότε δημογεροντία των Ψαριανών αναλάμβανε χρέη οικιστικής επιτροπής, έχοντας την ευθύνη να διοικεί τον συνοικισμό, να επιλύει τις διαφωνίες και να εξομαλύνει τις δυσκολίες. Στο διάταγμα, τέλος, δηλωνόταν πως προκειμένου να μπορέσουν οι Ψαριανοί αξιωματικοί που βρίσκονταν στην υπηρεσία της χώρας να αποτελέσουν το παράδειγμα για τη δημιουργία του συνοικισμού της Ερέτριας, είχε αποφασιστεί να τους δοθεί ως προπληρωμή για τις υπηρεσίες τους δάνειο ύψους πεντακοσίων δραχμών.