Έκθεση Α΄ Λυκείου: Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο

Sharon Cummings

Έκθεση Α΄ Λυκείου: Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο

 Η ενδυμασία αποτελείται από κάθε τι με το οποίο ο άνθρωπος καλύπτει και στολίζει το σώμα του. Περιλαμβάνει δηλαδή τα ρούχα και τα συμπληρώματά τους (αξεσουάρ), όπως είναι τα παπούτσια, οι τσάντες, τα καπέλα, τα γάντια και άλλα. Σ’ αυτήν περιλαμβάνονται επίσης τα κοσμήματα, το μακιγιάζ, ακόμα και το χτένισμα.

Η ενδυμασία έχει πολύ μεγάλη σημασία στη ζωή του ανθρώπου. Καταρχάς, είναι απαραίτητη για την υγεία, γιατί προστατεύει το σώμα από τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Όμως, συνδέεται και με τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Καθένας διαλέγει τον τρόπο με τον οποίο ντύνεται ανάλογα με την προσωπικότητά του. Ακόμη, υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ ενδυμασίας και ανθρώπινης συμπεριφοράς. Γι’ αυτό, όταν κάποιος θέλει να κάνει μια σημαντική αλλαγή στη ζωή του, φροντίζει να αλλάξει το ντύσιμό του προς το καλύτερο. Εκφράζει μ’ αυτόν τον τρόπο τη διάθεσή του για αλλαγή και βελτίωση του εαυτού του. Εξάλλου, όταν κάποιος είναι ωραία ντυμένος, νιώθει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, γεγονός που αντανακλάται στη συμπεριφορά του. Τέλος, τα χρώματα που διαλέγει ο άνθρωπος για το ντύσιμό του όχι μόνο αποκαλύπτουν την προσωπικότητά του, αλλά επιδρούν και στη διάθεσή του.

Η ενδυμασία μπορεί να δηλώνει την κοινωνική τάξη ενός ανθρώπου και τον ρόλο του μέσα σ’ αυτήν (π.χ. οι ειδικές βασιλικές ενδυμασίες), κάτι που συνέβαινε ιδιαίτερα στο παρελθόν. Επιπλέον, φανερώνει το φύλο του ανθρώπου. Για παράδειγμα, στον δυτικό πολιτισμό το φόρεμα αποτελούσε το χαρακτηριστικό γυναικείο ρούχο και τα παντελόνια το αντίστοιχο αντρικό. Η ενδυμασία μπορεί, επίσης, να δείχνει την ηλικία, όπως συνέβαινε με τα κοντά παντελόνια που παλαιότερα τα φορούσαν μόνο τα μικρά αγόρια. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα ρούχα, ιδίως οι στολές, φανερώνουν το επάγγελμα ενός ατόμου. Άλλες φορές, η ενδυμασία δηλώνει την εθνικότητα (π.χ. οι χαρακτηριστικές εθνικές ενδυμασίες), τη θρησκεία (π.χ. το μαντήλι που καλύπτει συχνά το πρόσωπο των μουσουλμάνων γυναικών) ή την ιδεολογία του ανθρώπου (π.χ. το ντύσιμο των χίπις).

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ενδυμασίας αποτελεί η μόδα. Μόδα είναι οι αλλαγές στον τρόπο ντυσίματος που χαρακτηρίζουν μια χρονική περίοδο. Οι αλλαγές της μόδας εξαρτώνται από τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, από τις αισθητικές αντιλήψεις κάθε περιόδου, καθώς και από την εξέλιξη της τεχνολογίας. Σήμερα η μόδα καθορίζεται κυρίως από τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με την ενδυμασία.

Σε γενικές γραμμές, η ενδυμασία αποτελεί ένα είδος κώδικα επικοινωνίας. Είναι μια σιωπηλή γλώσσα που φανερώνει πολλά, όχι μόνο για τα άτομα, αλλά και για το κοινωνικό σύνολο και το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο αυτά ζουν.

Οικιακή Οικονομία (2012). Η ενδυμασία και η σημασία της για τον άνθρωπο, 90-91. Υπ. ΠΔΒΜΘ. "Διόφαντος" ΙΤΥ και Εκδ. (διασκευή).

ΘΕΜΑΤΑ

Α1. Για ποιους λόγους, σύμφωνα με τον συγγραφέα του κειμένου, η ενδυμασία έχει μεγάλη σημασία για τη ζωή του ανθρώπου; (60-80 λέξεις)

Η ενδυμασία έχει μεγάλη σημασία για τη ζωή του ανθρώπου για πολλούς λόγους. Αρχικά, είναι αναγκαία για την προφύλαξη της υγείας, αφού προστατεύει το σώμα από τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Έπειτα, επιτρέπει στους ανθρώπους να εκφράζουν μέσω αυτής βασικά στοιχεία της προσωπικότητάς τους. Ενώ, καίριας σημασίας είναι και η αλληλεπίδραση που παρατηρείται ανάμεσα στην ενδυμασία και τη συμπεριφορά των ατόμων, στοιχείο που γίνεται αντιληπτό από την τάση των ανθρώπων που αποφασίζουν να προχωρήσουν σε μια σημαντική αλλαγή στη ζωή τους να βελτιώνουν συνάμα και το ντύσιμό τους. Ενώ, κι αντιστρόφως, όταν ένας άνθρωπος είναι ντυμένος με ωραία ρούχα, αποκτά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση κι αυτό γίνεται αισθητό στη συμπεριφορά του. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως ακόμη και τα χρώματα των ρούχων φανερώνουν στοιχεία της προσωπικότητας του ατόμου και παράλληλα επηρεάζουν τη διάθεσή του.

Α1. Στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου (Η ενδυμασία… διάθεσή του) διατυπώνεται η άποψη πως υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ της ενδυμασίας και της ανθρώπινης προσωπικότητας. Με ποια επιχειρήματα τεκμηριώνεται αυτή η άποψη; (60-80 λέξεις)

Η άποψη πως υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ της ενδυμασίας και της ανθρώπινης προσωπικότητας τεκμηριώνεται καταρχάς με τη στενή σύνδεση που παρατηρείται ανάμεσα στην ενδυμασία ενός ατόμου και τη συμπεριφορά του. Χαρακτηριστικό ως προς αυτό είναι το παράδειγμα του ανθρώπου που βελτιώνει το ντύσιμό του προκειμένου να εκφράσει και να δηλώσει τη διάθεσή του να αλλάξει και να καλυτερεύσει τον εαυτό του. Επιπλέον, παρατίθεται η συνήθης διαπίστωση της επίδρασης που έχει στην αυτοπεποίθηση ενός ανθρώπου το ωραίο ντύσιμο, και κατ’ επέκταση της αλλαγής που παρατηρείται στη συμπεριφορά του. Ενώ, τέλος, καταγράφεται το ζήτημα των χρωμάτων που διαλέγει ο άνθρωπος για το ντύσιμό του, τα οποία όχι μόνο αποκαλύπτουν την προσωπικότητά του, αλλά επιδρούν και στη διάθεσή του.

Α2. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην πρώτη παράγραφο (Η ενδυμασία… το χτένισμα) και την τρίτη παράγραφο (Η ενδυμασία… των χίπις) του κειμένου.

- Τι συνιστά την ενδυμασία.

- Τα στοιχεία που ενδέχεται να δηλώνονται ή να υποδηλώνονται μέσω της ενδυμασίας.

Α2. Με ποιες λέξεις επιτυγχάνεται η συνοχή στο εσωτερικό της δεύτερης παραγράφου (Η ενδυμασία… διάθεσή του) του κειμένου;

Καταρχάς, Όμως, Ακόμη, Γι’ αυτό, Εξάλλου, Τέλος

Β1.α. Να γράψετε μία συνώνυμη λέξη για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου με την έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: καταρχάς, διαλέγει, αλλάξει, δηλώνει, αντιλήψεις.

Καταρχάς = αρχικά

Διαλέγει = επιλέξει

Αλλάξει = διαφοροποιήσει / μεταβάλει

Δηλώνει = φανερώνει

Αντιλήψεις = πεποιθήσεις

Β1.β. Να γράψετε από μία πρόταση χρησιμοποιώντας καθεμιά από τις συνώνυμες λέξεις.

- Αρχικά θα πρέπει να καταστεί σαφές πως ο κατηγορούμενος δεν είχε καμία κακή πρόθεση.

- Ο έφηβος καλείται να επιλέξει αρκετά νωρίς την επαγγελματική κατεύθυνση που σκοπεύει να ακολουθήσει στη ζωή του.

- Θεώρησε απαραίτητο να μεταβάλει τη διάταξη, για να καλύψει και άλλες περιπτώσεις.

- Η στάση του σώματός μας συχνά φανερώνει κατά τρόπο αρκετά πρόδηλο τη συναισθηματική μας κατάσταση.

- Καταδικάστηκε όχι για κάτι που έκανε, αλλά για τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.

Β1. Να συντάξετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων, στην οποία να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις/φράσεις του κειμένου με έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο: εκφράζει, ωραία ντυμένος, νιώθει αυτοπεποίθηση, συμπεριφορά, διάθεση.

Η ενδυμασία εκφράζει σημαντικά στοιχεία της προσωπικότητας του ατόμου, γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως μια τυχαία επιλογή. Είναι, μάλιστα, αξιοσημείωτη η επίδραση που μπορούν να ασκήσουν τα κατάλληλα ρούχα στη συμπεριφορά του ατόμου, καθώς, αν αισθάνεται ότι είναι ωραία ντυμένος, αμέσως αποκτά καλύτερη διάθεση, νιώθει γεμάτος αυτοπεποίθηση και αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά την καθημερινότητά του. Τα ρούχα, άλλωστε, χρησιμοποιούνται συχνά για να εξωτερικεύσουν τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου και αποτελούν έτσι έναν έμμεσο τρόπο επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους.

Β2. Να επισημάνετε ποιες λέξεις / φράσεις στις περιόδους λόγου που ακολουθούν χρησιμοποιούνται με μεταφορική / συνυποδηλωτική σημασία:

1. Η ενδυμασία είναι απαραίτητη για την υγεία, γιατί προστατεύει το σώμα από τις άσχημες καιρικές συνθήκες.

= προστατεύει, άσχημες

2. Η ενδυμασία μπορεί να δηλώνει την κοινωνική τάξη ενός ανθρώπου και τον ρόλο του μέσα σ’ αυτήν (π.χ. οι ειδικές βασιλικές ενδυμασίες), κάτι που συνέβαινε ιδιαίτερα στο παρελθόν.

= δηλώνει, τάξη

3. [Η μόδα] είναι μια σιωπηλή γλώσσα που φανερώνει πολλά, όχι μόνο για τα άτομα, αλλά και για το κοινωνικό σύνολο και το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο αυτά ζουν.

= σιωπηλή γλώσσα, πολιτισμικό περιβάλλον  

Β2. Να επισημάνετε τις λέξεις του κειμένου που είναι ξενόγλωσσες και συνδέονται με την ενδυμασία και να εξηγήσετε τον λόγο για τον οποίο ο συγγραφέας τις εντάσσει στο κείμενό του.

- αξεσουάρ

- μακιγιάζ

- χίπις

Ο συγγραφέας εντάσσει τις ξενόγλωσσες αυτές λέξεις στο κείμενό του καθώς είναι όροι καλά εδραιωμένοι στη γλώσσα μας, χωρίς να υπάρχει απαραίτητα μια αντίστοιχη ελληνική λέξη για να αποδώσει το νόημά τους. Η έννοια της μόδας, άλλωστε, έχει αναπτυχθεί κυρίως σε άλλες χώρες, γι’ αυτό και είναι αναμενόμενη η ύπαρξη πλήθους σχετικών με αυτή ξενόγλωσσων όρων.