Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 5η: τεκμήριον: Ο Πρωταγόρας προσκομίζει μια εμπειρική απόδειξη για τη συμμετοχή όλων στην πολιτική αρετή. Ποια είναι αυτή;

Μύκονος 

Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 5^η

τεκμήριον: Ο Πρωταγόρας προσκομίζει μια εμπειρική απόδειξη για τη συμμετοχή όλων στην πολιτική αρετή. Ποια είναι αυτή; Γιατί θεωρείται «τρελός» όποιος δέχεται ότι δεν κατέχει τη δικαιοσύνη και την άλλη πολιτική αρετή;

[Η συνύπαρξη των ανθρώπων είναι αδιανόητη, αν δε διαθέτουν όλοι την πολιτική αρετή. Γι’ αυτό και αν κάποιος στερείται τη σωφροσύνη ή τη δικαιοσύνη, την αρετή του πολίτη γενικά, πρέπει να υποκρίνεται ότι τις κατέχει. Η υποκρισία παρατηρεί ο Α. Ε. Τaylor είναι ο φόρος που η κακία οφείλει στην αρετή.]  

Ο Πρωταγόρας για να αποδείξει την καθολικότητα της πολιτικής αρετής λαμβάνει δυο παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, τα οποία δείχνουν πόσο σημαντικό είναι για τους πολίτες να μετέχουν όλοι ανεξαιρέτως στην πολιτική αρετή.

Αν κάποιος ισχυριστεί ότι κατέχει μια οποιαδήποτε άλλη ικανότητα, ενώ είναι προφανές ότι ψεύδεται, οι συμπολίτες του είτε θυμώνουν μαζί του είτε απλώς τον περιγελούν και τον θεωρούν τρελό που τόσο απροκάλυπτα τους λέει ψέματα. Σε ό,τι αφορά όμως την πολιτική αρετή, ακόμη κι αν κάποιος είναι άδικος και το γνωρίζουν όλοι, αν ο ίδιος το παραδεχτεί και πει την αλήθεια για τον εαυτό του, τότε τον θεωρούν τρελό, γιατί πιστεύουν ότι όλοι πρέπει να λένε ότι είναι δίκαιοι είτε αυτό αληθεύει είτε όχι.

Με τα παραδείγματα αυτά ο Πρωταγόρας επισημαίνει πως για τους πολίτες μιας κοινωνίας η δικαιοσύνη και η πολιτική αρετή εν γένει, αποτελούν απολύτως σημαντικά γνωρίσματα για κάθε άτομο που θέλει να είναι μέλος της κοινωνίας τους. Είναι, επομένως, τρελός όποιος παραδέχεται πως είναι άδικος, γιατί τότε δεν υπάρχει γι’ αυτόν θέση στους κόλπους της πολιτείας.

Οι άνθρωποι, άλλωστε, θεωρούν πως ακόμη κι αν κάποιος δεν έχει κατορθώσει να εξελιχθεί ηθικά σε τέτοιο επίπεδο, ώστε η δικαιοσύνη να αποτελεί γι’ αυτόν μια εύλογη επιλογή, θα πρέπει τουλάχιστον να υποκρίνεται πως είναι δίκαιος και να προσαρμόζει τους τρόπους του ανάλογα με τη συμπεριφορά των δίκαιων ανθρώπων, γιατί διαφορετικά θα πρέπει να εκδιωχθεί από την πολιτεία.

Αναγνωρίζουν, δηλαδή, το ενδεχόμενο να μην έχει κατορθώσει κάποιος συμπολίτης τους να κατακτήσει την πολιτική αρετή και είναι πρόθυμοι να τον κρατήσουν ως μέλος της κοινωνίας τους, αρκεί να είναι κι εκείνος πρόθυμος να ζει σύμφωνα με το πρότυπο του ενάρετου πολίτη. Εάν μπορεί να συμμορφωθεί με τους κανόνες της πολιτείας, έστω κι αν πρέπει να καταπιέζει τον εαυτό του, τότε μπορεί να μείνει μαζί τους, διαφορετικά δεν έχουν άλλη επιλογή από το να τον εκδιώξουν, καθώς γνωρίζουν ότι είναι αδύνατο να επιτευχθεί η αρμονική συνύπαρξη των πολιτών, αν δεν κυριαρχεί ο σεβασμός μεταξύ τους και η καθολική αποδοχή των αρχών της δικαιοσύνης.

Δείτε επίσης:

Ερωτήσεις ΚΕΕ Πρωταγόρας Ενότητα 3η: Πώς εξυπηρετεί την οικονομία του μύθου (ενότητες 2 και 3) ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στον Προμηθέα και τον Επιμηθέα;