Θέμα Έκθεσης των Πανελλαδικών Εξετάσεων του 2007 (έλλειμμα ανθρωπιάς)

Μύκονος

Σε μια εποχή με μεγάλο έλλειμμα ανθρωπιάς έχει σημασία να οργανώνονται εκδηλώσεις που βοηθούν όσους συνανθρώπους μας το έχουν ανάγκη. Να γράψετε ένα άρθρο στην εφημερίδα του σχολείου σας, όπου θα εξηγείτε γιατί πρέπει να στηρίζονται τέτοιες προσπάθειες. Παράλληλα, να αναφερθείτε στη συμβολή της παιδείας στην καλλιέργεια της ανθρωπιστικής συνείδησης, ιδιαίτερα των νέων (500-600 λέξεις). [2007]

«Η κοινωνική αλληλεγγύη είναι η δική μας απάντηση.»

Την ώρα που εκατοντάδες συμπολίτες μας αδυνατούν να διασφαλίσουν έστω και τα στοιχειώδη για τη διαβίωσή τους, πολλοί από εμάς εμμένουν στην αναζήτηση της προσωπικής ευχαρίστησης και αδιαφορούν για τον πόνο των συνανθρώπων τους. Η συνειδητοποίηση αυτής της αδιαφορίας καθιστά επιτακτική την ανάγκη, όχι μόνο να συμμετέχουμε ενεργά σε προσπάθειες που γίνονται για τη βοήθεια των λιγότερο ευνοημένων πολιτών, αλλά και να ενισχύσουμε, μέσω της παιδείας, την εκτίμηση των νέων για την αξία κάθε συνανθρώπου μας.

Η συμμετοχή μας σε συλλογικές προσπάθειες για τη στήριξη των συμπολιτών μας, λειτουργεί καταλυτικά για την αποδέσμευσή μας από την κυριαρχία των επίπλαστων αναγκών, που μας ωθούν σε λανθασμένες επιλογές. Η επιδίωξη απόκτησης όλο και περισσότερων υλικών αγαθών και η στενά εγωκεντρική θέαση της πραγματικότητας, μπορούν να υποχωρήσουν μόνο μέσα από τη γνωριμία της ουσιαστικής χαράς που αντλείται από την προσφορά και τη συμπαράσταση στους συνανθρώπους μας. Σε μια εποχή, λοιπόν, όπου πολλοί συμπολίτες μας βιώνουν τις δραματικές συνέπειες της διαρκώς αυξανόμενης ανεργίας και του υψηλού κόστους ζωής, δεν θα πρέπει να μείνουμε αδρανείς.

Η δική μας απάντηση σ’ αυτή την κατάσταση οφείλει να είναι η ανάδειξη της συλλογικότητας και του ενδιαφέροντος που συνέχει την κοινωνία μας, μέσα από την αποφασιστική δράση υπέρ των συμπολιτών μας. Ο θεμέλιος λίθος της κοινωνικής συνύπαρξης, άλλωστε, είναι η επίγνωση της υποχρέωσής μας να παραστεκόμαστε ο ένας στον άλλο και να φροντίζουμε τα αδύναμα μέλη του συνόλου. Με τη συστηματική διοργάνωση εκδηλώσεων, επομένως, για την εξασφάλιση οικονομικών πόρων, αλλά και για την εξεύρεση ουσιαστικότερων λύσεων για τα προβλήματα που μαστίζουν τους συνανθρώπους μας, μπορούμε να ξεπεράσουμε την απάνθρωπη κυριαρχία του ατομικισμού και να αντισταθούμε στα κελεύσματα του μάταιου υλισμού.

Για να κατορθώσουμε, εντούτοις, να αντιμετωπίσουμε το τραγικό έλλειμμα ανθρωπιάς που χαρακτηρίζει την εποχή μας, θα πρέπει να στρέψουμε την προσπάθειά μας και στην εκ βάθρων αλλαγή των βασικών επιδιώξεων και επιθυμιών της κοινωνίας μας. Προσπάθεια που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ουσιαστική παρέμβαση στη διαπαιδαγώγηση των νέων, ώστε να αντιληφθούν από νωρίς την ιδιαίτερη αξία που έχει ο σεβασμός στους συνανθρώπους μας και η πρόταξη της κοινωνικής προσφοράς. Η παιδεία θα πρέπει να θέτει τον άνθρωπο στο επίκεντρό της, μέσα από μαθήματα ανθρωπιστικού προσανατολισμού, όπως είναι η λογοτεχνία, το θέατρο, αλλά και η μελέτη σημαντικών κειμένων της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας. Είναι το δίχως άλλο σημαντικό να κατανοήσουν οι νέοι τον ακατάλυτο δεσμό που υπάρχει ανάμεσα στα μέλη μιας κοινωνίας, αλλά και τη δυναμική που μπορεί να προκύψει από την κοινή δραστηριοποίηση απέναντι σε κάθε πρόβλημα.

Η εκπαίδευση των νέων, παράλληλα, θα πρέπει να βασίζεται όχι μόνο σε θεωρητικές αποτιμήσεις των σύγχρονων ζητημάτων, αλλά και σε πρακτική ενασχόληση με τις δυσκολίες του κοινωνικού συνόλου. Μέσα από επισκέψεις σε χώρους φιλοξενίας παιδιών χωρίς οικογένεια ή απόρων, μέσα από τη συμμετοχή σε συλλογικές προσπάθειες της πολιτείας, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να αντικρίσουν τις αρνητικές πτυχές της σύγχρονης ζωής, που συνήθως τους αποκρύπτουμε. Η παρουσία τους αυτή σε χώρους όπου ο αντίκτυπος των οικονομικών δυσκολιών είναι εμφανής, θα συμβάλει στην ευαισθητοποίησή τους και στην αποφασιστική συνειδητοποίηση πως ο καθένας μας μπορεί, έστω και με μια μικρή ενίσχυση, να επιφέρει μεγάλη ανακούφιση και χαρά σε συνανθρώπους μας που υποφέρουν. Συνάμα, οι νέοι θα κατανοήσουν πως οι δικές τους, κάποτε υπέρμετρες επιθυμίες, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα ελάχιστα αγαθά που έχουν άλλα άτομα της δικής τους ή και μεγαλύτερης ηλικίας.

Είναι, επομένως, σαφές πως σε μια περίοδο που οι αυξανόμενες οικονομικές δυσκολίες οδηγούν όλο και περισσότερους συμπολίτες μας σε ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, η συμπαράστασή μας καθίσταται εξαιρετικά πολύτιμη. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει η κοινωνία να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, παρέχοντας τη βοήθειά της και μεριμνώντας, μέσω της παιδείας, για την αλλαγή στον τρόπο που τα μέλη της αντικρίζουν την πραγματικότητα. Είναι, άλλωστε, καιρός να αντισταθούμε στις σειρήνες του καταναλωτισμού και να θέσουμε τον άνθρωπο υψηλότερα από τα υλικά αγαθά.

[Λέξεις: 632]

Υλικό για την επεξεργασία του θέματος:

Γιατί πρέπει να στηρίζονται οι εκδηλώσεις που γίνονται για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους μας:

Οι άνθρωποι σήμερα αποδίδουν μεγαλύτερη σημασία στην απόκτηση υλικών αγαθών και στην προσωπική τους καταξίωση, παρά στο ηθικό τους χρέος απέναντι στους συνανθρώπους τους.
Η συμμετοχή σε κοινωφελείς εκδηλώσεις μπορεί να αποτελέσει μια ευκαιρία επανεκτίμησης των προτεραιοτήτων και συνειδητοποίησης της κενότητας που χαρακτηρίζει τον υλισμό.
Η λειτουργία της κοινωνίας οφείλει να βασίζεται στην αμοιβαία στήριξη και βοήθεια μεταξύ των μελών της. Η γενική αδιαφορία απέναντι στα προβλήματα των συμπολιτών μας υπονομεύει τα θεμέλια της αρμονικής συνύπαρξης και οδηγεί στη δημιουργία έντονων ανισοτήτων.
Ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίσει την ουσιαστική αίσθηση ευδαιμονίας που προκύπτει μέσα από την προσφορά και το έμπρακτο ενδιαφέρον για τις κρίσιμες ανάγκες του άλλου.
Δημιουργούμε ένα αντίβαρο απέναντι σε κάθε είδος κοινωνικού ρατσισμού, απόρροια του οποίου είναι συχνά η δεινή οικονομική θέση αρκετών μελών της κοινωνίας μας (άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, οικονομικοί μετανάστες, αποφυλακισθέντες που δεν τους δόθηκε η ευκαιρία ομαλής επανένταξης, άτομα με προβλήματα εξάρτησης).
Δίνουμε το παράδειγμα σε άτομα μικρότερης ηλικίας για το ποια θα πρέπει να είναι η σωστή στάση απέναντι στις κοινωνικές αδικίες και διαφοροποιήσεις.
Αποκαθιστούμε την απόλυτη αξία που οφείλει να έχει η ανθρώπινη ζωή και την υπεροχή της έναντι οποιουδήποτε υλικού αγαθού. Αντιμετωπίζοντας, παράλληλα, το νοσηρό κλίμα χρησιμοθηρικής εκμετάλλευσης που χαρακτηρίζει πλέον τις σχέσεις των ανθρώπων.
Προσφέρουμε άμεση ανακούφιση στα προβλήματα που ταλανίζουν τους συνανθρώπους μας και αναδεικνύουμε την αποτελεσματικότητα που μπορεί να αποκτήσει μια κοινή προσπάθεια με τη συμμετοχή και το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων.

Ποια πρέπει να είναι η συμβολή της εκπαίδευσης στην καλλιέργεια της ανθρωπιστικής συνείδησης:

Η εκπαίδευση των νέων οφείλει να στοχεύει στην αποκαθήλωση του υλισμού και του ανώφελου καταναλωτισμού, που ωθούν τα άτομα στην υιοθέτηση ανταγωνιστικών συμπεριφορών και αδιαφορίας για την αξία των συνανθρώπων τους.
Με τη συνδρομή της εκπαίδευσης οι νέοι θα πρέπει να γνωρίσουν την αξία της αποδοχής και του σεβασμού όλων των ανθρώπων, ώστε να δοθεί μια αποτελεσματική απάντηση στον ρατσισμό και στις δυσμενείς επιπτώσεις που αυτός επιφέρει.
Οι νέοι θα πρέπει να έρθουν σ’ επαφή με πρότυπα του παρελθόντος, όπου η αλληλεγγύη και το ενδιαφέρον για τις ανάγκες του συνανθρώπου αποτελούσαν εύλογη επιλογή.
Μέσα από λογοτεχνικά κείμενα οι νέοι μπορούν να γνωρίσουν εποχές όπου οι άνθρωποι δεν είχαν γίνει έρμαιο επίπλαστων αναγκών και θεωρούσαν κυριαρχικό χρέος τους να συμπαραστέκονται στους συνανθρώπους τους.
Επίσης, η μελέτη σημαντικών κειμένων της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας μπορεί να ενσταλάξει στους μαθητές πολύτιμες αξίες για την πρωταρχική θέση του ανθρώπου, καθώς και μια σειρά καίριων πληροφοριών για την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνικής οργάνωσης.
Με τη συμμετοχή των μαθητών σε εκδηλώσεις ανθρωπιστικού περιεχομένου (επισκέψεις σε χώρους φιλοξενίας άπορων ατόμων, ατόμων τρίτης ηλικίας ή ατόμων με ειδικές ανάγκες), δίνεται η ευκαιρία στους νέους να συνειδητοποιήσουν πόσο σημαντική μπορεί να είναι η προσφορά τους για τους συμπολίτες τους που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση.
Μέσω της παιδείας οι νέοι θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να αντιληφθούν τις λανθασμένες επιλογές του παρελθόντος, που οδήγησαν σε μια κοινωνία έκδηλων ανισοτήτων και απαξίωσης.
Ο επαναπροσδιορισμός του κοινωνικού μας ρόλου και η επαναφορά σε ουσιαστικές πηγές συναισθηματικής ικανοποίησης και πληρότητας, όπως είναι η προσφορά, ο αλληλοσεβασμός και η αρμονική συνύπαρξη, χωρίς διακρίσεις και ανούσιους ανταγωνισμούς, είναι στοιχεία που μπορούν να επιτευχθούν μόνο με τη συνδρομή της παιδείας.