Γραμματική Αρχαίων Ελληνικών: Παρόμοιοι τύποι ρημάτων

Jerry Lofaro

Γραμματική Αρχαίων Ελληνικών: Παρόμοιοι τύποι ρημάτων

[Ενδεικτική αναφορά σε τύπους τεσσάρων ρημάτων: εἰμί, ἔρχομαι, οἶδα, ἵημι]

Τα τρία πληθυντικά πρόσωπα του Παρατατικού του ρήματος εἰμί, είναι παρόμοια με τα αντίστοιχα του Παρατατικού του ρήματος ἔρχομαι. Η διαφορά τους είναι ότι στον Παρατατικό του ἔρχομαι τίθεται υπογεγραμμένη.

Παρατατικός εἰμί                  Παρατατικός ἔρχομαι

ἦ και ἦν                                   ᾖα και ᾔειν

ἦσθα                                        ᾔεις και ᾔεισθα

ἦν                                            ᾔει

ἦμεν                                        ᾖμεν

ἦτε και ἦστε                           ᾖτε

ἦσαν                                       ᾖσαν και ᾔεσαν

Τα τρία πληθυντικά πρόσωπα του Παρατατικού του ἔρχομαι έχουν μερική ομοιότητα και με τους δεύτερους τύπους του Παρατατικού του ρήματος οἶδα.

Παρατατικός οἶδα (Υπερσυντέλικος με σημασία Παρατατικού)

ᾔδειν                και ᾔδη

ᾔδεις                και ᾔδησθα

ᾔδει                 και ᾔδειν

ᾔδεμεν             και ᾖσμεν

ᾔδετε               και ᾖστε

ᾔδεσαν            και ᾖσαν

Τα ρήματα εἰμί και εἶμι παρουσιάζουν ομοιότατα στο α και β ενικό πρόσωπο Οριστικής. (Το εἶμι χρησιμεύει ως μέλλοντας του ρήματος ἔρχομαι)

Οριστική Ενεστώτα                Οριστική Μέλλοντα

εἰμί                                          εἶμι

εἶ                                             εἶ

ἐστί(ν)                                     εἶσι(ν)

ἐσμέν                                      ἴμεν

ἐστέ                                         ἴτε

εἰσί(ν)                                      ἴασι(ν)

Η Οριστική Μέλλοντα του ἔρχομαι (εἶμι) παρουσιάζει μικρή ομοιότητα με την Οριστική Ενεστώτα του ρήματος ἵημι, στο γ πληθυντικό πρόσωπο.

Οριστική Ενεστώτα ἵημι

ἵημι

ἵης (ἱεῖς)

ἵησι(ν)

ἵεμεν

ἵετε

ἱᾶσι(ν)

Το ἔρχομαι και το ἵημι έχουν μερική ομοιότητα και στην Υποτακτική Ενεστώτα.

Υποτακτική ἔρχομαι             Υποτακτική ἵημι

ἴω                                            ἱῶ

ἴῃς                                            ἱῇς

ἴῃ                                             ἱῇ

ἴωμεν                                       ἱῶμεν

ἴητε                                          ἱῆτε

ἴωσι(ν)                                     ἱῶσι(ν)

Η Υποτακτική Αορίστου Β του ρήματος ἵημι (Αόριστος Β: ἧκα) μοιάζει με την Υποτακτική Ενεστώτα του ρήματος εἰμί. Η διαφορά έγκειται στο ότι το ἵημι έχει δασεία.

Υποτακτική Ενεστώτα εἰμί             Υποτακτική Αορίστου Β ἧκα

ὦ                                                         ὧ

ᾖς                                                         ᾗς

ᾖ                                                          ᾗ

ὦμεν                                                    ὧμεν

ἦτε                                                       ἧτε

ὦσι(ν)                                                  ὧσι(ν)

Ομοιότητες συναντάμε και στις Προστακτικές Ενεστώτα των ρημάτων: εἰμί, ἔρχομαι, οἶδα

Προστακτική εἰμί                    Προστακτική οἶδα

--                                              --

ἴσθι                                         ἴσθι

ἔστω                                        ἴστω

--                                              --

ἔστε ή ὄντων                           ἴστε

ή ἔστωσαν                               ή ἴστωσαν

Προστακτική ἔρχομαι

--

ἴθι

ἴτω

--

ἴτε

ἰόντων

ή ἴτωσαν