Βασίλης Ραφαηλίδης, Τα Δεκεμβριανά

Winston Churchill 

Βασίλης Ραφαηλίδης, Τα Δεκεμβριανά

Από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη «Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974» [Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου]

1. Ο Δεκέμβρης πλησιάζει

Την 28^η Νοεμβρίου 1944, ο Παπανδρέου, με την έγκριση του Άγγλου πρεσβευτή Λίπερ, υποβάλλει στο υπουργικό συμβούλιο ένα νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο όλες οι ένοπλες δυνάμεις των αντιστασιακών οργανώσεων, αριστερές και δεξιές, πρέπει να διαλυθούν πριν από την 10^η Δεκεμβρίου, προκειμένου να δημιουργηθεί μια Εθνοφυλακή, που θα αποτελέσει το έμβρυο για τον μελλοντικό ελληνικό εθνικό στρατό.

Μέχρι εδώ, τίποτα το μεμπτό. Όμως, υπάρχει και συνέχεια. Το νομοσχέδιο λέει πως τόσο η 3^η Ορεινή Ταξιαρχία (του Ρίμινι) όσο και ο Ιερός Λόχος, δηλαδή μια επίλεκτη μονάδα αποτελούμενη αποκλειστικά από βασιλόφρονες αξιωματικούς, που εδρεύει στην Κέρκυρα, θα ενταχθούν αυτόματα, ως έτοιμος και υπάρχων ήδη στρατός, στην υπό ίδρυση Εθνοφυλακή, στην οποία θα ενταχθούν επίσης και ορισμένες μονάδες του ΕΔΕΣ του Ζέρβα. Το άθροισμα σε άνδρες όλων των παραπάνω μονάδων θα δώσει και τον αριθμό των ανδρών του ΕΛΑΣ που πρέπει να ενταχθούν στην ίδια Εθνοφυλακή. Τα πράγματα φαίνονται πολύ καθαρά και πολύ αθώα. Ο αριθμός των δεξιών και των αριστερών στρατιωτών της υπό ίδρυσιν Εθνοφρουράς θα είναι ακριβώς ο ίδιος.

Ναι, αλλά ο ΕΛΑΣ είναι ήδη ένας έτοιμος και δοκιμασμένος στρατός. Όμως, ο οπλισμός του σε σχέση με τις άλλες, τις δεξιές μονάδες, είναι για τα πανηγύρια. Συνεπώς, την υπεροπλία θα την έχουν αυτομάτως οι δεξιοί. Άσε που τη στρατολογία που θα γίνει για να αυξηθεί ο αρχικός στρατός, θα την ελέγχει ο Παπανδρέου και οι Άγγλοι. Οπότε, σε λίγους μήνες οι ΕΛΑΣίτες που θα μπουν απ’ την αρχή στην Εθνοφυλακή, θα έχουν εξαφανιστεί εντελώς μέσα στο πλήθος των επιστράτων, και ο στρατός θα γίνει αυτομάτως όργανο της Δεξιάς.

Πονηρός ο Παπανδρέου, αλλά πονηροί και οι κομμουνιστές. Ο Σιάντος από μέρους του ΚΚΕ και ο Παρτσαλίδης από μέρους του ΕΑΜ επισκέπτονται τον Παπανδρέου την 30^η Νοεμβρίου και του λεν, διαλύουμε τον ΕΛΑΣ, αν διαλύσετε την 3^η Ορεινή Ταξιαρχία (του Ρίμινι). Να φκιάξουμε έναν στρατό εξ αρχής με επιστράτευση. Τίποτα πιο τίμιο και πιο λογικό. Όμως, ο Παπανδρέου απορρίπτει αυτό το καταφάνερα λογικό σχέδιο. Με τίποτα δε θέλει να διαλύσει την ταξιαρχία των πραιτωριανών. Και σα να μην έφτανε αυτό, ο Σκόμπι αυτοβούλως και χωρίς να ρωτήσει κανέναν στην κυβέρνηση, κυκλοφορεί μια προκήρυξη στους αντάρτες του ΕΛΑΣ και τους διατάσσει να παραδώσουν τα όπλα πριν απ’ τις 10 Δεκεμβρίου. Ποιος, λοιπόν, είναι αυτός ο αποικιοκράτης που φέρεται σαν κυβερνήτης σε αφρικανική χώρα και εκδίδει διαταγές, που δεν τις γνωρίζει η ελληνική κυβέρνηση;

Οι ΕΑΜίτες γίνονται θηρία, και με το δίκιο τους. Όλα τα αριστερά μέλη της κυβέρνησης παραιτούνται αμέσως, διαμαρτυρόμενοι για την απροκάλυπτη επέμβαση του Σκόμπι. Αλλά την επομένη της κυκλοφορίας της προκήρυξης και της παραίτησης των αριστερών, ο Παπανδρέου καλύπτει εκ των υστέρων την ενέργεια του Σκόμπι. Ημερομηνία καλύψεως 2 Δεκεμβρίου 1944. Δηλαδή, δύο μέρες πριν απ’ τη ματωμένη Κυριακή. Και να σου λέει ο Παπανδρέου πως με τις ενέργειές του πρόλαβε τα χειρότερα. Λες και υπάρχουν χειρότερα απ’ αυτά που θα ακολουθήσουν.

2. Ένας μίνι εμφύλιος

Το σχέδιο του ΚΚΕ και του ΕΑΜ για διάλυση όλων των ενόπλων αντιστασιακών σχηματισμών και τη δημιουργία του στρατού με επιστράτευση, δείχνει πως ουδεμία πρόθεση είχαν οι αριστεροί να συγκρουστούν με τους δεξιούς, και ουδόλως αποσκοπούσαν σε μια αποκλειστικά αριστερή κυβέρνηση, όπως κατ’ επανάληψιν θα πουν αργότερα οι δεξιοί δημαγωγοί. Το ΕΑΜ δεν είναι ΚΚΕ, είναι κάτι πολύ ευρύτερο και συμπεριλαμβάνει και σοσιαλδημοκράτες, σαν τον Σβώλο και τον Τσιριμώκο, που δε θέλουν καθεστώς κομμουνιστικό, θέλουν καθεστώς σοσιαλδημοκρατικό, δηλαδή αυτό ακριβώς που δε θέλουν οι Άγγλοι και το τσιράκι τους, ο Γ. Παπανδρέου. Βέβαια, οι κομμουνιστές πολύ θα ήθελαν ένα κομμουνιστικό καθεστώς αλλά ξέρουν πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Προς το παρόν, τα κομμουνιστικά σχέδια προβλέπουν ενεργό συμμετοχή σε κυβέρνηση συνασπισμού κι αν η συγκυρία αργότερα ευνοήσει τους κομμουνιστές έχει καλώς από κομμουνιστικής απόψεως, αν δεν τους ευνοήσει, τουλάχιστον δε θα χάσουν και τα λίγα που έχουν κερδίσει. Ας μην ξεχνάμε πως ο πόλεμος στην Ευρώπη συνεχίζεται, και όλα παίζονται ακόμα.

Λογικότατο, λοιπόν, το σχέδιο, παρά τις κραυγές των φωνακλάδων υπερεπαναστατών που ζητούν Λαϊκή Δημοκρατία εδώ και τώρα. Αλλά κάτι τέτοιο θα είχε σα συνέπεια μια σύγκρουση κατ’ αρχήν του ΚΚΕ με το ΕΑΜ, πράγμα ολικά και φανερά παράλογο. Όμως, αυτό που φοβούνται οι Άγγλοι είναι το πραγματικά λαοπρόβλητο και δοκιμασμένο ΕΑΜ, που έκανε θαύματα στη διάρκεια της κατοχής. Αν το Μέτωπο διατηρούνταν ως μέτωπο, η Δεξιά θα τα εύρισκε ζόρικα εξ αρχής. Συνεπώς, το ΕΑΜ και κυρίως ο στρατός του, ο ΕΛΑΣ, έπρεπε να διαλυθούν πάση θυσία. Γι’ αυτό, άλλωστε, βρισκόταν ο Σκόμπι στην Αθήνα. Σωστά έγραφε η εφημερίδα του ΕΑΜ «Ελεύθερη Ελλάδα»: μια άνευ όρων διάλυση του ΕΛΑΣ θα εσήμαινε εγκατάλειψη του λαού στα χέρια των δημίων του. Οι ταγματασφαλίτες καραδοκούν, προστατευμένοι από τους Άγγλους. Και σ’ αυτούς ακριβώς λογαριάζουν οι Άγγλοι περισσότερο απ’ όσο στο δικό τους στρατό ή τον Ιερό Λόχο και την Ορεινή Ταξιαρχία του Ρίμινι. Οι ταγματασφαλίτες ξέρουν να δρουν ως κομάντος και ως σφαγείς, και συνεπώς είναι καταλληλότεροι για οδομαχίες απ’ όσο στρατεύματα εκπαιδευμένα για κανονικές μάχες σε κανονικά πεδία. Βέβαια, τα αγγλικά τανκς θα παίξουν βασικό ρόλο στα Δεκεμβριανά, όπως θα δούμε, όμως θα λειτουργήσουν περισσότερο σαν κινούμενα οδοφράγματα, παρά σαν επιθετικά όπλα. Πίσω απ’ αυτά τα κινούμενα οδοφράγματα θα κινούνται τρομαγμένοι ταγματασφαλίτες που ξέρουν πως δεν τους σώζει τίποτα αν νικήσουν οι ΕΑΜίτες, και γι’ αυτό τα παίζουν όλα για όλα. Καλύτερο στρατό δεν θα μπορούσαν να βρουν οι Άγγλοι. Ο κάθε στρατηγός, συνεπώς και ο στρατηγός Σκόμπι, ξέρει πως δεν υπάρχει πιο καλός στρατιώτης απ’ τον απελπισμένο στρατιώτη, που ξέρει πως μόνο η νίκη μπορεί να τον σώσει.

Τα παραπάνω σημαίνουν πως τα Δεκεμβριανά είναι ένας καθαρός εμφύλιος πόλεμος, που θα λειτουργήσει σαν πρελούντιο σ’ αυτόν που θα ακολουθήσει, και όχι απλά μια στρατιωτική επέμβαση των Άγγλων. Οι Άγγλοι, όπως αργότερα οι Αμερικάνοι στον κυρίως εμφύλιο, καθοδηγούν, οργανώνουν και εξοπλίζουν τους ντόπιους συνεργάτες τους, κυρίως τους ταγματασφαλίτες. Δηλαδή, βάζουν άλλους να σφάζονται για λογαριασμό τους.

3. Η ματωμένη Κυριακή

Την 1^η Δεκεμβρίου 1944 ο Σκόμπι, ερήμην της ελληνικής κυβερνήσεως, καλεί τον ΕΛΑΣ να παραδώσει τα όπλα. Και την άλλη μέρα, πάλι ερήμην των πάντων, γεμίζει την Αθήνα με προκηρύξεις που πέφτουν από αεροπλάνα, καθώς και με αφίσες που κολλούν στους τοίχους οι μπράβοι του. Δε ζητάει τίποτα αυτή τη φορά. Απλώς, σαν καλός πατέρας, θέλει να κάνει γνωστό στα παιδιά του, τους Έλληνες, πως δεν πρέπει να ανησυχούν για τίποτα, πως θα προστατεύσει την νόμιμη κυβέρνηση και πως θα πατάξει κάθε απόπειρα πραξικοπήματος ή αντισυνταγματικής βίας.

Είναι φανερό για ποιον χτυπάει η καμπάνα. Και το ΕΑΜ επιχειρεί να δώσει μια πληρωμένη απάντηση στον προτέκτορα, καλώντας το λαό σε γενική απεργία για τη Δευτέρα, 4 του μήνα, και σε λαϊκή συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά των Άγγλων την Κυριακή, 3 Δεκεμβρίου 1944.

Είναι κάτι το εκπληκτικό αυτή η συγκέντρωση. Εκατομμύρια κόσμου κατακλύζουν, αυτή την ηλιόλουστη χειμωνιάτικη μέρα, όχι μόνο το Σύνταγμα, αλλά όλο το κέντρο της Αθήνας. Ξένοι και Έλληνες δημοσιογράφοι λες πως μεγαλύτερη συγκέντρωση δεν είδε ποτέ η Αθήνα στην ιστορία της. Το κύριο σύνθημα «όχι άλλη κατοχή» είναι τόσο πετυχημένο, που αυτό και μόνο είναι αρκετό για να ξεσηκώσει τα πλήθη κατά των νέων κατακτητών, που παριστάνουν τους προστάτες.

Και ξαφνικά, την ώρα που κατατίθενται στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη τα σχετικά στέφανα, ακούγονται οι πρώτες ριπές πολυβόλου. Κάποιοι πυροβολούν στο ψαχνό από τη στέγη του κτιρίου της Διεύθυνσης Αστυνομίας εκεί δίπλα αλλά και από το κτίριο της Βουλής. Η πρώτη ριπή ξαπλώνει καναδυό, αλλά το πλήθος που παραληρεί δεν καταλαβαίνει ακόμα τίποτα. Με τη δεύτερη ριπή, που ξαπλώνει άλλους πεντέξι, όλα ξεκαθαρίζουν.

Ο πανικός που προκαλείται είναι χωρίς προηγούμενο. Όμως κανείς δεν κουνιέται από τη θέση του. Ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων τρέμει από φόβο και κοκαλώνει από έκπληξη. Αδύνατο να βάλει νους ανθρώπου αυτό που συμβαίνει. Κάποιοι πυροβολούν στο ψαχνό ένα κολοσσιαίο, ετερόκλητο πλήθος ανθρώπων που ζητούν να περάσει η εξουσία απ’ τους Άγγλους στους Έλληνες.

Κάθε ριπή ρίχνεται ξαφνικά και ακολουθεί σιγή. Μόλις ξεθαρρέψουν λιγάκι τα πλήθη και αρχίσουν να κουνιούνται, νέα ριπή τα καθηλώνει. Κάποιοι ξέρουν να πυροβολούν μεθοδικά, επιστημονικά, σαδιστικά πάνω στο άοπλο πλήθος. Είναι αυτοί που απόχτησαν τη σχετική πείρα στις αποικίες τους. Τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια; Οι Άγγλοι κάνουν μπαμ-μπουμ στα κεραμίδια της ελληνικής Βουλής και της ελληνικής Αστυνομίας.

Ο Παπανδρέου θα πει μετά πως δεν έχει ιδέα για το ποιοι οργάνωσαν και εκτέλεσαν αυτό το μακελειό. Και αυτή τη φορά πρέπει να τον πιστέψουμε. Έτσι κι αλλιώς, ο Σκόμπι κάνει ό,τι θέλει και λογαριασμό δεν έχει να δώσει σε κανέναν ελληνοαφρικανό, πολύ περισσότερο σε δικούς του ανθρώπους, σαν τον Παπανδρέου.

Όταν τελείωσε το κακό, στην πλατεία Συντάγματος καταμετρώνται 28 πτώματα. Πάνω από 100 τραυματίες, οι περισσότεροι απ’ τους οποίους σοβαρά, θα γεμίσουν τα νοσοκομεία της Αθήνας. Η πόλη που δεν πρόλαβε να βγάλει τα μαύρα, πενθεί ξανά. Αυτή τη φορά εξαιτίας των «ελευθερωτών» της. Και να σκεφτείς ότι ο πόλεμος στην Ευρώπη συνεχίζεται.

4. Η ματωμένη Δευτέρα

Η Δευτέρα, 4 Δεκεμβρίου 1944, είναι η μέρα που αρχίζει η γενική απεργία που είχε εξαγγείλει το ΕΑΜ. Όμως, είναι και η επόμενη μέρα της μεγάλης σφαγής και της κηδείας των 28 νεκρών της προηγούμενης. Είναι επίσης η μέρα μιας ακόμα σφαγής, με κάπου 100 νεκρούς και τραυματίες, κανείς δεν ξέρει πόσους ακριβώς. Αυτή τη μέρα, η σύγχυση είναι πλήρης γιατί η δολοφονία των αθώων δε γίνεται με τον αγγλικό τρόπο της προηγούμενης, μεθοδικά, μελετημένα και ψυχρά, αλλά εντελώς άτσαλα από Έλληνες χαφιέδες της περιώνυμης Οργάνωσης Χ του Γρίβα. Τα πράγματα έγιναν ως εξής.

Ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων, ίσως πιο μεγάλο απ’ αυτό της προηγούμενης, θάβει τους 28 νεκρούς της Κυριακής. Όλοι ξέρουν που αρχίζει η πομπή, αρχίζει ακριβώς πίσω απ’ τα φέρετρα, αλλά κανείς δεν ξέρει που τελειώνει. Κάποιοι λεν πως όταν η νεκρική πομπή φτάσει στο Α΄ νεκροταφείο, η ουρά της βρίσκεται ακόμα στην Ομόνοια. Αυτό το πλήθος, μ’ ένα στόμα, τραγουδάει φάλτσα απ’ τον πόνο και το κλάμα το πένθιμο εμβατήριο του ΕΛΑΣ, το «επέσατε θύματα». Και κάθε τόσο τεράστιες ομάδες ανθρώπων γονατίζουν, σηκώνουν το κεφάλι ψηλά σα να προσεύχονται ή να ζητούν βοήθεια απ’ τον ουρανό. Όλοι ξέρουν πως τα μεγάλα δεινά για την Ελλάδα μόλις τώρα αρχίζουν.

Όλα παν καλά (τρόπος του λέγειν) μέσα στη θλίψη και τον πόνο, μέχρι την ταφή. Μετά την ταφή, τα πλήθη σκορπούν μέσα στους δρόμους, συνεχίζοντας να τραγουδούν το πένθιμο εμβατήριο, πράγμα που εξοργίζει τους χίτες που είναι ακροβολισμένοι δώθε κείθε σε σπίτια και κυρίως σε ξενοδοχεία του κέντρου της Αθήνας. Και αρχίζουν τότε ένα λιανοτουφεκίδι σα να κυνηγούν πάπιες. Σκοπεύουν απ’ τα παράθυρα των ξενοδοχείων και βαρούν στο σταυρό.

Οι Χίτες είναι μια ιδιόμορφη ομάδα καθαρμάτων. Δε συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς, αλλά ούτε και τους έβλαψαν ποτέ. Σ’ όλη τη διάρκεια της κατοχής, έργο τους έχουν τη δολοφονία κομμουνιστών. Γι’ αυτό και οι Γερμανοί τους ανέχονται, και πολύ συχνά τους περιθάλπουν. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς την αγάπη των Άγγλων για την Οργάνωση Χ. Οι χίτες έχουν πείρα και είναι καλοί σκοπευτές. Και ξέρουν να σφάζουν και με μαχαίρι, όταν δεν πρέπει να γίνει θόρυβος. Φασίστες κομάντος των πόλεων τέλειοι.

Ο Γρίβας, ο θρυλικός αρχηγός της ΕΟΚΑ στην Κύπρο αργότερα και ορκισμένος εχθρός των Άγγλων, είναι προς το παρόν το δεξί χέρι τους στα Δεκεμβριανά. Το άντρο του είναι στο Θησείο, κοντά στο λόφο του Φιλοππάπου. Από κει ξεκίνησαν τα παλικάρια του σήμερα, 4 Δεκεμβρίου 1944, για να ακροβολιστούν στο κέντρο της Αθήνας, ώστε να επιτηρούν, υποτίθεται, την τάξη και να προφυλάσσουν τους κατοίκους της πρωτεύουσας απ’ τους ταραξίες κομμουνιστές. Κι όταν ένας απ’ τους ακροβολιστές κρίνει πως διαταράχτηκε η τάξη απ’ το πένθιμο εμβατήριο που τάραξε τ’ αυτιά του, ρίχνει μια και ξαπλώνει έναν. Αυτό ήταν. Ακούν το μπαμ τα παλικάρια, κι αρχίζουν να βαρούν όλοι.

Κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει πως, κι αυτά τα επεισόδια, οργανώθηκαν απ’ τους Άγγλους. Αλλά ο άτσαλος τρόπος που εκδηλώθηκαν, μαρτυράει πως ήταν έργο καθαρά ελληνικό. Άλλωστε, αυτή τη μέρα οι Άγγλοι δε φαίνονται πουθενά. Είναι διακριτικοί. Βλέπεις, σέβονται τους νεκρούς. Ακόμα και τα δικά τους θύματα!

5. Η αρχή του μίνι εμφυλίου

Το βράδυ της Δευτέρας 4 Δεκεμβρίου, μέρα της κηδείας των θυμάτων της 3^ης Δεκεμβρίου και της εμφάνισης στο προσκήνιο των παλικαράδων του Γρίβα, ο Παπανδρέου υποβάλλει την παραίτησή του. Όλοι πιστεύουν προς στιγμήν πως τώρα θα βρεθεί μια λύση και ο εμφύλιος θα αποτραπεί. Αλλά όταν ο Παπανδρέου ανακαλεί την παραίτηση, ύστερα απ’ την άρνηση του Σοφούλη να τον σκαντζάρει (κορόιδο είναι, η αλεπού;), όλοι ξέρουν πως το δύσκολο έργο που ανέλαβε αυτός ο ευφυέστατος πολιτικός θα το φέρει σε πέρας. Δηλαδή, θα αποκλείσει απ’ τη διακυβέρνηση και τους κομμουνιστές και τους σοσιαλιστές και τους σοσιαλδημοκράτες, για να κυριαρχήσουν τελικά οι λεγόμενοι «μετριοπαθείς», γνωστοί και με το γεωμετρικό παρατσούκλι «κεντρώοι», που είναι οι λιγότερο κραυγαλέοι δεξιοί, δεξιοί πάντως, όπως ακριβώς και ο Γ. Παπανδρέου και ο Σοφ. Βενιζέλος και ο Θεμ. Σοφούλης και όλα τα καλά παιδιά του Κέντρου, που θα αναλάβουν και θα διεκπεραιώσουν επιτυχώς τον εμφύλιο που θα ακολουθήσει, μέχρι να αναδιοργανωθεί η παραδοσιακή Δεξιά, που έχει δυσφημιστεί πολύ με τη δικτατορία του Μεταξά – κι αυτός είναι ο λόγος που προς το παρόν δεν την προτιμούν οι Άγγλοι.

Είναι αφέλεια πρώτου βαθμού να πιστεύει κανείς πως το Κέντρο είναι δυνατό να έχει κάποια έστω και μακρινή σχέση με κάποια έστω και δυσκαθόριστη Αριστερά. Το Κέντρο είναι μια μετριοπαθής Δεξιά, που συγκεντρώνει λαπάδες πάσης φύσεως. Προσωπικά, εγώ ο αριστερός, πάντα προτιμούσα την παραδοσιακή Δεξιά απ’ το Κέντρο, που μπερδεύει διαρκώς τα πάντα, έτσι που κουνιέται συνέχεια σαν εκκρεμές μια προς τα δεξιά, μια προς τα αριστερά για να ισορροπεί τελικά πάντα απ’ τα δεξιά. Μη μου μιλάτε, λοιπόν, για κεντρώο Παπανδρέου γιατί μου ανάβουν όλα τα αριστερά λαμπάκια. Άλλωστε, καταλάβατε ήδη πόσο αριστερός ήταν αυτόν τον δύσκολο καιρό ο Παπανδρέου. Αριστερός όσο κι ο Τσώρτσιλ.

Λοιπόν, την 4^η Δεκεμβρίου 1944, που είναι η επίσημη ημερομηνία της έναρξης του μίνι εμφυλίου πολέμου που είναι τα Δεκεμβριανά, μετά την ανάκληση της παραίτησης του Παπανδρέου προς μεγάλη ανακούφιση του πρεσβευτή Λίπερ, που είχε πάει η καρδιά του στην Κούλουρη με τα καμώματα του Έλληνα υφισταμένου του, που δεν ήταν, λέει, διατεθειμένος να ανεχτεί τη σφαγή μεταξύ Ελλήνων, λες και πρώτη φορά θα σφάζονταν οι Έλληνες μεταξύ τους, ο Σκόμπι, ο γενικός ντερβέναγας της αγγλικής τότε αποικίας, που και τότε λεγόταν Ελλάδα (!), κηρύσσει τον στρατιωτικό νόμο. Και καλεί τον ΕΛΑΣ να εκκενώσει την Αθήνα σε μια μέρα.

Όμως, ο ΕΛΑΣ αντί να υπακούσει στο Σκόμπι, αρχίζει στα γρήγορα να καταλαμβάνει τα αστυνομικά τμήματα και να αφοπλίζει τους αστυνομικούς που, σημειωτέον, είναι κατοχικοί, χωρίς αυτό να σημαίνει πως είναι και συνεργάτες των Γερμανών κατ’ ανάγκην. Η αστυνόμευση δεν σταματάει. Βέβαια, ο ΕΛΑΣ εκτελεί και κανέναν αστυνομικό με συνοπτικές διαδικασίες, όταν εκτός από αστυνομικός είναι και συνεργάτης των Γερμανών, κι αυτός είναι ο λόγος που οι μισοί τουλάχιστον αστυνομικοί ζητούν και πετυχαίνουν την προστασία των Άγγλων. Εκτός απ’ τους ταγματασφαλίτες και τους χίτες, οι Άγγλοι έχουν τώρα συμμάχους και τους αστυνομικούς. Όλα τα καλά παιδιά είναι μαζί τους.

6. Τσώρτσιλ, ο νέος Κάνιγκ

Στις 7 Δεκεμβρίου 1944 διαρρέει και δημοσιεύεται στον αμερικανικό Τύπο, που σημειωτέον αυτόν τον καιρό είναι σχεδόν αναφανδόν υπέρ του ΕΑΜ, πράγμα που δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση γιατί οι Αμερικάνοι δεν έχουν αντικαταστήσει ακόμα τους Άγγλους στην Ελλάδα αλλά και γιατί δε βλέπουν καθόλου με καλό μάτι τη διανομή των Βαλκανίων ανάμεσα στους Άγγλους και τους Ρώσους, ένα γράμμα του Τσώρτσιλ απ’ ευθείας στον στρατηγό Σκόμπι και όχι στον πρεσβευτή του στην Αθήνα Λίπερ.

Αυτό το ιστορικό τεκμήριο, που μαρτυράει με τον πιο αδιάψευστο τρόπο τις προθέσεις των Άγγλων, έχει ημερομηνία 5 Δεκεμβρίου. Μ’ άλλα λόγια γράφηκε και στάλθηκε την επομένη της έναρξης του μίνι εμφυλίου πολέμου που είναι τα Δεκεμβριανά, ενός εμφυλίου πολέμου που υποβαστάζεται και υποστηρίζεται από τους Άγγλους αλλά όχι και από τους Αμερικανούς. Ο Ρούσβελτ ζει ακόμα, και όσο ζει οι Αμερικανοί θα παίζουν τίμια το παιχνίδι τους.

Διαβάστε μερικά αποσπάσματα αυτού του εκπληκτικού στον κυνισμό του γράμματος (παραθέτω από το βιβλίο του Αντρέα Κέδρου «Η ελληνική αντίσταση 1940-44): «Έδωσα οδηγίες στον στρατηγό Ουίλσον (είναι ο προϊστάμενος του Σκόμπι) να σας αφήσει όλες σας τις δυνάμεις και να σας σταλούν όλες οι δυνατές ενισχύσεις. […] Είστε υπεύθυνος για την διατήρηση της τάξης στην Αθήνα και οφείλετε να εξουδετερώσετε ή να καταστρέψετε όλες τις ομάδες ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που θα πλησιάσουν στην πόλη. Λάβετε όλα τα μέτρα που θα κρίνετε ωφέλιμα για να εξασφαλίσετε τον έλεγχο των οδών και για να κυκλώσετε όλες τις ομάδες ταραξιών. […] Μη διστάσετε να πυροβολείτε κάθε ένοπλο που θα δοκιμάσει να αμφισβητήσει το βρετανικό κύρος στην Αθήνα ή το ελληνικό κύρος για λογαριασμό του οποίου ενεργούμε. Το καλύτερο, φυσικά, θα ήταν να συνυπογράφει τις διαταγές σας κάποια ελληνική κυβέρνηση, και ο Λίπερ ζητάει αυτή τη στιγμή από τον Παπανδρέου να παραμείνει στη θέση του για να σας βοηθήσει. Μη διστάζετε πάντως να ενεργείτε σα να βρισκόσαστε σε κατακτημένη πόλη, όπου θα είχε ξεσπάσει μια τοπική εξέγερση. Σε ό,τι αφορά τις ομάδες του ΕΛΑΣ που πλησιάζουν ερχόμενες απ’ έξω, πρέπει να είσαστε σε θέση με τα τεθωρακισμένα σας να δώσετε σε μερικές απ’ αυτές ένα μάθημα, που θα αποθαρρύνει τις άλλες να δοκιμάσουν να δράσουν. Μπορείτε να υπολογίζετε στην υποστήριξή μου για όλα τα λογικά και συνετά μέτρα που λάβετε σ’ αυτή τη βάση. (Προσέξτε, λογικά και συνετά μεν τα μέτρα αλλά Σ’ ΑΥΤΗ ΤΗ ΒΑΣΗ. Δηλαδή, στη βάση της σφαγής). Πρέπει να κρατήσουμε και να κυριαρχήσουμε στην Αθήνα. Θα ήταν για μας μεγάλο πράγμα να το κατορθώσουμε χωρίς αιματοχυσία, αν μπορεί να γίνει, αλλά και με αιματοχυσία αν είναι αναπόφευκτο».

Πώς είναι δυνατή μια ένοπλη επέμβαση χωρίς αιματοχυσία, αυτό μόνο ο Τσώρτσιλ το ξέρει. Ίσως και ο Παπανδρέου, που ενώ τάσσεται αναφανδόν κατά της αιματοχυσίας (αυτό δα έλειπε, να ταχθεί υπέρ), αποδέχεται και εγκρίνει την ένοπλη επέμβαση των Άγγλων, των «ελευθερωτών», των παραδοσιακών συμμάχων και φίλων της Ελλάδας. Άλλωστε, πρέπει να το παραδεχτούμε, χωρίς τον Τζωρτζ Κάνιγκ νεοελληνικό κράτος κατά πάσα πιθανότητα δεν θα υπήρχε. Ξέρει τι λέει και πού πατάει ο Τσώρτσιλ.

7. Νυν υπέρ πάντων ο θάνατος

Αντιμετωπίζοντας τα πράγματα με την κοινή λογική, θα μπορούσε να πει κανείς πως ο Τσώρτσιλ έκανε δύο χοντρά λάθη επεμβαίνοντας ένοπλα στην Αθήνα. Πρώτον, υποτίμησε τη δύναμη του ΕΛΑΣ και την υποστήριξη του λαού προς το ΕΑΜ, και δεύτερον δεν πήρε υπ’ όψιν την διεθνή κοινή γνώμη, που σχεδόν χωρίς εξαίρεση, είναι εναντίον του, ύστερα απ’ τη σφαγή της ματωμένης Κυριακής, 3 Δεκεμβρίου 1944.

Αλλά και το ΕΑΜ κάνει δύο εξ ίσου χοντρά λάθη. Πρώτον, είναι σίγουρο πως η αντίδραση της διεθνούς κοινής γνώμης θα κάνει τον Τσώρτσιλ ν’ αλλάξει τακτική και να προσπαθήσει να βρει ειρηνική και συμβιβαστική λύση, και δεύτερον δεν χτυπάει τους Άγγλους δια του πανίσχυρου ΕΛΑΣ πουθενά αλλού έξω απ’ την Αθήνα. Ας δούμε τη διαπλοκή των λαθών κατά ζεύγη εκατέρωθεν καθώς και το κομοφούζιο που θα δημιουργηθεί απ’ την εν λόγω διαπλοκή.

Ο Τσώρτσιλ εύκολα μαντεύει πως ο ΕΛΑΣ δεν θα επέμβει πουθενά αλλού εκτός απ’ την Αθήνα, γιατί κάτι τέτοιο θα εσήμαινε εμφύλιο πόλεμο και τόσο το ΚΚΕ όσο και το ΕΑΜ σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκουν τον εμφύλιο πόλεμο. Συνεπώς, η στρατιωτική ισχύ του ΕΛΑΣ εξουδετερώνεται αυτόματα απ’ την ειρηνική πολιτική του ΚΚΕ$ και του ΕΑΜ. Που δεν διακινδυνεύουν να παίξουν σκληρό παιχνίδι, όπως ο Τσώρτσιλ. Θα μπορούσαν όμως να το παίξουν αν είχαν τη σιωπηλή έστω υποστήριξη των Ρώσων. Όμως ο Στάλιν μένει υποδειγματικά ουδέτερος κατά τη διάρκεια της δεκεμβριανής σύγκρουσης. Και λέει πάρα πολλά το γεγονός πως ο Τσώρτσιλ δε χαρακτηρίζει κομμουνιστική την αντίσταση, αλλά… τροτσκιστική! Σε μια εποχή που οι τροτσκιστές εκτελούνταν απ’ τους κομμουνιστές! Κλείνει πονηρά το μάτι στον Στάλιν, λέγοντάς του, άσε σε μένα τους εχθρούς σου. Και ο Στάλιν αφήνει ανενόχλητο τον Τσώρτσιλ να κάνει όπως τον βολεύει στην Ελλάδα, διότι αυτό υπαγορεύει το σύστημα της πολιτικοστρατιωτικής αντιπαροχής. Πήρε την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, έδωσε την Ελλάδα. Παστρικοί λογαριασμοί – και τα σκυλιά (οι κομμουνιστές) δεμένα.

Όμως ούτε ο Τσώρτσιλ έχει την υποστήριξη των Αμερικανών. Μένουν κι αυτοί υποδειγματικά ουδέτεροι, όπως και οι Ρώσοι. Αυτή η διπλή ουδετερότητα βοηθάει τα μάλα τον ιδιοφυή Άγγλο πολιτικό, που δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως είναι ο υπ’ αριθμόν ένα ηγέτης όλων των συμμάχων, σ’ όλη τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Όσο για τη διεθνή κοινή γνώμη, ο πεπειραμένος Τσώρτσιλ ξέρει αυτό που ποτέ δεν θα καταλάβει κανένας ανθρωπιστής. Ότι, δηλαδή, σ’ έναν πόλεμο το δίκιο δε βρίσκεται απ’ τη μεριά της ηθικής αλλά απ’ τη μεριά της βίας. Ο πόλεμος είναι εξ ορισμού ανήθικος, κι όποιος ηθικολογεί πολεμώντας είτε είναι εντελώς βλαξ, είτε είναι ανθρωπιστής της δεκάρας, που ενώ εμπλέκεται σε πόλεμο, αρχίζει μετά να τσαμπουνάει για «δίκαιο πόλεμο», για «ηθικό πόλεμο» και άλλα τέτοια δημαγωγικά και βλακώδη. Ο Τσώρτσιλ δεν καταλαβαίνει από τέτοια. Βαράει αδιαφορώντας επιδεικτικά για την ηθική γιατί ξέρει πως στον πόλεμο δεν υπάρχει ηθική, υπάρχει μόνο η με κάθε τρόπο επιδίωξη της νίκης και συνεπώς η επιθυμία της συντριβής του αντιπάλου. Ο πόλεμος είναι μια ζωώδης κατάσταση, κι αυτό ο Τσώρτσιλ το ήξερε καλύτερα παντός άλλου.