Γιώργος Ιωάννου: «Η αφηγηματική ύλη των πεζογραφημάτων του Ιωάννου «θησαυρίστηκε» με δύο κυρίως «όργανα»: τη μνήμη και την παρατήρηση». | Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη

Γιώργος Ιωάννου: «Η αφηγηματική ύλη των πεζογραφημάτων του Ιωάννου «θησαυρίστηκε» με δύο κυρίως «όργανα»: τη μνήμη και την παρατήρηση».

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Vladimir Kush

Γιώργος Ιωάννου

«Η αφηγηματική ύλη των πεζογραφημάτων του Ιωάννου «θησαυρίστηκε» με δύο κυρίως «όργανα»: τη μνήμη και την παρατήρηση». Με τη βοήθεια των πεζογραφημάτων που ανθολογούνται στις Σελίδες να προσπαθήσετε να διακρίνετε τι «θυμάται» και τι «παρατηρεί» συνήθως ο συγγραφέας.

Δρουκόπουλος Α., Γιώργος Ιωάννου, Ένας οδηγός για την ανάγνωση του έργου του, Αθήνα 1992, σσ. 162-164: «Η μνήμη του αφηγητή είναι κατάφορτη από γεγονότα και πρόσωπα… […] είναι τόσο κυριαρχική επάνω του, ώστε εύκολα το περιεχόμενο της μνήμης με το συνειρμό, υποκαθίσταται στην παρούσα πραγματικότητα. Τα γεγονότα του παρελθόντος είναι παρόντα· αυτή είναι και η ευαισθησία του αφηγητή…[…] Η παρατήρηση είναι το άλλο μέσον του αφηγητή με το οποίο «θησαυρίζει» την ύλη που έχει αποθέσει στα πεζογραφήματα ο Ιωάννου. Με την παρατήρηση το πεζογράφημα παίρνει τη μορφή της αφήγησης του συγκεκριμένου».

Ο Ιωάννου στα διηγήματά του επιστρέφει επίμονα στο παρελθόν για να καταγράψει τις μνήμες της παιδικής και της νεανικής του ηλικίας. Γεγονότα ιστορικά ή της καθημερινότητας, πρόσωπα και συναισθήματα είναι τα στοιχεία που συνήθως ανακαλεί από την πλούσια σε απρόσμενες αλλαγές ζωή του. Ο συγγραφέας δε διστάζει να αναπλάσει γεγονότα ακόμη κι από την παιδική του ηλικία, τα οποία είτε τα θυμάται ο ίδιος αποσπασματικά είτε αντλεί το υλικό του από τις διηγήσεις των μεγαλύτερων.
Παράλληλα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μνήμη του Ιωάννου εμπλουτίζεται από την τάση που έχει να παρατηρεί αδιάκοπα και με μεγάλη προσοχή όσα συμβαίνουν γύρω του. Εκείνο που συνήθως έλκει την προσοχή του συγγραφέα είναι οι άνθρωποι και οι ιδιαίτεροι τρόποι που έχουν να αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα, ενώ σημαντικό αντικείμενο παρατήρησης είναι και η πόλη του. Ο Ιωάννου κινείται στη Θεσσαλονίκη από μικρό παιδί και παρατηρεί με ενδιαφέρον τόσο τους κατοίκους της όσο και τις διάφορες τοποθεσίες της γενέτειράς του.
Στο πεζογράφημα «Στου Κεμάλ το Σπίτι» τα γεγονότα που αναφέρονται στις επισκέψεις της Τουρκάλας ξεκινούν από τη στιγμή που ο συγγραφέας ήταν εννέα ετών. Ο Ιωάννου μοιάζει να θυμάται με λεπτομέρειες τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις της Τουρκάλας, γεγονός που υποδηλώνει ότι η άγνωστη αυτή γυναίκα είχε τραβήξει την προσοχή του μικρού τότε συγγραφέα. Στο κείμενο αυτό μπορούμε να διαπιστώσουμε την αξία που έχουν για τον Ιωάννου οι άνθρωποι και με πόση προσοχή παρατηρεί τις πράξεις και τις αντιδράσεις τους. Κάθε μικρή κίνηση, κάθε χειρονομία και αντίδραση της Τουρκάλας, που κρύβουν βέβαια την έντονη συγκίνηση που βιώνει η γυναίκα αυτή καθώς επιστρέφει στο σπίτι όπου γεννήθηκε, αποτελούν πολύτιμα στοιχεία για το συγγραφέα ο οποίος τα διαφυλάσσει στη μνήμη του και πολλά χρόνια μετά τα καταγράφει, σε μια προσπάθεια να τονίσει ότι ο πόνος και η νοσταλγία δεν έχουν εθνικότητα.
Στο πεζογράφημα «Μες στους Προσφυγικούς Συνοικισμούς» ο Ιωάννου μας αποκαλύπτει ότι του αρέσει να παρατηρεί τους ανθρώπους και πως μπορεί μάλιστα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ανθρώπου να αναγνωρίζει τον τόπο καταγωγής του. Σε μια πόλη, όπως είναι η Θεσσαλονίκη, όπου έχουν συγκεντρωθεί άνθρωποι από πάρα πολλές περιοχές, ο συγγραφέας μπορεί να διακρίνει τα χαρακτηριστικά της κάθε φυλής και να εντοπίσει από ποια περιοχή κατάγεται καθένας τους. Αυτό δείχνει πόσο πολύ ενδιαφέρεται ο Ιωάννου για τους ανθρώπους και πόσο πολύ του αρέσει να τους παρατηρεί και να κάνει νοητικά ταξίδια, ακολουθώντας τις ιστορικές διαδρομές που κρύβει το αίμα κάθε ανθρώπου.
Επιπλέον, στο ίδιο πεζογράφημα βρίσκουμε τις παρατηρήσεις του συγγραφέα σχετικά με τον τρόπο ζωής των σύγχρονων ανθρώπων και την ενόχλησή του σχετικά με την απρόσωπη και αδιάφορη κοινωνία που επιχειρούν να δημιουργήσουν. Ο συγγραφέας δε μένει κλεισμένος στις δικές του προσωπικές διαδρομές, παρατηρεί τους ανθρώπους γύρω του και προβληματίζεται με τη διαφαινόμενη τάση των ανθρώπων της μεγαλούπολης να ενδιαφέρονται μόνο για τα προσωπικά τους ζητήματα και να μπλοκάρουν κάθε επικοινωνία με τους συνανθρώπους τους. «Ο ένας αποφεύγει τον άλλο, όσο μπορεί. Μα κι αν τύχει και σου μιλήσουνε, κρύβουν συνήθως τα πραγματικά τους στοιχεία σα να ‘ναι τίποτε κακοποιοί.».

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...