Έκθεση Α΄ Λυκείου: Παράδειγμα παραγωγής λόγου για την «Εφηβεία»
Κάθε περίοδος της εφηβείας και της νεανικής περιόδου φέρουν διαφορετικά χαρακτηριστικά σε γνωσιακό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο. Στην πρώιμη εφηβεία (10-13 ετών), οι νέοι αναζητούν την ταυτότητά τους και αναπτύσσουν την αυτοεκτίμηση. Κατά τη μέση εφηβεία (14-17 ετών), παρατηρείται αύξηση στην ανεξαρτησία και την αναζήτηση της ομοιότητας με συνομηλίκους. Στην όψιμη εφηβεία (>17 ετών), υπάρχει μεγαλύτερη σταθερότητα στην ταυτότητα και επιδίωξη επαγγελματικών στόχων.
Η ικανότητα να σκέφτονται τα πράγματα με διαφορετικούς τρόπους είναι ένα χαρακτηριστικό των εφήβων που τους ξεχωρίζει από τα παιδιά. Ο σαρκασμός είναι ένα παράδειγμα περίπλοκης σκέψης καθώς ένα σαρκαστικό σχόλιο έχει τόσο κυριολεκτική σημασία όσο και μεταφορική. Μόνο κατά τα πρώτα – μέσα εφηβικά χρόνια οι έφηβοι είναι σε θέση να εκτιμήσουν την πολυδιάστατη σημασία αυτών των παρατηρήσεων και έτσι να τις βρίσκουν χιουμοριστικές. Οι έφηβοι είναι επίσης πιθανόν να εξασκήσουν τις νέες σύνθετες στοχαστικές τους ικανότητες.
Κατά την εφηβεία, οι νέοι αναπτύσσουν συνθέσεις στις κοινωνικές σχέσεις τους, μεταβαίνοντας από την οικογενειακή επιρροή στην επίδραση των συνομηλίκων τους. Η ανακάλυψη της ταυτότητας είναι κεντρικής σημασίας κατά αυτή την περίοδο, καθώς οι έφηβοι δοκιμάζουν διάφορους ρόλους και αξίες για να δημιουργήσουν μια συνολική εικόνα του εαυτού τους.
Οι έφηβοι περνούν σημαντικό μέρος του χρόνου τους παρουσία των συνομηλίκων τους τόσο στο σχολείο, όσο και εκτός σχολείου. Η αυξημένη πολυπλοκότητα και σημασία των φιλικών σχέσεων των εφήβων είναι πιθανό να στηρίζεται σε αλλαγές στην κοινωνική γνώση και στις αλλαγές στην ικανότητα των εφήβων να κατανοούν τους άλλους. Ειδικότερα, οι έφηβοι αναπτύσσουν μια πιο περίπλοκη θεωρία, δηλαδή αρχίζουν να κατανοούν ότι οι άλλοι έχουν πεποιθήσεις, προθέσεις και γνώσεις που είναι διαφορετικές από τις δικές τους. Είναι σημαντικό ότι οι έφηβοι αναπτύσσουν, επίσης, την ικανότητα να αλλάζουν τη συμπεριφορά τους ως απάντηση στην κατανόησή τους για τους άλλους.
Το σχολικό περιβάλλον διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο κατά την εφηβεία διαμορφώνοντας τις γνωστικές ικανότητες, τις δεξιότητες και τις ευκαιρίες για το μέλλον τους. Οι σύγχρονες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση αναγνωρίζουν τις διαφορετικές ανάγκες των εφήβων. Δημιουργούν περιβάλλοντα μάθησης εστιασμένα στους μαθητές που προωθούν τη δημιουργικότητα, την κριτική σκέψη και τις κοινωνικές δεξιότητες. Αυτό σημαίνει ότι η εκπαίδευση στοχεύει στην ενίσχυση των ικανοτήτων των μαθητών να σκέφτονται ανεξάρτητα, να αναζητούν λύσεις και να αλληλοεπιδρούν αποτελεσματικά με το περιβάλλον τους. Η συμμετοχή των γονέων παραμένει πρωταρχικής σημασίας κατά την εφηβεία, παρέχοντας μια ασφαλή βάση για εξερεύνηση και μια πηγή καθοδήγησης. Η ανοιχτή επικοινωνία και η υποστήριξη από τους γονείς συμβάλλουν σε θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη συναισθηματική ευεξία και τη λήψη αποφάσεων.
Σε μία ομιλία σας, ως εκπρόσωπος του σχολείου, σε εκδήλωση του δήμου σας, καλείστε να αναφερθείτε: α) στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εφηβικής ηλικίας, και β) στις επιδράσεις που δέχεται ο έφηβος από τους φίλους, από το σχολείο και από τους γονείς. (350-400 λέξεις)
Στο πλαίσιο της σημερινής εκδήλωσης του δήμου μας, θα ήθελα ως εκπρόσωπος του σχολείου μας, να εστιάσω την ομιλία μου σε μια κρίσιμη για κάθε νέο ηλικιακή περίοδο, την εφηβεία. Πρόκειται, σαφώς, για μια περίοδο που προκαλεί άγχος σε γονείς και εφήβους, με τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, η οποία θέτει τον έφηβο υπό την επιρροή όχι μόνο των γονιών του και του σχολείου, αλλά και των συνομηλίκων του.
Ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό της εφηβικής ηλικίας, όπως σαφώς το έχετε βιώσει κι εσείς, είναι η ανάγκη του εφήβου να διαμορφώσει την ταυτότητά του. Μια απαιτητική διαδικασία, η οποία προϋποθέτει βήματα αυτογνωσίας και αυτοαποδοχής, προκειμένου να κατανοήσει ο έφηβος ποια στοιχεία της προσωπικότητάς του μπορεί να βελτιώσει και ποια συνιστούν μοναδικές εκφάνσεις της δικής του ταυτότητας. Ως εκ τούτου, ο έφηβος χρειάζεται χρόνο, αλλά και συναισθηματική στήριξη, ώστε να μην αισθανθεί μειονεκτικά για τις πτυχές εκείνες της ύπαρξής του που πιθανώς τον διαφοροποιούν είτε από τους συνομηλίκους του είτε από τον ιδεατό εαυτό του.
Την ίδια ακριβώς περίοδο, μάλιστα, ο έφηβος αποζητά, ως αναγκαίο στοιχείο για την ωρίμασή του, περισσότερη ελευθερία και ανεξαρτησία από τον γονικό έλεγχο. Με δεδομένη, άλλωστε, την ταχύτατη ανάπτυξη των νοητικών του ικανοτήτων, θεωρεί εύλογο το αίτημα αυτό, έστω κι αν συχνά βρίσκει αντίσταση από τη μεριά των γονιών του. Πρόκειται, ωστόσο, για μια βασική συνθήκη, προκειμένου να δοκιμάσει την κρίση, την ωριμότητα και την υπευθυνότητά του. Είναι, κατά συνέπεια, έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη για όποια λάθη διαπράξει μη διαχειριζόμενος σωστά την ελευθερία κινήσεων που του παραχωρείται.
Χρειάζεται, βέβαια, να υπάρχει πρώτα κατάλληλη στάθμιση του επιπέδου ωριμότητας του εφήβου από τους γονείς του, οι οποίοι θα κρίνουν τον αρμόζοντα βαθμό ανεξαρτησίας που θα του παραχωρήσουν. Οι ίδιοι, άλλωστε, διαδραματίζουν ακόμη κρίσιμο ρόλο στη ζωή του παιδιού τους τόσο με το πρότυπο υπεύθυνης συμπεριφοράς που του παρουσιάζουν όσο και με τη διακριτική επιτήρηση της εξελικτικής του πορείας. Η αναγνώριση δειγμάτων υπευθυνότητας, καθώς και της ικανότητας του εφήβου να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του ανάλογα με το πώς οι πράξεις του επηρεάζουν τους άλλους, συνιστούν ικανούς δείκτες ωρίμασης.
Καίριος, συνάμα, είναι ο αντίστοιχος ρόλος του σχολείου στη ζωή του εφήβου, εφόσον στο πλαίσιο του χώρου εκπαίδευσης ο νέος έχει την ευκαιρία να συνυπάρξει με συνομηλίκους του, αλλά και να λάβει παιδευτικά ερεθίσματα, όπως και τη δυνατότητα να σχεδιάσει το επαγγελματικό του μέλλον. Είναι εντός του σχολείου που συνήθως ο έφηβος έρχεται σε συνεχή συναναστροφή με συνομηλίκους από τους οποίους λαμβάνει ποικίλες επιρροές τόσο θετικές όσο και αρνητικές.
Το κατά πόσο ο έφηβος θα αξιολογήσει ορθά την επίδραση που του ασκούν οι φίλοι του και το κατά πόσο θα αξιοποιήσει πρωτίστως τη θετική επιρροή τους εξαρτάται, όπως αντιλαμβάνεστε, από το επίπεδο ωριμότητάς του, αλλά και από την ενδεχόμενη ανάγκη να εξομοιωθεί με αυτούς. Ως προς αυτό καταλυτική είναι η επίδραση της οικογένειας και η δυνατότητά της να ενσταλάξει στον έφηβο ουσιαστικές αξίες και αρχές.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου