Ερωτήσεις ΚΕΕ Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Πώς δικαιολογεί η μητέρα την υποχρέωσή της να αναθρέψει ένα «ανάξιο» παιδί;

ONeal Qualls

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

«Και το έκαμεν ο Θεός τέτοιο, δια να δοκιμάση την υπομονή μου, και να με σχωρέση»: Πώς δικαιολογεί η μητέρα την υποχρέωσή της να αναθρέψει ένα «ανάξιο» παιδί;

Η μητέρα πιστεύει ότι εξαιτίας του αμαρτήματός της είναι τώρα αναγκασμένη να υποστεί τη δοκιμασία που της στέλνει ο Θεός για να μπορέσει να φτάσει στην απαιτούμενη εξιλέωση. Το γεγονός επομένως ότι το υιοθετημένο παιδί είναι κακότροπο η μητέρα το εκλαμβάνει ως δοκιμασία σταλμένη από το Θεό και όχι ως μια άτυχη συγκυρία. Οι περισσότεροι άλλωστε άνθρωποι, σε παλιότερες εποχές, θεωρούσαν ότι ο Θεός λειτουργεί ως τιμωρός και φροντίζει να εξισορροπεί τα λάθη τους με τις κατάλληλες δοκιμασίες. Η ενοχική συνείδηση της μητέρας στην προσπάθειά της να απαλλαγεί από το βάρος των τύψεων και την αδιάκοπη λύπη που της προκαλεί η γνώση ότι σκότωσε το παιδί της, αποζητά την κάθαρση και πιστεύει ότι αυτή θα επέλθει μέσα από συνεχείς ταλαιπωρίες και πικρίες.

Δείτε επίσης:

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης «Η Φόνισσα», παράλληλο για το Αμάρτημα της μητρός μου

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Να περιγράψετε τις ψυχικές διακυμάνσεις της μητέρας, κατά τη διάρκεια της σύγκρουσής της με τον αφηγητή για το Κατερινιώ.

Catherine Abel

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

Να περιγράψετε τις ψυχικές διακυμάνσεις της μητέρας, κατά τη διάρκεια της σύγκρουσής της με τον αφηγητή για το Κατερινιώ.

Η μητέρα μόλις ακούει την παράκληση του γιου της να επιστρέψει πίσω το υιοθετημένο παιδί απογοητεύεται και στεναχωριέται, καθώς πίστευε ότι τουλάχιστον ο γιος της που έχει κάνει τόσες σπουδές και είναι τόσο μορφωμένος θα συμφωνούσε μαζί της. «- Ὦ! εἶπε μετ' ἀπελπιστικῆς ἐκφράσεως. Ἐνόμισα ὅτι σὺ θὰ ἀγαπήσῃς τὴν Κατερινιὼ περισσότερον ἀπὸ τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ, ἀπατήθηκα! Ἐκεῖνοι δὲν θέλουν διόλου ἀδελφὴν, καὶ σὺ θέλεις μίαν ἄλλην. Καὶ τί φταίγει τὸ φτωχὸ, 'σὰν ἔγεινεν ὅπως τὸ ἔπλασεν ὁ Θεὸς. Ἂν εἶχες μίαν ἀδελφὴν ἄσχημην καὶ μὲ ὀλίγον νοῦν, θὰ τὴν ἔβγαζες δι' αὐτὸ μέσα 'στοὺς δρόμους, γιὰ νὰ πάρῃς μίαν ἄλλην, εὔμορφην καὶ γνωστικὴν;» Η απογοήτευση, μάλιστα, της μητέρας είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι θα περίμενε ο αφηγητής, καθώς η μητέρα δε θεωρεί ότι το υιοθετημένο παιδί είναι ξένο, θεωρεί ότι είναι δικό της παιδί κι έτσι την παράκληση του αφηγητή την εκλαμβάνει ως απαίτηση να απαρνηθεί το παιδί της. «- Ὄχι! ἀνεφώνησε ἡ μήτηρ μου μετὰ λυγμῶν, ὄχι! Δεν εἶναι ξένο τὸ παιδὶ! Εἶναι 'δικό μου! τὸ ἐπῆρα τριῶν μηνῶν ἀπὸ 'πάνω ἀπὸ τὸ λείψανο τῆς μάνας του• καὶ ὁσάκις ἔκλαιγε, τοῦ ἔβαζα τὸ βυζί μου 'στὸ στόμα του, γιὰ νὰ τὸ πλανέσω καὶ τὸ ἐτύλιξα μὲσ' στὰ σπάργανά σας, καὶ τὸ ἐκοίμησα μὲσ' στὴν κούνια σας. Εἶναι 'δικό μου τὸ παιδί, καὶ εἶναι ἀδελφή σας!» Η μητέρα βέβαια παρά την ένταση με την οποία υπερασπίζεται το υιοθετημένο παιδί αντιλαμβάνεται ότι ο χαρακτήρας του και τα ελαττώματά του είναι πράγματι πηγή μεγάλης ταλαιπωρίας τόσο για την ίδια όσο και για την υπόλοιπη οικογένεια. Η αφοσίωσή της δηλαδή στην ανατροφή του παιδιού δεν την εμποδίζει να αντιληφθεί τη δυσκολία του έργου που έχει αναλάβει. «- Ἔ! τί νὰ γείνῃ! Κ' ἐγὼ τὸ ἤθελα καλλίτερο, μὰ -ἡ ἁμαρτία μου, βλέπεις, δὲν ἐσώθηκεν ἀκόμη. Καὶ τὸ ἔκαμεν ὁ Θεὸς τέτοιο, διὰ νὰ δοκιμάσὴ τὴν ὑπομονή μου, καὶ νὰ μὲ σχωρέσῃ. Εὐχαριστῶ σέ, Κύριε!» Κι ενώ τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας θεωρούν ότι η μητέρα οφείλει να αφήσει το κορίτσι για να μην ταλαιπωρείται, εκείνη πιστεύει ότι σκόπιμα ο θεός της έστειλε ένα δύσκολο παιδί για να τη δοκιμάσει και τελικά να της προσφέρει την πολυπόθητη συγχώρεση. Η μητέρα, πάντως, συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να κρατά κρυφό το αμάρτημά της από το γιο της, καθώς γίνεται πλέον εμφανές ότι δεν μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξή του από τη στιγμή που αγνοεί τους λόγους για τους οποίους εμμένει με τέτοια ένταση στη φροντίδα του υιοθετημένου παιδιού. «- Ναί! εἶπεν ἐκείνη ἀποφασιστικῶς. Ἔχω κάτι ἐδῶ μέσα βαρὺ, πολὺ βαρύ, παιδί μου! Ὡς τώρα τὸ γνωρίζει μόνον ὁ Θεὸς καὶ ὁ πνευματικὸς μου. Ἐσὺ εἶσαι διαβασμένος καὶ συντυχαίνεις καμμιὰ φορὰ 'σὰν τὸν ἴδιο τὸν πνευματικό, καὶ καλλίτερα. Σήκω, κλεῖσε τὴ θύρα, καὶ κάτσε νὰ σὲ τὸ 'πῶ, ἴσως μὲ παρηγόρησῃς ὀλίγο, ἴσως μὲ λυπηθῇς, καὶ ἀγαπήσῃς τὸ Κατερινιώ, 'σὰν νἆταν ἀδελφή σου.»

Δείτε επίσης:

Γιώργος Ιωάννου «Το Μέντιουμ», παράλληλο για το Αμάρτημα της μητρός μου

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Ποιο είναι το πρότυπο της ιδανικής γυναίκας για τον αφηγητή, όπως αναδύεται μέσα από την περιγραφή της ιδανικής αδελφής;

John William Waterhouse 

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου» 

Ποιο είναι το πρότυπο της ιδανικής γυναίκας για τον αφηγητή, όπως αναδύεται μέσα από την περιγραφή της ιδανικής αδελφής;

«Τίποτε ἄλλο δὲν ἐπεθύμουν περισσότερο, παρὰ νὰ εὔρω ἐπιστρέφων εἰς τὸν οἶκον μας μίαν ἀδελφήν, τῆς ὁποίας ἡ φαιδρὰ μορφὴ κ' αἱ συμπαθητικαὶ φροντῖδες νὰ ἐξορίσουν ἀπὸ τῆς καρδίας μου τὴν ἐκ τῆς μονώσεως μελαγχολίαν, καὶ νὰ ἐξαλείψουν ἀπὸ τῆς μνήμης μου τὰς κακοπαθείας ὅσας ὑπέστην ἐν τῇ ξένῃ...»
«Ἀλλὰ τὴν ἀδελφὴν ταύτην τὴν ἐφανταζόμην ὡραίαν καὶ συμπαθητικήν, ἀνεπτυγμένην καὶ ἔξυπνον, μὲ γράμματα, μὲ χειροτεχνήματα, μὲ ὅλας ἐν γένει τὰς ἀρετὰς ὅσας εἶχον αἱ κόραι τῶν χωρῶν, ὅπου ἔζων μέχρι τότε.»
Με βάση την περιγραφή που μας δίνει ο αφηγητής, η ιδανική γυναίκα είναι όμορφη κι έχει ευχάριστο χαρακτήρα, ώστε να φέρνει χαρά στους γύρω της. Είναι καλλιεργημένη και ευφυής, ώστε οι συζητήσεις μαζί της να είναι ενδιαφέρουσες, και παράλληλα γνωρίζει διάφορες χειροτεχνίες ώστε να μπορεί να αξιοποιεί ωφέλιμα το χρόνο της. Το πρότυπο αυτό αντλείται από τις κόρες καλών οικογενειών, που είχε την ευκαιρία να γνωρίσει ο Βιζυηνός κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ευρώπη, κι εκφράζει την τάση που ήθελε τις κοπέλες να γνωρίζουν όχι μόνο πώς να φροντίζουν ένα σπίτι, αλλά και να μορφώνονται ώστε να είναι ολοκληρωμένες προσωπικότητες.

Δείτε επίσης:

Ιωάννης Πολέμης «Η Μάννα»

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Τι είναι αυτό που κάνει τη μητέρα να θεωρεί «δικό της παιδί» την Κατερινιώ, αν και είναι υιοθετημένο;

Philippe Fernandez

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

«Όχι δεν είναι ξένο το παιδί είναι δικό μου»: Τι είναι αυτό που κάνει τη μητέρα να θεωρεί «δικό της παιδί» την Κατερινιώ, αν και είναι υιοθετημένο;

«Δεν εἶναι ξένο τὸ παιδὶ! Εἶναι 'δικό μου! τὸ ἐπῆρα τριῶν μηνῶν ἀπὸ 'πάνω ἀπὸ τὸ λείψανο τῆς μάνας του• καὶ ὁσάκις ἔκλαιγε, τοῦ ἔβαζα τὸ βυζί μου 'στὸ στόμα του, γιὰ νὰ τὸ πλανέσω καὶ τὸ ἐτύλιξα μὲσ' στὰ σπάργανά σας, καὶ τὸ ἐκοίμησα μὲσ' στὴν κούνια σας. Εἶναι 'δικό μου τὸ παιδί, καὶ εἶναι ἀδελφή σας!»
Γονιός είναι αυτός που θα ξενυχτήσει δίπλα στο μωρό παρηγορώντας το για τη μικρή του αδιαθεσία, για τον πυρετό του, για τις φοβίες του και για την αίσθηση εγκατάλειψης που τόσο πρώιμα έχει περάσει στην αθώα του καρδιά. Γονιός είναι αυτός που θα κλάψει δίπλα στο απαρηγόρητο μωρό, θα μείνει κοντά του ως ακλόνητη επιβεβαίωση ότι δεν το εγκαταλείπουν όλοι γύρω του και ότι η αγάπη δεν τελείωσε τη μέρα που οι φυσικοί του γονείς έφυγαν μακριά του.
Κανείς δεν ξέρει τι σημαίνει να είσαι μητέρα ή πατέρας, όπως οι γονείς που παίρνουν στην αγκαλιά τους ένα πληγωμένο παιδί και βρίσκουν δεκάδες τρόπους να το κάνουν να αισθανθεί ασφαλές ξανά. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως το παιδί που υιοθετήθηκε από μια γυναίκα είναι με κάθε τρόπο το δικό της παιδί.

Δείτε επίσης:

Γεώργιος Βιζυηνός «Νοσταλγία»

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Ποια συναισθηματική κατάσταση του αφηγητή ανιχνεύεται στη φράση: «Δόσ’ του πίσου αν μ’ αγαπάς»;

Natalia Tejera

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

Ποια συναισθηματική κατάσταση του αφηγητή ανιχνεύεται στη φράση: «Δόσ’ του πίσου αν μ’ αγαπάς»;

Ο αφηγητής μη έχοντας συνειδητοποιήσει πόσο σημαντικό είναι για τη μητέρα του να μείνει πιστή στην απόφασή της να αναθρέψει και το δεύτερο κορίτσι που υιοθέτησε, προσπαθεί να τη φέρει αντιμέτωπη μ’ ένα δίλημμα για να την πείσει να επιστρέψει πίσω το Κατερινιώ: «αν μ’ αγαπάς, θα το δώσεις πίσω το κορίτσι». Ο αφηγητής όντας βέβαιος για την αγάπη που του έχει η μητέρα του προσπαθεί να την πιέσει συναισθηματικά, ζητώντας της να επιστρέψει το κορίτσι για χάρη του, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα βοηθήσει να τη μητέρα του να απαλλαγεί από το βάρος της υιοθεσίας.
Η πρόθεση του αφηγητή είναι φυσικά να βοηθήσει τη μητέρα του, αλλά δεν έχει υπολογίσει το πόσο αφοσιωμένη είναι η μητέρα του στο υιοθετημένο παιδί. Η σκέψη του αφηγητή ότι το Κατερινιώ είναι ένα βάρος για τη μητέρα του, είναι λανθασμένη κι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δε γνωρίζει το αμάρτημα της μητέρας του. Επομένως, ο εκβιασμός που επιχειρεί, με την πρόθεση να απαλλάξει τη μητέρα του από μια κοπιώδη υποχρέωση, καταλήγει τελικά στο να πληγώσει τη μητέρα αντί να την ωθήσει προς μια -κατά την άποψη του αφηγητή- ωφέλιμη απόφαση.

Δείτε επίσης:

Γεώργιος Βιζυηνός «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου;»

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Ποια είναι η αντίδραση της μητέρας στις διαδόσεις εις βάρος του γιου της και πώς την ερμηνεύετε;

Larry Cole

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

Ποια είναι η αντίδραση της μητέρας στις διαδόσεις εις βάρος του γιου της και πώς την ερμηνεύετε;

Πότε τῇ ἔλεγον, ὅτι ἐδυστύχησα ἐν Κωνσταντινουπόλει καὶ ἐτούρκευσα.
- Νὰ φᾶνε τὴ γλῶσσα τους ποὺ τὤβγαλαν! - Ἀπεκρίνετο ἡ μήτηρ μου. Αὐτὸς ποῦ λένε, δὲν 'μπορεῖ νὰ ἦτον τὸ παιδί μου! - Ἀλλὰ μετ' ὀλίγον ἐκλείετο περίτρομος εἰς τὸ εἰκονοστάσιόν μας, καὶ προσηύχετο δακρυρροοῦσα πρὸς τὸν Θεόν, διὰ νὰ μὲ φωτίσῃ νὰ ἐπανέλθω εἰς τὴν πίστιν τῶν πατέρων μου.
Πότε τῇ ἔλεγον, ὅτι ἐναυάγησα εἰς τὰς ἀκτὰς τῆς Κύπρου, καὶ ἐπαιτῶ ρακένδυτος εἰς τοὺς δρόμους.
- Φωτιὰ νὰ τοὺς κάψῃ, ἀπεκρίνετο ἐκείνη. Τὸ λὲν ἀπὸ τη ζούλια τους. Τὸ παιδί μου θενάκανε κατάστασι καὶ πά' στὸν Ἅγιο Τάφο.
Ἀλλὰ μετ' ὀλίγον ἐξήρχετο εἰς τοὺς δρόμους, ἐξετάζουσα τοὺς διαβατικοὺς ἐπαίτας, καὶ μετέβαινεν ὅπου ἠκούετο κανεὶς καραβοτσακισμένος μὲ τὴν θλιβερὰν ἐλπίδα ν' ἀνακαλύψῃ ἐν αὐτῷ τὸ ἴδιον της τέκνον, μὲ τὴν πρόθεσιν νὰ δώσῃ εἰς αὐτὸν τὰ στερήματά της, ὅπως τὰ εὕρω ἐγὼ εἰς τὰ ξένα ἀπὸ τὰς χεῖρας τῶν ἄλλων.
Η μητέρα, όπως είναι λογικό, αρνείται να πιστέψει οποιαδήποτε κακή είδηση για το παιδί της, γι’ αυτό και αναθεματίζει όσους λένε άσχημα πράγματα για το γιο της. Επειδή, όμως, στην πραγματικότητα δεν γνωρίζει τίποτε για το που βρίσκεται και πώς είναι το παιδί της, αναγκάζεται να λάβει υπόψη της την παραμικρή είδηση, όσο δυσάρεστη κι αν είναι αυτή.
Οι αντιδράσεις της μητέρας, παρά την υπερβολή που τις χαρακτηρίζει, είναι απολύτως δικαιολογημένες, καθώς αντανακλούν τη στάση που θα κρατούσε οποιαδήποτε μητέρα ανησυχούσε για το παιδί της. Εφόσον ο γιος της δεν έχει κατορθώσει για ένα μεγάλο διάστημα να της στείλει έστω και μία επιστολή, είναι αναμενόμενο η μητέρα να οδηγείται στην απελπισία και να καταφεύγει σε υπερβολές.

Δείτε επίσης:

Γεώργιου Βιζυηνού «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου»

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: «Παραμόνευεν εις τους δρόμους, ερωτώσα τους διαβάτας μη με είδον πουθενά». Σε ποια συναισθηματική βρισκόταν η μητέρα;

George Dunlop Leslie 

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

«Παραμόνευεν εις τους δρόμους, ερωτώσα τους διαβάτας μη με είδον πουθενά». Σε ποια συναισθηματική κατάσταση βρισκόταν η μητέρα;

Η μητέρα ανησυχεί για το γιο της που βρίσκεται μακριά, καθώς όπως μας αποκαλύπτει ο αφηγητής για πολλά χρόνια δεν είχε τη δυνατότητα να της στείλει ούτε καν μια επιστολή, οπότε η μητέρα δεν μπορούσε να ξέρει ούτε που βρίσκεται ούτε καν αν ζούσε. Η πλήρης αυτή έλλειψη ειδήσεων προκαλεί μεγάλη στεναχώρια στη μητέρα που αναγκάζεται να ψάχνει απεγνωσμένα για την παραμικρή πληροφορία σχετικά με το γιο της. Για τη μητέρα που δεν έχει φύγει ποτέ από το χωριό της και δεν γνωρίζει που βρίσκονται οι διάφορες πόλεις στις οποίες σπουδάζει ο γιος της, κάθε άνθρωπος που έρχεται στη Βιζύη από κάποια άλλη περιοχή είναι πιθανό να γνωρίζει κάτι, γι’ αυτό και ρωτάει οποιονδήποτε βλέπει. Η μητέρα είναι απελπισμένη κι αυτό μάλιστα την ωθεί να σπεύδει σε βοήθεια οποιουδήποτε ανθρώπου έχει ανάγκη καθώς πιστεύει ότι με αυτό τον τρόπο διασφαλίζει πως αν το παιδί της βρίσκεται σε ανάγκη κάποιος άλλος θα ανταποδώσει το καλό που η ίδια προσφέρει στους ξένους ανθρώπους. Την τακτική αυτή της μητέρας να βοηθάει ξένους ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη, αξιοποιεί ο συγγραφέας στο διήγημα «Ποιος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου», στο οποίο η μητέρα παίρνει υπό την προστασία της, χωρίς να το γνωρίζει, το φονιά του γιου της.

Σχετικά με τον αφηγητή στο Αμάρτημα της μητρός μου

Ερωτήσεις ΚΕΕ Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Σε ποια σημεία της ενότητας διακρίνετε αισθήματα ενοχής του αφηγητή απέναντι στη μητέρα του;

Ralph Hedley 

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

Σε ποια σημεία της ενότητας διακρίνετε αισθήματα ενοχής του αφηγητή απέναντι στη μητέρα του;

«Ἡ μήτηρ βεβαίως οὐδ' ἐσημείωσε κἂν τὴν ὑπόσχεσιν ἐκείνην. Ἐγὼ ὅμως ἐνθυμούμην πάντοτε, ὅτι ἡ αὐταπάρνησίς της μοὶ ἐχάρισε διὰ δευτέραν φορὰν τὴν ζωήν, τὴν ὁποίαν τῇ ὥφειλον. Διὰ τοῦτο εἶχον τὴν ὑπόσχεσιν ἐκείνην ἐπὶ τῆς καρδίας μου, καὶ ὅσον ἐμεγάλωνα, τόσῳ σπουδαιότερον ἐνόμιζα τὸν ἐαυτόν μου ὑποχρεωμένον πρὸς ἐκπλήρωσίν της.» Ο αφηγητής αντιλαμβάνεται ότι η μητέρα του όχι μόνο διακινδύνευσε τη ζωή της για να τον σώσει, αλλά ότι παράλληλα σε όλη του τη ζωή βρισκόταν εκεί για να τον φροντίζει. Παρά τις αμφιβολίες που είχε για την αγάπη της παλιότερα, με το πέρασμα του χρόνου γίνεται γι’ αυτόν όλο και πιο σαφές ότι η μητέρα του είναι το σημαντικότερο πρόσωπο της ζωής του και ότι της οφείλει πάρα πολλά.
«Δὲν ἤξευρον ἀκόμη ὅτι δεκαετὲς παιδίον ὄχι τὴν μητέρα, ἀλλ' οὐδὲ τὸν ἐαυτόν του δὲν δύναται νὰ θρέψῃ. Καὶ δὲν ἐφανταζόμην, ὁποίαι φοβεραὶ περιπέτειαι μὲ περιέμενον καὶ πόσας πικρίας ἔμελλον ἀκόμη νὰ ποτίσω τὴν μητέρα μου διὰ τῆς ξενιτείας ἐκείνης, δι' ἧς ἤλπιζον νὰ τὴν ἀνακουφίσω.» Ο αφηγητής επιχειρεί να εξελίξει τον εαυτό του έτσι ώστε να μπορέσει κάποια στιγμή να ανταποδώσει στη μητέρα του, έστω και ένα μέρος όσων εκείνη του έχει προσφέρει. Στην πορεία όμως συνειδητοποιεί πως αντί να πλησιάζει όλο και πιο κοντά στην εκπλήρωση της υποχρέωσής του, συνέβαλε με την απουσία του στο να πικραίνει ολοένα και περισσότερο τη μητέρα του. Η σπουδές του διαρκούν πολλά χρόνια και η μητέρα του μένει με μια διαρκή αγωνία για την τύχη του γιου της, γεγονός που δημιουργεί στον αφηγητή επιπλέον προσδοκίες για μια μελλοντική επανόρθωση του πόνου που έχει προκαλέσει στη μητέρα του.
«Μετὰ τὰς λέξεις ταύτας, τὰς ὁποίας ἐπρόφερεν ἰσχυρῶς καὶ μετ' ἐπιβλητικοῦ τρόπου, ὕψωσεν τὴν κεφαλὴν αὐτῆς καὶ μὲ παρετήρησεν ἀσκαρδαμυκτί. Ἐπερίμενε προκλητικῶς τὴν ἀπάντησίν μου. Ἀλλ' ἐγὼ δὲν ἐτόλμησα νὰ προφέρω λέξιν.» Η στάση, όμως, του αφηγητή όταν επιστρέφει από την ξενιτιά δεν είναι υποστηρικτική για τη μητέρα του, κάτι που την πληγώνει πολύ καθώς εκείνη περίμενε με αγωνία την επιστροφή του, ώστε να έχει κάποιον που θα της σταθεί και θα υποστηρίξει την απόφασή της να υιοθετήσει ένα ακόμη κορίτσι. Όταν επομένως ο αφηγητής συνειδητοποιεί το μέγεθος της αναστάτωσης που έχει προκαλέσει στη μητέρα του η άρνησή του να συμφωνήσει μαζί της, σωπαίνει απέναντί της και δεν τολμά να φέρει αντίρρηση στην κατηγορηματική της δήλωσή ότι το υιοθετημένο παιδί είναι δικό της, σαν να το είχε γεννήσει η ίδια. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στα πλαίσια της συζήτησης αυτής ο αφηγητής αρχίζει να κατανοεί το λάθος του να αντιμετωπίσει με τόση αδιαφορία τη δέσμευση της μητέρας του απέναντι στο μικρό κορίτσι. Ο αφηγητής συνειδητοποιεί ότι η στάση του θα έπρεπε να είναι εντελώς διαφορετική και πως έχει για μια ακόμη φορά πληγώσει τη μητέρα του, ενώ θα έπρεπε να της συμπαρασταθεί, έστω κι αν διαφωνούσε μαζί της.
«Ὅταν ἐπανῆλθον νὰ καθίσω πλησίον της, ἔτρεμον τὰ γόνατά μου ἐξ ἀορίστου ἀλλ' ἰσχυροῦ τινος φόβου.» Ο αφηγητής πλέον έρχεται αντιμέτωπος με τη συνειδητοποίηση ότι τόσο καιρό που έλειπε η ζωή των δικών του είχε προχωρήσει και πως υπήρχαν πολλά που ο ίδιος αγνοεί. Η πρόθεση της μητέρας του να του εκμυστηρευτεί κάτι που προφανώς είναι πολύ σημαντικό τον αναστατώνει, καθώς καταλαβαίνει ότι υπάρχουν γεγονότα που ο ίδιος δεν τα γνωρίζει και πως η μητέρα του είναι ένα πρόσωπο με πληγές και μυστικά που δεν του είναι γνωστά. Ο αφηγητής ήταν απών όχι μόνο από τα καθημερινά περιστατικά της οικογένειάς του, αλλά και από τη συναισθηματική εξέλιξη των δικών του.

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Ποια στοιχεία του περιεχομένου και της αφήγησης δίνουν στο κείμενο αυτοβιογραφικό χαρακτήρα;

Ερωτήσεις ΚΕΕ Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Με ποιες εικόνες αισθητοποιούνται «αι πικρίαι» της μητέρας για τον ξενιτεμένο της γιο;

Cecil Williams

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

Με ποιες εικόνες αισθητοποιούνται «αι πικρίαι» της μητέρας για τον ξενιτεμένο της γιο;

Η μητέρα του αφηγητή από τη στιγμή που εκείνος φεύγει για τις σπουδές του σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις και αδυνατώντας να τις στέλνει νέα του για πολύ καιρό, αφήνεται έρμαιο των αναληθών πληροφοριών που της δίνει καθένας που νομίζει ότι είδε και αναγνώρισε κάπου το γιο της. Οι φήμες και οι κακές ειδήσεις που της προσφέρουν, προκαλούν μεγάλο πόνο στη μητέρα που αρνείται να πιστέψει ότι ο γιος της έχει πάθει κάτι κακό.
«Πότε τῇ ἔλεγον, ὅτι ἐδυστύχησα ἐν Κωνσταντινουπόλει καὶ ἐτούρκευσα.»
Μπορούμε να φανταστούμε τη μητέρα με αγωνία να ακούει τα νέα που της μεταφέρουν κι αμέσως να σχηματίζει στο μυαλό της την εικόνα του γιου της με τουρκική περιβολή να έχει απαρνηθεί την ελληνική του καταγωγή.
«- Νὰ φᾶνε τὴ γλῶσσα τους ποὺ τὤβγαλαν! - Ἀπεκρίνετο ἡ μήτηρ μου. Αὐτὸς ποῦ λένε, δὲν 'μπορεῖ νὰ ἦτον τὸ παιδί μου! - Ἀλλὰ μετ' ὀλίγον ἐκλείετο περίτρομος εἰς τὸ εἰκονοστάσιόν μας, καὶ προσηύχετο δακρυρροοῦσα πρὸς τὸν Θεόν, διὰ νὰ μὲ φωτίσῃ νὰ ἐπανέλθω εἰς τὴν πίστιν τῶν πατέρων μου.»
Η μητέρα σαφώς αρνείται να πιστέψει ότι το παιδί της εγκατέλειψε την προγονική θρησκεία και στράφηκε στην πίστη των προαιώνιων εχθρών, αλλά ο φόβος μήπως η είδηση είναι αληθινή την οδηγεί να ζητήσει τη βοήθεια του Θεού. Μπορούμε να φανταστούμε τη μητέρα να προσεύχεται κλαίγοντας και να απελπίζεται μπροστά στο ενδεχόμενο ο γιος της να έχει εγκαταλείψει τη χριστιανική του πίστη.
«Πότε τῇ ἔλεγον, ὅτι ἐναυάγησα εἰς τὰς ἀκτὰς τῆς Κύπρου, καὶ ἐπαιτῶ ρακένδυτος εἰς τοὺς δρόμους.»
Η αναστάτωση της μητέρας θα ήταν σίγουρα πολύ μεγάλη όταν άκουσε ότι το παιδί της ζητιανεύει στους δρόμους, φορώντας κουρέλια, μια εικόνα που θα προκαλούσε τρόμο σε κάθε μητέρα.
«Ἀλλὰ μετ' ὀλίγον ἐξήρχετο εἰς τοὺς δρόμους, ἐξετάζουσα τοὺς διαβατικοὺς ἐπαίτας, καὶ μετέβαινεν ὅπου ἠκούετο κανεὶς καραβοτσακισμένος μὲ τὴν θλιβερὰν ἐλπίδα ν' ἀνακαλύψῃ ἐν αὐτῷ τὸ ἴδιον της τέκνον, μὲ τὴν πρόθεσιν νὰ δώσῃ εἰς αὐτὸν τὰ στερήματά της, ὅπως τὰ εὕρω ἐγὼ εἰς τὰ ξένα ἀπὸ τὰς χεῖρας τῶν ἄλλων.»
Η μητέρα έχοντας το φόβο ότι το παιδί της έχει βρεθεί ζητιάνος στους δρόμους, βγαίνει να ελέγξει κάθε επαίτη και κάθε ναυαγό που έχει βρεθεί στα μέρη της μήπως και ανακαλύψει το ίδιο της το παιδί ή έστω για να βοηθήσει αυτούς που κακοπαθούν με την ελπίδα ότι θα βρει ανάλογη βοήθεια το παιδί της, όπου κι αν βρίσκεται.
Η εναγώνια αναζήτηση της μητέρας στους δρόμους του χωριού, οι προσευχές και τα κλάματά της, όπως και η αγωνία με την οποία θα άκουγε κάθε άνθρωπο που είχε να της μεταφέρει κάποια είδηση, αποτελούν τις εικόνες που με αποτελεσματικό τρόπο παρουσιάζουν τον πόνο της μάνας που μένει χωρίς νέα του παιδιού της και αποζητά απελπισμένη κάποια πληροφορία για το που βρίσκεται το παιδί της. Η πλήρης έλλειψη πληροφοριών για την κατάσταση του παιδιού της, καθιστά τη μητέρα ευάλωτη σε κάθε κακόβουλη φήμη και της επιφέρει καθημερινά μεγάλο πόνο.

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Τα διηγήματα του Βιζυηνού έχουν ανθρωποκεντρική λειτουργία. Αυτό που ενδιαφέρει τον συγγραφέα είναι να προβάλει τον άνθρωπο μέσα από τις πράξεις και τα συναισθήματά του.

Ερωτήσεις ΚΕΕ Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»: Πώς λειτουργεί στο κείμενο η εμπλοκή του αφηγητή στα γεγονότα;

Johnathan Harris

Γεώργιος Βιζυηνός «Το αμάρτημα της μητρός μου»

Πώς λειτουργεί στο κείμενο η εμπλοκή του αφηγητή στα γεγονότα;

«Ἡ μήτηρ βεβαίως οὐδ' ἐσημείωσε κἂν τὴν ὑπόσχεσιν ἐκείνην. Ἐγὼ ὅμως ἐνθυμούμην πάντοτε, ὅτι ἡ αὐταπάρνησίς της μοὶ ἐχάρισε διὰ δευτέραν φορὰν τὴν ζωήν, τὴν ὁποίαν τῇ ὥφειλον. Διὰ τοῦτο εἶχον τὴν ὑπόσχεσιν ἐκείνην ἐπὶ τῆς καρδίας μου, καὶ ὅσον ἐμεγάλωνα, τόσῳ σπουδαιότερον ἐνόμιζα τὸν ἐαυτόν μου ὑποχρεωμένον πρὸς ἐκπλήρωσίν της.»
Η αφήγηση στο διήγημα αυτό γίνεται σε πρώτο πρόσωπο γεγονός που ενισχύει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, καθώς του δημιουργεί την αίσθηση πως η ιστορία που διαβάζει έχει συμβεί στην πραγματικότητα. Η αφήγηση, επομένως, χάρη στην άμεση συμμετοχή του αφηγητή στα διαδραματιζόμενα αποκτά μια εξομολογητική διάθεση και συμβάλλει ώστε ο αναγνώστης να αισθάνεται μια ουσιαστική οικειότητα με την αφηγηματική φωνή. Κύριο γνώρισμα, άλλωστε, της πρωτοπρόσωπης αφήγησης είναι η σηματοδότηση της εμπλοκής του αφηγητή στα γεγονότα και άρα της άμεσης γνώσης όσων μας αφηγείται.
Σε αντίθεση με τις αφηγήσεις που δίνονται σε τρίτο πρόσωπο και φανερώνουν τη μη συμμετοχή του αφηγητή σε όσα έχουν συμβεί, οι αφηγήσεις που δίνονται πρωτοπρόσωπα δηλώνουν την πρωταγωνιστική σχέση του αφηγητή με τα γεγονότα, και άρα την πιστότητα και την αλήθεια στην απόδοση των εμπειριών του.