Αρχαία ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «κατηγορέω- κατηγορῶ»

 
Αρχαία ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «κατηγορέω-κατηγορῶ»
 
Ενεργητική Φωνή
 
Ενεστώτας
Οριστική
κατηγορῶ, κατηγορεῖς, κατηγορεῖ, κατηγοροῦμεν, κατηγορεῖτε, κατηγοροῦσι(ν)
Υποτακτική
κατηγορῶ, κατηγορῇς, κατηγορῇ, κατηγορῶμεν, κατηγορῆτε, κατηγορῶσι(ν)
Ευκτική
κατηγοροῖμι, κατηγοροῖς, κατηγοροῖ (ή κατηγοροίην, κατηγοροίης, κατηγοροίη), κατηγοροῖμεν, κατηγοροῖτε, κατηγοροῖεν
Προστακτική
---, κατηγόρει, κατηγορείτω, ---, κατηγορεῖτε, κατηγορούντων
Απαρέμφατο
κατηγορεῖν
Μετοχή
κατηγορῶν, κατηγοροῦσα, κατηγοροῦν
 
Παρατατικός
Οριστική
κατηγόρουν, κατηγόρεις, κατηγόρει, κατηγοροῦμεν, κατηγορεῖτε, κατηγόρουν
 
Μέλλοντας
Οριστική
κατηγορήσω, κατηγορήσεις, κατηγορήσει, κατηγορήσομεν, κατηγορήσετε, κατηγορήσουσι(ν)
Ευκτική
κατηγορήσοιμι, κατηγορήσοις, κατηγορήσοι, κατηγορήσοιμεν, κατηγορήσοιτε, κατηγορήσοιεν
Απαρέμφατο
κατηγορήσειν
Μετοχή
κατηγορήσων, κατηγορήσουσα, κατηγορῆσον
 
Μέλλοντας συνηρημένος
Οριστική
κατερῶ, κατερεῖς, κατερεῖ, κατεροῦμεν, κατερεῖτε, κατεροῦσι(ν)
Ευκτική
κατεροῖμι ή κατεροίην, κατεροῖς ή κατεροίης, κατεροῖ ή κατεροίη, κατεροῖμεν, κατεροῖτε, κατεροῖεν
Απαρέμφατο
κατερεῖν
Μετοχή
κατερῶν, κατεροῦσα, κατεροῦν
 
Αόριστος
Οριστική
κατηγόρησα, κατηγόρησας, κατηγόρησε(ν), κατηγορήσαμεν, κατηγορήσατε, κατηγόρησαν
Υποτακτική
κατηγορήσω, κατηγορήσῃς, κατηγορήσῃ, κατηγορήσωμεν, κατηγορήσητε, κατηγορήσωσι(ν)
Ευκτική
κατηορήσαιμι, κατηγορήσαις ή κατηγορήσειας, κατηγορήσαι ή κατηγορήσειε(ν), κατηγορήσαιμεν, κατηγορήσαιτε, κατηγορήσαιεν ή κατηγορήσειαν
Προστακτική
---, κατηγόρησον, κατηγορησάτω, ---, κατηγορήσατε, κατηγορησάντων (ή κατηγορησάτωσαν)
Απαρέμφατο
κατηγορῆσαι
Μετοχή
κατηγορήσας, κατηγορήσασα, κατηγορῆσαν
 
Αόριστος Β΄
Οριστική
κατεῖπον, κατεῖπες, κατεῖπε, κατείπομεν, κατείπετε, κατεῖπον
Υποτακτική
κατείπω, κατείπῃς, κατείπῃ, κατείπωμεν, κατείπητε, κατείπωσι(ν)
Ευκτική
κατείποιμι, κατείποις, κατείποι, κατείποιμεν, κατείποιτε, κατείποιεν
Προστακτική
---, κάτειπε, κατειπέτω, ---, κατείπετε, κατειπόντων ή κατειπέτωσαν
Απαρέμφατο
κατειπεῖν
Μετοχή
κατειπών, κατειποῦσα, κατειπόν
 
Παρακείμενος
Οριστική
κατηγόρηκα, κατηγόρηκας, κατηγόρηκε, κατηγορήκαμεν, κατηγορήκατε, κατηγορήκασι(ν)
 
Υποτακτική
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός ὦ
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός ᾖς
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός ᾖ
κατηγορηκότες- κατηγορηκυῖαι- κατηγορηκότα ὦμεν
κατηγορηκότες- κατηγορηκυῖαι- κατηγορηκότα ἦτε
κατηγορηκότες- κατηγορηκυῖαι- κατηγορηκότα ὦσι
 
Ευκτική
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός εἴην
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός εἴης
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός εἴη
κατηγορηκότες- κατηγορηκυῖαι- κατηγορηκότα εἴημεν (εἶμεν)
κατηγορηκότες- κατηγορηκυῖαι- κατηγορηκότα εἴητε (εἶτε)
κατηγορηκότες- κατηγορηκυῖαι- κατηγορηκότα εἴησαν (εἶεν)
 
Προστακτική
---
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός ἴσθι
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός ἔστω
---
κατηγορηκότες- κατηγορηκυῖαι- κατηγορηκότα ἔστε
κατηγορηκότες- κατηγορηκυῖαι- κατηγορηκότα ἔστων
 
Απαρέμφατο
κατηγορηκέναι
Μετοχή
κατηγορηκώς- κατηγορηκυῖα- κατηγορηκός
 
& Παρακείμενος
Οριστική
κατείρηκα, κατείρηκας, κατείρηκε, κατειρήκαμεν, κατειρήκατε, κατειρήκασι(ν)
 
Υποτακτική
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός ὦ
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός ᾖς
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός ᾖ
κατειρηκότες- κατειρηκυῖαι- κατειρηκότα ὦμεν
κατειρηκότες- κατειρηκυῖαι- κατειρηκότα ἦτε
κατειρηκότες- κατειρηκυῖαι- κατειρηκότα ὦσι
 
Ευκτική
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός εἴην
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός εἴης
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός εἴη
κατειρηκότες- κατειρηκυῖαι- κατειρηκότα εἴημεν (εἶμεν)
κατειρηκότες- κατειρηκυῖαι- κατειρηκότα εἴητε (εἶτε)
κατειρηκότες- κατειρηκυῖαι- κατειρηκότα εἴησαν (εἶεν)
 
Προστακτική
---
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός ἴσθι
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός ἔστω
---
κατειρηκότες- κατειρηκυῖαι- κατειρηκότα ἔστε
κατειρηκότες- κατειρηκυῖαι- κατειρηκότα ἔστων
 
Απαρέμφατο
κατειρηκέναι
Μετοχή
κατειρηκώς- κατειρηκυῖα- κατειρηκός
 
Υπερσυντέλικος
Οριστική
κατηγορήκειν, κατηγορήκεις, κατηγορήκει, κατηγορήκεμεν, κατηγορήκετε, κατηγορήκεσαν
 
Μέση Φωνή
 
Ενεστώτας
Οριστική
κατηγοροῦμαι, κατηγορῇ ή κατηγορεῖ, κατηγορεῖται, κατηγορούμεθα, κατηγορεῖσθε, κατηγοροῦνται
Υποτακτική
κατηγορῶμαι, κατηγορῇ, κατηγορῆται, κατηγορώμεθα, κατηγορῆσθε, κατηγορῶνται
Ευκτική
κατηγοροῖμην, κατηγοροῖο, κατηγοροῖτο, κατηγοροίμεθα, κατηγοροῖσθε, κατηγοροῖντο
Προστακτική
---, κατηγοροῦ, κατηγορείσθω, ---, κατηγορεῖσθε, κατηγορείσθων ή κατηγορείσθωσαν
Απαρέμφατο
κατηγορεῖσθαι
Μετοχή
κατηγορούμενος
κατηγορουμένη
κατηγορούμενον
 
Παρατατικός
Οριστική
κατηγορούμην, κατηγοροῦ, κατηγορεῖτο, κατηγορούμεθα, κατηγορεῖσθε, κατηγοροῦντο
 
Παθητικός Μέλλοντας
Οριστική
κατηγορηθήσομαι, κατηγορηθήσῃ ή κατηγορηθήσει, κατηγορηθήσεται, κατηγορηθησόμεθα, κατηγορηθήσεσθε, κατηγορηθήσονται
Ευκτική
κατηγορηθησοίμην, κατηγορηθήσοιο, κατηγορηθήσοιτο, κατηγορηθησοίμεθα, κατηγορηθήσοισθε, κατηγορηθήσοιντο
Απαρέμφατο
κατηγορηθήσεσθαι
Μετοχή
κατηγορηθησόμενος
κατηγορηθησομένη
κατηγορηθησόμενον
 
Παθητικός Αόριστος
Οριστική
κατηγορήθην, κατηγορήθης, κατηγορήθη, κατηγορήθημεν, κατηγορήθητε, κατηγορήθησαν
Υποτακτική
κατηγορηθῶ, κατηγορηθῇς, κατηγορηθῇ, κατηγορηθῶμεν, κατηγορηθῆτε, κατηγορηθῶσι(ν)
Ευκτική
κατηγορηθείην, κατηγορηθείης, κατηγορηθείη, κατηγορηθείημεν ή κατηγορηθεῖμεν, κατηγορηθείητε ή κατηγορηθεῖτε, κατηγορηθείησαν ή κατηγορηθεῖεν
Προστακτική
---, κατηγορήθητι, κατηγορηθήτω, ---, κατηγορήθητε, κατηγορηθέντων ή κατηγορηθήτωσαν
Απαρέμφατο
κατηγορηθῆναι
Μετοχή
κατηγορηθείς
κατηγορηθεῖσα
κατηγορηθέν
 
Παρακείμενος
Οριστική
κατηγόρημαι, κατηγόρησαι, κατηγόρηται, κατηγορήμεθα, κατηγόρησθε, κατηγόρηνται
 
Υποτακτική
κατηγορημένος- κατηγορημένη- κατηγορημένον ὦ
κατηγορημένος- κατηγορημένη- κατηγορημένον ᾖς
κατηγορημένος- κατηγορημένη- κατηγορημένον ᾖ
κατηγορημένοι- κατηγορημέναι- κατηγορημένα ὦμεν
κατηγορημένοι- κατηγορημέναι- κατηγορημένα ἦτε
κατηγορημένοι- κατηγορημέναι- κατηγορημένα ὦσι
 
Ευκτική
κατηγορημένος- κατηγορημένη- κατηγορημένον εἴην
κατηγορημένος- κατηγορημένη- κατηγορημένον εἴης
κατηγορημένος- κατηγορημένη- κατηγορημένον εἴη
κατηγορημένοι- κατηγορημέναι- κατηγορημένα εἴημεν (εἶμεν)
κατηγορημένοι- κατηγορημέναι- κατηγορημένα εἴητε (εἶτε)
κατηγορημένοι- κατηγορημέναι- κατηγορημένα εἴησαν (εἶεν)
 
Προστακτική
---, κατηγόρησο, κατηγορήσθω, ---, κατηγόρησθε, κατηγορήσθων ή κατηγορήσθωσαν
 
Απαρέμφατο
κατηγορῆσθαι
Μετοχή
κατηγορημένος,
κατηγορημένη,
κατηγορημένον
 
Υπερσυντέλικος
κατηγορήμην, κατηγόρησο, κατηγόρητο, κατηγορήμεθα, κατηγόρησθε, κατηγόρηντο

Αρχαία ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «μοχθέω-ῶ»

Αρχαία ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «μοχθέω-ῶ»
 
μοχθῶ: κοπιάζω, υποφέρω
 
Ενεστώτας
Οριστική
μοχθῶ, μοχθεῖς, μοχθεῖ, μοχθοῦμεν, μοχθεῖτε, μοχθοῦσι(ν)
Υποτακτική
μοχθῶ, μοχθῇς, μοχθῇ, μοχθῶμεν, μοχθῆτε, μοχθῶσι(ν)
Ευκτική
μοχθοῖμι, μοχθοῖς, μοχθοῖ, ή μοχθοίην, μοχθοίης, μοχθοίη, μοχθοῖμεν, μοχθοῖτε, μοχθοῖεν
Προστακτική
---, μόχθει, μοχθείτω, ---, μοχθεῖτε, μοχθούντων (ή μοχθείτωσαν)
Απαρέμφατο
μοχθεῖν
Μετοχή
μοχθῶν, μοχθοῦσα, μοχθοῦν
 
Παρατατικός
Οριστική
ἐμόχθουν, ἐμόχθεις, ἐμόχθει, ἐμοχθοῦμεν, ἐμοχθεῖτε, ἐμόχθουν
 
Μέλλοντας
Οριστική
μοχθήσω, μοχθήσεις, μοχθήσει, μοχθήσομεν, μοχθήσετε, μοχθήσουσι(ν)
Ευκτική
μοχθήσοιμι, μοχθήσοις, μοχθήσοι, μοχθήσοιμεν, μοχθήσοιτε, μοχθήσοιεν
Απαρέμφατο
μοχθήσειν
Μετοχή
μοχθήσων, μοχθήσουσα, μοχθῆσον
 
Αόριστος
Οριστική
ἐμόχθησα, ἐμόχθησας, ἐμόχθησε(ν), ἐμοχθήσαμεν, ἐμοχθήσατε, ἐμόχθησαν
Υποτακτική
μοχθήσω, μοχθήσῃς, μοχθήσῃ, μοχθήσωμεν, μοχθήσητε, μοχθήσωσι(ν)
Ευκτική
μοχθήσαιμι, μοχθήσαις ή μοχθήσειας, μοχθήσαι ή μοχθήσαιε(ν) μοχθήσαιμεν, μοχθήσαιτε, μοχθήσαιεν ή μοχθήσειαν
Προστακτική
---, μόχθησον, μοχθησάτω, ---, μοχθήσατε, μοχθησάντων (ή μοχθησάτωσαν)
Απαρέμφατο
μοχθῆσαι
Μετοχή
μοχθήσας, μοχθήσασα, μοχθῆσαν
 
Παρακείμενος
Οριστική
μεμόχθηκα, μεμόχθηκας, μεμόχθηκε, μεμοχθήκαμεν, μεμοχθήκατε, μεμοχθήκασι(ν)
 
Υποτακτική
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός ὦ
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός ᾖς
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός ᾖ
μεμοχθηκότες- μεμοχθηκυῖαι- μεμοχθηκότα ὦμεν
μεμοχθηκότες- μεμοχθηκυῖαι- μεμοχθηκότα ἦτε
μεμοχθηκότες- μεμοχθηκυῖαι- μεμοχθηκότα ὦσι
 
Ευκτική
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός εἴην
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός εἴης
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός εἴη
μεμοχθηκότες- μεμοχθηκυῖαι- μεμοχθηκότα εἴημεν (εἶμεν)
μεμοχθηκότες- μεμοχθηκυῖαι- μεμοχθηκότα εἴητε (εἶτε)
μεμοχθηκότες- μεμοχθηκυῖαι- μεμοχθηκότα εἴησαν (εἶεν)
 
Προστακτική
---
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός ἴσθι
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός ἔστω
---
μεμοχθηκότες- μεμοχθηκυῖαι- μεμοχθηκότα ἔστε
μεμοχθηκότες- μεμοχθηκυῖαι- μεμοχθηκότα ἔστων
 
Απαρέμφατο
μεμοχθηκέναι
Μετοχή
μεμοχθηκώς- μεμοχθηκυῖα- μεμοχθηκός
 
Υπερσυντέλικος
Οριστική
ἐμεμοχθήκειν, ἐμεμοχθήκεις, ἐμεμοχθήκει, ἐμεμοχθήκεμεν, ἐμεμοχθήκετε, ἐμεμοχθήκεσαν

Αρχαία ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «μέμφομαι»

Αρχαία ελληνικά: Αναλυτική κλίση ρήματος «μέμφομαι»

μέμφομαι: κατηγορώ, μαλώνω, ψέγω 

Ενεστώτας
Οριστική
μέμφομαι, μέμφῃ ή μέμφει, μέμφεται, μεμφόμεθα, μέμφεσθε, μέμφονται
Υποτακτική
μέμφωμαι, μέμφῃ, μέμφηται, μεμφώμεθα, μέμφησθε, μέμφωνται
Ευκτική
μεμφοίμην, μέμφοιο, μέμφοιτο, μεμφοίμεθα, μέμφοισθε, μέμφοιντο
Προστακτική
---, μέμφου, μεμφέσθω, ---, μέμφεσθε, μεμφέσθων ή μεμφέσθωσαν
Απαρέμφατο
μέμφεσθαι
Μετοχή
μεμφόμενος
μεμφομένη
μεμφόμενον
 
Παρατατικός
Οριστική
ἐμεμφόμην, ἐμέμφου, ἐμέμφετο, ἐμεμφόμεθα, ἐμέμφεσθε, ἐμέμφοντο
 
Μέλλοντας
Οριστική
μέμψομαι, μέμψῃ ή μέμψει, μέμψεται, μεμψόμεθα, μέμψεσθε, μέμψονται
Ευκτική
μεμψοίμην, μέμψοιο, μέμψοιτο, μεμψοίμεθα, μέμψοισθε, μέμψοιντο
Απαρέμφατο
μέμψεσθαι
Μετοχή
μεμψόμενος
μεμψομένη
μεμψόμενον
 
Παθητικός Μέλλοντας
Οριστική
μεμφθήσομαι, μεμφθήσῃ ή μεμφθήσει, μεμφθήσεται, μεμφθησόμεθα, μεμφθήσεσθε, μεμφθήσονται
Ευκτική
μεμφθησοίμην, μεμφθήσοιο, μεμφθήσοιτο, μεμφθησοίμεθα, μεμφθήσοισθε, μεμφθήσοιντο
Απαρέμφατο
μεμφθήσεσθαι
Μετοχή
μεμφθησόμενος
μεμφθησομένη
μεμφθησόμενον
 
Αόριστος
Οριστική
ἐμεμψάμην, ἐμέμψω, ἐμέμψατο, ἐμεμψάμεθα, ἐμέμψασθε, ἐμέμψαντο
Υποτακτική
μέμψωμαι, μέμψῃ, μέμψηται, μεμψώμεθα, μέμψησθε, μέμψωνται
Ευκτική
μεμψαίμην, μέμψαιο, μέμψαιτο, μεμψαίμεθα, μέμψαισθε, μέμψαιντο
Προστακτική
---, μέμψαι, μεμψάσθω, ---, μέμψασθε, μεμψάσθων ή μεμψάσθωσαν
Απαρέμφατο
μέμψασθαι
Μετοχή
μεμψάμενος
μεμψαμένη
μεμψάμενον
 
Παθητικός Αόριστος
Οριστική
ἐμέμφθην, ἐμέμφθης, ἐμέμφθη, ἐμέμφθημεν, ἐμέμφθητε, ἐμέμφθησαν
Υποτακτική
μεμφθῶ, μεμφθῇς, μεμφθῇ, μεμφθῶμεν, μεμφθῆτε, μεμφθῶσι(ν)
Ευκτική
μεμφθείην, μεμφθείης, μεμφθείη, μεμφθείημεν ή μεμφθεῖμεν, μεμφθείητε ή μεμφθεῖτε, μεμφθείησαν ή μεμφθεῖεν
Προστακτική
---, μέμφθητι, μεμφθήτω, ---, μέμφθητε, μεμφθέντων ή μεμφθήτωσαν
Απαρέμφατο
μεμφθῆναι
Μετοχή
μεμφθείς
μεμφθεῖσα
μεμφθέν

Σοφοκλέους, Αντιγόνη: Β΄ Στάσιμο (582-625) Ερμηνευτικές ερωτήσεις

Σοφοκλέους, Αντιγόνη: Β΄ Στάσιμο (582-625) Ερμηνευτικές ερωτήσεις
 
ΧΟ.     Καλόμοιρος οπού δε γεύτηκε ζωή πικρή·
όποιος από θεού του σείστηκε συθέμελα το σπίτι,
να σέρνει συμφορές σωρό στο σόι του δε σώνει·
όπως το κύμα του γιαλού
την ανεμόδαρτη την άμμο πίσσα σωριάζει στο βυθό,
όταν ορμά με την ανεμική της Θράκης
το θεοσκότεινο το πέλαγος                                                             590
κι όταν βογκούν στενάζοντας τα πληγωμένα βράχια.   
Αιώνες θωρώ στο σπίτι των Λαβδακιδών
πάθη νεκρών πάνω σε πάθη να πέφτουν·
η μια την άλλη γενιά δεν μπορεί ν’ αλαφρώσει·
κάποιος θεός τη ρημάζει κι αλύτρωτη μένει.
Τώρα στο σπίτι του Οιδίποδα φάνηκε φως                                 600
απάνω στη στερνή του ρίζα·
όμως των θεών του κάτω κόσμου
το φονικό τη θερίζει δρεπάνι,
η τύφλα του νου κι ο αστόχαστος λόγος.
 
Τη δύναμή σου, Δία,
ποιος αλαζόνας άνθρωπος θα γονατίσει;
ο ύπνος δεν την καταλεί, που μας γερνάει,
ούτε κι οι μήνες των θεών, που δε νυστάζουν.
Αιώνιος δυνάστης κυβερνάς
στη λαμπερή φωτοχυσία του Ολύμπου.                                       610
Μέλλον, παρόν και παρελθόν
αυτός ο νόμος τα σφραγίζει:
ο βίος των θνητών καιρό δε σέρνεται πολύ
έξω από της συμφοράς το μονοπάτι.
 
Οι πλάνες ελπίδες που σ’ άλλους βγαίνουν σε καλό,
σ’ άλλους απάτη γίνονται κούφιας λαχτάρας·
φωλιάζει στον ανίδεο,
ώσπου να γλείψει της φωτιάς η φλόγα το ποδάρι του·
κάποιος φανέρωσε λόγο βαρύ, γι’ αυτό σοφό:                            620
το κακό φαντάζει καλό
στο νου εκείνου
που θεός στη συμφορά τον πάει·
κι έξω από συμφορές για λίγο χρόνο χαίρεται.  
                         
            (Έρχεται ο Αίμονας.)
 
Αλλά να κι ο Αίμονας, το στερνοπαίδι σου·
φτάνει τάχα πικραμένος για τη μοίρα
που προσμένει την Αντιγόνη την άμοιρη
και περίλυπος για το χαμένο ταίρι;                                               630
ΚΡ.      Αμέσως θα το μάθουμε κι απο μάντεις καλύτερα.
Παιδί μου, μήπως άκουσες την τελεσίδικη ποινή
για τη μνηστή σου και φτάνεις χολωμένος στον πατέρα σου,
ή ό,τι και να κάνουμε μας αγαπάς ακόμη;
 
Ερμηνευτικές ερωτήσεις
 
1. Ποιο θέµα επιλέγει για το δεύτερο στάσιµο ο ποιητής και πώς το συνδέει νοηµατικά µε το δεύτερο επεισόδιο;
 
Ο χορός επιλέγει να αναφερθεί στην αναπόφευκτη σύνδεση του ανθρώπινου βίου με τη δυστυχία και τη συμφορά. Οι άνθρωποι, όπως είναι διαχρονικά διαπιστωμένο, δεν μπορούν να αποφύγουν τον πόνο, τις απώλειες και τα τραγικά γεγονότα, αφού ως θνητοί είναι καταδικασμένοι να έρχονται αντιμέτωποι συνεχώς με το ευάλωτο τόσο της δικής τους φύσης όσο και των προσώπων που αγαπούν. Πρόκειται για ένα θέμα άμεσα συνδεόμενο με τις εξελίξεις της τραγωδίας, καθώς ο Κρέοντας έχει μόλις διακηρύξει την πρόθεσή του να θανατώσει την Αντιγόνη. Διαφαίνεται, έτσι, πως η ήδη πολλαπλώς ταλαιπωρημένη γενιά των Λαβδακιδών συνεχίζει την πορεία της προς την καταστροφή.
 
2. Για κάθε στροφή και αντιστροφή του δευτέρου στάσιµου να δώσετε έναν τίτλο αντιπροσωπευτικό για το περιεχόµενό τους.
 
1^η στροφή: Η θεϊκή οργή μπορεί να ξεριζώσει συθέμελα τη ζωή ενός ανθρώπου.
1^η αντιστροφή: Τα αλλεπάλληλα πάθη του οίκου των Λαβδακιδών, ο οποίος δέχεται τα χτυπήματα της θεϊκής οργής.
2^η στροφή: Η δύναμη του Δία είναι ακατάλυτη, ενώ η ζωή των ανθρώπων καταδικασμένη να οδηγηθεί στις συμφορές.
2^η αντιστροφή: Οι πλάνες ελπίδες οδηγούν τον άνθρωπο στον χαμό του, αφού οι θεοί συγχύζουν τη σκέψη όποιου θέλουν να τον καταστρέψουν.
 
3. Μιλώντας για την ανθρώπινη δυστυχία ο χορός σκέφτεται το βασιλικό οίκο των Λαβδακιδών. Να αναφέρετε συγκεκριµένα ποιες συµφορές των Λαβδακιδών σας είναι γνωστές και ποιες ήταν οι αιτίες τους.
 
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Κάδμος, ιδρυτής της Θήβας, σκότωσε το ιερό φίδι του Άρη που φύλαγε την πηγή του θεού. Ο εγγονός του Λάβδακος καταδίωξε τη λατρεία του θεού Διονύσου και αμάρτησε κατά του θεού. Ο γιος του Λάιος απήγαγε τον γιο του Πέλοπα Χρύσιππο και ο Πέλοπας τον καταράστηκε να πεθάνει άτεκνος ή να σκοτωθεί από το παιδί του. Από εκεί ξεκινούν οι συμφορές του γένους των Λαβδακιδών, που για τρεις συνεχόμενες γενιές υποφέρουν απ' αυτή τη βαριά κατάρα.
Ο Οιδίπους, γιος του Λαΐου, σκότωσε, χωρίς να το γνωρίζει τον πατέρα του και παντρεύτηκε τη μητέρα του, την Ιοκάστη, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Πολυνείκη και τον Ετεοκλή, και δύο κόρες, την Αντιγόνη και την Ισμήνη. Όταν αποκαλύφθηκε η τραγική αλήθεια, η Ιοκάστη απαγχονίστηκε και ο Οιδίπους αυτοτυφλώθηκε και αυτοεξορίστηκε. Σε σωζόμενο απόσπασμα της Θηβαΐδας αναφέρεται ότι ο Οιδίποδας καταράστηκε τους δυο γιους του να μοιράσουν την κληρονομιά του με οπλισμένο χέρι και να κατεβούν στον Αδη αλληλοσφαγμένοι, επειδή είχαν παραβεί την εντολή του να μη χρησιμοποιήσουν ποτέ το ασημένιο τραπέζι του Κάδμου και το χρυσό κύπελλο (δέπας), με το οποίο έπινε κρασί ο Λάιος.
Τα δύο αδέλφια, Πολυνείκης και Ετεοκλής, συμφώνησαν να βασιλέψουν διαδοχικά ανά ένα χρόνο. Πρώτος βασίλεψε ο Ετεοκλής, ο οποίος όμως αρνήθηκε να παραδώσει την εξουσία στον Πολυνείκη. Ο Πολυνείκης έφυγε από τη Θήβα και πήγε στο Άργος, όπου παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά Άδραστου. Μαζί με τον πεθερό του και άλλους πέντε Αργείους ηγεμόνες εκστράτευσε εναντίον της Θήβας, για να διεκδικήσει την εξουσία. Οι επτά Αργείοι αρχηγοί τάχθηκαν απέναντι από τους επτά Θηβαίους ήρωες που υπερασπίζονταν τις επτά πύλες της Θήβας. Απέναντι από τον Ετεοκλή ήταν ο Πολυνείκης. Η τελική μονομαχία των δύο αδερφών επιβεβαίωσε την κατάρα του Οιδίποδα. Τα δύο αδέρφια έπεσαν αλληλοσκοτωμένα μπροστά στα τείχη της πόλης, η οποία όμως σώθηκε.
 
4. Με τι παροµοιάζει ο ποιητής τη θεϊκή οργή στην πρώτη στροφή; Να εκτιµήσετε τις αισθητικές εντυπώσεις που δηµιουργούνται στους θεατές µε την παροµοίωση και τα άλλα λογοτεχνικά σχήµατα στην ίδια στροφή.
 
Η θεϊκή οργή παρομοιάζεται με το αγριεμένο από τον άνεμο κύμα, το οποίο παρασύρει με μανία την άμμο σπρώχνοντάς τη βαθιά μέσα στη σκοτεινή θάλασσα και με τα χτυπήματά του κάνει τα βράχια να βογκάνε. Η εικόνα της παρομοίωσης αυτής είναι ιδιαιτέρως δραστική, εφόσον παρουσιάζει με ενάργεια τη δύναμη της θεϊκής οργής και το ξερίζωμα που αυτή μπορεί να προκαλέσει. Τόσο σε οπτικό όσο και σε ηχητικό επίπεδο οι θεατές μπορούν να ανακαλέσουν στη μνήμη τους την τρομακτική δύναμη της μανιασμένης θάλασσας και να νιώσουν την ταραχή που αυτή τους προκαλεί. Τα προσωποποιημένα βράχια, άλλωστε, που έχουν πληγωθεί και βογκούν από τον πόνο συνιστούν σαφή δήλωση της οδύνης που μπορεί να προκαλέσει η αγριεμένη θάλασσα και κατ’ επέκταση ο θυμός των θεών.
 
5. «Τώρα στο σπίτι του Οιδίποδα ... η τύφλα του νου κι ο αστόχαστος λόγος»: Στο απόσπασµα αυτό της πρώτης αντιστροφής να εντοπίσετε τις µεταφορές και να εξηγήσετε σε ποια γεγονότα ή σε ποιο πρόσωπο, ιδέες, σκέψεις και αποφάσεις αποδίδονται.
 
Το «φως» που εμφανίζεται στο σπίτι του Οιδίποδα παραπέμπει κυρίως στην Αντιγόνη, η οποία μέσω του αρραβώνα της με τον Αίμονα θα μπορούσε να δημιουργήσει τη δική της οικογένεια και να δώσει συνέχεια στη γενιά της. Η «στερνή ρίζα» του Οιδίποδα είναι τα εναπομείναντα παιδιά του, η Ισμήνη και η Αντιγόνη, που έχουν, αν το θελήσουν, τη δυνατότητα να προχωρήσουν τη ζωή τους και να αποκτήσουν δικά τους παιδιά. Το φονικό «δρεπάνι» που «θερίζει» τη στερνή ρίζα του Οιδίποδα αναφέρεται κυρίως στην Αντιγόνη, εφόσον αυτή θα πέσει θύμα τόσο του δικού της πείσματος να εναντιωθεί στη θέληση του βασιλιά όσο και στην απάνθρωπη διάθεση του Κρέοντα να τιμωρήσει το νεκρό σώμα του Πολυνείκη, για χάρη του οποίου η ηρωίδα θα επιλέξει να θυσιαστεί. Η «τύφλα» του και ο «αστόχαστος» λόγος παραπέμπουν στις πράξεις της Αντιγόνης, η οποία αφενός παραβαίνει την εντολή του Κρέοντα και αφετέρου του μιλά με προσβλητικό τρόπο επισφραγίζοντας την καταδίκη της. Οι μεταφορές αυτές, βέβαια, θα μπορούσαν να αποδοθούν και στον Κρέοντα, καθώς λειτουργεί με υπεροπτικό τρόπο, παραβιάζει το άγραφο θεϊκό δίκαιο και διακηρύττει μια διαταγή που προκαλεί αποτροπιασμό στους πολίτες της Θήβας.
 
6. Ποια αντίληψη για την ανθρώπινη µοίρα και για το «νόµο» του ∆ία εκφράζεται στη δεύτερη στροφή;
 
Ο χορός παρουσιάζει τη μοίρα των ανθρώπων αιώνια καταδικασμένη («Μέλλον, παρόν και παρελθόν») να μην μπορεί να ξεφύγει από τη συμφορά, αφού οι άνθρωποι είναι θνητοί, αδύναμοι και ευάλωτοι. Όσο κι αν επιθυμούν το αντίθετο, είναι αδύνατο να μην έρθουν αργά ή γρήγορα αντιμέτωποι με τον πόνο της απώλειας ή με ποικίλες δυσκολίες και άλλες οδυνηρές καταστάσεις που επισφραγίζουν την ορθότητα της διαπίστωσης του χορού. Στον αντίποδα των αδύναμων θνητών βρίσκεται ο πανίσχυρος Δίας, ο οποίος ελέγχει και καθορίζει με τη βούλησή του καθετί. Η δύναμή του δεν γνωρίζει τέλος, ούτε κάμπτεται με το πέρασμα του χρόνου. Παραμένει ακατάλυτη και αναλλοίωτη∙ σταθερά αντίθετη σε οποιαδήποτε ένδειξη αλαζονείας και υπεροψίας από τη μεριά των θνητών. Είναι, άλλωστε, αυτή η δύναμη που έχει ορίσει την ταπείνωση των ανθρώπων μέσω του πόνου και των συμφορών. Οι άνθρωποι δεν πρέπει να λησμονούν την προσωρινότητά τους και δεν πρέπει να θεωρούν πως η όποια «εξουσία» τους δίνεται είναι παντελώς ανίσχυρη απέναντι στη θεϊκή δύναμη και βούληση.   
 
7. «Το κακό φαντάζει καλό στο νου εκείνου που ο θεός στη συµφορά τον πάει»: Ο λόγος του χορού σ’ αυτό το χωρίο, όπως και αλλού, είναι αινιγµατικός. Σε ποιον από τους ήρωες του δράµατος νοµίζετε ότι αναφέρεται αυτή η επισήµανση; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
 
Ο λόγος του χορού είναι ανοιχτός σε διαφορετικές αναγνώσεις και ερμηνείες, διότι υπάρχουν δύο κεντρικά πρόσωπα που οδηγούνται παράλληλα στη συμφορά. Πρωτίστως η Αντιγόνη, για την οποία ο Κρέοντας ανακοίνωσε την πρόθεσή του να τη θανατώσει, αφού όχι μόνο παραβίασε τη διαταγή του, αλλά τον αντιμετώπισε κιόλας με ασέβεια και απαξίωση. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, έστω κι αν δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό, ο ίδιος ο Κρέοντας προετοιμάζει τη δική του καταστροφή με τις αποφάσεις και τα λεγόμενά του. Η διαταγή του, με την οποία έθεσε στο στόχαστρο το άψυχο σώμα του Πολυνείκη, έρχεται σε αντίθεση με τη θέληση των θεών του Κάτω Κόσμου, προκαλώντας εύλογα την αγανάκτησή τους. Ο Κρέοντας, όμως, θα συνεχίσει παρασυρμένος από την ψευδαίσθηση της «εξουσίας» του να προκαλεί ύβρη απέναντι στους θεούς, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί κι εκείνος στην καταστροφή του.
 
8. Η είσοδος του Αίµονα στη σκηνή αµέσως σχεδόν µετά την καταδίκη της Αντιγόνης δίνει νέα τροπή στο δράµα. Ποια αισθήµατα νοµίζετε ότι τρέφει ο Αίµονας για την Αντιγόνη και ποιες είναι οι αναµενόµενες αντιδράσεις του απέναντι στις αποφάσεις του πατέρα του; Γιατί ο χορός αναρωτιέται για τα αισθήµατα του Αίµονα;
 
Τόσο ο χορός όσο και ο Κρέοντας αναρωτιούνται σχετικά με το ποια στάση θα τηρήσει ο Αίμονας και ποια θα είναι η αντίδρασή του απέναντι στην καταδικαστική για την Αντιγόνη απόφαση του πατέρα του. Η απορία του χορού εξάπτει το ενδιαφέρον του κοινού, καθώς δεν είναι απόλυτα σαφές το αν ο Αίμονας θα επιλέξει να συγκρουστεί με τον πατέρα του ή όχι. Ο Αίμονας, άλλωστε, έρχεται αντιμέτωπος με ένα ισχυρό δίλημμα, εφόσον από τη μία οφείλει να δείξει τον οφειλόμενο σεβασμό στον πατέρα του και βασιλιά της πόλης και από την άλλη θα θελήσει εύλογα να προφυλάξει την αρραβωνιαστικιά του από το μένος του πατέρα του. Αν, μάλιστα, ισχύει όντως η διαπίστωση της Ισμήνης πως ο Αίμονας και η Αντιγόνη αποτελούν ένα πολύ ταιριαστό και αγαπημένο ζευγάρι, τότε ο Αίμονας δεν μπορεί παρά να έχει πληγωθεί βαθύτατα από την απόφαση του πατέρα του. Είναι, ως εκ τούτου, σχεδόν βέβαιο πως θα εκφράσει με λιγότερο ή περισσότερο έντονο τρόπο τις αντιρρήσεις του και θα επιδιώξει να αλλάξει τη γνώμη του Κρέοντα.
 
9. Να συγκρίνετε το δεύτερο στάσιµο µε το πρώτο. Ποιες διαφορές παρατηρείτε και πού οφείλονται;
 
Στο δεύτερο στάσιμο, το οποίο ακολουθεί την εμφατική δήλωση του Κρέοντα πως η θανάτωση της Αντιγόνης είναι αποφασισμένη και αναπόφευκτη, κυριαρχεί απαισιόδοξο κλίμα. Ο χορός υπενθυμίζει τις συνεχείς συμφορές που χτυπούν τον καταραμένο οίκο των Λαβδακιδών και επισημαίνει πως η ζωή των ανθρώπων οδηγείται πάντοτε στην πορεία του χαμού και της συμφοράς. Διαφαίνεται, έτσι, η στενή διασύνδεση ανάμεσα στο δεύτερο στάσιμο και την πλοκή του έργου τόσο λόγω της αναμενόμενης πια μοίρας της Αντιγόνης όσο και μέσω του προϊδεασμού για εκείνον που οδηγείται από τους θεούς στη συμφορά∙ ενός υπαινιγμού που ενδεχομένως αναφέρεται στον Κρέοντα και υπονοεί τις δικές του μελλοντικές οδύνες και απώλειες.
Σε αντίθεση, πάντως, με το δεύτερο στάσιμο στο πρώτο κυριαρχεί μια πιο αισιόδοξη διάθεση, εφόσον σε αυτό απαριθμούνται τα επιτεύγματα την ανθρώπινης νόησης και επινοητικότητας σε ό,τι μοιάζει να αποτελεί έναν λυρικό έπαινο για το ανθρώπινο γένος. Με τον έπαινο αυτό προσφέρεται στους θεατές μια σύντομη ανάπαυλα από την εντεινόμενη αγωνία για το μέλλον της Αντιγόνης, χωρίς, εντούτοις, να απουσιάζουν οι αναφορές εκείνες που τους προκαλούν προβληματισμό και τους καθοδηγούν στο να διερευνήσουν προσεκτικότερα τα κίνητρα και την ποιότητα των όσων πράττουν οι κεντρικοί ήρωες. Με τη δήλωση, ειδικότερα, του χορού πως δεν θα ήθελε ποτέ να βρεθεί ομοτράπεζος με όποιον τρέφει το άδικο και δείχνει ασέβεια στους θεϊκούς και στους ανθρώπινους νόμους, οι θεατές παρακινούνται να αναρωτηθούν σχετικά με το ποιος είναι ο ήρωας εκείνος που πράττει με τρόπο ασεβή.
Ο δραματουργός επιλέγει να διατηρήσει στο πρώτο στάσιμο τη θετική διάθεση που χαρακτηρίζει και την πάροδο, προκειμένου να αποφύγει τη συνεχιζόμενη ένταση. Μετά το τέλος, άλλωστε, του β΄ επεισοδίου οι συγκρούσεις, η κορύφωση της αγωνίας και οι δυσμενείς εξελίξεις θα είναι συνεχείς, οπότε ο Σοφοκλής φροντίζει να μην επιβαρύνει εξαρχής το συναισθηματικό κλίμα.