Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»
Να αναζητήσετε τις αντιθέσεις που υπάρχουν στο ποίημα (π.χ. φως - σκοτάδι) και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους.
Ο Κρητικός αποτελεί μία ποιητική σύνθεση που σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στις αντιθέσεις, καθώς ο ποιητής φροντίζει να δημιουργήσει ένα εφιαλτικό παρόν για τον ήρωα μόνο και μόνο για να τον δελεάσει με εξιδανικευμένους πειρασμούς, ενώ παράλληλα το παρελθόν του βρίσκεται σε έντονη αντίθεση με το μέλλον του μιας και ο ήρωας υπό το βάρος των μεγάλων απωλειών που θα σημαδέψουν τη ζωή του θα αφήσει κατά μέρους τη δυναμική φύση του πολεμιστή και θα γίνει ένας αδύναμος επαίτης.
Ἐκοίταα, κι ἤτανε μακριά ἀκόμη τ’ ἀκρογιάλι∙
Ο ήρωας βρίσκεται ναυαγός στο έλεος μια τρομερής θαλασσοταραχής και η μόνη του ελπίδα, η στεριά, είναι ακόμη μακριά. Η πρώτη αυτή αντίθεση ανάμεσα στη θάλασσα που εδώ συμβολίζει τον κίνδυνο και στη στεριά που εκπροσωπεί τη σωτηρία, οριοθετεί το πλαίσιο του δράματος που θα ακολουθήσει. Ο ήρωας είναι παγιδευμένος και ο ποιητής θα δοκιμάσει τη δύναμή του βάζοντάς τον να παλέψει για τη ζωή του κολυμπώντας και παράλληλα αψηφώντας τους πειρασμούς που θα τον καλέσουν σε μια άνευ όρων παράδοση, που θα σημάνει βέβαια και το θάνατό του. Ο Κρητικός για να φτάσει στη στεριά και άρα στη σωτηρία θα πρέπει όχι μόνο να παλέψει για τον εαυτό του αλλά και για την αγαπημένη του, η ζωή της οποίας βρίσκεται στα χέρια του. Οι πειρασμοί που θα κληθεί να αντιμετωπίσει θα δοκιμάσουν την ψυχική του δύναμη και την αφοσίωσή του στην αρραβωνιαστικιά του κι επιπλέον θα θέσουν σε κρίση την ως τώρα ζωή του καθώς ο ήρωας θα πρέπει να βρει λόγους για να ζήσει ώστε να μην παραδοθεί στο μαγευτικό κάλεσμα της θεϊκής Φεγγαροντυμένης ή στη σαγηνευτική επίδραση του γλυκύτατου ήχου, που θα επιχειρήσουν να κάμψουν τη θέλησή του να συνεχίσει να παλεύει με τα κύματα.
Ἀστροπελέκι μου καλό, για ξαναφέξε πάλι!
Το σκοτάδι δεν επιτρέπει στον Κρητικό να δει που βρίσκεται κι αυτό ενισχύει το φόβο του. Το φως συμβολίζει τη γνώση και τη δυνατότητα του ήρωα να σωθεί ενώ το σκοτάδι την άγνοια και τον έντονο κίνδυνο που διατρέχει ο ήρωας. Η αντίθεση ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι είναι παρούσα και στην εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης, αλλά εκεί έχει διαφορετική λειτουργία.
Και σχίζω δρόμο και τς ἀχνούς ἀναστημένους κράζω
Ο ήρωας αναζητά την αγαπημένη του ανάμεσα στους πρόσφατα αναστημένους ανθρώπους, σε μια πρόδρομη αφήγηση που βασίζεται στην αντίθεση ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο. Ο ήρωας φτάνει τη σκέψη του σ’ αυτό το μελλοντικό σημείο αμέσως μόλις αναφέρεται στο θάνατο της αγαπημένης του: Μα την ψυχή που μ’ ἔκαψε τον κόσμο ἀπαρατώντας. Ο θάνατος της αρραβωνιαστικιάς του τον πληγώνει τόσο πολύ που χωρίς καμία λογική εξήγηση, ο ήρωας περνά την αφήγησή του στη στιγμή της έσχατης κρίσης, όταν οι νεκροί θα έχουν αναστηθεί και συνεχίζει ακόμη και τότε να αναζητά την αγαπημένη του. Η δήλωσή αυτή του Κρητικού, ότι θα συνεχίσει να αγαπά και να αποζητά ακόμη και μετά το θάνατό του την αγαπημένη του, έρχεται να μας δείξει πόσο μεγάλη ήταν η αγάπη που είχε για την αρραβωνιαστικιά του και πόσο σημαντικό ήταν για εκείνον να κατορθώσει να τη σώσει την κρίσιμη στιγμή του ναυαγίου. Παράλληλα, η πρόδρομη αυτή αφήγηση έρχεται να μας εξηγήσει εκ των προτέρων πώς ο Κρητικός θα κατορθώσει να αντισταθεί στο κάλεσμα της Φεγγαροντυμένης.
Κι ἡ θάλασσα, που σκίρτησε σαν το χοχλό που βράζει,
Ἡσύχασε και ἔγινε όλο ἡσυχία και πάστρα.
Η αντίθεση ανάμεσα στην ταραχή που επικρατούσε στη φύση λόγω της καταιγίδας και της θαλασσοταραχής και στην ηρεμία που ξαφνικά επέρχεται παντού, λειτουργεί ως εμφατικό στοιχείο για την εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης. Η φύση ησυχάζει και στολίζεται με κάθε δυνατή ομορφιά, γεγονός που οφείλεται αποκλειστικά στην επικείμενη εμφάνιση της θεϊκής μορφής. Ο ποιητής θέλει με κάθε τρόπο να αναδείξει τη δύναμη και την ιδιαιτερότητα της μορφής που θα εμφανιστεί μέσα από το φως του φεγγαριού, γι’ αυτό και μας προετοιμάζει με την ξαφνική μεταβολή στο φυσικό περιβάλλον για την παρουσίαση μιας δύναμης που ξεπερνά την ανθρώπινη λογική.
Στα μάτια της τα ὁλόμαυρα και στα χρυσά μαλλιά της.
Ο ποιητής επιθυμεί να παρουσιάσει με έμφαση την ιδιαίτερη παρουσία της Φεγγαροντυμένης, γι’ αυτό πέρα από τη δύναμη που έχει να επιβάλλεται στη φύση γύρω της και πέρα από το γεγονός ότι έχει θεϊκή μορφή, μας δίνει και με μια αντίθεση στην εμφάνισή της, το πόσο ξεχωριστή ήταν. Η Φεγγαροντυμένη έχει ολόμαυρα μάτια αλλά μαλλιά χρυσά, ολόξανθα. Σκοτεινά μάτια αλλά φωτεινά μαλλιά, θετικό παρουσιαστικό αλλά αδιευκρίνιστες προθέσεις. Μιας και τα μάτια είναι το κατεξοχήν σημείο έκφρασης της ψυχής του ατόμου, ο τρόπος με τον οποίο μας παρουσιάζει ο ποιητής τη Φεγγαροντυμένη δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσο η θεϊκή αυτή μορφή έχει καλές προθέσεις απέναντι στον ήρωα. Παρουσιάζεται μπροστά του με όλη της την ομορφιά, αλλά στην πραγματικότητα ο σκοπός της είναι να τον πλανέψει και να τον απομακρύνει από το βασικό του στόχο να σώσει την αγαπημένη του. Η παρουσία της Φεγγαροντυμένης είναι επιφανειακά μόνο θετική για τον ήρωα.
Τότε ἀπό φῶς μεσημερνό ἡ νύχτα πλημμυρίζει.
Η Φεγγαροντυμένη εκπέμπει τόσο έντονο φως ώστε κατορθώνει να φωτίσει το χώρο γύρω της και να υπερνικήσει ακόμη και το σκοτάδι της νύχτας. Η αντίθεση ανάμεσα στο σκοτάδι και το φως, εδώ λειτουργεί ως μέσο κατάδειξης της δύναμης της Φεγγαροντυμένης, η οποία παρουσιάζεται από τον ποιητή να διαθέτει μια σχεδόν θεϊκή δύναμη. Κι ενώ το φως είναι συσχετισμένο με θετικές καταστάσεις, η Φεγγαροντυμένη έχει ένα διττό ρόλο να επιτελέσει. Από τη μία με τη συγκλονιστική επίδραση που θα ασκήσει στην ψυχή του Κρητικού θα τον ωθήσει σε μια ριζική αλλαγή της προσωπικότητάς του, από την άλλη όμως βρίσκεται εκεί με σκοπό να δοκιμάσει την ψυχική του δύναμη και να προσπαθήσει να κάμψει τη θέλησή του να παλέψει για τη σωτηρία της αγαπημένης του. Ο ποιητής πάντως δε θα συσχετίσει άμεσα τη Φεγγαροντυμένη με το θάνατο της αγαπημένης του Κρητικού, καθώς μετά την αποχώρησή της θα παρουσιάσει ακόμη έναν πειρασμό – δοκιμασία στον ήρωά του, αφήνοντάς μας να συνδέσουμε το χαμό της κόρης με την επίδραση του δεύτερου πειρασμού.
Χαρά δεν τοῦ ‘ναι ο πόλεμος∙ τ’ ἁπλώνω του διαβάτη
Ο Κρητικός μετά την απώλεια των δικών του και της αγαπημένης του και το κυριότερο μετά την καταλυτική επίδραση της Φεγγαροντυμένης, αποβάλει την πολεμοχαρή του διάθεση και καταλήγει στην επαιτεία. Η αντίθεση ανάμεσα στην προηγούμενη κατάστασή του και στην παρούσα διαβίωσή του, δείχνει με έντονο τρόπο τη μεταβολή που επήλθε στη ζωή του ήρωα μετά τη σύντομη επαφή του με τη Φεγγαροντυμένη. Η θεϊκή αυτή γυναίκα που συγκέντρωνε όλα τα χαρίσματα και μπορούσε να δει βαθιά στην ψυχή του ήρωα, επηρεάζει αποφασιστικά την εξέλιξη του ήρωα και τον απομακρύνει από τη βιαιότητα του παρελθόντος. Ο ήρωας προχωρά σε μια πιο ηθική αντιμετώπιση της ζωής και απομακρύνεται από τις πολεμικές δραστηριότητες.
Με μια διαφορετική ανάγνωση βέβαια η αντίθεση που παρουσιάζεται στη ζωή του ήρωα μπορεί να θεωρηθεί αρνητική, καθώς ο ήρωας έχασε την αγωνιστικότητά του και στο νέο τόπο που έφτασε μετά το ναυάγιο κατέληξε να ζητιανεύει. Η αδυναμία του να ξεπεράσει τις απώλειες του παρελθόντος τον αδρανοποιεί και τον ωθεί σε μια παρασιτική διαβίωση που δεν τον τιμά.
Μάχη στενή με τους πολλούς ὀλίγα παλληκάρια.
Ο ήρωας που τώρα ζει με τον εφιάλτη του ναυαγίου και που δεν μπορεί να ξεπεράσει το γεγονός ότι δεν κατόρθωσε να σώσει την αγαπημένη του, κάποτε υπήρξε ένας δυναμικός πολεμιστής που δε δίσταζε μαζί με λίγους συμπολεμιστές να αντιμετωπίσει πολλαπλάσιους εχθρούς. Με την αντίθεση αυτή ανάμεσα στη δυναμικότητα του παρελθόντος και την αδυναμία του παρόντος, ο ποιητής κάνει πιο έντονη την πτώση του ήρωα αλλά και την αλλαγή που έχει επέλθει στο ήθος του. Ο ήρωας του παρελθόντος δε θέλει ή δεν μπορεί πλέον να αγωνιστεί.
Την ἀπιθώνω με χαρά, κι ἤτανε πεθαμένη.
Ο Κρητικός αφού πάλεψε με τα κύματα, με τον πόθο του για τη Φεγγαροντυμένη και με το σαγηνευτικό ήχο που τον γύρισε στην ιδανική ζωή του παρελθόντος, φτάνει στην ακρογιαλιά ευτυχισμένος που κατόρθωσε να σώσει τη μονάκριβη αγαπημένη του, μόνο και μόνο για να διαπιστώσει ότι εκείνη δε ζει πια. Ο ήρωας δεν κατόρθωσε να διαφυλάξει την αγαπημένη του και η προσπάθειά του να αντιμετωπίσει τους πειρασμούς που του παρουσιάστηκαν δεν απέδωσε. Η αντίθεση ανάμεσα στην προσδοκία του ήρωα και την σκληρή διαπίστωση του θανάτου της κόρης, παρουσιάζουν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την αδυναμία του ήρωα να επιτελέσει το στόχο του. Η κόρη πέθανε κι αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή ο ήρωας αφέθηκε στο κάλεσμα των πειρασμών αρκετά για να παραμελήσει την ασφάλεια της αγαπημένης του. Η αποτυχία αυτή θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη μετέπειτα ζωή του ήρωα, ο οποίος θα καταλήξει να ζητιανεύει και να έχει διαρκώς εφιάλτες όπου θα ξαναζεί τις στιγμές του ναυαγίου. Ο ήρωας δεν κατάφερε να υπερνικήσει τις δοκιμασίες και γι’ αυτό θα αφεθεί σε μια ζωή χωρίς αγώνες -αφού δεν έχει για ποιον να αγωνιστεί πλέον- και μια ζωή χωρίς προοπτικές για την επανάκτηση της ευτυχίας. Ο ήρωας θα αφεθεί στη σκληρή διαβίωση του επαίτη για να τιμωρήσει τον εαυτό του και δε θα επιχειρήσει να χτίσει τη ζωή του από την αρχή.
Δείτε επίσης:
Να αναζητήσετε τις αντιθέσεις που υπάρχουν στο ποίημα (π.χ. φως - σκοτάδι) και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους.
Ο Κρητικός αποτελεί μία ποιητική σύνθεση που σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στις αντιθέσεις, καθώς ο ποιητής φροντίζει να δημιουργήσει ένα εφιαλτικό παρόν για τον ήρωα μόνο και μόνο για να τον δελεάσει με εξιδανικευμένους πειρασμούς, ενώ παράλληλα το παρελθόν του βρίσκεται σε έντονη αντίθεση με το μέλλον του μιας και ο ήρωας υπό το βάρος των μεγάλων απωλειών που θα σημαδέψουν τη ζωή του θα αφήσει κατά μέρους τη δυναμική φύση του πολεμιστή και θα γίνει ένας αδύναμος επαίτης.
Ἐκοίταα, κι ἤτανε μακριά ἀκόμη τ’ ἀκρογιάλι∙
Ο ήρωας βρίσκεται ναυαγός στο έλεος μια τρομερής θαλασσοταραχής και η μόνη του ελπίδα, η στεριά, είναι ακόμη μακριά. Η πρώτη αυτή αντίθεση ανάμεσα στη θάλασσα που εδώ συμβολίζει τον κίνδυνο και στη στεριά που εκπροσωπεί τη σωτηρία, οριοθετεί το πλαίσιο του δράματος που θα ακολουθήσει. Ο ήρωας είναι παγιδευμένος και ο ποιητής θα δοκιμάσει τη δύναμή του βάζοντάς τον να παλέψει για τη ζωή του κολυμπώντας και παράλληλα αψηφώντας τους πειρασμούς που θα τον καλέσουν σε μια άνευ όρων παράδοση, που θα σημάνει βέβαια και το θάνατό του. Ο Κρητικός για να φτάσει στη στεριά και άρα στη σωτηρία θα πρέπει όχι μόνο να παλέψει για τον εαυτό του αλλά και για την αγαπημένη του, η ζωή της οποίας βρίσκεται στα χέρια του. Οι πειρασμοί που θα κληθεί να αντιμετωπίσει θα δοκιμάσουν την ψυχική του δύναμη και την αφοσίωσή του στην αρραβωνιαστικιά του κι επιπλέον θα θέσουν σε κρίση την ως τώρα ζωή του καθώς ο ήρωας θα πρέπει να βρει λόγους για να ζήσει ώστε να μην παραδοθεί στο μαγευτικό κάλεσμα της θεϊκής Φεγγαροντυμένης ή στη σαγηνευτική επίδραση του γλυκύτατου ήχου, που θα επιχειρήσουν να κάμψουν τη θέλησή του να συνεχίσει να παλεύει με τα κύματα.
Ἀστροπελέκι μου καλό, για ξαναφέξε πάλι!
Το σκοτάδι δεν επιτρέπει στον Κρητικό να δει που βρίσκεται κι αυτό ενισχύει το φόβο του. Το φως συμβολίζει τη γνώση και τη δυνατότητα του ήρωα να σωθεί ενώ το σκοτάδι την άγνοια και τον έντονο κίνδυνο που διατρέχει ο ήρωας. Η αντίθεση ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι είναι παρούσα και στην εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης, αλλά εκεί έχει διαφορετική λειτουργία.
Και σχίζω δρόμο και τς ἀχνούς ἀναστημένους κράζω
Ο ήρωας αναζητά την αγαπημένη του ανάμεσα στους πρόσφατα αναστημένους ανθρώπους, σε μια πρόδρομη αφήγηση που βασίζεται στην αντίθεση ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο. Ο ήρωας φτάνει τη σκέψη του σ’ αυτό το μελλοντικό σημείο αμέσως μόλις αναφέρεται στο θάνατο της αγαπημένης του: Μα την ψυχή που μ’ ἔκαψε τον κόσμο ἀπαρατώντας. Ο θάνατος της αρραβωνιαστικιάς του τον πληγώνει τόσο πολύ που χωρίς καμία λογική εξήγηση, ο ήρωας περνά την αφήγησή του στη στιγμή της έσχατης κρίσης, όταν οι νεκροί θα έχουν αναστηθεί και συνεχίζει ακόμη και τότε να αναζητά την αγαπημένη του. Η δήλωσή αυτή του Κρητικού, ότι θα συνεχίσει να αγαπά και να αποζητά ακόμη και μετά το θάνατό του την αγαπημένη του, έρχεται να μας δείξει πόσο μεγάλη ήταν η αγάπη που είχε για την αρραβωνιαστικιά του και πόσο σημαντικό ήταν για εκείνον να κατορθώσει να τη σώσει την κρίσιμη στιγμή του ναυαγίου. Παράλληλα, η πρόδρομη αυτή αφήγηση έρχεται να μας εξηγήσει εκ των προτέρων πώς ο Κρητικός θα κατορθώσει να αντισταθεί στο κάλεσμα της Φεγγαροντυμένης.
Κι ἡ θάλασσα, που σκίρτησε σαν το χοχλό που βράζει,
Ἡσύχασε και ἔγινε όλο ἡσυχία και πάστρα.
Η αντίθεση ανάμεσα στην ταραχή που επικρατούσε στη φύση λόγω της καταιγίδας και της θαλασσοταραχής και στην ηρεμία που ξαφνικά επέρχεται παντού, λειτουργεί ως εμφατικό στοιχείο για την εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης. Η φύση ησυχάζει και στολίζεται με κάθε δυνατή ομορφιά, γεγονός που οφείλεται αποκλειστικά στην επικείμενη εμφάνιση της θεϊκής μορφής. Ο ποιητής θέλει με κάθε τρόπο να αναδείξει τη δύναμη και την ιδιαιτερότητα της μορφής που θα εμφανιστεί μέσα από το φως του φεγγαριού, γι’ αυτό και μας προετοιμάζει με την ξαφνική μεταβολή στο φυσικό περιβάλλον για την παρουσίαση μιας δύναμης που ξεπερνά την ανθρώπινη λογική.
Στα μάτια της τα ὁλόμαυρα και στα χρυσά μαλλιά της.
Ο ποιητής επιθυμεί να παρουσιάσει με έμφαση την ιδιαίτερη παρουσία της Φεγγαροντυμένης, γι’ αυτό πέρα από τη δύναμη που έχει να επιβάλλεται στη φύση γύρω της και πέρα από το γεγονός ότι έχει θεϊκή μορφή, μας δίνει και με μια αντίθεση στην εμφάνισή της, το πόσο ξεχωριστή ήταν. Η Φεγγαροντυμένη έχει ολόμαυρα μάτια αλλά μαλλιά χρυσά, ολόξανθα. Σκοτεινά μάτια αλλά φωτεινά μαλλιά, θετικό παρουσιαστικό αλλά αδιευκρίνιστες προθέσεις. Μιας και τα μάτια είναι το κατεξοχήν σημείο έκφρασης της ψυχής του ατόμου, ο τρόπος με τον οποίο μας παρουσιάζει ο ποιητής τη Φεγγαροντυμένη δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσο η θεϊκή αυτή μορφή έχει καλές προθέσεις απέναντι στον ήρωα. Παρουσιάζεται μπροστά του με όλη της την ομορφιά, αλλά στην πραγματικότητα ο σκοπός της είναι να τον πλανέψει και να τον απομακρύνει από το βασικό του στόχο να σώσει την αγαπημένη του. Η παρουσία της Φεγγαροντυμένης είναι επιφανειακά μόνο θετική για τον ήρωα.
Τότε ἀπό φῶς μεσημερνό ἡ νύχτα πλημμυρίζει.
Η Φεγγαροντυμένη εκπέμπει τόσο έντονο φως ώστε κατορθώνει να φωτίσει το χώρο γύρω της και να υπερνικήσει ακόμη και το σκοτάδι της νύχτας. Η αντίθεση ανάμεσα στο σκοτάδι και το φως, εδώ λειτουργεί ως μέσο κατάδειξης της δύναμης της Φεγγαροντυμένης, η οποία παρουσιάζεται από τον ποιητή να διαθέτει μια σχεδόν θεϊκή δύναμη. Κι ενώ το φως είναι συσχετισμένο με θετικές καταστάσεις, η Φεγγαροντυμένη έχει ένα διττό ρόλο να επιτελέσει. Από τη μία με τη συγκλονιστική επίδραση που θα ασκήσει στην ψυχή του Κρητικού θα τον ωθήσει σε μια ριζική αλλαγή της προσωπικότητάς του, από την άλλη όμως βρίσκεται εκεί με σκοπό να δοκιμάσει την ψυχική του δύναμη και να προσπαθήσει να κάμψει τη θέλησή του να παλέψει για τη σωτηρία της αγαπημένης του. Ο ποιητής πάντως δε θα συσχετίσει άμεσα τη Φεγγαροντυμένη με το θάνατο της αγαπημένης του Κρητικού, καθώς μετά την αποχώρησή της θα παρουσιάσει ακόμη έναν πειρασμό – δοκιμασία στον ήρωά του, αφήνοντάς μας να συνδέσουμε το χαμό της κόρης με την επίδραση του δεύτερου πειρασμού.
Χαρά δεν τοῦ ‘ναι ο πόλεμος∙ τ’ ἁπλώνω του διαβάτη
Ο Κρητικός μετά την απώλεια των δικών του και της αγαπημένης του και το κυριότερο μετά την καταλυτική επίδραση της Φεγγαροντυμένης, αποβάλει την πολεμοχαρή του διάθεση και καταλήγει στην επαιτεία. Η αντίθεση ανάμεσα στην προηγούμενη κατάστασή του και στην παρούσα διαβίωσή του, δείχνει με έντονο τρόπο τη μεταβολή που επήλθε στη ζωή του ήρωα μετά τη σύντομη επαφή του με τη Φεγγαροντυμένη. Η θεϊκή αυτή γυναίκα που συγκέντρωνε όλα τα χαρίσματα και μπορούσε να δει βαθιά στην ψυχή του ήρωα, επηρεάζει αποφασιστικά την εξέλιξη του ήρωα και τον απομακρύνει από τη βιαιότητα του παρελθόντος. Ο ήρωας προχωρά σε μια πιο ηθική αντιμετώπιση της ζωής και απομακρύνεται από τις πολεμικές δραστηριότητες.
Με μια διαφορετική ανάγνωση βέβαια η αντίθεση που παρουσιάζεται στη ζωή του ήρωα μπορεί να θεωρηθεί αρνητική, καθώς ο ήρωας έχασε την αγωνιστικότητά του και στο νέο τόπο που έφτασε μετά το ναυάγιο κατέληξε να ζητιανεύει. Η αδυναμία του να ξεπεράσει τις απώλειες του παρελθόντος τον αδρανοποιεί και τον ωθεί σε μια παρασιτική διαβίωση που δεν τον τιμά.
Μάχη στενή με τους πολλούς ὀλίγα παλληκάρια.
Ο ήρωας που τώρα ζει με τον εφιάλτη του ναυαγίου και που δεν μπορεί να ξεπεράσει το γεγονός ότι δεν κατόρθωσε να σώσει την αγαπημένη του, κάποτε υπήρξε ένας δυναμικός πολεμιστής που δε δίσταζε μαζί με λίγους συμπολεμιστές να αντιμετωπίσει πολλαπλάσιους εχθρούς. Με την αντίθεση αυτή ανάμεσα στη δυναμικότητα του παρελθόντος και την αδυναμία του παρόντος, ο ποιητής κάνει πιο έντονη την πτώση του ήρωα αλλά και την αλλαγή που έχει επέλθει στο ήθος του. Ο ήρωας του παρελθόντος δε θέλει ή δεν μπορεί πλέον να αγωνιστεί.
Την ἀπιθώνω με χαρά, κι ἤτανε πεθαμένη.
Ο Κρητικός αφού πάλεψε με τα κύματα, με τον πόθο του για τη Φεγγαροντυμένη και με το σαγηνευτικό ήχο που τον γύρισε στην ιδανική ζωή του παρελθόντος, φτάνει στην ακρογιαλιά ευτυχισμένος που κατόρθωσε να σώσει τη μονάκριβη αγαπημένη του, μόνο και μόνο για να διαπιστώσει ότι εκείνη δε ζει πια. Ο ήρωας δεν κατόρθωσε να διαφυλάξει την αγαπημένη του και η προσπάθειά του να αντιμετωπίσει τους πειρασμούς που του παρουσιάστηκαν δεν απέδωσε. Η αντίθεση ανάμεσα στην προσδοκία του ήρωα και την σκληρή διαπίστωση του θανάτου της κόρης, παρουσιάζουν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την αδυναμία του ήρωα να επιτελέσει το στόχο του. Η κόρη πέθανε κι αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή ο ήρωας αφέθηκε στο κάλεσμα των πειρασμών αρκετά για να παραμελήσει την ασφάλεια της αγαπημένης του. Η αποτυχία αυτή θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη μετέπειτα ζωή του ήρωα, ο οποίος θα καταλήξει να ζητιανεύει και να έχει διαρκώς εφιάλτες όπου θα ξαναζεί τις στιγμές του ναυαγίου. Ο ήρωας δεν κατάφερε να υπερνικήσει τις δοκιμασίες και γι’ αυτό θα αφεθεί σε μια ζωή χωρίς αγώνες -αφού δεν έχει για ποιον να αγωνιστεί πλέον- και μια ζωή χωρίς προοπτικές για την επανάκτηση της ευτυχίας. Ο ήρωας θα αφεθεί στη σκληρή διαβίωση του επαίτη για να τιμωρήσει τον εαυτό του και δε θα επιχειρήσει να χτίσει τη ζωή του από την αρχή.
Δείτε επίσης:
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου