Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Ομιλία για τα δικαιώματα των γυναικών

Khanh Phan
 
Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Ομιλία για τα δικαιώματα των γυναικών
 
Κείμενο 1
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου μίλησε στη Βουλή των Ελλήνων, στην ειδική συνεδρίαση με θέμα «Οι αγώνες για τη θεμελίωση των δικαιωμάτων των Γυναικών»:
 
     «Μια μέρα σαν τη σημερινή, μέρα τιμής για τις γυναίκες όλου του κόσμου που αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο, έχουμε στην καρδιά και στο μυαλό μας τις γυναίκες της Ουκρανίας. Εκείνες που έμειναν να πολεμήσουν για την πατρίδα τους, που αντιμετωπίζουν άοπλες τα ρωσικά τανκς, που αφουγκράζονται το βουητό του πολέμου κλεισμένες στα υπόγεια των σπιτιών τους ή στις στοές του μετρό σφίγγοντας στην αγκαλιά τους τα μωρά τους, ή τα φέρνουν στον κόσμο ενώ γύρω τους πέφτουν οι βόμβες. Και, φυσικά, όλες αυτές που πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς κρατώντας απ’ το χέρι τα παιδιά τους, υποβαστάζοντας τους γέροντες γονείς τους, περπατώντας χιλιόμετρα για να ξεφύγουν από τον όλεθρο.
     Μα ό,τι κι αν μεταφέρουν τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, όποιες εικόνες κι αν αποτυπώσουν τη δοκιμασία αυτών των γυναικών, όσο κι αν θαυμάζουμε τον ηρωισμό τους και μας συγκλονίζουν τα δεινά τους, μας ξεπερνά ο πόνος και η οργή, η απελπισία και το σθένος που τις συνοδεύουν όταν πολεμούν, όταν συντρέχουν τους τραυματίες, όταν βαδίζουν μέσα στο κρύο και την ομίχλη αναζητώντας καταφύγιο. Μια λιτανεία από ξεριζωμένες μητέρες, κόρες, αδελφές, διασχίζει σήμερα την Ανατολική Ευρώπη, φτάνει στις πύλες εισόδου της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας, της Μολδαβίας, ζητά βοήθεια. Και αναμοχλεύει οδυνηρές μνήμες της δικής μας ιστορίας, της δικής μας προσφυγιάς. Την τραγωδία του 1922, το δράμα της Κύπρου. Φέτος, εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή, οι εικόνες των γυναικών της Ουκρανίας θυμίζουν εκείνες που έφτασαν από τη γη της Ιωνίας στην Ελλάδα, έχοντας χάσει τα πάντα, αλλά κρατώντας μέσα τους ζωντανή την ελπίδα και το κουράγιο για μια καινούργια αρχή.
     Αν ανατρέξουμε στην πρόσφατη ιστορία μας, στις ηρωικές εξεγέρσεις μας, στις εθνικές διεκδικήσεις μας, στους θριάμβους και τις ήττες μας, θα συναντήσουμε πολλές μορφές γενναίων Ελληνίδων, που τις κρίσιμες στιγμές του εθνικού μας βίου πέρασαν στο προσκήνιο της ιστορίας και της δημόσιας ζωής, αγωνίστηκαν, θυσιάστηκαν, εργάστηκαν σκληρά και συνέβαλαν τα μέγιστα στην οικοδόμηση του νέου ελληνικού κράτους. Φέτος, στρέφουμε το βλέμμα στις γυναίκες της Μικράς Ασίας, γυναίκες κάθε κοινωνικής τάξης και κάθε μορφωτικού επιπέδου, που ξανάστησαν από το τίποτε τις εστίες τους στην Ελλάδα, μεταμορφώνοντας τη χώρα, σφραγίζοντας τον υλικό μας πολιτισμό, εισάγοντας νέα πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς, τα οποία λειτούργησαν ως καταλύτης για την πρόοδο του γυναικείου κινήματος. Είναι οι ίδιες που συγκρότησαν συλλόγους, συνδέσμους, σωματεία και οργανώσεις με εθνοπολιτικό προσανατολισμό την κρίσιμη περίοδο πριν από τη Μικρασιατική καταστροφή, οι ίδιες που ανέλαβαν συλλογική δράση υπέρ των Ελλήνων στρατιωτών το 1922, διευρύνοντας έτσι τον βιοτικό τους χώρο και αντισταθμίζοντας τον αποκλεισμό τους από το πολιτικό προσκήνιο.
     Μιλώντας, όμως, για το παρελθόν, μιλάμε για το μέλλον· μιλώντας για το σήμερα, φωτίζουμε το αύριο. Στη δύσκολη αυτή καμπή της παγκόσμιας ιστορίας, όπου τα πάντα είναι ρευστά, ο πόλεμος είναι παρών, οι κοινωνίες μας βιώνουν μια πολυδιάστατη κρίση με άδηλη έκβαση, η θέση της γυναίκας, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει για την πλήρη και ίση άσκηση των δικαιωμάτων της, συχνά ολισθαίνει προς τα πίσω. Η έξαρση της έμφυλης βίας, η επιμονή των στερεοτύπων, οι εργασιακές δυσκολίες, η διάχυτη και πολύμορφη ανασφάλεια, την εξουθενώνουν. Οι γυναικοκτονίες αυξάνονται, ρίχνοντας βαριά σκιά στον κοινωνικό μας βίο. Πλάι, ωστόσο, σε όλα αυτά, ή μάλλον σε πείσμα όλων αυτών, οι γυναίκες της πατρίδας μας αγωνίζονται καθημερινά για να ανταποκριθούν στους πολλαπλούς τους ρόλους, να ανατρέψουν τις διακρίσεις και τις ανισότητες, να αναπτυχθούν με ελευθερία και αυτονομία. Σημειώνουν επιτυχίες στους επαγγελματικούς χώρους, στους οποίους δραστηριοποιούνται, αξιοποιούν τις πολλές δυνατότητές τους. Διεκδικούν τη συμμετοχή τους στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, την προώθησή τους σε θέσεις ευθύνης. Δημιουργούν. Επιμένουν.
 
Τρίτη, 8 Μαρτίου 2022, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας
 
Κείμενο 2: Παρ-ομοίωση
 
Έφυγε θυμωμένος, ήρθε αρνί.
 
Μόλις με δέκα χρόνια ξενιτιάς, επικυρώθηκε.
 
Τον κλάδεψαν. Τον τέντωσαν. Τον σκάλισαν.
Τον τύπωσαν. Τον σφράγισαν.
Τον έβαλαν στο διαμέρισμα
σαν κουρασμένο ποίημα σε αναγνωστικό, επίτηδες βαρύ,
κομμένο από προκρούστη.
 
Και τι να βρεις
σε αναγνώσεις στρογγυλές
χωρίς γωνιές για μοναξιές, πόνους συλλογισμούς,
όταν
 
η δίψα σου είναι έτοιμη να πιει από τη λάσπη;
 
Γιάννης Πλαχούρης
 
ΘΕΜΑ Α
Να αποδώσετε συνοπτικά (70-80 λέξεις) το περιεχόμενο της τελευταίας παραγράφου του κειμένου.
Μονάδες 15
 
Η ομιλήτρια επισημαίνει πως στο πλαίσιο της κρίσιμης ιστορικής περιόδου που διανύουμε σημειώνονται οπισθοδρομήσεις στο ζήτημα της ισότητας των δύο φύλων στη χώρα μας. Φαινόμενα, όπως η έμφυλη βία και η διαιώνιση στερεοτυπικών αντιλήψεων, θέτουν εμπόδια στις γυναίκες. Εκείνες, ωστόσο, συνεχίζουν την επίμονη προσπάθειά τους για την εξάλειψη των ανισοτήτων και για την προσωπική τους εξέλιξη. Με την επιτυχή παρουσία τους σε κάθε τομέα δραστηριοποίησής τους, επιζητούν την ενεργό εμπλοκή τους σε καίριες θέσεις ευθύνης και στους φορείς που λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις.  
 
ΘΕΜΑ Β
Β1. Σε μία παράγραφο (60-70 λέξεων) να παρουσιάσετε το νόημα της ακόλουθης διαπίστωσης: «Διεκδικούν τη συμμετοχή τους στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, την προώθησή τους σε θέσεις ευθύνης. Δημιουργούν. Επιμένουν.» 
Μονάδες 10
 
Σημαντική επιδίωξη των γυναικών στη χώρα μας παραμένει η ευρύτερη εκπροσώπησή τους στον χώρο της πολιτικής, όπως και σε υψηλόβαθμες θέσεις ευθύνης τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Συνιστά μια απογοητευτική διαπίστωση, άλλωστε, το γεγονός πως παρά τη δυναμική παρουσία τους σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, συναντούν ακόμη εμπόδια όταν επιδιώκουν την ανέλιξή τους στα υψηλότερα επίπεδα της ιεραρχίας. Έχουν -και αυτό είναι σαφές- τις ικανότητες, αντιμετωπίζονται όμως ακόμη με δυσπιστία.
 
Β2.α. Γιατί, κατά τη γνώμη σας, η ομιλήτρια επισημαίνει την ομοιότητα ανάμεσα στο δράμα των γυναικών της Ουκρανίας με ανάλογες περιπτώσεις προσφυγιάς των Ελλήνων;
(μονάδες 6)
 
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιχειρεί να υπενθυμίσει στους αποδέκτες της ομιλίας της πως οι δύσκολες καταστάσεις που βιώνουν οι γυναίκες στην Ουκρανία δεν αποτελούν κάτι ξένο για τη δική μας χώρα. Ο ελληνικός λαός έχει γνωρίσει καλά τον πόλεμο, την προσφυγιά και τη βαθιά αγωνία που προκαλούν τα χτυπήματα ενός ισχυρού επίδοξου κατακτητή. Υπ’ αυτό το πρίσμα η στάση των Ελλήνων απέναντι στους πολίτες της Ουκρανίας οφείλει να χαρακτηρίζεται από αισθήματα κατανόησης και συμπόνοιας, όπως κι από διάθεση αλληλεγγύης. Πρόθεση, ως εκ τούτου, της Προέδρου είναι να ευαισθητοποιήσει τους ακροατές τόσο απέναντι στην τωρινή επώδυνη εμπειρία της Ουκρανίας όσο και γενικότερα απέναντι στις απεχθείς συνέπειες των πολεμικών ενεργειών.
 
β. Στο πλαίσιο της τελευταίας παραγράφου, α) να αιτιολογήσετε την κυρίαρχη χρήση της οριστικής έγκλισης, β) να εντοπίσετε και να αιτιολογήσετε τη χρήση ενός ασύνδετου σχήματος, και γ) να εντοπίσετε έναν τρόπο οργάνωσης της παραγράφου και να εξηγήσετε πώς υπηρετεί το νόημα του κειμένου. (μονάδες 9)  
Μονάδες 15  
 
α) Η ομιλήτρια αξιοποιεί κυρίως την οριστική έγκλιση, διότι αναφέρεται σε γεγονότα και καταστάσεις της πραγματικότητας. Ενισχύει, έτσι, την αίσθηση βεβαιότητας που διέπει τον λόγο της και προσδίδει στα όσα αναφέρει αντικειμενικότητα. Τόσο η ρευστότητα που διακρίνει την τρέχουσα ιστορική περίοδο, όσο και οι δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες στην προσπάθειά τους να εδραιώσουν την ισοτιμία τους συνιστούν αληθή δεδομένα.
β) «Η έξαρση της έμφυλης βίας, η επιμονή των στερεοτύπων, οι εργασιακές δυσκολίες, η διάχυτη και πολύμορφη ανασφάλεια, την εξουθενώνουν.» Με τη χρήση του συγκεκριμένου ασύνδετου σχήματος η ομιλήτρια πυκνώνει τον λόγο της και μεταφέρει με ιδιαίτερα δραστικό τρόπο τις αρνητικές εις βάρος των γυναικών πτυχές της πραγματικότητας, μεταδίδοντας πιο αποτελεσματικά στον ακροατή τα αισθήματα συναισθηματικής κόπωσης και εξάντλησης που όλα αυτά προκαλούν σε κάθε γυναίκα της εποχής μας.
γ) Στο πλαίσιο της τελευταίας παραγράφου αξιοποιείται, μεταξύ άλλων, η μέθοδος της αιτιολόγησης, καθώς η διαπίστωση της ομιλήτριας πως συχνά «η θέση της γυναίκας… ολισθαίνει προς τα πίσω» απαιτεί κάποιου είδους τεκμηρίωση προκειμένου να γίνει κατανοητή, αλλά και αποδεκτή από τους ακροατές. Αναφέρει, έτσι, η ομιλήτρια μια σειρά από καταστάσεις της εποχής μας, οι οποίες αιτιολογούν την πεποίθησή της πως παρατηρείται οπισθοχώρηση σε ό,τι αφορά τη θέση της γυναίκας. Η έξαρση της έμφυλης βίας, η επιμονή των στερεοτύπων, όπως και οι γυναικοκτονίες, συνιστούν φαινόμενα που αιτιολογούν με επάρκεια τη διαπίστωση της ομιλήτριας.
 
Β3. Με ποιες γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα επιχειρεί η ομιλήτρια να ευαισθητοποιήσει τους ακροατές της για τη δεινή θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι γυναίκες της Ουκρανίας. Να εντοπίσετε τέσσερα σχετικά στοιχεία στο πλαίσιο της πρώτης και της δεύτερης παραγράφου και να εξηγήσετε πώς υπηρετεί το καθένα την πρόθεση της ομιλήτριας.  
Μονάδες 15
 
Η ομιλήτρια προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τους ακροατές της αξιοποιεί, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες γλωσσικές επιλογές και εκφραστικά μέσα. Μεταφορική χρήση του λόγου «έχουμε στην καρδιά… τις γυναίκες της Ουκρανίας», μέσω της οποίας επιδιώκει να αναδείξει πόσο έντονα μας συγκινεί -ή οφείλει να μας συγκινεί- η δεινή θέση των γυναικών της Ουκρανίας. Τις «έχουμε στην καρδιά μας», καθώς νιώθουμε τον πόνο τους και αγωνιούμε για εκείνες. Αξιοποίηση περιγραφής «αφουγκράζονται το βουητό του πολέμου κλεισμένες στα υπόγεια των σπιτιών τους ή στις στοές του μετρό σφίγγοντας στην αγκαλιά τους τα μωρά τους», μέσω της οποίας γίνονται εναργέστερα αντιληπτές οι στιγμές αγωνίας, φόβου και απόγνωσης των γυναικών αυτών. Αξιοποίηση ασύνδετου σχήματος «όταν πολεμούν, όταν συντρέχουν τους τραυματίες, όταν βαδίζουν μέσα στο κρύο και την ομίχλη αναζητώντας καταφύγιο», μέσω του οποίου η ομιλήτρια αναδεικνύει παραστατικά όλες εκείνες τις στιγμές κατά τις οποίες οι γυναίκες της Ουκρανίας επιδεικνύουν εξαιρετικό ψυχικό σθένος, αλλά και κινητοποιούνται από τον πόνο και την οργή που αισθάνονται για τα όσα τις έχουν εξαναγκάσει οι εχθρικές δυνάμεις να αντιμετωπίσουν. Αξιοποίηση επανάληψης «οδυνηρές μνήμες της δικής μας ιστορίας, της δικής μας προσφυγιάς», μέσω της οποίας η ομιλήτρια τονίζει εμφατικά πως παρόμοιες εμπειρίες έχουν βιώσει και οι Έλληνες. Υπόμνηση, βέβαια, που αποσκοπεί στο να υποδείξει τη δέουσα στάση απέναντι στο δράμα των πολιτών της Ουκρανίας.
 
ΘΕΜΑ Γ
Πώς αντιλαμβάνεστε τη διαδικασία μεταστροφής που βιώνει ο ήρωας του ποιήματος; Να τεκμηριώσετε την ερμηνευτική σας πρόταση αξιοποιώντας τουλάχιστον τρεις κειμενικούς δείκτες. (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15
 

Η διαδικασία, πνευματικής κυρίως, μεταστροφής του ήρωα δεν συνιστά αποτέλεσμα δικής του θελήσεως, αλλά μιας έξωθεν επιβεβλημένης προσπάθειας προκειμένου να εξομοιωθεί με τους άλλους ανθρώπους, όπως διαφαίνεται κι από το δεύτερο συνθετικό του τίτλου «-ομοίωση». Ο ήρωας αποβάλλει τα συναισθήματα θυμού που τον χαρακτήριζαν, όπως αυτό τονίζεται μέσω της αντίθεσης «Έφυγε θυμωμένος, ήρθε αρνί». Ενός θυμού που πιθανώς να πήγαζε από τη διαφωνία του με την επικρατούσα στη χώρα του κοινωνική, πολιτική ή οικονομική κατάσταση. Τα δέκα χρόνια παραμονής του στην ξενιτιά επαρκούν, ώστε να «επικυρωθεί», να αποκτήσει, δηλαδή, τον κοινωνικά αποδεκτό χαρακτήρα. Η μεταστροφή του, ωστόσο, προκύπτει μέσα από μια διαδικασία συστηματικής και έντονης παρέμβασης στα στοιχεία της προσωπικότητάς του, όπως προκύπτει από τις αλλεπάλληλες σύντομες κύριες προτάσεις με τα ρήματα δράσης («Τον κλάδεψαν. Τον τέντωσαν. Τον σκάλισαν. Τον τύπωσαν. Τον σφράγισαν.»). Μόλις ολοκληρώνουν την παρέμβασή τους τον αφήνουν «σαν ποίημα κουρασμένο» σ’ ένα αναγνωστικό «κομμένο από προκρούστη». Σ’ ένα αναγνωστικό τα περιεχόμενα του οποίου έχουν εξομοιωθεί, με μια «προκρούστεια» τακτική, ώστε τίποτε να μη διαφοροποιείται. Το «ποίημα», όμως, που προκύπτει από τη διαδικασία αυτή -ο άνθρωπος/ποίημα, στο πλαίσιο της παρομοίωσης-  δεν έχει τίποτε το αληθινό και ανθρώπινο να παρουσιάσει, αφού στις «στρογγυλές» αναγνώσεις δεν υπάρχει πια χώρος για τη μοναξιά ή τους επώδυνους συλλογισμούς.

Η τάση των κοινωνιών να μην αποδέχονται εύκολα εκείνους που έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης ή εκείνους που εναντιώνονται σε ορισμένες πτυχές τους καθιστά εμφανή τη δυσκολία ύπαρξης μιας απόλυτα δημοκρατικής κοινωνίας. Θεωρούν ευκολότερο να εξομοιώσουν τον τρόπο σκέψης των πολιτών, παρά να αποδεχτούν τη γονιμότητα της αντιπαράθεσης μεταξύ διαφορετικών θεάσεων της πραγματικότητας. 

 
ΘΕΜΑ Δ
Σε ομιλία σας στη Βουλή των Εφήβων να αναφερθείτε σε καταστάσεις που οδηγούν σε οπισθοδρόμηση τη θέση της γυναίκας στις μέρες μας, καθώς και στο παράδειγμα μιας γυναίκας από το άμεσο περιβάλλον σας, η οποία έχει κερδίσει το θαυμασμό σας. Να αναφέρετε, συνάμα, τα διδάγματα που έχετε λάβει από τη ζωή εκείνης. (350-400 λέξεις) Μονάδες 30
 
Αξιότιμοι έφηβοι βουλευτές,
 
     Έχουμε συχνά την τάση να εκλαμβάνουμε ορισμένα δικαιώματα της εποχής μας ως δεδομένα, παραγνωρίζοντας πως χωρίς συνεχή επαγρύπνηση κάθε ένα από αυτά μπορεί να υπονομευτεί. Η δημοκρατία, η ελευθερία, η ισότητα μεταξύ των φύλων συνιστούν δικαιώματα που κατακτήθηκαν σταδιακά και με συνεχείς αγώνες. Η διατήρησή τους, ωστόσο, δεν είναι δεδομένη, αν εμείς οι ίδιοι δεν τα περιφρουρούμε ενεργά.
     Οι συνεχείς δυσκολίες των τελευταίων χρόνων που προέκυψαν τόσο λόγω της οικονομικής κρίσης όσο και λόγω της πανδημίας κλόνισαν ως ένα βαθμό πτυχές των δικαιωμάτων αυτών. Η ισότιμη θέση της γυναίκας και ο οφειλόμενος απέναντί της σεβασμός τέθηκαν υπό δοκιμασία και σε αρκετές περιπτώσεις έγιναν αντιληπτά σημάδια οπισθοδρόμησης. Λόγω της παρατεταμένης συνύπαρξης των ζευγαριών, για παράδειγμα, εξαιτίας των περιορισμών στις μετακινήσεις των πολιτών, παρατηρήθηκε αύξηση στα περιστατικά έμφυλης βίας, ακόμη και στις πιο ακραίες μορφές της. Οι γυναίκες αποτέλεσαν αίφνης τον αποδέκτη της οργής ή των όποιων αρνητικών συναισθημάτων βίωναν οι σύντροφοί τους. Ο εγκλεισμός και η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης έφεραν τις γυναίκες σε δυσμενέστερη θέση.
     Προβλήματα, βέβαια, υπήρχαν και προτού γνωρίσει ο κόσμος τη δυναμική της πανδημίας. Οι γυναίκες αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες σε ό,τι αφορά την επαγγελματική τους αποκατάσταση, ιδίως όταν οι θέσεις που διεκδικούν βρίσκονται ψηλά στην ιεραρχία. Τις ακολουθούν ακόμη ορισμένα επιζήμια στερεότυπα, κρατώντας τες μακριά από θέσεις ευθύνης ή ακόμη και πολιτικής εξουσίας. Παρά την αποδεδειγμένα υψηλή απόδοσή τους σε ακαδημαϊκό επίπεδο και παρά την επιτυχή από μέρους τους διαχείριση των πολλαπλών τους ρόλων, συνεχίζει να υπάρχει δυσπιστία απέναντί τους.
     Προσωπικά δυσκολεύομαι να κατανοήσω γιατί τα στερεότυπα απέναντι στις γυναίκες εμφανίζονται τόσο ανθεκτικά. Είναι, όπως υποθέτω ότι το έχει αντιληφθεί κι εσείς, ικανότατες σε κάθε πιθανό τομέα και δεν τις διαφοροποιεί τίποτε επί της ουσίας από τους άνδρες. Στο οικογενειακό μου περιβάλλον, μάλιστα, υπάρχει μια νέας ηλικίας μητέρα, η οποία, έχοντας χάσει τον σύζυγό της, κλήθηκε να αναλάβει μόνη της την ανατροφή των παιδιών της, καθώς και τις σχετικές οικονομικές υποχρεώσεις. Μια δύσκολη ευθύνη, την οποία εκπληρώνει με αξιοθαύμαστο σθένος, χωρίς ποτέ να λυγίσει υπό το βάρος των πολλαπλών υποχρεώσεων και χωρίς ποτέ να μεταφέρει στα παιδιά της την αίσθηση πως την καταβάλει το δύσκολο έργο της.      

     Μια τέτοια στάση απέναντι στις μεγάλες δυσκολίες της ζωής συνιστά ουσιώδες παράδειγμα της ψυχικής δύναμης και των δυνατοτήτων που έχει μια γυναίκα –ή καλύτερα ένας άνθρωπος. Φέρνω συχνά στη σκέψη μου την αξιοπρέπεια, την αφοσίωση και την αγάπη που διακρίνουν κάθε πράξη της, έστω κι αν εργάζεται αδιάκοπα, έστω κι αν βρίσκεται πέρα από τα όρια της ψυχικής και σωματικής εξάντλησης. Τη θεωρώ πρότυπο δυναμισμού και αντιλαμβάνομαι χάρη σε εκείνη πόσα μπορεί να επιτύχει κάποιος, αν το επιθυμεί πραγματικά και αφοσιωθεί σε αυτό που επιδιώκει.
     Αγαπητοί, συνάδελφοι, είναι δική μας υποχρέωση να αλλάξουμε άρδην την οπτική και τις αντιλήψεις της κοινωνίας μας. Οφείλουμε να αντισταθούμε απέναντι σε οποιαδήποτε διάκριση και σε οποιοδήποτε στερεότυπο εις βάρος των γυναικών, διότι όλα αυτά αποτελούν εντελώς παρωχημένες και ανούσιες πρακτικές του παρελθόντος.
 
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.