Έκθεση Α΄ Λυκείου: Τα οφέλη της φιλίας [Παραγωγή λόγου]
Σύγχρονοι θεωρητικοί έχουν μελετήσει τον προστατευτικό ρόλο που έχει η φιλία για τα παιδιά σε ένα κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται (μεταβολές στην οικογενειακή δομή, πολιτισμικές και πολιτιστικές διαφοροποιήσεις, πολυπολιτισμική κοινωνία). Ο προστατευτικός ρόλος της φιλίας έχει μελετηθεί και σε πολύ πιο συγκεκριμένα πλαίσια: ως προστατευτικός παράγοντας στη θυματοποίηση του παιδιού από συνομηλίκους (ως θυματοποίηση μεταφράζεται στα ελληνικά ο αγγλικός όρος bullying). Υποστηρίζεται ότι αν ένα παιδί έχει έναν ή περισσότερους φίλους έχει μικρότερες πιθανότητες να γίνει θύμα βίας από τους συνομηλίκους του.
Τα ερευνητικά αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την αναγκαιότητα της φιλίας για τη φυσιολογική ανάπτυξη των παιδιών. Οι Newcomb και Bagwell χρησιμοποιώντας μετα-ανάλυση βρήκαν ότι οι φιλικές σχέσεις προσφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες κοινωνικές σχέσεις, σε τρεις βασικούς τομείς:
Θετική αλληλεπίδραση: Τα παιδιά που είναι μέλη μίας δυάδας φιλίας εμπλέκονται περισσότερο σε θετικές μορφές αλληλεπίδρασης (λεκτική αλληλεπίδραση, συνεργασία, αλληλοβοήθεια, κ.λπ.). Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτή η θετική αλληλεπίδραση χρησιμεύει ως πλαίσιο για την κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.
Χειρισμός των συγκρούσεων: Οι φίλοι και τα παιδιά που δεν είναι φίλοι, δεν διαφέρουν στη συχνότητα που συγκρούονται και καυγαδίζουν. Με άλλα λόγια, οι φίλοι καυγαδίζουν τόσο συχνά όσο και οι μη-φίλοι. Σε αυτό που υπάρχει διαφορά είναι ο χειρισμός και η προσπάθεια επίλυσης των συγκρούσεων. Οι φίλοι είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν στρατηγικές επίλυσης των συγκρούσεων, πιθανώς επειδή επενδύουν συναισθηματικά στη φιλική σχέση. Επιδιώκουν να «τα βρουν» με το φίλο τους, καθώς δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν να χάσουν τη σχέση που έχουν δημιουργήσει. Από εξελικτική σκοπιά, επομένως, οι φιλικές σχέσεις προσφέρουν ένα σημαντικό εφόδιο για τις μετέπειτα σχέσεις των παιδιών, καθώς προωθούν την ανάπτυξη ικανοτήτων επίλυσης συγκρούσεων.
Χαρακτηριστικά της σχέσης: Τα παιδιά επιλέγουν φίλους με τους οποίους έχουν πολλά κοινά στοιχεία, τόσο σε δημογραφικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο συμπεριφοράς. Επίσης, οι φιλικές σχέσεις χαρακτηρίζονται από ισότητα: οι φίλοι δεν καταπιέζουν ο ένας τον άλλο, ούτε επιδιώκουν να κυριαρχήσουν ο ένας στον άλλο. Αυτά τα χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με τα ευρήματα ότι οι φίλοι συνεργάζονται, αλληλοβοηθούνται και προσπαθούν να διατηρήσουν τη φιλική σχέση επιλύοντας τις συγκρούσεις, καταδεικνύουν ότι οι φιλικές σχέσεις αποτελούν ένα σημαντικό πεδίο συναισθηματικής ανάπτυξης των παιδιών.
Σε ένα δικό σας άρθρο (350-400 λέξεις) να αναφερθείτε α) στην προσφορά της φιλίας στη φυσιολογική ανάπτυξη των εφήβων, και β) στα κριτήρια με τα οποία οι έφηβοι επιλέγουν τους φίλους τους. Για τη σύνταξη του άρθρου σας να αξιοποιήσετε δημιουργικά ιδέες και επιχειρήματα από το κείμενο που σας δόθηκε.
Στο πλαίσιο της συναισθηματικά απαιτητικής εφηβικής περιόδου η δυνατότητα των νέων να διαμορφώσουν φιλικές σχέσεις ενισχύει την αυτοπεποίθησή τους, εφόσον τούς προσφέρει ένα καίριο αίσθημα αποδοχής. Τούς προσφέρει, παραλλήλως, την ευκαιρία να προσδιορίσουν και, εν τέλει, να υιοθετήσουν τις συμπεριφορές εκείνες που αποδίδουν ορθότερα σε διαπροσωπικό επίπεδο. Κατ’ αυτό τον τρόπο, μάλιστα, οι έφηβοι έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν τυχόν προβληματικές συμπεριφορές τους και να τις απορρίψουν, ακολουθώντας ένα πιο υγιές πρότυπο κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Συνάμα, οι έφηβοι, έχοντας επενδύσει συναισθηματικά στις φιλικές τους σχέσεις, κατανοούν την αξία τους, γι’ αυτό και επιδιώκουν συνειδητά να τις διαφυλάξουν. Όταν, έτσι, προκύπτουν διαφωνίες και πιθανές συγκρούσεις δεν εγκαταλείπουν τις φιλίες τους, αλλά προσπαθούν να τις διατηρήσουν επιλύοντας μέσω συζητήσεων και αμοιβαίων υποχωρήσεων τις μεταξύ τους διαφορές. Αποκτούν, άρα, ένα ουσιώδες εφόδιο για τις μελλοντικές τους φιλικές και κοινωνικές σχέσεις. Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, συνειδητοποιούν μέσα από αλλεπάλληλες θετικές αλληλεπιδράσεις πως η φιλία συνδέεται άρρηκτα με την αλληλοβοήθεια, τη στήριξη του άλλου και τη συνεχή συνεργασία, αποκτώντας περαιτέρω θετικές ποιότητες για την εξέλιξη και βελτιστοποίηση της προσωπικότητάς τους.
Οι έφηβοι αντιλαμβάνονται πόσο σημαντικό είναι να προσφέρουν συνεχή στήριξη στους φίλους τους, αρκεί κι εκείνοι με τη σειρά τους να λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο και να εδραιώνεται μεταξύ τους μια σχέση σταθερής εμπιστοσύνης. Έρχονται, δηλαδή, από νωρίς αντιμέτωποι με το ζήτημα της ορθής επιλογής φίλων και με το πώς θα καταλήξουν στις επιλογές αυτές. Προκρίνουν, έτσι, από τα πρώτα κιόλας στάδια το στοιχείο της αμοιβαίας εμπιστοσύνης ως βασική παράμετρο για την επιλογή των φίλων τους, έστω κι αν σε αρχικό επίπεδο τείνουν να θέτουν πιο επιφανειακά κριτήρια, όπως είναι το φύλο και η ηλικία. Αντιλαμβάνονται, άλλωστε, γρήγορα ότι, αν οι φίλοι τους δεν έχουν καλής ποιότητας συμπεριφορά και δεν είναι αξιόπιστοι, η μεταξύ τους σχέση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Οδηγούνται, έτσι, σε πιο αυστηρά κριτήρια, τα οποία σχετίζονται πρωτίστως με τις κοινές αξίες, τον χαρακτήρα του άλλου και την ύπαρξη πραγματικά κοινών στοιχείων μεταξύ τους.
Το επωφελές των φιλικών σχέσεων είναι αναμφισβήτητο, δοθέντος πως μέσω αυτών οι έφηβοι θα λάβουν τη ζητούμενη συναισθηματική στήριξη και θα βιώσουν θετικές εμπειρίες. Χρειάζεται, ωστόσο, να έχουν μεριμνήσει για τη σωστή επιλογή φίλων, προκειμένου να αποφύγουν τις εντάσεις εκείνες που προκύπτουν μεταξύ ατόμων που δεν έχουν κοινό πλαίσιο αξιών και η σχέση τους δεν διαπνέεται από αλληλοσεβασμό.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου