Η ποιήτρια Κική Δημουλά

Ilse Kleyn

Η ποιήτρια Κική Δημουλά

Ποια στοιχεία των ποιημάτων θα συνηγορούσαν στην άποψη πως η ποιήτρια δέχτηκε επιδράσεις από τον υπερρεαλισμό;

Ο υπερρεαλισμός ως πρωτοποριακό κίνημα στην τέχνη αποτέλεσε μια σημαντική προσπάθεια απελευθέρωσης του καλλιτέχνη, έκφρασης των ασυνείδητων σκέψεων κι επιθυμιών του και συνολικής ανανέωσης των εκφραστικών τρόπων, ώστε η ποιητική δημιουργία να μπορεί απρόσκοπτα να αποδώσει τις πλέον ενδόμυχες παραστάσεις του ποιητή.
Η επίδραση του υπερρεαλισμού στην ποίηση της Κικής Δημουλά είναι αρκετά έντονη, μιας και παρόλο που η ποιήτρια δεν συνθέτει υπερρεαλιστική ποίηση, έχει ωστόσο αξιοποιήσει την προσφορά του ρεύματος αυτού στην ανανέωση της ποιητικής έκφρασης. Παρατηρούμε, επομένως, την ελευθερία που υπάρχει στο λεξιλόγιο της ποιήτριας, η οποία δε διστάζει να χρησιμοποιήσει ακόμη κι εντελώς καθημερινές και αντιποιητικές λέξεις στα ποιήματά της. Παράλληλα, η ίδια ελευθερία υπάρχει και στη στιχουργική των ποιημάτων της, τα οποία συντίθενται χωρίς μετρικούς και στιχουργικούς περιορισμούς, σ’ ελεύθερο στίχο. Στοιχεία που προσφέρουν την ποιήτρια την απαραίτητη αποδέσμευση από τους περιορισμούς της παλαιότερης ποίησης ώστε να μπορεί να εκφράσει ελεύθερα τα νοήματα που επιθυμεί.
Η επιρροή του υπερρεαλισμού σε ό,τι αφορά τις λεκτικές επιλογές είναι εμφανής και στους απρόσμενους συνδυασμούς που δημιουργεί η ποιήτρια, η οποία δε διστάζει να δημιουργήσει εντελώς πρωτότυπα λεκτικά σύνολα και να ανανεώσει έτσι τη νοηματική χρήση λέξεων που έχουμε συνηθίσει σε πολύ συγκεκριμένα νοηματικά πλαίσια λόγω της καθημερινής τους παγιωμένης χρήσης.
Στις ποιητικές συνθέσεις της Δημουλά εντοπίζουμε επίσης ένα ακόμη χαρακτηριστικό της υπερρεαλιστικής γραφής, το οποίο είναι ο θρυμματισμός του στίχου που κάποτε είναι ακόμη και μονολεκτικός.
Η Κική Δημουλά, άλλωστε, έχει κατορθώσει να αξιοποιήσει στην ποίησή της κι άλλες εκφραστικές δυνατότητες που προσέφερε ο υπερρεαλισμός, όπως είναι ο αφαιρετικός λόγος και η συνακόλουθη συμπύκνωση του νοήματος καθώς και η χρήση του παραλογικού συλλογισμού που εκφράζει με μεγαλύτερη έμφαση τα συναισθήματα ή τις σκέψεις της ποιήτριας.

Η ποιήτρια Κική Δημουλά (χρήση καθημερινών λέξεων στα ποίηματά της)

Ilse Kleyn

Η ποιήτρια Κική Δημουλά

Η Κ. Δημουλά χρησιμοποιεί απλές καθημερινές λέξεις, οι οποίες συνδυάζονται με πρωτότυπο τρόπο. Μπορείτε να εντοπίσετε στα συγκεκριμένα ποιήματα δείγματα αυτής της γραφής;

Ένα από τα ιδιαίτερα στοιχεία της ποιητικής τέχνης της Κικής Δημουλά είναι ο τρόπος με τον οποίο εντάσσει καθημερινές λέξεις στους στίχους της συνδυάζοντάς τες τόσο πρωτότυπα ώστε να δημιουργούν συχνά εντελώς απροσδόκητες νοηματικές συστοιχίες. Με τον τρόπο αυτό η ποιήτρια από τη μία διατηρεί μια στέρεα επαφή του λεκτικού της υλικού με τον μέσο αναγνώστη κι από την άλλη ανανεώνει τη χρήση λέξεων που έχουμε συνηθίσει σε πολύ συγκεκριμένα πλαίσια, δίνοντάς τους καινούρια εκφραστική δυναμική.
Κονιάκ μηδέν αστέρων: Ενδεικτικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τη λέξη ανθός που κυριολεκτικά σημαίνει τα άνθη ενός φυτού ή την περίοδος ανθοφορίας, η οποία στο στίχο «που είναι ακόμα στον ανθό του μέλλοντός της» απομακρύνεται από το σύνηθες περιβάλλον της και χρησιμοποιείται μεταφορικά για να δηλώσει ότι η φωτογραφία των δύο ερωτευμένων βρίσκεται ακόμη στην περίοδο που το μέλλον της είναι πολλά υποσχόμενο, η ζωή δηλαδή των δύο προσώπων της φωτογραφίας βρίσκεται ακόμη στην ακμή της κι έχει πολλά να τους προσφέρει.
Σημείο Αναγνωρίσεως: Στο ποίημα αυτό εντοπίζουμε μια σειρά καθημερινών λέξεων οι οποίες αναφερόμενες στη γυναίκα – άγαλμα, αποκτούν μια εντελώς διαφορετική νοηματική πρόσληψη. Για παράδειγμα στους στίχους: «κι υπόσχονται οι γοφοί σου / ευγονία αγαλμάτων, / καλή σοδειά ακινησίας.», βρίσκουμε το λεκτικό σύνολο “σοδειά ακινησίας” όπου η λέξη σοδειά έρχεται να υποδηλώσει τις νέες γενιές γυναικών, οι οποίες θα υποταχθούν επίσης στη γυναικεία μοίρα και θα αποδεχτούν αγόγγυστα και χωρίς αντιδράσεις το δύσκολο ρόλο που τους επιφυλάσσει η κοινωνία.

Η ποιήτρια Κική Δημουλά (αμφισημίες, μετάβαση από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο)

Ilse Kleyn

Η ποιήτρια Κική Δημουλά

Οι αμφισημίες, η εναλλαγή της κυριολεκτικής και της μεταφορικής σημασίας των λέξεων, η απουσία ρήματος, η μετάβαση από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο και από το γενικό στο ειδικό καθώς και η πολλαπλότητα των γενών αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά της ποιητικής γραφής της Κ. Δημουλά. Να εντοπίσετε στα ποιήματα που ανθολογούνται στο βιβλίο σας ένα τουλάχιστον παράδειγμα για κάθε γνώρισμα.

«Κονιάκ μηδέν αστέρων»

Τα χαρακτηριστικά που δίνονται στην ερώτηση, παρόλο που είναι βασικά στην ποίηση της Κικής Δημουλά, δεν παρουσιάζονται σε κάθε ποίημά της ή τουλάχιστον δεν είναι τόσο εμφανή σε κάθε ποίημα. Πιο συγκεκριμένα στο ποίημα «Κονιάκ μηδέν αστέρων» βρίσκουμε τα εξής:
Αμφισημία: Στο στίχο: “νέοι ανώφελα λιγάκι αγκαλιασμένοι”, η απουσία στίξης μας επιτρέπει να διαβάσουμε το επίρρημα ανώφελα είτε ως προσδιορισμό του νέοι είτε ως προσδιορισμό του αγκαλιασμένοι. Ο στίχος δηλαδή μπορεί να σημαίνει είτε ότι υπήρξαμε ανώφελα νέοι, δεν εκμεταλλευτήκαμε επομένως το δώρο της νεότητας, είτε ότι ήμασταν ανώφελα αγκαλιασμένοι, μιας και ο θάνατος που επήλθε διέλυσε τη μεταξύ μας σχέση και ό,τι είχαμε ζήσει μέχρι τότε.
Εναλλαγή κυριολεκτικής και μεταφορικής σημασίας: Το χαρακτηριστικό αυτό, παρόλο που σε άλλα ποιήματα γίνεται αντιληπτό με πιο εμφανή τρόπο καθώς μια λέξη χρησιμοποιείται κάποτε κυριολεκτικά και κάποτε μεταφορικά, εδώ, η εναλλαγή εντοπίζεται στη λέξη που κλείνει το ποίημα, τη λέξη θάλασσα. Με την κυριολεκτική της σημασία η λέξη έρχεται να συμπληρώσει την εικόνα της εύθυμης παραλίας και των νησιών που αναφέρονται, αλλά με τη μεταφορική της σημασία αποκτά διαστάσεις συμβόλου κι έρχεται να δώσει στο στίχο την έννοια ότι τότε που εκείνος ζούσε παντού υπήρχε χαρά, αισιοδοξία και νεανική ομορφιά.
Απουσία ρήματος: “νέοι ανώφελα λιγάκι αγκαλιασμένοι / ενώπιον ανωνύμως ευθυμούσης παραλίας. / Ναύπλιο Εύβοια Σκόπελος;” Η έλλειψη ρημάτων στους στίχους αυτούς εντείνει την αίσθηση της στατικής παρουσίας των προσώπων που αποτυπώνονται στη φωτογραφία. Τα ρήματα με την ισχυρή δήλωση ενέργειας θα δημιουργούσαν την αίσθηση της κίνησης, γεγονός που δε θα εξυπηρετούσε την έκφραση της πλήρους ακινησίας που συναντάμε συνήθως σε μια φωτογραφία, γι’ αυτό και η ποιήτρια τα αποφεύγει στους στίχους που περιγράφει την στατική εικόνα της φωτογραφίας.
Η μετάβαση από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο: Η αναφορά της ποιήτριας στη μικρή φωτογραφία στρέφει την προσοχή του αναγνώστη στα πρόσωπα που αποτυπώνονται σε αυτή, πρόσωπα αγκαλιασμένα μπροστά σε μια παραλία. Η εικόνα αυτή είναι αρκετά συνηθισμένη και φυσικά εκφράζει κάτι το απολύτως συγκεκριμένο. Στην πορεία όμως η ποιήτρια με την ερώτηση, «Θα πεις και που δεν ήταν τότε θάλασσα;», περνά από το συγκεκριμένο, που είναι το αγκαλιασμένο ζευγάρι, στο αφηρημένο, που είναι η αλλοτινή κυριαρχία της ευτυχίας, σε μια εποχή που η νεότητα και η ζωή χρωμάτιζαν θετικά κάθε στιγμή και κάθε τόπο.
Η μετάβαση από το γενικό στο ειδικό: Οι στίχοι που σχεδόν επαναλαμβάνονται και δημιουργούν ένα συνεκτικό δεσμό ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο μέρος του ποιήματος, εκφράζουν αντίστοιχα κάτι γενικό και κάτι ειδικό. Από τη μια έχουμε την προτροπή να σταθούμε στο πλευρό του ανώφελου, στο πλευρό δηλαδή μιας γενικευμένης κατάστασης που εκφράζει τον πόνο και τη διάλυση που έχει επιφέρει ο θάνατος, κι από την άλλη έχουμε την προτροπή να σταθούμε στο πλευρό μιας μικρής φωτογραφίας, η οποία αποτυπώνει μια πολύ ειδική εικόνα, την ποιήτρια αγκαλιασμένη με το σύζυγό της.
Η πολλαπλότητα των γενών: Οι λέξεις που φέρουν καίριο νοηματικό βάρος στο ποίημα δεν ανήκουν σ’ ένα μόνο γένος, ανήκουν σε όλα τα γένη και συγκεντρωτικά εκφράζουν τον πόνο και την αδυναμία της ποιήτριας να αντεπεξέλθει στην οδύνη της απώλειας. Παρατηρούμε δηλαδή την αναφορά στο ουδέτερο δάκρυα, στο θηλυκό αταξία και στο αρσενικό χαμός. Έκφραση πόνου, αποσυντονισμός και κυριαρχία του αισθήματος της διάλυσης στη ζωή της ποιήτριας, δίνονται με την εναλλαγή των γενών, καθώς ο πόνος μπορεί να εκφραστεί με κάθε γένος.

«Σημείο Αναγνωρίσεως»

Αμφισημία: “Έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη: αιχμάλωτη”, στο σημείο αυτό, ο γλύπτης, μπορεί να γίνει αντιληπτός είτε ως ο πραγματικός γλύπτης που έφτιαξε το συγκεκριμένο άγαλμα είτε ως η κοινωνία διαμορφωτής που έχει καταστήσει τις γυναίκες αιχμάλωτες. Επειδή όλο το ποίημα διατρέχεται από τη διττή πρόσληψη της γυναίκας με τα δεμένα χέρια ως άγαλμά αλλά και ως διαχρονικό σύμβολο των γυναικών, πολλά σημεία του ποιήματος μπορούν να διαβάζονται είτε ως αναφορές στο άγαλμα είτε ως αναφορές στη μοίρα των γυναικών.
Εναλλαγή κυριολεκτικής και μεταφορικής σημασίας: Στο ποίημα Σημείο Αναγνωρίσεως η κατεξοχήν εναλλαγή μεταξύ των δύο σημασιών βρίσκεται στις αναφορές που γίνονται στο άγαλμα της γυναίκας, καθώς άλλοτε η ποιήτρια απευθύνεται πράγματι στο άγαλμα και άλλοτε αναφέρεται εν γένει στις γυναίκες. Εδώ, η εναλλαγή κυριολεξίας μεταφοράς, εξυπηρετεί τις πολλαπλές αμφίσημες αναγνώσεις του ποιήματος. Για παράδειγμα, στην αρχή του ποιήματος όταν η ποιήτρια λέει ότι το άγαλμα στολίζει κάποιο πάρκο, χρησιμοποιεί κυριολεκτικά τη λέξη άγαλμα, ενώ στην πορεία του ποιήματος η λέξη άγαλμα χρησιμοποιείται περισσότερο μεταφορικά και υποδηλώνει τη γυναίκα. Όπως στους στίχους: “κι υπόσχονται οι γοφοί σου / ευγονία αγαλμάτων, / καλή σοδειά ακινησίας.”, η ποιήτρια πλέον αναφέρεται στις γυναίκες, οι οποίες είναι προορισμένες ή καταδικασμένες, να γεννούν, να φέρνουν στον κόσμο θηλυκά παιδιά που είναι προορισμένα με τη σειρά τους να υποταχθούν κι αυτά στις απαιτήσεις της κοινωνίας και να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των ανδρών. Καλή σοδειά ακινησίας, σημαίνει μια ακόμη γενιά γυναικών που κι αυτές θα αποδεχτούν το σκληρό ρόλο τους και θα συνεχίσουν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, χωρίς να φέρνουν αντιρρήσεις.
Απουσία ρήματος: “ευγονία αγαλμάτων, / καλή σοδειά ακινησίας”, εδώ η βασική επιδίωξη της ποιήτριας είναι να εκφράσει την απόλυτη υποταγή της γυναίκας, η οποία αποδέχεται τη θέση της χωρίς καμία αντίδραση, όπως δηλαδή ένα άγαλμα παραμένει απολύτως ακίνητο, έτσι και οι γυναίκες οφείλουν να μην αντιδρούν καθόλου. Την αίσθηση αυτής της ακινησίας, της πλήρους αυτής έλλειψης ενέργειας και δράσης, εκφράζει με ιδανικό τρόπο η απουσία ρημάτων.
Η μετάβαση από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο: Παρατηρούμε την κίνηση της ποιήτριας από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο σε σημεία όπως είναι η αναφορά της στους πιθανούς αγώνες για ελευθερία και ισότητα των αγαλμάτων (δηλαδή των γυναικών), οι οποίοι συγκρίνονται με τους αντίστοιχους αγώνες που θα μπορούσαν να κάνουν οι δούλοι – συγκεκριμένο -, οι νεκροί – αφηρημένο – και το αίσθημά μας – αφηρημένο. Οι αγώνες των δούλων για ελευθερία λειτουργούν στα πλαίσια της κυριολεξίας, οι αγώνες όμως των νεκρών αποτελούν μια εξ ορισμού καταδικασμένη προσπάθεια μιας και οι νεκροί δε θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την ελευθερία τους. Αντίστοιχα, οι αγώνες των αισθημάτων μας κινούνται καθαρά σ’ ένα αφηρημένο πλαίσιο, καθώς τα αισθήματά μας λειτουργούν περισσότερο ως σύμβολο της προσπάθειας των ανθρώπων να αποδεσμευτούν από τις συμβάσεις, τις προκαταλήψεις, αλλά και την πλήρη αλληλεξάρτηση που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους.
Η μετάβαση από το γενικό στο ειδικό: “Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα / εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν.”, η ποιήτρια αντιδιαστέλλει τη δική της πρόσληψη του έργου από την πρόσληψη των πολλών, μεταβαίνοντας από τη γενική εικόνα που έχουν οι άλλοι ότι πρόκειται για ένα ακόμη άγαλμα, στην ειδικότερη διαπίστωση της ποιήτριας ότι πρόκειται για μια γυναίκα, για μία αιχμάλωτη γυναίκα.
Η πολλαπλότητα των γενών: Στους ίδιους στίχους βλέπουμε ότι το πέρασμα από την αντίληψη ότι πρόκειται για ένα άγαλμα (ουδέτερο) στη σκέψη ότι πρόκειται για μία γυναίκα (θηλυκό), εκφράζεται η αντίθεση της ποιήτριας στον τρόπο που η κοινωνία βλέπει και αντιμετωπίζει τις γυναίκες. Η γυναίκα με τα δεμένα χέρια για την ποιήτρια δεν είναι ένα άγαλμα, ένα αντικείμενο, αλλά μια γυναίκα βασανισμένη και αιχμαλωτισμένη, όπως όλες οι γυναίκες που έχουν περάσει ποτέ από αυτόν τον κόσμο.

Η ποιήτρια Κική Δημουλά (ποιητικές αφορμήσεις)

Ilse Kleyn

Η ποιήτρια Κική Δημουλά

Η ποιήτρια εστιάζει σε ασήμαντα αντικείμενα και γεγονότα τα οποία μετασχηματίζει σε άποψη για την ανθρώπινη ζωή και μοίρα. Να εντοπίσετε στα ποιήματα που ανθολογούνται στο βιβλίο σας ανάλογες «ασήμαντες» ποιητικές αφορμήσεις και να επισημάνετε τη μορφή που παίρνουν στην ποίησή της.

Η Κική Δημουλά για να δημιουργήσει τα ποιήματά της συχνά παίρνει αφορμή από κάτι που σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει ασήμαντο, όπως μια ξεχασμένη απόδειξη στο σακάκι του συζύγου της, ή η σκόνη πάνω στα έπιπλα. Το «ασήμαντο» ερέθισμα ξυπνά μνήμες στην ποιήτρια ή της δίνει την ευκαιρία να διατυπώσεις τις σκέψεις της για σημαντικότερα ζητήματα, καθιστώντας έτσι τα αρχικά ερεθίσματα σε σύμβολα καίριων προβλημάτων. Σε ό,τι αφορά τα ποιήματα: «Κονιάκ μηδέν αστέρων» και «Σημείο Αναγνωρίσεως», αφορμήσεις για την ποιήτρια αποτελούν μία φωτογραφία κι ένα άγαλμα με δεμένα χέρια αντίστοιχα.
Στο Κονιάκ μηδέν αστέρων ο πόνος που διατυπώνει η ποιήτρια μοιάζει να ξεκινά ανεξάρτητα από τη θέαση της φωτογραφίας, κι αυτό γιατί η αναφορά στη φωτογραφία γίνεται στο δεύτερο μέρος του ποιήματος. Οπότε η φωτογραφία μπορεί να ληφθεί όχι τόσο ως αφόρμηση όσο ως στοιχείο που αξιοποιείται ποιητικά για τη διατύπωση σκέψεων σχετικά με την απώλεια αγαπημένων προσώπων. Υπάρχουν βέβαια αρκετά ποιήματα της Δημουλά στα οποία εμφανώς η φωτογραφία του συζύγου της αποτελεί το έναυσμα που την οδηγεί στην ποιητική σύνθεση.
Στο Σημείο Αναγνωρίσεως το άγαλμα της γυναίκας αποτελεί ξεκάθαρα την αφορμή για να μας δώσει η ποιήτρια τις σκέψεις της σχετικά με τη θέση της γυναίκας. Το άγαλμα με τα δεμένα χέρια, παρόλο που συμβολίζει κάτι εντελώς διαφορετικό, με τη στάση του και με την αγωνία που εκφράζει η απόπειρά του να ανασηκωθεί, δημιουργεί στην ποιήτρια πολύ έντονα συναισθήματα και της επαναφέρει στη σκέψη όλη αυτή την αδικία που βιώνουν διαχρονικά οι γυναίκες. Έτσι, ένα άγαλμα που οι περισσότεροι προσπερνούν ή κοιτάζουν χωρίς να προβληματίζονται ιδιαίτερα, αποτελεί την αφορμή για να βρεθεί η ποιήτρια αντιμέτωπη με αυτό που αντιλαμβάνεται ως σύμβολο του εγκλωβισμού και της ανελευθερίας των γυναικών.

Η ποιήτρια Κική Δημουλά (ιδιαιτερότητα της γυναικείας γραφής)

Ilse Kleyn

Η ποιήτρια Κική Δημουλά

Το φύλο των καλλιτεχνών αποτυπώνεται συνήθως στο έργο τους. Πιστεύετε ότι το δεδομένο αυτό ισχύει και για την ποίηση της Κ. Δημουλά; Εάν ναι, ποια στοιχεία των ποιημάτων που ανθολογούνται στα βιβλία σας παραπέμπουν στην ιδιαιτερότητα της γυναικείας γραφής;

Η Κική Δημουλά αναφερόμενη στη γυναικεία γραφή, σχολίαζε ότι εκφράζει τη διεκδίκηση της συμπάθειας του άλλου φύλου και το παράπονο για την «υστέρηση» των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες. Από τα χαρακτηριστικά αυτά, στο ποίημα «Σημείο Αναγνωρίσεως», εντοπίζουμε κατά κύριο λόγο το παράπονο της γυναίκας που συνειδητοποιεί ότι όσο κι αν περνούν τα χρόνια, όσο κι αν η κοινωνία εξελίσσεται, η γυναίκα παραμένει σε υποδεέστερη θέση. Η γυναίκα ήταν και παραμένει εγκλωβισμένη στον πολλαπλό ρόλο που έχει να επιτελέσει, καθώς είναι παράλληλα σύντροφος, μητέρα και εργαζόμενη, χωρίς να είναι σε θέση να αποποιηθεί κάποιο μέρος από τις πολλές της υποχρεώσεις. Η γυναίκα ποιήτρια επικεντρώνει την προσοχή της στη θέση της γυναίκας και προβάλλει ανάγλυφα την σκληρή μοίρα των γυναικών αναγνωρίζοντας στο αιχμάλωτο άγαλμα τον εαυτό της.
Από την άλλη, στο ποίημα «Κονιάκ μηδέν αστέρων» η ποιήτρια πενθώντας το χαμό του συζύγου της εκφράζει την αίσθηση διάλυσης που έχει επέλθει στη ζωή της από τότε που έμεινε μόνη της. Η διάθεση αυτή της ποιήτριας να εκφράσει το σημαντικότατο ρόλο που είχε ο σύζυγός της στη ζωή της, είναι παράλληλα και μια διαπίστωση της γυναίκας ποιήτριας ότι ο σύντροφός της αποτελούσε το στοιχείο που συνέδεε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς της και παράλληλα το στήριγμα που της προσέφερε μια αίσθηση ευτυχίας και ολοκλήρωσης. Υπό αυτή την έννοια μπορούμε να θεωρήσουμε ότι στο Κονιάκ μηδέν αστέρων η γυναικεία γραφή έστω κι έμμεσα έρχεται να διεκδικήσει τη συμπάθεια του άλλου φύλου, παρά το γεγονός ότι αυτή η διεκδίκηση απευθύνεται σ’ ένα πρόσωπο που δεν υπάρχει πια.