Για τη συλλογή της Κικής Δημουλά Ερήμην (1958)

Flavia Codsi

Για τη συλλογή της Κικής Δημουλά Ερήμην (1958)

Ερήμην... Ο όρος είναι παρμένος από το λεξιλόγιο των δικαστηρίων. Η δίκη διεξάγεται ερήμην του κατηγορουμένου˙ ο κατηγορούμενος καταδικάζεται ερήμην του, - αθώος κατά κανόνα, οπωσδήποτε αθώος. Εδώ, στα ποιήματα της Κικής Δημουλά, είναι η ζωή που συνιστά αυτό το δικαστήριο. Κι η ζωή, διεξάγεται, συμβαίνει, ερήμην της ποιήτριας.
[...] Έτσι, η ποιήτρια, χωρίς να περάσει από κανένα κατηγορητήριο, από καμία δίκη, βρέθηκε, εξ αιτίας της ιδιοσυγκρασίας της και του απροσαρμόστου της, αλλά και της αδυναμίας της να επαναστατήσει κατά των συμβάσεων, καταδικασμένη να παραμείνει έξω από την πορεία της ζωής, γι’ αυτό και η ζωή συμβαίνει με τους άλλους, και με τους βιαστές της και με τους μακάριους βολεμένους, ερήμην της ποιήτριας:

Ένα κίτρινο φύλλο σου,
φθινόπωρο,
σ’ έναν άνεμο ράθυμο κάθησε
και μ’ ακολούθησε επίμονα.
Το πήρα
και το κρατώ
σαν κάτι συμβολικό από μέρους σου,
σαν φιλικό αντίγραφο,
ίσως σαν ένα «ευχαριστώ»
που διόλου μέρος δεν έλαβα
στο καλοκαίρι τούτο...
Το πήρα
κι εξιχνιάζω
τις φετεινές προθέσεις σου
απέναντί μου.

«Αυτόγραφο»

Είναι φανερή η κατάφαση της ποιήτριας στην ζωή. Αλλ’ εξίσου φανερή κι η αδυναμία της, η έλλειψη τόλμης να παλέψει γι’ αυτή τη συμπόρευση με την ζωή, προτιμώντας τη διάψευση του εαυτού της (στ’ ωραιότερο ποίημα «Παρανομίες») ή την επιβεβλημένη, άνωθεν, πειθώ του χρόνου, - στο «Εν τέλει»:

Έπειτα από γερή
φιλονεικία μεταξύ τους,
να γίνει πιο σύντομη
την είχε πείσει,
πιο τελειωμένη.
Να καταργήσει
τις μακρυγορίες των ονείρων
και να κρατήσει
την ετυμηγορία τους.
Την είχε πείσει.
Ο χρόνος.

Λόγος λιτός, αλλά πυκνός. Λόγος, κι αυτός είναι κι ο πιο δύσκολος να επιτευχθεί, έμμεσος, υπαινικτικός και, ταυτόχρονα, καίριος. Ευαισθησία οξυτάτη ως το νευροπαθές. Παρατηρητικότητα σπάνια επί του πραγματικού κι αναμφισβήτητη ικανότητα να δοθεί πλαστικά το αφηρημένο των συναισθηματικών αποχρώσεων.
Η Κική Δημουλά είναι το σημαντικότατο κέρδος της νεοελληνικής ποιήσεως αυτής της ώρας.

Άρης Δικταίος, «Εγεννήθη ημίν ποιήτρια (Η Κική Δημουλά)», Αναζητητές προσώπου, Φέξης 1963, σ. 109-114